رضا بهراملو؛ قاسم اسدیان؛ سعید گوهری؛ علی قدمی فیروزآبادی
چکیده
کانالهای انتقال و توزیع آب از سازههای آبی هستند که برای جلوگیری از تلفات نشت آب در مسیر جریان، بستر آنها با استفاده از پوشش بتنی غیرمسلح پوشش داده میشود. کیفیت این نوع پوششها اغلب با روش مخرب و پرهزینۀ مغزهگیری و انتقال مغزهها به آزمایشگاه ارزیابی میشود. در این پژوهش، سه کانال اصلی قلعهقباد، نهر شعبان و جهانآباد ...
بیشتر
کانالهای انتقال و توزیع آب از سازههای آبی هستند که برای جلوگیری از تلفات نشت آب در مسیر جریان، بستر آنها با استفاده از پوشش بتنی غیرمسلح پوشش داده میشود. کیفیت این نوع پوششها اغلب با روش مخرب و پرهزینۀ مغزهگیری و انتقال مغزهها به آزمایشگاه ارزیابی میشود. در این پژوهش، سه کانال اصلی قلعهقباد، نهر شعبان و جهانآباد از شبکۀ آبیاری نهر شعبان در نهاوند به دو روش مخرب و غیر مخرب ارزیابی شد. برای این منظور در مجموع 6 کیلومتر از کانالهای شبکۀ آبیاری نهر شعبان در نظر گرفته شد و در 13 نقطه از آن به فواصل 500 متری 12 مغزه در هر مقطع و در کل 156 مغزه تهیه گردید. در نقاط مورد نظر آزمایش عدد چکش اشمیت حاصل از بهکارگیری آن نیز اجرا شد. در آزمایشگاه، مقاومت فشاری، جذب آب اولیه و جوشیده و جذب آب مویینه روی آنها آزمایش شد. روابط بین آزمایش غیر مخرب چکش اشمیت با هر یک از پارامترهای حاصل از آزمایشهای آزمایشگاهی روی مغزهها که به روش مخرب تهیه گردیده بودند، بررسی شد. نتایج بهدست آمده نشان داد بین مقادیر عدد چکش اشمیت با مقاومت فشاری رابطۀ نمایی مستقیم با ضریب همبستگی 86 درصد برقرار است. همچنین، بین عدد چکش اشمیت و پارامترهای جذب آب اولیه، جوشیده و مویینه که از پارارمترهای دوام پوشش بتنی در مناطق سردسیر هستند، رابطۀ توانی معکوس با ضریب همبستگی به‌ترتیب 72، 70 و 71 درصد برقرار است. با توجه به این روابط با همبستگی مناسب، در کانالهای آبیاری با پوشش بتنی، بدون مغزهگیری و تنها با آزمایش غیرمخرب چکش اشمیت در محل میتوان مقادیر مقاومت فشاری، جذب آب اولیه، جوشیده و مویینه را برآورد کرد که از شاخصهای دوام هستند. بین جذب آب نیمساعته و جوشیده نیز رابطۀ مستقیم با ضریب همبستگی بالای 95 درصد برقرار است. برای تعیین درصد آب جوشیدۀ مورد استفاده در تعیین ظرفیت جذب آب که نیاز به بیش از 3 روز زمان دارد میتوان از نتایج جذب آب اولیه استفاده کرد. مشخص شد بین جذب آب جوشیده و مقاومت فشاری رابطۀ معکوس درجه 3 با ضریب همبستگی بالای 96 درصد برقرار است و با افزایش مقدار جذب آب، مقاومت فشاری کاهش مییابد. مطابق این نتیجه، کیفیت پوشش بتنی در کانالهای آبیاری بر مبنای روابط بهدست آمده در این پژوهش، به روش غیرمخرب و با دقت بالایی قابل برآورد خواهد بود.
