هادی بالی؛ سید حسین مهاجری؛ امیر صمدی
چکیده
تأثیرمورفولوژیکی بستر رودخانه ها و کانال های انتقال آب بر شرایط زیست محیطی و هیدرولیکی از موضوعاتی است که همواره دربارۀ آن بحث می شود. از آنجاکه بسترهای شنی رودخانه ها و کانال ها حاوی ویژگی های بیولوژیکی و هیدرولیکی منحصر به فرد هستند، مطالعۀ ساختار بستر و توزیع ارتفاعی آن و تأثیرگذاری آن بر شرایط مختلف ...
بیشتر
تأثیرمورفولوژیکی بستر رودخانه ها و کانال های انتقال آب بر شرایط زیست محیطی و هیدرولیکی از موضوعاتی است که همواره دربارۀ آن بحث می شود. از آنجاکه بسترهای شنی رودخانه ها و کانال ها حاوی ویژگی های بیولوژیکی و هیدرولیکی منحصر به فرد هستند، مطالعۀ ساختار بستر و توزیع ارتفاعی آن و تأثیرگذاری آن بر شرایط مختلف اکولوژیکی و هیدرولیکی بسیار بااهمیت است. به‌منظور تعیین مدل رقومی چنین رودخانههایی، امروزه استفاده از روش های نوین در مطالعات مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه، کاربرد دستگاه کینکت در تعیین مدل رقومی بسترهای شنی بررسی و ارزیابی شده است. به این منظور برداشت هایی در بسترهای مصنوعی در مقیاس آزمایشگاهی صورت پذیرفت و پس از آن، کاربرد این روش در تعیین بستر شنی رودخانۀ کردان، یکی از رودخانه های قرار گرفته در اقلیم خشک و نیمه‌خشک نواحی مرکزی ایران و تحت تابش نور خورشید، ارزیابی شد. بررسی ها نشان داد که قابلیت این دستگاه در ساخت مدل رقومی به رنگ، ابعاد و جنس مصالح بستگی دارد. همچنین مشاهده شد که این دستگاه قادر است با دقت نسبی کمتر از 20 و 40 درصد در بسترهای دارای شکل های هندسی به‌ترتیب منظم و نامنظم، مدل رقومی را برآورد کند. با این‌همه، نتایج حاصل از کاربرد این دستگاه در مطالعات میدانی بیانگر اثر زیاد پرتو فروسرخ (مادون قرمز) موجود در محیط و اثر منفی سایه در فضای بین سنگدانه هاست که کاربرد این دستگاه را در مطالعات میدانی با چالش مواجه می سازد. بررسی ها، به طور مشخص، نشان داد که با ایجاد سایه در مطالعات میدانی تعداد ابر نقاط ساخته شده در سطح نمونه برداشت شده، از حدود 335000 نقطه به حدود 425000 نقطه افزایش می یابد که نشانه ای است از بهبود کیفیت به‌میزان 26 درصد. به‌منظور رفع این نقیصه و کاربردی کردی دستگاه کینکت در اقلیم های خشک و نیمه‌خشک پیشنهاد شده است برداشت های میدانی با استفاده از اتاقک تاریک یا در شرایط آب و هوایی ابری-بارانی دنبال شود.
