رضا بهراملو؛ قاسم اسدیان؛ ابوالفضل ناصری
چکیده
برای جلوگیری از تلفات نشت آب در کانالهای آبیاری، اغلب با استفاده از مصالح بتنی جداره و بستر آنها پوشش داده میشود. برای تعیین کیفیت پوشش بتنی اجرا شده در این کانالها، اغلب از روش مخرب مغزه گیری و آزمایش مستقیم روی آنها استفاده میشود. این روش بسیار پرهزینه و زمان بر است و نیاز به نیروی انسانی متخصص و تجهیزات خاص دارد. ضمن ...
بیشتر
برای جلوگیری از تلفات نشت آب در کانالهای آبیاری، اغلب با استفاده از مصالح بتنی جداره و بستر آنها پوشش داده میشود. برای تعیین کیفیت پوشش بتنی اجرا شده در این کانالها، اغلب از روش مخرب مغزه گیری و آزمایش مستقیم روی آنها استفاده میشود. این روش بسیار پرهزینه و زمان بر است و نیاز به نیروی انسانی متخصص و تجهیزات خاص دارد. ضمن اینکه آثار تخریب ناشی از مغزه گیری هم به سادگی قابل جبران نیست و منجر به تلفات آب از این محل ها خواهد شد. در این پژوهش به منظور برقراری رابطه بین روش غیر مخرب مقاومت الکتریکی در صحرا و روش مخرب مغزه گیری، 13 مقطع طولی از 7 مورد کانال اصلی از کانالهای انتقال آب آبیاری در حوضه های مطالعاتی استان همدان انتخاب و بررسی شد. برای این منظور در هرمقطع کانال آزمایش صحرایی غیر مخرب مقاومت الکتریکی به روش چهار نقطهای ونر با 3 تکرار اجرا شد. برای بررسی رابطه نتایج آزمایش غیر مخرب مقاومت الکتریکی با پارامترهای فنی پوشش بتنی، از هر یک از مقاطع آزمایش شدۀ فوق 12 مغزه و در 13 مقطع انتخاب شده 156 مغزه بتنی تهیه شد. در آزمایشگاه، آزمایش مقاومت فشاری، جذب آب اولیه، جذب آب جوشیده و مویینه روی مغزه های بتنی اجرا و روابط بین داده های آزمایش غیرمخرب مقاومت الکتریکی با مقادیر هریک از پارامترهای حاصل از آزمایشهای آزمایشگاهی بررسی شد. بر اساس نتایج بهدست آمده از آزمایشها، مشخص شد بین مقادیر آزمایش غیر مخرب مقاومت الکتریکی چهار نقطه ای ونر در صحرا و مقادیر آزمایشگاهی مقاومت فشاری مغزه های تهیه شده از آن نقاط به روش مخرب، رابطه نمایی مستقیم با ضریب همبستگی 87 درصد برقرار است. نتایج بررسی رابطه بین مقادیر مقاومت الکتریکی صحرایی با مقادیر پارامترهای جذب آب مغزه های بتنی تهیه شده از آن نقاط، بیانگر آن است که پارامترهای جذب آب اولیه، جذب آب جوشیده و مویینه نیز با ضریب همبستگی به ترتیب 87، 89 و 86 درصد، رابطۀ غیرمستقیم نمایی با مقادیر مقاومت الکتریکی دارند. آزمایش مقاومت الکتریکی ونر آزمایشی غیر مخرب و بسیار کم هزینه و اجرای آن به سادگی امکانپذیر است. با توجه به روابط همبستگی حاصل شده میتوان بدون آزمایش مخرب و پرهزینۀ مغزه گیری، پارامترهای مقاومت فشاری و برخی از پارامترهای جذب آب شامل جذب آب اولیه، جذب آب جوشیده و مویینه را با پرداختن به آزمایش صحرایی غیرمخرب مقاومت الکتریکی در حد قابل قبولی برآورد کرد.
رضا بهراملو؛ قاسم اسدیان؛ سعید گوهری؛ علی قدمی فیروزآبادی
چکیده
کانالهای انتقال و توزیع آب از سازههای آبی هستند که برای جلوگیری از تلفات نشت آب در مسیر جریان، بستر آنها با استفاده از پوشش بتنی غیرمسلح پوشش داده میشود. کیفیت این نوع پوششها اغلب با روش مخرب و پرهزینۀ مغزهگیری و انتقال مغزهها به آزمایشگاه ارزیابی میشود. در این پژوهش، سه کانال اصلی قلعهقباد، نهر شعبان و جهانآباد ...
بیشتر
کانالهای انتقال و توزیع آب از سازههای آبی هستند که برای جلوگیری از تلفات نشت آب در مسیر جریان، بستر آنها با استفاده از پوشش بتنی غیرمسلح پوشش داده میشود. کیفیت این نوع پوششها اغلب با روش مخرب و پرهزینۀ مغزهگیری و انتقال مغزهها به آزمایشگاه ارزیابی میشود. در این پژوهش، سه کانال اصلی قلعهقباد، نهر شعبان و جهانآباد از شبکۀ آبیاری نهر شعبان در نهاوند به دو روش مخرب و غیر مخرب ارزیابی شد. برای این منظور در مجموع 6 کیلومتر از کانالهای شبکۀ آبیاری نهر شعبان در نظر گرفته شد و در 13 نقطه از آن به فواصل 500 متری 12 مغزه در هر مقطع و در کل 156 مغزه تهیه گردید. در نقاط مورد نظر آزمایش عدد چکش اشمیت حاصل از بهکارگیری آن نیز اجرا شد. در آزمایشگاه، مقاومت فشاری، جذب آب اولیه و جوشیده و جذب آب مویینه روی آنها آزمایش شد. روابط بین آزمایش غیر مخرب چکش اشمیت با هر یک از پارامترهای حاصل از آزمایشهای آزمایشگاهی روی مغزهها که به روش مخرب تهیه گردیده بودند، بررسی شد. نتایج بهدست آمده نشان داد بین مقادیر عدد چکش اشمیت با مقاومت فشاری رابطۀ نمایی مستقیم با ضریب همبستگی 86 درصد برقرار است. همچنین، بین عدد چکش اشمیت و پارامترهای جذب آب اولیه، جوشیده و مویینه که از پارارمترهای دوام پوشش بتنی در مناطق سردسیر هستند، رابطۀ توانی معکوس با ضریب همبستگی بهترتیب 72، 70 و 71 درصد برقرار است. با توجه به این روابط با همبستگی مناسب، در کانالهای آبیاری با پوشش بتنی، بدون مغزهگیری و تنها با آزمایش غیرمخرب چکش اشمیت در محل میتوان مقادیر مقاومت فشاری، جذب آب اولیه، جوشیده و مویینه را برآورد کرد که از شاخصهای دوام هستند. بین جذب آب نیمساعته و جوشیده نیز رابطۀ مستقیم با ضریب همبستگی بالای 95 درصد برقرار است. برای تعیین درصد آب جوشیدۀ مورد استفاده در تعیین ظرفیت جذب آب که نیاز به بیش از 3 روز زمان دارد میتوان از نتایج جذب آب اولیه استفاده کرد. مشخص شد بین جذب آب جوشیده و مقاومت فشاری رابطۀ معکوس درجه 3 با ضریب همبستگی بالای 96 درصد برقرار است و با افزایش مقدار جذب آب، مقاومت فشاری کاهش مییابد. مطابق این نتیجه، کیفیت پوشش بتنی در کانالهای آبیاری بر مبنای روابط بهدست آمده در این پژوهش، به روش غیرمخرب و با دقت بالایی قابل برآورد خواهد بود.