مدیریت شبکه های آبیاری
علیرضا توکلی؛ سید محسن طباطباییان؛ احمد اخیانی
چکیده
اهمیت کشت پسته بهعلت میزان سطح زیرکشت قابل ملاحظه آن در شهرستان دامغان و سهم آن در اقتصاد منطقه و استان است. در این تحقیق به روش نمونهگیری به صورت تصادفی و نیز از طریق دریافت دادههای پرسشنامهای جامعه آماری، تعداد 148 باغ در شهرستان دامغان از نظر میزان آب آبیاری و بهرهوری آب انتخاب که برخی فاقد شرایط فنی و دسترسی به دادههای متقن ...
بیشتر
اهمیت کشت پسته بهعلت میزان سطح زیرکشت قابل ملاحظه آن در شهرستان دامغان و سهم آن در اقتصاد منطقه و استان است. در این تحقیق به روش نمونهگیری به صورت تصادفی و نیز از طریق دریافت دادههای پرسشنامهای جامعه آماری، تعداد 148 باغ در شهرستان دامغان از نظر میزان آب آبیاری و بهرهوری آب انتخاب که برخی فاقد شرایط فنی و دسترسی به دادههای متقن بوده و نهایتا 112 باغ در این پژوهش بررسی شد. متوسط عملکرد محصول در باغات دارای سامانه آبیاری سطحی و با عمر بیش از 20 سال (34 نمونه)، با عمر بین 10 تا 20 سال (76 نمونه) و با عمر بیش از 10 سال (112 نمونه) به ترتیب 4950، 2324 و 3088 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. متوسط آب آبیاری در سامانه آبیاری سطحی برای باغات منتخب حدود 8380 متر مکعب در هکتار برآورد شد که کمی کمتر از نیاز آبی برآورد شده در سند ملی آب است. شاخص بهرهوری آب در باغات با آبیاری سطحی و با عمر بیش از 20 سال و کل باغات بارور (عمر بیش از 10 سال) بهترتیب 54/0 و 35/0 کیلوگرم بر متر مکعب بدست آمد. 53 درصد باغات دارای بهرهوری آب کمتر از 20/0 کیلوگرم بر متر مکعب هستند. در تعدادی از باغات منتخب، میزان آب آبیاری در سامانه آبیاری قطرهای 8000-5000 متر مکعب در هکتار و در سامانه آبیاری قطرهای زیرسطحی 4927 متر مکعب در هکتار تعیین شد که کمتر از میزان نیاز آبی ذکر شده در سند ملی آب است.
فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ معین ادین رضوانی؛ مصطفی گودرزی؛ محمد کریمی؛ امیر اسلامی؛ مهدی طاهری؛ افشین یوسف گمرکچی؛ حیدر طایفه رضایی؛ حسن خسروی؛ سیدحسن موسوی فضل؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ جواد باغانی؛ نادر عباسی؛ مهدی اکبری
چکیده
انگور از مهمترین محصولات باغی است که به لحاظ سطح زیرکشت و ارزش اقتصادی و تغذیهای بالا مورد توجه است. ایران با تولید سالانه 8/2 میلیون تن انگور در زمرة کشورهای برتر در تولید این محصول در جهان است. با این همه، اطلاعات دقیقی در خصوص حجم و بهره وری آب این محصول در کشور وجود ندارد. ازاینرو، این پژوهش با هدف اندازه گیری میدانی آب ...
بیشتر
انگور از مهمترین محصولات باغی است که به لحاظ سطح زیرکشت و ارزش اقتصادی و تغذیهای بالا مورد توجه است. ایران با تولید سالانه 8/2 میلیون تن انگور در زمرة کشورهای برتر در تولید این محصول در جهان است. با این همه، اطلاعات دقیقی در خصوص حجم و بهره وری آب این محصول در کشور وجود ندارد. ازاینرو، این پژوهش با هدف اندازه گیری میدانی آب کاربردی و ارزیابی بهره وری آب تاکستانهای کشور در سامانه های مختلف آبیاری اجرا شد. در فصل زراعی 98-1397، حجم آب کاربردی توسط باغداران در 164 باغ از تاکستانهای استانهای قزوین، فارس، خراسان رضوی، زنجان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، همدان، مرکزی، خراسان شمالی و سمنان اندازه گیری شد؛ در این باغها رقمهای مختلف انگور با روشهای مختلف آبیاری (سطحی و قطره ای) و شوری های متفاوت آب آبیاری و خاک با روشهای متفاوت (داربستی و خزنده) کاشته شده اند. مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر برآورد شده به روش پنمن-مانتیث با استفاده از داده های هواشناسی 10 سال اخیر و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. نتایج مطالعات نشان داد که اختلاف میانگین حجم آب کاربردیو بهره وری آب در استانهای منتخب در سطح احتمال یک درصد معنی دار است. میانگین وزنی حجم آب کاربردی 6669 مترمکعب بر هکتار و بهره وری آب 63/2 کیلوگرم انگوربه ازای هر مترمکعب آب به دست آمد. متوسط نیاز خالص آبیاری در مناطق مورد مطالعه به روش پنمن-مانتیث و سند ملی آب به ترتیب 6645 و 6456 مترمکعب بر هکتار است. دامنة تغییرات راندمان کاربرد در تاکستانهای مورد مطالعه از 68 تا 100 درصد و متوسط آن 89 درصد محاسبه شد. نتایج بررسیها حاکی از اعمال کم آبیاری در اغلب تاکستانهای مورد مطالعه به علت دسترسی نداشتن به آب کافی است. در این مقاله راهکارهایی برای بهبود بهره وری آب در تولید انگور نیز ارائه شده است.