سامانه های نوین آبیاری
سیدحسن موسوی فضل
چکیده
به منظور بررسی اثر عمق نصب و فاصله نوارهای آبیاری در روش آبیاری قطره ای زیرسطحی بر عملکرد و بهره‌وری آب در زراعت یونجه، پژوهشی در سال های 1399 و 1400 انجام شد. طرح در قالب نوارهای خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل : 1- فاصله نوارهای آبیاری در سه سطح (80، 100 و 120 سانتی‌متر) 2- عمق نصب نوارهای آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر عمق نصب و فاصله نوارهای آبیاری در روش آبیاری قطره ای زیرسطحی بر عملکرد و بهره‌وری آب در زراعت یونجه، پژوهشی در سال های 1399 و 1400 انجام شد. طرح در قالب نوارهای خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل : 1- فاصله نوارهای آبیاری در سه سطح (80، 100 و 120 سانتی‌متر) 2- عمق نصب نوارهای آبیاری در دو سطح (30 و 45 سانتی‌متر زیرسطح خاک) بودند. عمق نصب لوله‌ها به‌عنوان فاکتور اصلی و فاصله نوارها به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد، اثر فاصله لوله‌های فرعی بر عملکرد ماده خشک و بهره‌وری آب (مجموع آب آبیاری و بارندگی موثر) در سطح یک درصد معنی‌دار بود، اما اثر عمق نصب لوله‌ها بر عملکرد و بهره‌وری آب معنی‌دار نشد. اثر متقابل فاصله و عمق لوله‌های فرعی بر عملکرد و بهره‌وری آب معنی‌دار شد. بین عملکرد تیمارها با فاصله لترال 80 و 100 سانتی‌متر اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. اما با افزایش فاصله لترال‌ها از 80 به 120 سانتی‌متر، مقدار عملکرد کل 2303 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت (12 درصد). براساس تحلیل اقتصادی، فاصله 100 سانتی‌متر برای لوله‌های فرعی در خاک‌ها با بافت متوسط به سنگین مقرون به صرفه بوده و کاهش عملکرد آن در مقایسه با تیمار 80 سانتی‌متری قابل چشم پوششی است. با توجه به عملکرد تیمارها و هزینه‌های روش آبیاری قطرهای زیرسطحی، تیمار با فاصله لترال‌های 100 و عمق 45 سانتی‌متر به-عنوان تیمار برتر پیشنهاد شد.
سامانه های نوین آبیاری
مهدی اکبری؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ افشین یوسف گمرکچی؛ فرزین پرچمی عراقی؛ محمدمهدی نخجوانی؛ سالومه سپهری؛ محمد مهدی قاسمی؛ مصطفی گودرزی؛ امیر اسلامی؛ امیر نورجو؛ رحیم علیمحمدی نافچی؛ رضا بهراملو؛ محمداسماعیل کمالی؛ عیسی کیاء
چکیده
در این پژوهش شاخص‌های حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره‌وری آب محصولات کشاورزی در شرایط مدیریت باغداران برای 195 باغ در قطب‌های تولید هلو و شلیل کشور شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، مازندران، گلستان، همدان، فارس، مرکزی، قزوین، اردبیل، تهران، البرز و چهارمحال و بختیاری، در سال زراعی1398-1397 اندازه‌گیری شد. نتایج تحلیل واریانس نشان ...
بیشتر
در این پژوهش شاخص‌های حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره‌وری آب محصولات کشاورزی در شرایط مدیریت باغداران برای 195 باغ در قطب‌های تولید هلو و شلیل کشور شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، مازندران، گلستان، همدان، فارس، مرکزی، قزوین، اردبیل، تهران، البرز و چهارمحال و بختیاری، در سال زراعی1398-1397 اندازه‌گیری شد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت حجم آب آبیاری، عملکرد، بهره‌وری آب آبیاری و بهره‌وری آب (آب آبیاری + بارش موثر) در استان‌های مذکور در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار است. میانگین حجم آب آبیاری در استان‌های مذکور به‌ترتیب 8617، 7178، 2012، 2842، 6428، 8814، 10806، 8675، 8140، 8568، 8137 و 7763 با میانگین وزنی کشوری 6734 مترمکعب در هکتار بدست آمد. میانگین وزنی عملکردکشوری 20 تن در هکتار اندازه‌گیری شد. میانگین بهره‌وری آب آبیاری و بهره‌وری آب کل کشوری به ترتیب 3.06 و 2.44 کیلوگرم برمترمکعب به دست آمد. همچنین میانگین حجم آب آبیاری باغ‌های هلو و شلیل در مناطق مورد مطالعه بجز دو استان گلستان و مازندران برای دو روش آبیاری سطحی و قطرهای به‌ترتیب برابر 9325 و 7098 مترمکعب در هکتار تعیین شد (1%>p). این نتایج نشان داد که با تغییر روش آبیاری از سطحی به قطرهای، حجم آب آبیاری 25 درصد کاهش و بهره‌وری آب آبیاری، 34 درصد افزایش یافته است. برای کاهش حجم آب آبیاری و بهبود بهره‌وری آب ، در شرایط اقلیمی مناسب که آب آبیاری از کیفیت خوبی برخوردار باشد، در صورت رعایت ضوابط فنی طراحی، اجرا و بهره‌برداری و ملاحظات اقتصادی، استفاده از روش آبیاری قطرهای پیشنهاد می‌شود.
سامانه های نوین آبیاری
سید حسن طباطبایی؛ سید مجید میرلطیفی؛ حسین دهقانی سانیج؛ سید محمدرضا ناقدی فر؛ اشکان شکری
چکیده
روش‌های گوناگونی برای بدست آوردن رطوبت‌خاک در عمق ریشه توسعه یافته‌اند که از آن جمله می توان به استفاده از حسگرهای اندازه‌گیری رطوبت‌خاک و یا به مدلهای شبیه‌سازی رطوبت خاک اشاره کرد. هر یک از روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند. علم داده‌گواری به مجموعه روش‌هایی اطلاق می‌گردد که در آن به صورت توام از مدلهای مبتنی بر فیزیک پدیده‌ی ...
بیشتر
روش‌های گوناگونی برای بدست آوردن رطوبت‌خاک در عمق ریشه توسعه یافته‌اند که از آن جمله می توان به استفاده از حسگرهای اندازه‌گیری رطوبت‌خاک و یا به مدلهای شبیه‌سازی رطوبت خاک اشاره کرد. هر یک از روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند. علم داده‌گواری به مجموعه روش‌هایی اطلاق می‌گردد که در آن به صورت توام از مدلهای مبتنی بر فیزیک پدیده‌ی مورد مطالعه و مشاهدات اندازه‌گیری شده از آن، استفاده می‌گردد تا تخمین دقیق‌تری از پدیده مورد مطالعه بدست آید. در پژوهش حاضر، امکان کاهش تعداد عمق‌های اندازه‌گیری رطوبت توسط حسگرهای رطوبت سنج خاک در عمق و افزایش فاصله زمانی بین دو برداشت اطلاعات متوالی از حسگرهای رطوبت‌سنج آنها، با استفاده از داده‌گواری به کمک فیلتر کالمن همادی بررسی شد. داده‌های مورد نیاز مدلسازی از دو مزرعه چغندرقند و دو مزرعه ذرت‌علوفه‌ای در منطقه جوین در استان خراسان رضوی در بازه زمانی اردیبهشت تا آبان 1399 به‌صورت میدانی برداشت شد. نتایج پژوهش مبین آن بود که سناریوهای داده‌گواری با استفاده از فیلتر کالمن همادی توانسته‌اند با استفاده از مشاهدات با فواصل زمانی طولانی‌تر به سطح مناسبی از دقت برسند و مجموع قطر ماتریس کوواریانس شبیه‌سازی را در مقایسه با شبیه‌سازی سیستم بدون داده‌گواری 61 تا 86 درصد کاهش دهند. nRMSD رطوبت‌خاک برای عمق لایه توسعه ریشه، در مقایسه با شبیه‌سازی سیستم بدون داده‌گواری، از0.04 تا 0.12 کاهش یافت. مقایسه نتایج سناریوهای داده‌گواری نشانگر آن بودند که با انتخاب مناسب تعداد عمق‌های مشاهدات، امکان دستیابی به تخمینی از رطوبت‌خاک با دقت مناسب، با استفاده از حداقل تعداد حسگرهای رطوبت‌خاک فراهم است.
سامانه های نوین آبیاری
ادریس تاند؛ فریبرز عباسی؛ جمال محمد ولی سامانی
چکیده
هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارزیابی روش‌های مختلف درون‌یابی و انتخاب مناسب‌ترین روش به‌منظور برآورد بهره‌وری آب محصول زراعی چغندرقند و بررسی الگوی توزیع مکانی آن در قطب‌های تولید آن در ایران است. بدین منظور برای انجام این پژوهش از 108 داده حاصل از اندازه‌گیری‌های میدانی در مزارع منتخب چغندرقند کشور برای سال زراعی 1396-1395 استفاده ...
بیشتر
هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارزیابی روش‌های مختلف درون‌یابی و انتخاب مناسب‌ترین روش به‌منظور برآورد بهره‌وری آب محصول زراعی چغندرقند و بررسی الگوی توزیع مکانی آن در قطب‌های تولید آن در ایران است. بدین منظور برای انجام این پژوهش از 108 داده حاصل از اندازه‌گیری‌های میدانی در مزارع منتخب چغندرقند کشور برای سال زراعی 1396-1395 استفاده شد. از داده‌های عملکرد محصول، حجم آب آبیاری و میانگین بارش موثر (ده ساله)، شاخص بهره‌وری فیزیکی آب چغندرقند برای مزارع منتخب به دست آمد که دامنه آن بین 60/2 تا 11/13 کیلوگرم بر مترمکعب و میانگین آن 30/6 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. با استفاده از قابلیتهای نرم‌افزار SPSS به تحلیل داده‌ها، آنالیز آمار توصیفی و تفکیک مناطق مشابه به گروههای مستقل و همگن (ترسیم دندروگرام) و با استفاده از قابلیتهای نرم‌افزار +GS به تحلیل مکانی داده‌ها پرداخت. از روش‌های مختلف درون‌یابی برای تهیه نقشه پهنهبندی استفاده شد. در میان روش‌های مورد بررسی، روش تابع پایه شعاع با مدل اسپلاین کاملاً منظم (CRS) بادقت قابل قبول (MBE= 0/009) برای تهیه نقشه پهنهبندی بهره‌وری فیزیکی آب شرایط مطلوب‌تری به نسبت سایر روش-ها دارد و همچنین نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای برای عوامل تأثیرگذار همچون نوع رقم، شوری خاک و شوری آب آبیاری بر شاخص بهره-وری فیزیکی آب محصول زراعی چغندرقند نشان داد که در سطح پنج درصد مناطق مستعد کشت چغندرقند در محدوده مورد مطالعه به 23 گروه مستقل تفکیک شدند.
سامانه های نوین آبیاری
محمد جلینی؛ فریبرز عباسی؛ محمد کریمی
چکیده
هدف اصلی از اجرای این پروژه اندازه‌گیری حجم آب کاربردی، عملکرد و بهره‌وری آب گوجه‌فرنگی در استان خراسان رضوی (مناطق تربت جام، چناران و مشهد) بود. عوامل مختلف از قبیل روش آبیاری، مدیریت آبیاری، بافت خاک و کیفیت آب آبیاری، مختصات جغرافیایی ، بافت خاک، هدایت الکتریکی آب آبیاری و عصاره اشباع خاک مزارع تعیین شدند. همچنین میزان دبی هر ...
بیشتر
هدف اصلی از اجرای این پروژه اندازه‌گیری حجم آب کاربردی، عملکرد و بهره‌وری آب گوجه‌فرنگی در استان خراسان رضوی (مناطق تربت جام، چناران و مشهد) بود. عوامل مختلف از قبیل روش آبیاری، مدیریت آبیاری، بافت خاک و کیفیت آب آبیاری، مختصات جغرافیایی ، بافت خاک، هدایت الکتریکی آب آبیاری و عصاره اشباع خاک مزارع تعیین شدند. همچنین میزان دبی هر منبع آبی، میزان تحصیلات، تاریخ کاشت، تاریخ برداشت، طول دوره رشد، رقم گوجه‌فرنگی، عمق آب در هر بار آبیاری، تعداد آبیاری، ضریب آبشویی، حجم آب کاربردی، عملکرد و بهره‌وری آب بدست آمد. نیاز آبی بر اساس آمار و اطلاعات هواشناسی سالهای اخیر محاسبه و با میزان نیاز آبی برآورد شده در سند ملی آب مقایسه شد. بر اساس نتایج این پروژه، میزان آب کاربردی، میزان عملکرد و بهره‌وری آب در منطقه تربت جام به ترتیب 13424 متر مکعب در هکتار، 50 تن در هکتار و 825/3 کیلوگرم بر مترمکعب حاصل شد. در منطقه چناران میزان آب کاربردی، عملکرد و بهره وری آب به ترتیب 10782 متر مکعب در هکتار، 68 تن در هکتار و 266/6 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. حجم آب کاربردی، عملکرد و بهره وری آب در منطقه مشهد نیز به ترتیب 12262 متر مکعب در هکتار، 64 تن در هکتار و 410/4 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. در کل میانگین آب کاربردی، عملکرد و بهره وری آب در استان خراسان رضوی در مزارع انتخابی گوجه‌فرنگی بترتیب برابر با 12245 مترمکعب در هکتار، 60 تن در هکتار و 096/5 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد.
سامانه های نوین آبیاری
سید رضا ظاهری کاشانی؛ سید مجید میرلطیفی؛ حسین دهقانی سانیج
چکیده
برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آبیاری در مزرعه مستلزم، برآورد مناسبی از تبخیر- تعرق گیاه است. از جمله روش‌های معمول جهت تخمین تبخیر- تعرق گیاهان، بهره‌گیری از پارامترهای تبخیر- تعرق گیاه مرجع (چمن) و ضریب گیاهی می‌باشد. ضریب گیاهی به دلیل تفاوت در واریته گیاهی، شرایط اقلیمی و نوع مدیریت آب و خاک و گیاه می‌تواند متغیر باشد. بنابراین، ...
بیشتر
برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آبیاری در مزرعه مستلزم، برآورد مناسبی از تبخیر- تعرق گیاه است. از جمله روش‌های معمول جهت تخمین تبخیر- تعرق گیاهان، بهره‌گیری از پارامترهای تبخیر- تعرق گیاه مرجع (چمن) و ضریب گیاهی می‌باشد. ضریب گیاهی به دلیل تفاوت در واریته گیاهی، شرایط اقلیمی و نوع مدیریت آب و خاک و گیاه می‌تواند متغیر باشد. بنابراین، برای تخمین دقیق‌تر تبخیر- تعرق گیاهان بایستی از ضرایب گیاهی محلی استفاده نمود. هدف از این پژوهش تعیین ضریب گیاهی گل محمدی تحت یک سامانه آبیاری قطرهای دو ردیفه با مدیریت آبیاری کشاورز به روش بیلان آب خاک در منطقه قمصر می‌باشد. تبخیر- تعرق واقعی گل محمدی به روش بیلان آب خاک برابر با 389 میلی‌متر به دست آمد و پارامتر ضریب گیاهی گل محمدی از تقسیم تبخیر- تعرق واقعی گل محمدی به تبخیر- تعرق گیاه مرجع در طی دوره‌ی 188 روزه‌ی رشد گل محمدی حاصل گردید. حداقل و حداکثر ضریب گیاهی طی دوره رشد گیاه به ترتیب برابر با 6/0 و 2/1 به دست آمد. وزن گل محمدی برداشت شده در تمام مزرعه که از 53 هکتار آن حدود 40 هکتار تحت کشت می‌باشد، برابر 130 تن بود. بنابراین میانگین عملکرد گل محمدی در تمام مزرعه برابر 25/3 تن در هکتار بود. میانگین عملکرد محصول در ردیف‌های درختان مورد ارزیابی برابر 25/48 کیلوگرم در هر ردیف (160 متر مربع) حاصل گردید و میانگین بهره‌وری آب آبیاری در ردیف‌های مورد ارزیابی برابر 78/0 کیلوگرم بر متر مکعب به دست آمد.
سامانه های نوین آبیاری
مهدی یونسی؛ افشین یوسف گمرکچی
چکیده
در این پژوهش عملکرد محصول کلزا با استفاده از قابلیتهای سنجش از دور ماهواره لندست8 (سنجنده OLI و TIRS) و سامانه گوگل ارث انجین در اراضی تحت کشت شبکه آبیاری دشت قزوین در طی فصل زراعی 1399-1398 مورد بررسی قرار گرفت. داده های میدانی از 12 مزرعه تحت کشت محصول کلزا ثبت و اندازه‌گیری شد. در این راستا پس از تصحیح تصاویر ماهواره لندست8 مربوط به دوره رشد، ...
بیشتر
در این پژوهش عملکرد محصول کلزا با استفاده از قابلیتهای سنجش از دور ماهواره لندست8 (سنجنده OLI و TIRS) و سامانه گوگل ارث انجین در اراضی تحت کشت شبکه آبیاری دشت قزوین در طی فصل زراعی 1399-1398 مورد بررسی قرار گرفت. داده های میدانی از 12 مزرعه تحت کشت محصول کلزا ثبت و اندازه‌گیری شد. در این راستا پس از تصحیح تصاویر ماهواره لندست8 مربوط به دوره رشد، اطلاعات باندهای طیفی آن استخراج شده و بر اساس مدل باستیانسن، عملکرد محصول برآورد گردید. نتایج تحلیل ضریب همبستگی پیرسون نشان داد عملکرد محصول همبستگی معنی‌داری با شاخص سطح برگ در دو مرحله توسعه‌ای و میانی رشد کلزا داشته که بالاترین میزان همبستگی مرتبط با مرحله میانی رشد محصول با ضریب همبستگی 847/0، بوده است. به عبارتی طولانی‌ترین زمان ممکن پیش از برداشت که امکان برآورد دقیق‌تر عملکرد محصول کلزا با استفاده از قابلیتهای سنجش از دور وجود داشته، مرتبط با دوره آغاز گلدهی محصول بوده است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد مدل باستیانسن قابلیت برآورد عملکرد محصول کلزا در محدوده مورد بررسی را با ضریب تبیین 91/0 و RMSE، 06/444 داشته است. در یک رویکرد کلی نتایج پژوهش نشان داد مدلهای مبتنی بر قابلیتهای سنجش از دور امکان برآورد عملکرد محصول را با دقت مناسب دارا هستند.
سامانه های نوین آبیاری
محمدعلی شاهرخ نیا؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ سید ابراهیم دهقانیان؛ امیر اسلامی؛ نادر سلامتی؛ اسماعیل مقبلی دامنه؛ اسحق زارع مهرانی
چکیده
لیموترش یکی از محصولات مهم تولیدی در جنوب کشور می‌باشد. اطلاع از وضعیت آبیاری باغات لیموترش می‌تواند به افزایش بهره‌وری این باغات کمک کند. در این تحقیق میدانی، حجم آب آبیاری و عملکرد لیموترش در 148 باغ در استان‌های فارس، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد و کرمان (منطقه جنوب کرمان) اندازه‌گیری گردید. از تحلیل واریانس برای بررسی تفاوت احتمالی ...
بیشتر
لیموترش یکی از محصولات مهم تولیدی در جنوب کشور می‌باشد. اطلاع از وضعیت آبیاری باغات لیموترش می‌تواند به افزایش بهره‌وری این باغات کمک کند. در این تحقیق میدانی، حجم آب آبیاری و عملکرد لیموترش در 148 باغ در استان‌های فارس، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد و کرمان (منطقه جنوب کرمان) اندازه‌گیری گردید. از تحلیل واریانس برای بررسی تفاوت احتمالی عملکرد، حجم آب آبیاری و بهره‌وری آب در تولید لیموترش استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت عملکرد، حجم آب آبیاری، و شاخص‌های مربوط به بهره‌وری آب در استان‌های یاد شده معنی‌دار بود. میانگین وزنی عملکرد لیموترش در کشور 7/21 تن در هکتار به‌دست آمد. میانگین وزنی حجم آب آبیاری و حجم آب کاربردی به‌ترتیب 11938و 12993 مترمکعب در هکتار بود. میانگین وزنی بهره‌وری آب آبیاری 94/1 کیلوگرم بر مترمکعب برآورد شد. میانگین وزنی بهره‌وری آب کل (آبیاری+ بارش موثر دراز مدت) 59/1 کیلوگرم بر مترمکعب و بهره‌وری آب کل (آبیاری+ بارش موثر سال جاری) 75/1 کیلوگرم بر مترمکعب بود. تناسب حجم آب آبیاری باغ‌های لیموترش با نیاز آبی ناخالص در استان های منتخب تقریبا مشابه هم بود. به طور کلی عمق آب آبیاری لیموترش از نیاز آبی ناخالص یکساله و بلندمدت در کشور بترتیب 17 و 1 درصد کمتر بود. در باغات تحت سامانه آبیاری قطرهای نسبت به آبیاری سطحی، به میزان 43 درصد عملکرد و 89 درصد بهره‌وری آب آبیاری افزایش و 20 درصد حجم آب آبیاری کاهش داشت.
سامانه های نوین آبیاری
مهدی محمدخانی؛ عباس ستوده نیا؛ پیمان دانش کار اراسته؛ هادی رمضانی
چکیده
اگر چه افزایش بازده آبیاری منجر به صرفه جوئی در آب مصرفی و افزایش محصول می‌گردد اما اجرا و بهره برداری از سامانه‌های آبیاری تحت فشار مستلزم تامین انرژی، و ادوات و لوازم مرتبط بوده و در نهایت منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای خواهد شد. در این رابطه یکی از فاکتور‌های تخریب محیط زیست پدیده گرمایش جهانی ناشی از انتشار دی‌اکسید کربن ...
بیشتر
اگر چه افزایش بازده آبیاری منجر به صرفه جوئی در آب مصرفی و افزایش محصول می‌گردد اما اجرا و بهره برداری از سامانه‌های آبیاری تحت فشار مستلزم تامین انرژی، و ادوات و لوازم مرتبط بوده و در نهایت منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای خواهد شد. در این رابطه یکی از فاکتور‌های تخریب محیط زیست پدیده گرمایش جهانی ناشی از انتشار دی‌اکسید کربن می‌باشد. در تحقیق حاضر سامانه‌های آبیاری قطرهای اجرا شده در سطح استان قزوین در سال 1388- 1399 به صورت تصادفی انتخاب گردید و از منظر جریان انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به ضرایب معادل انرژی و ضریب انتشار دی‌اکسید کربن، مجموع انرژی ورودی و انتشار دی‌اکسید کربن برای سامانه آبیاری قطرهای محاسبه گردید. مجموع انرزی مصرفی و انتشار گاز گلخانه‌ای دی‌اکسید کربن معادل، سالیانه در سامانه‌های مورد ارزیابی به طور متوسط به ترتیب به میزان 68/36202 مگاژول و 07/1974 کیلوگرم در هرهکتار بوده است. بیشترین سهم انرژی مصرفی وانتشار دی‌اکسید کربن به ترتیب با 27/85 درصد و 15/86 درصد مربوط به مرحله بهره برداری ایستگاه پمپاژ بوده است. تولید لوازم مصرفی سامانه و حمل آن 83/12درصد از انرژی مصرفی و93/10درصد از انتشار دی‌اکسید کربن را به خود اختصاص داده است. نتایج محاسبات جریان انرژی وانتشار دی‌اکسید کربن نشان داد به طور متوسط مصرف انرزی و انتشار به مقدار 035/543 گیگا‌ژول و 611 /29 تن معادل گاز دی‌اکسید کربن گلخانه‌ای در واحد هکتار در مدت زمان عمر اقتصادی ومفید یک سامانه آبیاری قطرهای می‌باشد.
سامانه های نوین آبیاری
سیدحسن موسوی فضل؛ امیر اسلامی؛ هادی افشار؛ اردلان ذوالفقاران؛ محمد کریمی؛ غلامعلی کیخا؛ منصور معیری؛ فریبرز عباسی؛ جواد باغانی؛ ابوالفضل ناصری
چکیده
به‌منظور تعیین حجم آب کاربردی، عملکرد و بهره‌وری آب در تولید خربزه با مدیریت زارعین در استان‌های خراسان رضوی، فارس، خوزستان، سمنان و سیستان و بلوچستان در سال زراعی (1399- 1398)، تعداد 138 مزرعه خربزه انتخاب و حجم آب داده شده توسط کشاورزان اندازه‌گیری شد. اثر سامانه‌های آبیاری قطرهای نواری بر مدیریت مصرف آب برای خربزه در کشور بررسی شد. ...
بیشتر
به‌منظور تعیین حجم آب کاربردی، عملکرد و بهره‌وری آب در تولید خربزه با مدیریت زارعین در استان‌های خراسان رضوی، فارس، خوزستان، سمنان و سیستان و بلوچستان در سال زراعی (1399- 1398)، تعداد 138 مزرعه خربزه انتخاب و حجم آب داده شده توسط کشاورزان اندازه‌گیری شد. اثر سامانه‌های آبیاری قطرهای نواری بر مدیریت مصرف آب برای خربزه در کشور بررسی شد. نتایج نشان داد تفاوت عملکرد، حجم آب کاربردی و شاخص بهره‌وری آب برای تولید خربزه در استان‌های منتخب معنی‌دار بود. میانگین وزنی عملکرد، حجم آب کاربردی و بهره‌وری آب کاربردی خربزه در کشور، به‌ترتیب برابر 24962 کیلوگرم در هکتار، 7117 مترمکعب در هکتار و 4/3 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. حجم کل آب آبیاری برای تولید خربزه در کشور برابر 8/570 میلیون مترمکعب برآورد شد. در این پژوهش میانگین عملکرد خربزه در سامانه آبیاری سطحی با روش جویچه‌ای و قطرهای نواری به‌ترتیب 20954 و 24500 کیلوگرم در هکتار برآورد شد. میانگین حجم آب کاربردی در روش آبیاری جویچه‌ای و قطرهای هم به‌ترتیب 7940 و 6073 متر مکعب در هکتار بدست آمد. میانگین حجم آب کاربردی در روش آبیاری قطرهای نسبت به حجم آب کاربردی در روش جویچه‌ای 5/23 درصد کاهش داشت. میانگین بهره‌وری آب در روش‌های آبیاری جویچه‌ای و قطرهای به‌ترتیب 3 و 3/4 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار شد. استفاده از سامانه‌های آبیاری قطرهای نواری برای زراعت خربزه در کشور می‌تواند سبب افزایش بهره‌وری آب و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی شود. هرچند مدیریت بهره‌برداری از این سامانه‌ها در کشور تا سطح مطلوب، فاصله نسبتا زیادی دارد.
سامانه های نوین آبیاری
مهدی یونسی؛ محمود مشعل؛ افشین یوسف گمرکچی
چکیده
با استفاده نادرست از سامانه‌های آبیاری، خود این سامانه‌ها باعث بروز تلفات آبیاری و هدررفت آب می‌شوند. ارزیابی سامانه‌های آبیاری در طول بهره‌برداری و رفع ایرادهای آن می‌تواند از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری به عمل آورد. هدف تحقیق حاضر ارزیابی دو سامانه آبیاری تحت فشار (لینیر) در یک مزرعه واقع در ایستگاه تحقیقات می‌باشد. به این منظور ...
بیشتر
با استفاده نادرست از سامانه‌های آبیاری، خود این سامانه‌ها باعث بروز تلفات آبیاری و هدررفت آب می‌شوند. ارزیابی سامانه‌های آبیاری در طول بهره‌برداری و رفع ایرادهای آن می‌تواند از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری به عمل آورد. هدف تحقیق حاضر ارزیابی دو سامانه آبیاری تحت فشار (لینیر) در یک مزرعه واقع در ایستگاه تحقیقات می‌باشد. به این منظور از شاخص‌های ضریب یکنواختی کریستیانسن (CU)، یکنواختی توزیع در ربع پایین (DU)، راندمان پتانسیل کاربرد در ربع پایین (PELQ) و راندمان واقعی در ربع پایین (AELQ) استفاده شده است. نتایج ارزیابی میدانی براساس شاخص CU و DU نشان داد میانگین این شاخص‌ها در سامانه آبیاری تحت کشت گندم به ترتیب برابر با 38/89 و 92/83 درصد و در سامانه آبیاری تحت کشت کلزا برابر با 85/76 و 31/70 درصد است. همچنین از منظر PELQ و AELQ میانگین سامانه آبیاری تحت کشت گندم به ترتیب برابر با 89/62 درصد و در سامانه آبیاری تحت کشت کلزا برابر با 33/49 درصد بوده است. در یک نگرش کلی هر دو سامانه براساس شاخص‌های ارزیابی CU و DU در بازه قابل قبول قرار دارد در حالی که براساس مقادیر محاسباتی دو شاخص PELQ و AELQ، در خارج از بازه قابل قبول قرار داردند که نشان‌دهنده عدم مدیریت صحیح بهره‌بردار از سامانه‌های مورد مطالعه می‌باشد. پایین بودن شاخص‌های ارزیابی سامانه‌های آبیاری تحت فشار مذکور نشان‌دهنده آن است که در صورت عدم توجه به عوامل تأثیرگذار در طی دوره بهره‌برداری نمی‌توان انتظار ارتقاء بازده آبیاری را مکانیزه نمودن آبیاری متصور دانست.
سامانه های نوین آبیاری
امید عروجیان مشهدی؛ سید مجید میرلطیفی؛ حسین دهقانی سانیج
چکیده
جهت ارزیابی اثر آبیاری قطرهای زیر سطحی (SDI) و جویچه‌ای بر روی دو رقم انگور فخری و سلطانی، این پژوهش در تابستان سال 1398 در قالب دو طرح آماری کاملا تصادفی با سه تکرار در دو باغ مجاور هم که به صورت داربستی مایل (باغ A) و خزنده (باغ B) احداث شده‌بودند انجام پذیرفت. در هر دو باغ دو روش مختلف آبیاری، شامل SDI و آبیاری جویچه‌ای اجرا شد. در انتهای ...
بیشتر
جهت ارزیابی اثر آبیاری قطرهای زیر سطحی (SDI) و جویچه‌ای بر روی دو رقم انگور فخری و سلطانی، این پژوهش در تابستان سال 1398 در قالب دو طرح آماری کاملا تصادفی با سه تکرار در دو باغ مجاور هم که به صورت داربستی مایل (باغ A) و خزنده (باغ B) احداث شده‌بودند انجام پذیرفت. در هر دو باغ دو روش مختلف آبیاری، شامل SDI و آبیاری جویچه‌ای اجرا شد. در انتهای آزمایش بهره‌وری آب، عملکرد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی گیاه از قبیل تعداد خوشه در بوته، وزن صد حبه، تعداد حبه در خوشه و اندازه خوشه اندازه‌گیری شد. نتایج انجام آنالیز واریانس بین روش‌های آبیاری در هر دو باغ نشان از اختلاف معنی دار یک درصدی در بهره‌وری آب داشت. به طوری که مقایسه میانگین‌ها نشان داد به ازای مصرف هر متر مکعب آب در باغ A تیمار SDI و در باغ B تیمار جویچه‌ای به ترتیب با 39/5 و 7/3 کیلوگرم، بیشترین بهره‌وری آب را به خود اختصاص دادند. مقایسه میانگین اثرات متقابل رقم و روش آبیاری نشان داد که در باغ A رقم سلطانی تحت روش SDI با تولید 23/7 کیلوگرم در ازای مصرف یک متر مکعب آب و در باغ B رقم سلطانی تحت روش آبیاری جویچه‌ای با تولید 17/5 کیلوگرم در ازای مصرف یک متر مکعب آب، از سایر تیمارها برتر بود. روش SDI در کشت داربستی در حد مطلوب نیاز آبی گیاه را تامین نمود و اثرات آن در افزایش عملکرد نمود پیدا کرد.
سامانه های نوین آبیاری
صفت اله رحمانی
چکیده
آب از جمله سرمایه های حیاتی بشر و موجودات است، که جایگزین دیگری ندارد، و به عنوان نیروی محرکه اصلی فعالیت‌های کشاورزی به شمار می‌آید. در بسیاری از کشورها، مثل ایران، آب برای تولید و عمل آوری محصولات کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است. علی رغم وجود محدودیت‌های شدید منابع آبی، بهره‌وری استفاده ازاین نهاده پائین است. اعمال مدیریت ...
بیشتر
آب از جمله سرمایه های حیاتی بشر و موجودات است، که جایگزین دیگری ندارد، و به عنوان نیروی محرکه اصلی فعالیت‌های کشاورزی به شمار می‌آید. در بسیاری از کشورها، مثل ایران، آب برای تولید و عمل آوری محصولات کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است. علی رغم وجود محدودیت‌های شدید منابع آبی، بهره‌وری استفاده ازاین نهاده پائین است. اعمال مدیریت مناسب بر مصرف بهینه آب در مزارع و واحدهای بهره‌برداری در قالب سیاست و برنامه‌های اجرائی، مهمترین اقدامی است که در استفاده بهینه از منابع آبی و مقابله با کم آبی و بی آبی در مناطق مختلف کشور صورت می پذیرد. از جمله اقدامات انجام شده در جهت بهبود بهره‌وری و صرفه جوئی در مصرف آب کشاورزی، توسعه سیستم‌های آبیاری بارانی است. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی و برآورد بهره‌وری روش آبیاری بارانی در محصول گندم در استان اردبیل در سال 1396 انجام شده است. برای این منظور با تکمیل 340 پرسش نامه از دو گروه کشاورزان منطقه (کشاورزان دارای آبیاری بارانی و کشاورزان دارای آبیاری سنتی) داده‌ها جمع آوری و برای تجزیه و تحلیل از تابع تولید استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که با اجرای سیستم آبیاری بارانی, در مصرف میزان آب تا 17 درصد و همچنین در هزینه‌های تولید صرفه جویی شده است. میزان تولید گندم و سطح بهره‌وری آب افزایش یافته است. به‌طوری که به ازای هر متر مکعب آب مصرف شده در روش آبیاری بارانی04 /1 کیلو گرم گندم تولید شده، که در روش آبیاری سنتی این میزان 62/0 کیلو گرم است.
سامانه های نوین آبیاری
مسعود پورغلام آمیجی؛ عبدالمجید لیاقت؛ خالد احمدآلی
چکیده
این پژوهش با هدف برآورد هزینه پروژه های آبیاری قطره ای در مراحل اولیه طراحی با استفاده از تکنیک برنامه ریزی ژنتیک، با استفاده از داده‌های 100 پروژه آبیاری قطره ای انجام شد. ا مهمترین ویژگی ها که بیشترین تاثیر را در هزینه ها داشتند با استفاده از نرم‌افزار Eureqa و بهره گیری از برنامه ریزی ژنتیک انتخاب شدند. در مرحله آخر مدل های مختلفی در ...
بیشتر
این پژوهش با هدف برآورد هزینه پروژه های آبیاری قطره ای در مراحل اولیه طراحی با استفاده از تکنیک برنامه ریزی ژنتیک، با استفاده از داده‌های 100 پروژه آبیاری قطره ای انجام شد. ا مهمترین ویژگی ها که بیشترین تاثیر را در هزینه ها داشتند با استفاده از نرم‌افزار Eureqa و بهره گیری از برنامه ریزی ژنتیک انتخاب شدند. در مرحله آخر مدل های مختلفی در هر بخش برای برآورد هزینه ارائه شده و بر اساس آماره های دقت و پیچیدگی، بهترین مدل در هر بخش معرفی شدند. نتایج آنالیز همبستگی بین متغیرهای مستقل با متغیر وابسته (هزینه هر بخش) نشان داد که در بخش TCP متغیرPP (توان پمپ مورد نیاز)، در بخش TCF متغیر L16mm (طول کل لترال)، در بخش TCI متغیر SR (فاصله ردیف گیاهان) و در بخش TCT متغیر HP (ارتفاع پمپاژ) به ترتیب با ضریب همبستگی (R) برابر با 0/77، 0/64، 0/36 و 0/43 بیشترین مقدار را بین بقیه متغیرها داشته و همگی در سطح اطمینان یک درصد معنی‌دار شدند. همچنین نتایج مدلسازی هزینه سامانه آبیاری قطره ای نشان داد که در بخش TCP مدلی با معیار ارزیابی R برابر 0/45، MAE (میانگین قدر مطلق خطا) برابر با 27236333 ریال و پیچیدگی 22 بهترین مدل بوده و این معیارهای ارزیابی برای بهترین مدل در بخش TCF برابر 0/85، 21198257 ریال و 13، در بخش TCI برابر0/77، 45483996 ریال و 11، و در بخش TCT این معیارها به ترتیب 0/74، 77220845 ریال و 15 به دست آمد.
سامانه های نوین آبیاری
فریبرز عباسی؛ محمد جلینی؛ محمد خرمیان؛ سید ابراهیم دهقانیان؛ اسماعیل مقبلی دامنه؛ مهرداد نورورزی؛ افشین یوسف گمرکچی؛ مهدی طاهری؛ اسحق زارع مهرانی؛ علیرضا کیانی؛ نادر سلامتی؛ سیدحسن موسوی فضل؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ پرویز بیات؛ ابوالفضل ناصری
چکیده
توسعة سامانه‌های نوین آبیاری یکی از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در چند دهة گذشته بوده است. ارزیابی نقش این سامانه‌ها در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی می‌تواند در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه-ریزی‌های آیندة کشور موثر باشد. ازاین‌رو، این تحقیق با هدف تعیین شاخص‌های مدیریت مصرف آب در تولید گوجه-فرنگی در کشور و ارزیابی ...
بیشتر
توسعة سامانه‌های نوین آبیاری یکی از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در چند دهة گذشته بوده است. ارزیابی نقش این سامانه‌ها در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی می‌تواند در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه-ریزی‌های آیندة کشور موثر باشد. ازاین‌رو، این تحقیق با هدف تعیین شاخص‌های مدیریت مصرف آب در تولید گوجه-فرنگی در کشور و ارزیابی نقش آبیاری قطرهای نواری در افزایش آنها، انجام شد. حجم آب کاربردی و عملکرد محصول در 176 مزرعه که در قطب های تولید این محصول در فصل زراعی (98-1397) انتخاب و اندازه‌گیری شد. مقادیر اندازه‌گیری شده با نیاز خالص آبیاری حاصل از روش فائو پن‌من-مانتیث با استفاده از داده‌های هواشناسی و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. در ادامه نیز تاثیر روش آبیاری قطرهای نواری) بر حجم آب کاربردی، راندمان کاربرد و بهره‌وری فیزیکی آب در مناطق مورد مطالعه بررسی شد. میانگین وزنی حجم آب کاربردی در مناطق مورد مطالعه 7729 مترمکعب بر هکتار بود. بهره‌وری آب در مناطق تولید از 33/4 تا 52/9 کیلوگرم بر مترمکعب متغیر بود و متوسط آن 10/7 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. میانگین نیاز خالص آبیاری و راندمان کاربرد آب در مزارع مورد مطالعه به‌ترتیب 674 میلی‌متر و 78 درصد بود. کاربرد آبیاری قطرهای نواری نقش موثری در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در مقایسه با روش آبیاری سطحی داشتند. آبیاری قطرهای نواری 25 درصد در کاهش آب کاربردی، 10 درصد در افزایش راندمان کاربرد آب در مزرعه و 16 درصد در ارتقای بهره‌وری آب موثر بوده است.
سامانه های نوین آبیاری
افشین یوسف گمرکچی؛ سید ابو القاسم حقایقی مقدم
چکیده
امروزه با توجه توسعه روز افزون اجرای سامانه‌های آبیاری مکانیزه در سطح کشور، در برخی موارد این نوع سامانه‌ها به دلایل فنی و اجتماعی پاسخگوی نیاز بهره‌برداران نبوده و نیاز به توسعه سامانه‌های آبیاری دارای انعطاف‌پذیری بالا و تغییر نگرش در شیوه بهره‌برداری سامانه‌های آبیاری مکانیزه بیش از پیش مشهود است. در این راستا استفاده از ...
بیشتر
امروزه با توجه توسعه روز افزون اجرای سامانه‌های آبیاری مکانیزه در سطح کشور، در برخی موارد این نوع سامانه‌ها به دلایل فنی و اجتماعی پاسخگوی نیاز بهره‌برداران نبوده و نیاز به توسعه سامانه‌های آبیاری دارای انعطاف‌پذیری بالا و تغییر نگرش در شیوه بهره‌برداری سامانه‌های آبیاری مکانیزه بیش از پیش مشهود است. در این راستا استفاده از قابلیتهای سامانه‌های خودکار و اعمال فرآیندهای کنترلی، در کنار اجرای سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار امری ضرور می‌نماید. از میان سیستم‌های اتوماسیون مورد استفاده در سامانه‌های آبیاری تحت فشار، سیستم‌های SCADA از آنجایی که دارای ساختار نرم‌افزاری و سخت‌افزاری متنوعی است می‌تواند بعنوان ابزار مناسبی به‌منظور افزایش انعطاف‌پذیری، پایش بهنگام عملکرد و مدیریت بهره‌ور یک سامانه‌های آبیاری مطرح گردد به نحوی که در طیف وسیعی از شرایط مختلف بهره‌برداری سامانه آبیاری کارایی داشته و منجر به ارتقاء قابلیتهای بهره‌برداری یک سامانه‌های آبیاری شود. قابلیت و کارایی این سیستم‌ها با توسعه سامانه‌های آبیاری تجمیعی و الزامات بهره برداری مرتبط با این نوع سامانه‌ها، امروزه بیش از پیش مشهود می باشد. نوشتار ترویجی حاضر با هدف بررسی قابلیت‌ها، مزایا و محدودیت‌های سیستم تله‌متری و SCADA در سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار انجام گرفته تا کارشناسان، بهره‌برداران، کشاورزان و مروجین به بخشی از قابلیتهای اثر بخش این نوع سامانه‌ها آگاهی یافته و بر اساس یک شناخت جامع، تصمیم‌گیری نمایند.
