گاوآهنهای یکطرفة برگرداندار خاک را به یک سمت هدایت میکنند. زمان زیاد اجرای عملیات شخم، بههم خوردن تسطیح زمین، کوبیده شدن ابتدا و انتهای زمین، کاهش بازده آبیاری، و استفاده از ادوات تسطیح اراضی بعد از چند سال شخمزدن، از بزرگترین مشکلات استفاده از این نوع گاوآهنها در ایران است. برای رفع این معضلات، استفاده از گاوآهنهای دوطرفه با دو سری خیش پیشنهاد میشود که خاک را به سمت راست و چپ هدایت میکنند؛ اما وزن زیاد این گاوآهنها، قیمت زیاد، و محدودیت توان تراکتورهای موجود در ایران سبب شده تا این گاوآهنها مورد استقبال کشاورزان قرار نگیرد. برای برطرف کردن معایب گاوآهنهای دوطرفه، گاوآهن دوطرفة سه خیش با خیش مستطیلی طراحی و ساخته شده است. در این تحقیق عملکرد گاوآهن دوطرفة مستطیلی سه خیش با گاوآهن برگرداندار یکطرفة سه خیش متعارف مقایسه و ارزیابی شده است. آزمونها مطابق کد آزمون RNAM و توصیههای اسمیت و همکاران در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران واقع در شهرستان پاکدشت اجرا شد. نتایج نشان میدهد که جرم مخصوص تودة خاک پس از عملیات خاکورزی با گاوآهن دوطرفه بهطور معنیداری کمتر از گاوآهن یکطرفه و همواری خاک با گاوآهن دوطرفه مطلوبتر از گاوآهن یکطرفه است، بین مقادیر یکنواختی شخم و میزان برگردان شدن خاک برای هر دو نوع گاوآهن تفاوت معنیداری مشاهده نشد. قطر متوسط وزنی کلوخهها برای گاوآهنهای یکطرفه و دوطرفه بهترتیب 96/31 و 86/39 میلیمتر بهدست آمد. مقاومت کششی و لغزش چرخهای تراکتور در حین عملیات خاکورزی با گاوآهن دوطرفه بهطور معنیداری بیشتر از گاوآهن یکطرفه است. بهطور کلی میتوان نتیجهگیری کرد که عملکرد گاوآهن دوطرفة سه خیش مستطیلی مشابه گاوآهن یکطرفه است اما با توجه به مزایایی که گاوآهنهای دوطرفه دارند استفاده از آنها توصیه میشود.