تحقیقات مهندسی سازه های آبیاری و زهکشی

مقاله پژوهشی هیدرولیک

امکان‌سنجی کاربرد مفهوم سرعت مشخصه در برآورد دبی جریان در مقاطع مرکب

زهرا قربانی؛ عبدالرضا ظهیری؛ حسین خلیلی شایان؛ امیر احمد دهقانی؛ خلیل قربانی

دوره 24، شماره 91 ، آبان 1402، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22092/idser.2023.363374.1553

چکیده

تعیین دبی جریان در رودخانه‌ها از روش سرعت- سطح مقطع به‌ویژه تحت شرایط سیلابی، با چالش‌های جدی همراه است. یک روش جایگزین، استفاده از مفهوم سرعت مشخصه مبتنی بر تعمیم سرعت سطحی به سرعت متوسط و دبی جریان است. با توجه به اینکه کارایی روش سرعت مشخصه برای مقاطع مرکب هنوز ناشناخته می‌باشد، بنابراین طی پژوهش حاضر با تکیه بر برداشت‌های آزمایشگاهی، ... بیشتر

مقاله پژوهشی مدیریت شبکه های آبیاری

امکان‌سنجی استفاده از فناوری‌های نوین در اصلاح و بازسازی کانال‌های انتقال آب در حین بهره‌برداری (مطالعه موردی: کانال اصلی شبکه آبیاری مغان – ایران)

ایاز قوی بازو؛ تلمان حاجی اف

دوره 24، شماره 91 ، آبان 1402، صفحه 22-49

https://doi.org/10.22092/idser.2023.362797.1548

چکیده

هدف از احداث شبکه‌های آبیاری مدرن، فراهم آوردن امکان بهره‌وری بهینه از منابع آبی و خاکی می‌باشد. کانال اصلی انتقال آب در این شبکه‌ها، نقش بسیار حائز اهمیتی در جهت تامین آب شبکه و کارایی آن دارد. در دهه‌های گذشته اجرای پوشش کانال‌های انتقال آب جهت جلوگیری از هدر رفت آب ناشی از نشت همواره یکی از مشکلات عمده بهره‌برداری و نگهداری ... بیشتر هدف از احداث شبکه‌های آبیاری مدرن، فراهم آوردن امکان بهره‌وری بهینه از منابع آبی و خاکی می‌باشد. کانال اصلی انتقال آب در این شبکه‌ها، نقش بسیار حائز اهمیتی در جهت تامین آب شبکه و کارایی آن دارد. در دهه‌های گذشته اجرای پوشش کانال‌های انتقال آب جهت جلوگیری از هدر رفت آب ناشی از نشت همواره یکی از مشکلات عمده بهره‌برداری و نگهداری این شبکه‌ها در دنیا بوده است. به‌طوری که، انجام عملیات پاکسازی، اصلاح، بازسازی و اجرای پوشش بتنی مقاطع خاکی کانال‌های اصلی انتقال آب با ظرفیت دبی بیش از 50 مترمکعب در‌ثانیه در شبکه‌های بزرگ، معمولا بیشترین سهم هزینه‌های سرمایه‌گذاری، بهره برداری و نگهداری را به‌خود اختصاص داده است. در این زمینه استفاده از تکنولوژی‌های نوین و مقرون به‌صرفه، با لحاظ نمودن اصول فنی بهینه هیدرولیکی- اقتصادی همواره مورد توجه بوده است. فناوری مورد استفاده در این پژوهش، روش انتقال جریان آب از طریق ایجاد کانال‌های موقت است. در این روش از یک دیواره تیغه‌ای جداکننده متحرک سوار بر روی یک سازه خرپای سورتمه‌ای جهت جلوگیری از تلفات و هدر رفت آب ناشی از نشت بیش از حد‌مجاز در کانال‌های خاکی، در شرایط بدون قطع جریان آب و در جهت افزایش راندمان انتقال شبکه استفاده شد. در روش پیشنهادی شرایط فنی لازم و بهینه هیدرولیکی و اقتصادی برای انجام عملیات پوشش بتنی در مقاطع خاکی کانال اصلی انتقال آب در زمان بهره‌برداری امکان پذیر شد.

مقاله پژوهشی سامانه های نوین آبیاری

تعیین شاخص‌های مدیریت آبیاری در تولید هلو و شلیل در کشور

مهدی اکبری؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ افشین یوسف گمرکچی؛ فرزین پرچمی عراقی؛ محمدمهدی نخجوانی؛ سالومه سپهری؛ محمد مهدی قاسمی؛ مصطفی گودرزی؛ امیر اسلامی؛ امیر نورجو؛ رحیم علیمحمدی نافچی؛ رضا بهراملو؛ محمداسماعیل کمالی؛ عیسی کیاء

دوره 24، شماره 91 ، آبان 1402، صفحه 50-69

https://doi.org/10.22092/idser.2023.363367.1556

چکیده

در این پژوهش شاخص‌های حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره‌وری آب محصولات کشاورزی در شرایط مدیریت باغداران برای 195 باغ در قطب‌های تولید هلو و شلیل کشور شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، مازندران، گلستان، همدان، فارس، مرکزی، قزوین، اردبیل، تهران، البرز و چهارمحال و بختیاری، در سال زراعی1398-1397 اندازه‌گیری شد. نتایج تحلیل واریانس نشان ... بیشتر در این پژوهش شاخص‌های حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره‌وری آب محصولات کشاورزی در شرایط مدیریت باغداران برای 195 باغ در قطب‌های تولید هلو و شلیل کشور شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، مازندران، گلستان، همدان، فارس، مرکزی، قزوین، اردبیل، تهران، البرز و چهارمحال و بختیاری، در سال زراعی1398-1397 اندازه‌گیری شد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت حجم آب آبیاری، عملکرد، بهره‌وری آب آبیاری و بهره‌وری آب (آب آبیاری + بارش موثر) در استان‏های مذکور در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار است. میانگین حجم آب آبیاری در استان‌های مذکور به‌ترتیب 8617، 7178، 2012، 2842، 6428، 8814، 10806، 8675، 8140، 8568، 8137 و 7763 با میانگین وزنی کشوری 6734 مترمکعب در هکتار بدست آمد. میانگین وزنی عملکردکشوری 20 تن در هکتار اندازه‌گیری شد. میانگین بهره‌وری آب آبیاری و بهره‌وری آب کل کشوری به ترتیب 3.06 و 2.44 کیلوگرم برمترمکعب به دست آمد. همچنین میانگین حجم آب آبیاری باغ‌های هلو و شلیل در مناطق مورد مطالعه بجز دو استان گلستان و مازندران برای دو روش آبیاری سطحی و قطره‌ای به‌ترتیب برابر 9325 و 7098 مترمکعب در هکتار تعیین شد (1%>p). این نتایج نشان داد که با تغییر روش آبیاری از سطحی به قطره‌ای، حجم آب آبیاری 25 درصد کاهش و بهره‏وری آب آبیاری، 34 درصد افزایش یافته است. برای کاهش حجم آب آبیاری و بهبود بهره‌وری آب ، در شرایط اقلیمی مناسب که آب آبیاری از کیفیت خوبی برخوردار باشد، در صورت رعایت ضوابط فنی طراحی، اجرا و بهره‌برداری و ملاحظات اقتصادی، استفاده از روش آبیاری قطره‌ای پیشنهاد می‌شود.

مدیریت شبکه های آبیاری

کاربرد و مقایسه روش های بهینه سازی تک هدفه (GA) و دو هدفه (NSGA-II) در طراحی شبکه های تحت فشار

آتنا حاضری؛ رسول قبادیان؛ محمد مهدی حیدری

دوره 22، شماره 84 ، آبان 1400، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22092/idser.2021.355057.1477

چکیده

طراحی بهینه شبکه‌های آبیاری و آبرسانی تحت فشار با هدف کاهش هزینه‌ها همواره مورد توجه می-باشد. در این تحقیق طراحی بهینه شبکه با روش‌های بهینه‌سازی تک هدفه الگوریتم ژنتیک باینری و دوهدفه NSGA-II انجام شد. تابع هدف دوم درNSAGA-II بصورت کمینه نمودن مجموع کمبود فشار در کل سیستم تعریف گردید. چنانچه مقدار این تابع به صفر یا نزدیک آن سوق داده شود ... بیشتر طراحی بهینه شبکه‌های آبیاری و آبرسانی تحت فشار با هدف کاهش هزینه‌ها همواره مورد توجه می-باشد. در این تحقیق طراحی بهینه شبکه با روش‌های بهینه‌سازی تک هدفه الگوریتم ژنتیک باینری و دوهدفه NSGA-II انجام شد. تابع هدف دوم درNSAGA-II بصورت کمینه نمودن مجموع کمبود فشار در کل سیستم تعریف گردید. چنانچه مقدار این تابع به صفر یا نزدیک آن سوق داده شود نتایج روش تک هدفهGA و دو هدفه NSGA-II قابل مقایسه می‌باشد. به منظور طراحی بهینه شبکه، کدهای کامپیوتری برای بهینه سازی تک هدفه، بهینه سازی دو هدفه و تحلیل هیدرولیکی شبکه به روش ماتریسی شیب در محیط برنامه نویسیVB تهیه و به همدیگر جفت‌ شدند. پس از صحت‌سنجی مدل، یک شبکه مطرح دوحلقه‌ای متشکل از7 لوله و 8 گره که از یک مخزن تغذیه می‌کند با هر دو روش بهینه‌سازی طراحی شد. نتایج نشان‌داد در هر دو روش هزینه لوله‌گذاری تقریبا یکسان و با اختلاف کمتر از یک درصد برآورد شد در حالیکه هزینه محاسبات کامپیوتری در روش NSGA-II در حدود یک پنجاهم روش الگوریتم ژنتیک برآورد گردید. با توجه به اینکه هزینه محاسبات در روش NSGA-II بسیار کمتر از روش GA بدست آمد، استفاده از این روش برای حل مسئله تک هدفه طراحی شبکه تحت فشار نیز توصیه می شود به شرط اینکه در این روش تابع هدف دوم به گونه ای تعریف شود که در صورت رعایت همه قیود مقدار آن به صفر نزدیک شود. برای این منظور تابع هدف مجموع کمبود فشار مناسب تشخیص داده شد.

سامانه های نوین آبیاری

مدل‌سازی هزینه طراحی و اجرای سامانه های آبیاری قطره ای

مسعود پورغلام آمیجی؛ عبدالمجید لیاقت؛ خالد احمدآلی

دوره 22، شماره 82 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 1-22

https://doi.org/10.22092/idser.2021.353297.1453

چکیده

این پژوهش با هدف برآورد هزینه پروژه های آبیاری قطره ای در مراحل اولیه طراحی با استفاده از تکنیک برنامه ریزی ژنتیک، با استفاده از داده‌های 100 پروژه آبیاری قطره ای انجام شد. ا مهمترین ویژگی ها که بیشترین تاثیر را در هزینه ها داشتند با استفاده از نرم‌افزار Eureqa و بهره گیری از برنامه ریزی ژنتیک انتخاب شدند. در مرحله آخر مدل های مختلفی در ... بیشتر این پژوهش با هدف برآورد هزینه پروژه های آبیاری قطره ای در مراحل اولیه طراحی با استفاده از تکنیک برنامه ریزی ژنتیک، با استفاده از داده‌های 100 پروژه آبیاری قطره ای انجام شد. ا مهمترین ویژگی ها که بیشترین تاثیر را در هزینه ها داشتند با استفاده از نرم‌افزار Eureqa و بهره گیری از برنامه ریزی ژنتیک انتخاب شدند. در مرحله آخر مدل های مختلفی در هر بخش برای برآورد هزینه ارائه شده و بر اساس آماره های دقت و پیچیدگی، بهترین مدل در هر بخش معرفی شدند. نتایج آنالیز همبستگی بین متغیرهای مستقل با متغیر وابسته (هزینه هر بخش) نشان داد که در بخش TCP متغیرPP (توان پمپ مورد نیاز)، در بخش TCF متغیر L16mm (طول کل لترال)، در بخش TCI متغیر SR (فاصله ردیف گیاهان) و در بخش TCT متغیر HP (ارتفاع پمپاژ) به ترتیب با ضریب همبستگی (R) برابر با 0/77، 0/64، 0/36 و 0/43 بیشترین مقدار را بین بقیه متغیرها داشته و همگی در سطح اطمینان یک درصد معنی‌دار شدند. همچنین نتایج مدل‌سازی هزینه سامانه آبیاری قطره ای نشان داد که در بخش TCP مدلی با معیار ارزیابی R برابر 0/45، MAE (میانگین قدر مطلق خطا) برابر با 27236333 ریال و پیچیدگی 22 بهترین مدل بوده و این معیارهای ارزیابی برای بهترین مدل در بخش TCF برابر 0/85، 21198257 ریال و 13، در بخش TCI برابر0/77، 45483996 ریال و 11، و در بخش TCT این معیارها به ترتیب 0/74، 77220845 ریال و 15 به دست آمد.

مهندسی رودخانه

بررسی آزمایشگاهی اثر توام نصب کف‌بند و کنگره بر تغییرات عمق آب‌شستگی موضعی در پایین‌دست سازه کنترل تراز بستر سرریز پلکانی

سروش غریبی چناری؛ مهدی اسمعیلی ورکی؛ سهام الدین محمودی کردستانی؛ امیر ملک پور

دوره 22، شماره 85 ، فروردین 1401، ، صفحه 1-26

https://doi.org/10.22092/idser.2021.355768.1483

چکیده

در تحقیق حاضر تاثیر حضور کف‌بند بر تغییرات مشخصات آب‌شستگی در پاییندست سرریزهای پلکانی با و بدون کنگره به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها برای شرایط مختلف دبی، شیب‌های سرریز 1:1 و 1:2، هندسه کنگره‌ها و کف‌بند با طول‌های "1" /3 و "2" /3 ارتفاع سرریز صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل نتایج نشان دادکه در سرریز پلکانی با شیب 1:1 و در ... بیشتر

سامانه های نوین آبیاری

نقش سامانه های نوین آبیاری در مدیریت مصرف آب گوجه فرنگی در کشور

فریبرز عباسی؛ محمد جلینی؛ محمد خرمیان؛ سید ابراهیم دهقانیان؛ اسماعیل مقبلی دامنه؛ مهرداد نورورزی؛ افشین یوسف گمرکچی؛ مهدی طاهری؛ اسحق زارع مهرانی؛ علیرضا کیانی؛ نادر سلامتی؛ سیدحسن موسوی فضل؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ پرویز بیات؛ ابوالفضل ناصری

دوره 22، شماره 82 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 43-64

https://doi.org/10.22092/idser.2021.351895.1439

چکیده

توسعة سامانه‌های نوین آبیاری یکی از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در چند دهة گذشته بوده است. ارزیابی نقش این سامانه‌ها در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی می‌تواند در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه-ریزی‌های آیندة کشور موثر باشد. ازاین‌رو، این تحقیق با هدف تعیین شاخص‌های مدیریت مصرف آب در تولید گوجه-فرنگی در کشور و ارزیابی ... بیشتر توسعة سامانه‌های نوین آبیاری یکی از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در چند دهة گذشته بوده است. ارزیابی نقش این سامانه‌ها در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی می‌تواند در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه-ریزی‌های آیندة کشور موثر باشد. ازاین‌رو، این تحقیق با هدف تعیین شاخص‌های مدیریت مصرف آب در تولید گوجه-فرنگی در کشور و ارزیابی نقش آبیاری قطره‌ای نواری در افزایش آنها، انجام شد. حجم آب کاربردی و عملکرد محصول در 176 مزرعه که در قطب های تولید این محصول در فصل زراعی (98-1397) انتخاب و اندازه‌گیری شد. مقادیر اندازه‌گیری شده با نیاز خالص آبیاری حاصل از روش فائو پن‌من-مانتیث با استفاده از داده‌های هواشناسی و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. در ادامه نیز تاثیر روش‌ آبیاری قطره‌ای نواری) بر حجم آب کاربردی، راندمان کاربرد و بهره‌وری فیزیکی آب در مناطق مورد مطالعه بررسی شد. میانگین وزنی حجم آب کاربردی در مناطق مورد مطالعه 7729 مترمکعب بر هکتار بود. بهره‌وری آب در مناطق تولید از 33/4 تا 52/9 کیلوگرم بر مترمکعب متغیر بود و متوسط آن 10/7 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. میانگین نیاز خالص آبیاری و راندمان کاربرد آب در مزارع مورد مطالعه به‌ترتیب 674 میلی‌متر و 78 درصد بود. کاربرد آبیاری قطره‌‌ای نواری نقش موثری در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در مقایسه با روش‌ آبیاری سطحی داشتند. آبیاری قطره‌ای نواری 25 درصد در کاهش آب کاربردی، 10 درصد در افزایش راندمان کاربرد آب در مزرعه و 16 درصد در ارتقای بهره‌وری آب موثر بوده است.

مدیریت شبکه های آبیاری

بررسی راندمان انتقال و مشکلات بهره‌برداری کانال‌های پیش‌ساخته بتنی در شبکه آبیاری مغان

کرامت اخوان؛ نادر عباسی؛ میلاد خیری قوجه بیگلو؛ هدیه احمدپری

دوره 22، شماره 83 ، مرداد 1400، ، صفحه 21-42

https://doi.org/10.22092/idser.2021.354260.1470

چکیده

شبکه آبیاری مغان مانند سایر شبکه‌های آبیاری با معضل تلفات آب مواجه است. در سال‌های اخیر در راستای ارتقاء راندمان انتقال آب، بخش عمده‌ای از کانال‌های درجه سه این شبکه در سطحی معادل43000 هکتار با استفاده از کانال‌های پیش‌ساخته بتنی به‌سازی شده است. در این پژوهش عملکرد فنی و وضعیت بهره‌برداری کانال‌های پیش‌ساخته بتنی در دشت مغان ... بیشتر شبکه آبیاری مغان مانند سایر شبکه‌های آبیاری با معضل تلفات آب مواجه است. در سال‌های اخیر در راستای ارتقاء راندمان انتقال آب، بخش عمده‌ای از کانال‌های درجه سه این شبکه در سطحی معادل43000 هکتار با استفاده از کانال‌های پیش‌ساخته بتنی به‌سازی شده است. در این پژوهش عملکرد فنی و وضعیت بهره‌برداری کانال‌های پیش‌ساخته بتنی در دشت مغان موردبررسی قرارگرفته است. بدین منظور پس از بازدیدهای فنی از پروژه‌های مختلف شبکه کانال‌های پیش‌ساخته در منطقه، تعداد ۴۰ کانال به‌عنوان نمونه انتخاب و اندازه‌گیری مربوط به تعیین راندمان انتقال، زمان انتظار زارعین و تلفات زمین در آن‌ها انجام گردید. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از اندازه‌گیری‌های انجام‌شده، متوسط راندمان انتقال آب در کانال‌های مربوط به اراضی کشت و صنعت، زیر کانال برگشتی A و زیر کانال A به ترتیب 89 ، 89/47 و 86/77 درصد و متوسط انتظار زارعین، 37 دقیقه در کیلومتر و تلفات زمین 3 /51مترمربع در هکتار بود. همچنین مشخص گردید عدم کارایی مناسب واشرهای آب‌بندی، رشد گیاهان آبزی، تخریب ابنیه و دریچه‌ها، آبگیری غیراصولی، شکستگی و عدم ترمیم کانال‌ها و آبگیری بیش از ظرفیت و مهم‌تر از همه نبود تشکل بهره‌برداری و نگهداری، ازجمله مشکلات عمده در بهره‌برداری از کانالهای پیش ساخته بتنی مغان می‌باشند.

تعداد دوره‌ها	20
تعداد شماره‌ها	70
تعداد مقالات	589
تعداد نویسندگان	1,144
تعداد مشاهده مقاله	463,965
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	228,017
نسبت مشاهده بر مقاله	787.72
نسبت دریافت فایل بر مقاله	387.13
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	567
تعداد مقالات رد شده	286
درصد عدم پذیرش	50
تعداد مقالات پذیرفته شده	219
درصد پذیرش	39
زمان پذیرش (روز)	176
تعداد پایگاه های نمایه شده	5
تعداد داوران	339

دوره 24 (1402)

دوره 23 (1401)

دوره 22 (1400)

دوره 21 (1399)

دوره 20 (1398)

دوره 19 (1397)

دوره 18 (1396)

دوره 17 (1395)

دوره 16 (1394)

دوره 15 (1393)

دوره 14 (1392)

دوره 13 (1391)

دوره 12 (1390)

دوره 11 (1389)

دوره 10 (1388)

دوره 9 (1387)

دوره 8 (1386)

دوره 7 (1385)

دوره 6 (1384)

دوره 5 (1383)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان