حمید کیانمهر؛ سعیدرضا خداشناس؛ محمد رستمی
چکیده
دریچههای کشویی جانبی به‌سبب هندسۀ ساده و قابلیت بهرهبرداری آسان، یکی از متداولترین سازههای کاربردی در شبکههای آبیاری برای انحراف آب از کانال اصلی و تنظیم میزان بده عبوری برای آبیاری زمینهای کشاورزی هستند که به‌رغم اهمیت فراوان آنها در بهرهبرداری و مدیریت منابع آب در شبکههای آبیاری، کمتر بررسی شدهاند. ...
بیشتر
دریچههای کشویی جانبی به‌سبب هندسۀ ساده و قابلیت بهرهبرداری آسان، یکی از متداولترین سازههای کاربردی در شبکههای آبیاری برای انحراف آب از کانال اصلی و تنظیم میزان بده عبوری برای آبیاری زمینهای کشاورزی هستند که به‌رغم اهمیت فراوان آنها در بهرهبرداری و مدیریت منابع آب در شبکههای آبیاری، کمتر بررسی شدهاند. برای تعیین مشخصات جریان دریچههای جانبی، تحت شرایط رژیم جریان زیر بحرانی از 107 آزمایش تحقیق حاضر به‌همراه 529 آزمایش سایر محققان استفاده شد. با حل رابطه دینامیکی حاکم بر دریچههای جانبی با استفاده از روش عددی رانگ کوتای مرتبۀ چهارم، نیمرخ سطح آب در طول دریچۀ جانبی محاسبه شد. با مقایسۀ ضریب بده در دو رویکرد حل رابطه جریان متغیر مکانی و روش مستقیم حل رابطة بده، مشخص شد مقادیر ضریب بده در هر دو رویکرد، تطابق قابل قبولی با هم دارند. با استفاده از تحلیل ابعادی و آماری، به‌منظور تخمین ضریب بده رابطههایی پیشنهاد شدند و رویکردی برای تشخیص شرایط جریان آزاد یا مستغرق ارائه شد. نتایج بررسیها نشان داد که ضریب بده دریچۀ جانبی در شرایط جریان آزاد به نسبت عمق جریان به بازشدگی دریچه و عدد فرود جریان بالا‌دست بستگی دارد و در شرایط مستغرق به نسبت عمق جریان به عمق پایاب کانال آبگیر و نسبت عمق جریان به بازشدگی دریچه بستگی دارد. رابطۀ پیشنهادی تخمین ضریب بده در شرایط جریان آزاد و مستغرق به‌ترتیب دارای متوسط خطای نسبی 96/2 و 33/5 درصد است و دقت قابل قبول رابطۀ پیشنهادی را نشان میدهد.
شهاب نیر؛ سعید فرزین؛ حجت کرمی؛ محمد رستمی
چکیده
رودخانهپدیده‌ای است طبیعی و فعالکه کناره‌ها و بستر آن همواره در حال تغییر و فرسایش است. همین امر سبب شده تا مسیر رودخانه طی زمان دستخوش تغییرات و تحولات اساسی شود. روش‌هایی گوناگون برای کاهش فرسایش کناری وجود دارد که یکی از آنها استفاده از آبشکن است. در این پژوهش آزمایشگاهی، تأثیر آبشکن‌‌های سری ساده، T شکل و L شکل در کانال مستقیم ...
بیشتر
رودخانهپدیده‌ای است طبیعی و فعالکه کناره‌ها و بستر آن همواره در حال تغییر و فرسایش است. همین امر سبب شده تا مسیر رودخانه طی زمان دستخوش تغییرات و تحولات اساسی شود. روش‌هایی گوناگون برای کاهش فرسایش کناری وجود دارد که یکی از آنها استفاده از آبشکن است. در این پژوهش آزمایشگاهی، تأثیر آبشکن‌‌های سری ساده، T شکل و L شکل در کانال مستقیم بر تغییرات زمانی آبشستگی اطراف آنهابررسی، مقایسه و تحلیل شد. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که آبشکن T شکل در 10 درصد اول مدت زمان آبشستگی به بیش از 90 درصد آبشستگی تعادلی می‌رسد. برای آبشکن ساده و L شکل در 15 درصد اول مدت زمان آبشستگی، این مقدار بیش از 80 درصد است. همچنین، بیشترین عمق آبشستگی در آبشکن ساده و L شکل دیده شده است، این مقدار در حدود سه برابر عمق جریان است. آبشکن T شکل در حدود y3/0 (y عمق جریان است) کمتر از سایر هندسه‌ها درجایگاه اول آبشستگیدارد. عمق حداکثر آبشستگی در همۀ هندسه‌ها کمی عقب‌تر از نوک دماغه ایجاد می‌شود. نتایج مقایسۀ عمق آبشستگی اطراف سه نوع آبشکن در مقاطع مختلف نشان میدهد که آبشستگی متوسط آبشکن T شکل نسبت به آبشستگی متوسط آبشکن ساده y4/0 و نسبت به آبشستگی متوسط آبشکن L شکل y25/0 کمتر است. سرانجام اینکه برای محاسبۀ تغییرات زمانی آبشستگی، با توجه به شکل هندسی آبشکن، رابطه‌ای پیشنهاد گردید.عمق آبشستگی حاصل از این آزمایش‌ها و رابطۀ پیشنهادی با رابطههای تخمینی دیگر محققان مقایسه شد. همچنین دیده شد که بیشترین فرسایش در ساحل مقابل آبشکن‌‌ها مربوط به آبشکن L شکل است.
یاسر مهری؛ جابر سلطانی؛ مجتبی صانعی؛ محمد رستمی
چکیده
سرریز کلیدپیانویی، نسبت به سرریزهای دیگر، دارای طول مؤثر بیشتری است. در سرریزهای جانبی که در شبکه های آبیاری و زهکشی، پروژههای کنترل سیلاب و سیستم های آب و فاضلاب کاربرد دارند می توان از سرریزهای کلیدپیانویی استفاده کرد. ارزیابی ضریب تخلیۀ این سرریزها در کانالی با انحنای طولی، ضروری است. در این پژوهش، با ارزیابی سرریز ...
بیشتر
سرریز کلیدپیانویی، نسبت به سرریزهای دیگر، دارای طول مؤثر بیشتری است. در سرریزهای جانبی که در شبکه های آبیاری و زهکشی، پروژههای کنترل سیلاب و سیستم های آب و فاضلاب کاربرد دارند می توان از سرریزهای کلیدپیانویی استفاده کرد. ارزیابی ضریب تخلیۀ این سرریزها در کانالی با انحنای طولی، ضروری است. در این پژوهش، با ارزیابی سرریز کلیدپیانویی تیپ C در قطاع 30 درجه از کانال با انحنای طولی، ضریب تخلیۀ این سرریز بررسی شد. در این تحقیق، 12 سرریز کلیدپیانویی با ابعاد مختلف، بررسی و در مجموع 133 آزمایش روی ضریب تخلیه در این شرایط اجرا شد. با آنالیز ابعادی، پارامترهای مؤثر بر ضریب تخلیه شناسایی شدند. با تحلیل پارامترهای مؤثر، مقدار تأثیر این پارامترها نیز ارزیابی شد. بر اساس پارامترهای بدون بعد، رابطه‌ای تجربی برای محاسبۀ ضریب تخلیه در این شرایط ارائه شد. دقت این معادله قابل قبول و دارای 089/0 MAE= و 91/0 است. بنابراین، میتوان از این رابطه برای پیش بینی ضریب تخلیه جهت طراحی سرریز کلیدپیانویی به عنوان سرریز جانبی استفاده کرد.
