مهندسی رودخانه
محمدحسن نادری؛ مرضیه باقری خانقاهی؛ میثم سالاری جزی
چکیده
در مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب و مدیریت اکوسیستمی رودخانه‌های تنظیم شده، تأثیر جنبه‌های مختلف رژیم طبیعی جریان رودخانه در تعیین نیاز جریان مطلوب اکولوژیکی در چارچوب پروژه‌های سد و نیروگاه برق‌آبی، باید در نظر گرفته شود. تعیین جریان زیستمحیطی یکی از روشهای مؤثر است که میتواند پتانسیل مناسبی را برای کاهش تأثیرات منفی تنظیم رودخانه ...
بیشتر
در مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب و مدیریت اکوسیستمی رودخانه‌های تنظیم شده، تأثیر جنبه‌های مختلف رژیم طبیعی جریان رودخانه در تعیین نیاز جریان مطلوب اکولوژیکی در چارچوب پروژه‌های سد و نیروگاه برق‌آبی، باید در نظر گرفته شود. تعیین جریان زیستمحیطی یکی از روشهای مؤثر است که میتواند پتانسیل مناسبی را برای کاهش تأثیرات منفی تنظیم رودخانه و محافظت زیستگاه، ایجاد کند. در این مطالعه، از سه روش مبتنی بر هیدرولوژی، روش تنانت، کمبود جریان اکولوژیکی و روش تغییرپذیری شاخصهای هیدرولوژیکی برای ارزیابی جریان زیستمحیطی و از مدل اکوهیدرولیکی PHABSIM برای به‌دست آوردن مطلوبیت زیستگاه و رژیم جریان اکولوژیکی در پایین‌دست سد لتیان، استفاده شد. بر اساس نتایج، جریان زیستمحیطی با ترکیب روشهای هیدرولوژیکی و شبیه‌سازی زیستگاه در محدوده 55/18-5/2 مترمکعب بر ثانیه به‌عنوان میزان جریان رهاسازی مورد‌نیاز که باعث پایداری گونه‌های ماهی و زیستگاه رودخانه جاجرود می‌شوند، محاسبه شدند. همچنین ماه‌های کم‌جریان در مقایسه با ماه‌های پرآبی جریان (اسفند تا خرداد)، نیاز به درنظر گرفتن نسبت بیشتری از متوسط جریان ماهانه نسبت به میانگین جریان سالانه (در محدوده 36-13 درصد) به عنوان حداقل جریان مورد نیاز زیستمحیطی، دارند. در نهایت این نتیجه به دست آمد که دبی جاری رودخانه جاجرود کمتر از نیاز آبی اکولوژیکی برآورد شده است که نشان میدهد میزان دبی آب مناسب برای گونه‌های آبزی را فراهم نمی‌کند. از سوی دیگر، مقدار کلی تغییرات رژیم هیدرولوژیکی رودخانه جاجرود 80/26درصد، محاسبه و همچنین مقدار متوسط جریان ماهانه و جریان حداکثر به ترتیب 73 و 82 درصد در مقایسه با قبل از احداث سد لتیان، کاهش یافته است.
رامین منصوری؛ حسن ترابی پوده؛ حجت الله یونسی؛ امیرحمزه حقی ابی
چکیده
پراکنش منابع آب و بارندگی‌ها در سطح کشور متناسب نیستند، از این رو انتقال بین‌حوضه‌ای آب در قالب طرح‌های آبی برای جمع‌آوری، انتقال و ایجاد کیفیت مناسب برای توسعۀ موزون فعالیت‌های انسانی لازم است. این نوع طرح‌ها با توجه به مخزن بالادست و تونل انتقال آب به پایین‌دست شرایطی ترکیبی از مسائل هیدرولوژیکی (تراز آب مخزن) و هیدرولیکی (هیدرولیک ...
بیشتر
پراکنش منابع آب و بارندگی‌ها در سطح کشور متناسب نیستند، از این رو انتقال بین‌حوضه‌ای آب در قالب طرح‌های آبی برای جمع‌آوری، انتقال و ایجاد کیفیت مناسب برای توسعۀ موزون فعالیت‌های انسانی لازم است. این نوع طرح‌ها با توجه به مخزن بالادست و تونل انتقال آب به پایین‌دست شرایطی ترکیبی از مسائل هیدرولوژیکی (تراز آب مخزن) و هیدرولیکی (هیدرولیک لوله یا تونل انتقال) را در خود جای داده است. به همین دلیل، تحلیل و بررسی این مسایل برای به‌دست آوردن شرایط مورد نظر باید همزمان صورت گیرد. در این تحقیق، چهار سد (یلان، پشندگان، گوکان و زاینده‌رود) و سه تونل برای انتقال آب از سد یلان به سد زاینده رود در نظر گرفته شده است. برای مدل‌سازی و بهینه‌سازی این مطالعه، همزمان دو الگوریتم با یکدیگر و با نرم‌افزار EPANET به-صورت دینامیکی ارتباط دارند و مدل منابع آب، هیدرولیک و الگوریتم تکامل تفاضلی را حل می‌کند. از آنجا که انتقال آب در تونل‌ها به‌صورت تحت فشار است و کل مطالعه برای راندمان انتقال آب 95 درصد تعریف شده است، با افزایش ارتفاع هریک از سدها لازم است قطر تونل انتقال کاهش یابد تا بتواند راندمان مذکور را داشته باشد. نتایج تحقیق نشان میدهد که الگوریتم تکامل تفاضلی در حالتی که ضریب مقیاس و ضریب احتمال ترکیب (F و Cr) برابر 5/0 و 5/0 و جمعیت اولیه 1000 عضوی و نسل 1500تایی است بهترین جواب را از نظر هزینه ارائه میدهد. هزینۀ بهینۀ ارائه شده با الگوریتم تکامل تفاضلی برای راندمان انتقال 95 درصد برابر 5/14014 میلیارد ریال است.
