آرش محجوبی؛ عدنان صادقی لاری
چکیده
نیشکر از جمله گیاهانی است که در ناحیۀ گرم خوزستان، آب مصرفی بسیار بالایی دارد و استفادۀ بهینه از آب برای کشت پایدار نیشکر با اهمیت است. بررسیهایمتعدد دربارۀمصرفآبنیشکرنشان میدهد کهدربرخی از کشت و صنعتها، مصرف آب بیش از نیاز واقعی نیشکر است. این تحقیق بهمنظور پیشبینی آثار بلند مدت (10 ساله) مدیریتهای مختلف ...
بیشتر
نیشکر از جمله گیاهانی است که در ناحیۀ گرم خوزستان، آب مصرفی بسیار بالایی دارد و استفادۀ بهینه از آب برای کشت پایدار نیشکر با اهمیت است. بررسیهایمتعدد دربارۀمصرفآبنیشکرنشان میدهد کهدربرخی از کشت و صنعتها، مصرف آب بیش از نیاز واقعی نیشکر است. این تحقیق بهمنظور پیشبینی آثار بلند مدت (10 ساله) مدیریتهای مختلف آبیاری و زهکشی بر شوری خاک، عمق زهاب، عمق سطح ایستابی، کفایت و راندمان آبیاری توسط مدل SaltMod در کشت و صنعت امام خمینی اجرا شد. بدین منظور، چندین حالت مختلف از جمله کاهش عمق آب آبیاری، کاربرد عامل کنترل زهکشی، کاهش عمق نصب زهکش زیرزمینی و شوری آب آبیاری فرض و توسط مدل اجرا شد. نتایج مدل با استفاده از دادههای جمعآوری شده در مزرعه واسنجی شد. براساس پیشبینی مدل، استفاده از عامل کنترل زهکشی (در مدل ضریبی برای کاربرد زهکشی کنترل شده در نظر گرفته شده که بین صفر تا یک متغیر است) بیشتر از 25/0، بدون کاهش در مصرف آب آبیاری سبب بالا آمدن سطح ایستابی به محدودۀ ریشه خواهد شد. اما با کاهش 20 درصد مصرف آب آبیاری، کاربرد عامل کنترل زهکشی تا 5/0، هیچگونه محدودیتی در شوری خاک و عمق سطح ایستابی پیش نخواهد آمد. علاوه بر این، عمق زهاب از حدود 07/2 متر در فصل آبیاری به 26/1 متر کاهش خواهد یافت. پیشبینی مدل SaltMod نشان میدهد که در زهکشهای زیرزمینی با فاصلۀ 70 متر، افزایش عمق نصب بیش از 5/1 متر فایدهای ندارد و تغییری در کاهش شوری خاک بهوجود نخواهد آورد. در صورت استفاده از آب آبیاری با شوری بیشتر از 7/1 دسی زیمنس بر متر، شوری خاک منطقۀ ریشه از 3 دسی زیمنس بر متر بیشتر خواهد شد.
آرش محجوبی؛ عبدعلی ناصری؛ عبدالرحیم هوشمند؛ سعید برومندنسب
چکیده
واحد کشت و صنعت امامخمینی یکی از واحدهای ده گانۀ نیشکر در استان خوزستان است. شوری خاک اراضی این واحد به خوبی کاهش یافته و در حد تحمل گیاه قرار دارد، اما به دلیل وجود زهکشهای زیرزمینی عمیق و مصرف زیاد آب، زهکشی در این اراضی بیش از نیاز است و سالانه حجم قابل توجهی زهاب تولید و به رودخانۀ دز تخلیه می‌شود. این پژوهش ...
بیشتر
واحد کشت و صنعت امامخمینی یکی از واحدهای ده گانۀ نیشکر در استان خوزستان است. شوری خاک اراضی این واحد به خوبی کاهش یافته و در حد تحمل گیاه قرار دارد، اما به دلیل وجود زهکشهای زیرزمینی عمیق و مصرف زیاد آب، زهکشی در این اراضی بیش از نیاز است و سالانه حجم قابل توجهی زهاب تولید و به رودخانۀ دز تخلیه می‌شود. این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از سیستم زهکشی کنترل شده و آثار آن بر کاهش مصرف آب، شوری خاک، حجم زهاب خروجی، میزان شوری زهاب و عملکرد نیشکر در دو مزرعه از این واحد اجرا شد. مزرعۀ اول تیمار زهکشی آزاد و در مزرعۀ دوم تیمار زهکشی کنترل شده در نظر گرفته شد. سطح ایستابی در مزرعه با تیمار زهکشی کنترل شده در 90 سانتی‌متری سطح خاک نگه داشته شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که میانگین حجم آب مصرفی در تیمار زهکشی کنترل شده، حدود 27 درصد و حجم زهاب خروجی حدود 55 درصد، کمتر از حجم آب مصرفی و حجم زهاب تیمار زهکشی آزاد است. در مدت اجرای طرح، میزان نمک خروجی در حدود 24 تن در هکتار در مزرعه با زهکشی کنترل شده کمتر در رودخانه دز تخلیه شد. عملکرد محصول نیشکر در تیمار زهکشی کنترل شده 7/8 درصد بیشتر به دست آمد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که استفاده از سیستم زهکشی کنترل شده سبب صرفهجویی در مصرف آب، کاهش حجم زهاب خروجی، کاهش میزان شوری زهاب و مقدار نمک خروجی خواهد شد. علاوه بر این، با کاربرد این روش، کاهش بار آلودگی رودخانه و حفظ محیطزیست نیز امکانپذیر خواهد بود.
