سامانه های نوین آبیاری
مهدی اکبری؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ افشین یوسف گمرکچی؛ فرزین پرچمی عراقی؛ محمدمهدی نخجوانی؛ سالومه سپهری؛ محمد مهدی قاسمی؛ مصطفی گودرزی؛ امیر اسلامی؛ امیر نورجو؛ رحیم علیمحمدی نافچی؛ رضا بهراملو؛ محمداسماعیل کمالی؛ عیسی کیاء
چکیده
در این پژوهش شاخص‌های حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره‌وری آب محصولات کشاورزی در شرایط مدیریت باغداران برای 195 باغ در قطب‌های تولید هلو و شلیل کشور شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، مازندران، گلستان، همدان، فارس، مرکزی، قزوین، اردبیل، تهران، البرز و چهارمحال و بختیاری، در سال زراعی1398-1397 اندازه‌گیری شد. نتایج تحلیل واریانس نشان ...
بیشتر
در این پژوهش شاخص‌های حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره‌وری آب محصولات کشاورزی در شرایط مدیریت باغداران برای 195 باغ در قطب‌های تولید هلو و شلیل کشور شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، مازندران، گلستان، همدان، فارس، مرکزی، قزوین، اردبیل، تهران، البرز و چهارمحال و بختیاری، در سال زراعی1398-1397 اندازه‌گیری شد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت حجم آب آبیاری، عملکرد، بهره‌وری آب آبیاری و بهره‌وری آب (آب آبیاری + بارش موثر) در استان‌های مذکور در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار است. میانگین حجم آب آبیاری در استان‌های مذکور به‌ترتیب 8617، 7178، 2012، 2842، 6428، 8814، 10806، 8675، 8140، 8568، 8137 و 7763 با میانگین وزنی کشوری 6734 مترمکعب در هکتار بدست آمد. میانگین وزنی عملکردکشوری 20 تن در هکتار اندازه‌گیری شد. میانگین بهره‌وری آب آبیاری و بهره‌وری آب کل کشوری به ترتیب 3.06 و 2.44 کیلوگرم برمترمکعب به دست آمد. همچنین میانگین حجم آب آبیاری باغ‌های هلو و شلیل در مناطق مورد مطالعه بجز دو استان گلستان و مازندران برای دو روش آبیاری سطحی و قطره‌ای به‌ترتیب برابر 9325 و 7098 مترمکعب در هکتار تعیین شد (1%>p). این نتایج نشان داد که با تغییر روش آبیاری از سطحی به قطره‌ای، حجم آب آبیاری 25 درصد کاهش و بهره‌وری آب آبیاری، 34 درصد افزایش یافته است. برای کاهش حجم آب آبیاری و بهبود بهره‌وری آب ، در شرایط اقلیمی مناسب که آب آبیاری از کیفیت خوبی برخوردار باشد، در صورت رعایت ضوابط فنی طراحی، اجرا و بهره‌برداری و ملاحظات اقتصادی، استفاده از روش آبیاری قطره‌ای پیشنهاد می‌شود.
مدیریت شبکه های آبیاری
نادر حیدری؛ سالومه سپهری؛ جلال ابوالحسنی
چکیده
رشد جمعیت و تقاضای بیشتر برای آب به منظور تولید محصولات کشاورزی از یک سو و بروز خشکسالیها و تغییر اقلیم از سویی دیگر منجر به کاهش شدید منابع آب مورد نیاز در بخش کشاورزی کشور ایران شده است. بحران آب و ضرورت استفاده بهینه از آب در شبکه های آبیاری، ضرورت مدرنسازی این شبکه ها درکشور را بیشتر نمایان ساخته است. لذا هدف از این مقاله بررسی مسائل ...
بیشتر
رشد جمعیت و تقاضای بیشتر برای آب به منظور تولید محصولات کشاورزی از یک سو و بروز خشکسالیها و تغییر اقلیم از سویی دیگر منجر به کاهش شدید منابع آب مورد نیاز در بخش کشاورزی کشور ایران شده است. بحران آب و ضرورت استفاده بهینه از آب در شبکه های آبیاری، ضرورت مدرنسازی این شبکه ها درکشور را بیشتر نمایان ساخته است. لذا هدف از این مقاله بررسی مسائل و چالشهای مدرنسازی شبکه ها در ایران از دیدگاه کارشناسان و مدیران اجرایی مرتبط با موضوع میباشد. برای این منظور . پرسشنامه ای با هدف بررسی و ارزیابی دیدگاههای کارشناسی در خصوص مدرنسازی شبکه ها تدوین شد. رئوس کلی سئوالات مطرح شده در پرسشنامه عبارت بودند از: ضرورت و اولویت مدرنسازی، میزان توجه به موضوع و سرعت اقدامات، عوامل بازدارنده پتانسیل، عوامل مؤثر پیشران و تسهیل‌کننده، میزان اثرگذاری مدرنسازی بر مؤلفه های مختلف مدیریت آب در شبکه و تولیدات کشاورزی آن، پارمترهای مؤثر و معیارهای لازم در انتخاب و اولویت بندی شبکه ها برای مدرنسازی، موانع درون و برون‌سازمانی برای اجرای فرآیند مدرنسازی، میزان اثرگذاری مدرنسازی بر صرفه جویی واقعی آب، و سایر نظرات و پیشنهادات. بر اساس نتایج، اکثریت پرسش شوندگان بر ضرورت مدرنسازی شبکه ها در ایران تأکید داشتند. در این مقاله نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل و ارزیابی نظرات اخذ شده از ذینفعان و ذیمدخلان موضوع در خصوص مدرنسازی شبکه های در ایران، ارائه شده و بحثها و تحلیل های لازم به منظور گام اول در "تدوین نقشه راه مدرن سازی شبکه های در ایران" به عمل آمده است.
مدیریت شبکه های آبیاری
بهمن یارقلی؛ الهه کنعانی؛ سالومه سپهری صادقیان
چکیده
با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و افزایش نیاز آبی در مصارف مختلف، برنامه‌ریزی برای حفاظت و مدیریت کیفی منابع آب و استفاده بهینه از آب‌های نامتعارف به ویژه زهاب‌های کشاورزی به عنوان منابع آب جایگزین ضرورت بیشتری یافته است. بدین منظور در پژوهش حاضر به بررسی کارایی نیزار طبیعی در مقیاس واقعی در پالایش کیفی زهاب خروجی مزارع ...
بیشتر
با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و افزایش نیاز آبی در مصارف مختلف، برنامه‌ریزی برای حفاظت و مدیریت کیفی منابع آب و استفاده بهینه از آب‌های نامتعارف به ویژه زهاب‌های کشاورزی به عنوان منابع آب جایگزین ضرورت بیشتری یافته است. بدین منظور در پژوهش حاضر به بررسی کارایی نیزار طبیعی در مقیاس واقعی در پالایش کیفی زهاب خروجی مزارع نیشکر کشت و صنعت‌های بزرگ استان خوزستان در طول مدت یک سال (1399-1398) پرداخته شده است. در این تحقیق طول نیزار به سه قسمت مساوی با سه ایستگاه ST1، ST2 و ST3 با طول و عرض 2/1× 5/3 هکتار تقسیم‌بندی شد. کارایی نیزار طبیعی در بهبود کیفیت زهاب ورودی با سنجش پارامترهای BOD، COD، PO4 و TP موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد عملکرد نیزار در حذف پارامترهای مورد بررسی بسیار خوب و قابل‌قبول بود. میزان حذف BOD، COD، PO4 و TP تا آخرین ایستگاه، در هر چهار فصل محسوس و قابل‌قبول بود. تحت زمان‌ماندهای مختلف (1/26، 1/10، 1/30 و 1/60 روز) درصد حذف BOD، COD، PO4 و TP در ایستگاه‌های ST1، ST2 و ST3 چشمگیر بود و با افزایش فاصله از نقطه ورودی زهاب به نیزار، افزایش کارایی نیزار مشاهده شد. با توجه به عملکرد متفاوت ایستگاه‌های سه‌گانه در بهبود کیفی زهاب و با توجه به هدف راندمان حذف بالای 50 درصدمجموع مواد آلی و ترکیبات فسفره تا ایستگاه شماره 2، می‌توان این ایستگاه را به‌عنوان حد بهینه از نظر کارایی و هزینه فرض نمود.
مدیریت شبکه های آبیاری
ابوالفضل ناصری؛ فریبرز عباسی؛ امیر نورجو؛ جمال احمدآلی؛ محمدعلی شاهرخ نیا؛ علیرضا مأمن پوش؛ مجید کرامتی طرقی؛ سالومه سپهری؛ کرامت اخوان؛ سیدحسن موسوی فضل؛ نادر عباسی؛ مهدی اکبری؛ جواد باغانی؛ محمدمهدی نخجوانی؛ رامین نیکان فر؛ اردلان ذوالفقاران
چکیده
تأمین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی‌ترین مؤلفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در ...
بیشتر
تأمین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی‌ترین مؤلفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در جایگاه نخست قرار دارد. متناسب با این حجم تولید، برآورد می‌شود حجم قابل‌توجهی از منابع آب سطحی و زیرزمینی برای تولید این محصول مصرف میگردد. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین بهره‌وری آب در باغات سیب تحت مدیریت باغداران در استان‌های منتخب در کشور اجرا گردید. این استانها عبارت از آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، اصفهان، تهران، خراسان‌رضوی، فارس و سمنان بودند. علاوه بر اندازه‌گیری مستقیم آب آبیاری و عملکرد محصول، بهره‌وری آب در 145 باغ در کشور تعیین گردید. برای بررسی تفاوت احتمالی حجم آب آبیاری و عملکرد، و بهره‌وری آب در تولید سیب از تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت بهره‌وری آب در باغات استان‌های مختلف معنی‌دار بود. میانگین شاخص بهره‌وری آب در باغات سیب کشور برابر 73/2 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. حداقل و حداکثر شاخص بهره‌وری آب از باغات سیب استان‌های فارس (12/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و سمنان (46/3 کیلوگرم بر مترمکعب) به دست آمد. راهکارهایی برای بهینهسازی استفاده از منابع آب برای ارتقای بهره‌وری آب در باغات سیب کشور ارائه شده است.
