سامانه های نوین آبیاری
سید رضا ظاهری کاشانی؛ سید مجید میرلطیفی؛ حسین دهقانی سانیج
چکیده
برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آبیاری در مزرعه مستلزم، برآورد مناسبی از تبخیر- تعرق گیاه است. از جمله روشهای معمول جهت تخمین تبخیر- تعرق گیاهان، بهره‌گیری از پارامترهای تبخیر- تعرق گیاه مرجع (چمن) و ضریب گیاهی می‌باشد. ضریب گیاهی به دلیل تفاوت در واریته گیاهی، شرایط اقلیمی و نوع مدیریت آب و خاک و گیاه می‌تواند متغیر باشد. بنابراین، ...
بیشتر
برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آبیاری در مزرعه مستلزم، برآورد مناسبی از تبخیر- تعرق گیاه است. از جمله روشهای معمول جهت تخمین تبخیر- تعرق گیاهان، بهره‌گیری از پارامترهای تبخیر- تعرق گیاه مرجع (چمن) و ضریب گیاهی می‌باشد. ضریب گیاهی به دلیل تفاوت در واریته گیاهی، شرایط اقلیمی و نوع مدیریت آب و خاک و گیاه می‌تواند متغیر باشد. بنابراین، برای تخمین دقیق‌تر تبخیر- تعرق گیاهان بایستی از ضرایب گیاهی محلی استفاده نمود. هدف از این پژوهش تعیین ضریب گیاهی گل محمدی تحت یک سامانه آبیاری قطرهای دو ردیفه با مدیریت آبیاری کشاورز به روش بیلان آب خاک در منطقه قمصر می‌باشد. تبخیر- تعرق واقعی گل محمدی به روش بیلان آب خاک برابر با 389 میلی‌متر به دست آمد و پارامتر ضریب گیاهی گل محمدی از تقسیم تبخیر- تعرق واقعی گل محمدی به تبخیر- تعرق گیاه مرجع در طی دوره‌ی 188 روزه‌ی رشد گل محمدی حاصل گردید. حداقل و حداکثر ضریب گیاهی طی دوره رشد گیاه به ترتیب برابر با 6/0 و 2/1 به دست آمد. وزن گل محمدی برداشت شده در تمام مزرعه که از 53 هکتار آن حدود 40 هکتار تحت کشت می‌باشد، برابر 130 تن بود. بنابراین میانگین عملکرد گل محمدی در تمام مزرعه برابر 25/3 تن در هکتار بود. میانگین عملکرد محصول در ردیف‌های درختان مورد ارزیابی برابر 25/48 کیلوگرم در هر ردیف (160 متر مربع) حاصل گردید و میانگین بهره‌وری آب آبیاری در ردیف‌های مورد ارزیابی برابر 78/0 کیلوگرم بر متر مکعب به دست آمد.
علی‌اکبر صلح‌جو؛ سیدابراهیم دهقانیان
چکیده
از عوامل مؤثر بر عملکرد گندم، استفاده بهینه از بقایای گیاهی و آب است. از این رو نیاز است تا روشهای مدیریت بقایای گیاهی و زمان اجرای پی‌آب روی پشتههای عریض بررسی و ارزیابی شود. این تحقیق در قالب طرح آماری اسپلیت بلوک و به‌مدت سه سال اجرا شد. تیمار اصلی، مدیریت بقایای گیاهی شامل: الف، سوزاندن بقایای گیاهی، ب، خارج کردن قسمت ...
بیشتر
از عوامل مؤثر بر عملکرد گندم، استفاده بهینه از بقایای گیاهی و آب است. از این رو نیاز است تا روشهای مدیریت بقایای گیاهی و زمان اجرای پی‌آب روی پشتههای عریض بررسی و ارزیابی شود. این تحقیق در قالب طرح آماری اسپلیت بلوک و به‌مدت سه سال اجرا شد. تیمار اصلی، مدیریت بقایای گیاهی شامل: الف، سوزاندن بقایای گیاهی، ب، خارج کردن قسمت عمدهای از بقایای گیاهی+ ساقه خردکردن و ج، خارج کردن قسمت عمدهای از بقایای گیاهی + ساقه خردکردن + شخم با گاوآهن برگردان‌دار است. تیمار فرعی زمان اجرای پی‌آب شامل: الف، 7 روز پس از کاشت، ب، 14 روز پس از کاشت و ج، 21 روز پس از کاشت در 3 تکرار است. پارامترهای شاخص مخروطی خاک، درصد رطوبت خاک، درصد سبز، درصد بقایای گیاهی مانده بر سطح خاک، میزان آب مصرفی و عملکرد گندم اندازهگیری شد. نتایج نشان میدهد که تیمار استفاده از ساقه خردکن + گاوآهن برگردان‌دار، در مقایسه با سوزاندن بقایای گیاهی، باعث کاهش: شاخص مخروطی خاک به‌میزان 8/ 18 درصد، میزان سبز شدن 7 درصد، بقایای گیاهی مانده بر سطح خاک به‌میزان 63 درصد و آب مصرفی به‌میزان 5 درصد و نیز باعث افزایش ماده آلی خاک به‌میزان 5/3 درصد، عملکرد گندم به‌میزان 5 درصد و کارآیی مصرف آب بر اساس عملکرد گندم به‌میزان 3/11 درصد شده است. نتایج همچنین نشان میدهد که زمان اجرای پی‌آب تأثیر خاصی بر عملکرد گندم ندارد و میتوان آن را به‌مدت 21 روز از تاریخ کاشت به تاخیر انداخت یا به‌عبارت دیگر آن را حذف کرد.
غلامعلی کیخا؛ فاطمه کیخایی؛ ناصر گنجی خرم‌دل؛ مهدی کیخا
چکیده
به منظور بررسی تأثیر کمآبیاری و روشهای مختلف آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب و برخی ویژگی‌های مورفولوژیک پیاز در سالهای زراعی 1384 و1385 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی زهک زابل به صورت طرح آزمایشی اسپلیت پلات درقالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. روشهای آبیاری کرتی و تیپ (Tape) عامل اصلی و مقدار آبیاری در سه سطح، شامل ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر کمآبیاری و روشهای مختلف آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب و برخی ویژگی‌های مورفولوژیک پیاز در سالهای زراعی 1384 و1385 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی زهک زابل به صورت طرح آزمایشی اسپلیت پلات درقالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. روشهای آبیاری کرتی و تیپ (Tape) عامل اصلی و مقدار آبیاری در سه سطح، شامل آبیاری به میزان 100 درصد نیازآبی گیاه (T1) ، آبیاری به میزان 75درصد نیاز آبی گیاه(T2) ، و آبیاری به میزان 50 درصد نیاز آبی گیاه (T3) عامل فرعی این طرح را تشکیل دادند. براساس نتایج حاصل از تجزیة مرکب دادهها در دوسال آزمایش، تغییر سیستم آبیاری از کرتی به تیپ، باعث شد عملکرد غده، وزن بزرگترین غده، قطر غده، و ارتفاع تنه گیاه افزایش معنیداری پیدا کند. همچنین کلیه صفات مورفولوژیکی اندازهگیری شده، تحت تأثیر سطوح مختلف مقدار آب آبیاری قرار گرفت و اختلاف معنیداری در سطح یک درصد نشان دادند. مقایسة میانگین عملکرد‌ها نشان داد که تیمار آبیاری کامل بالاترین عملکرد غده را به میزان 75/24 تن در هکتار به دست داد. همچنین بررسی نتایج مقدارکارایی مصرف آب نشان داد که میانگین تیمارها در روش تیپ با مقدار 86/3 (کیلوگرم به ازای مترمکعب) تفاوت معنیداری با مقدار این پارامتر در روش کرتی (80/2 کیلوگرم به ازای مترمکعب) داشت در حالی که اختلاف معنیداری بین تیمارهای مقدار آب آبیاری نبود امّا بالاترین مقدار به تیمار T2در هر دو روش اختصاص داشت.
منصور معیری؛ ابراهیم پذیرا؛ حمید سیادت؛ فریبرز عباسی؛ فریدون کاوه
چکیده
در مناطق خشک ونیمه خشک که محدودیت منابع آبی وجود دارد، کشاورزان باید شیوهای از مدیریت را برگزینند که با آب کمتر محصول بیشتری تولید کنند. هدف از این مطالعه، کاهش تلفات آب آبیاری و افزایش کارایی مصرف آب (WP) سه هیبرید ذرت بود. این آزمایش در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد طی دو سال زراعی 7-1386 اجرا و در آنتأثیرات متقابل سه رقم تجارتی ...
بیشتر
در مناطق خشک ونیمه خشک که محدودیت منابع آبی وجود دارد، کشاورزان باید شیوهای از مدیریت را برگزینند که با آب کمتر محصول بیشتری تولید کنند. هدف از این مطالعه، کاهش تلفات آب آبیاری و افزایش کارایی مصرف آب (WP) سه هیبرید ذرت بود. این آزمایش در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد طی دو سال زراعی 7-1386 اجرا و در آنتأثیرات متقابل سه رقم تجارتی ذرت شامل هیبریدهای Sc-704، Bc-666 و Ossk-602و سیستمهای مختلف آبیاری سطحی و قطرهای طی آزمایش کرتهای نواری یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار آزمایش شد. کرت اصلی آزمایش شش تیمار مدیریت زراعی و آبیاری مشتمل بود بر: (1) کشت روی پشتههای 75 سانتیمتری و آبیاری کامل (تیمار شاهد منطقه)، (2) کشت روی پشتههای 75 سانتیمتری وآبیاری یک در میان متغیر، (3) کشت دو ردیف روی پشتههای 75 سانتیمتری و آبیاری کامل، (4) کشت یک ردیف درون جویچههای 75 سانتیمتری و با تغییر جوی و پشتهها در زمان دو تا چهار برگی شدن ذرت، (5) کشت یک ردیف درون جویچههای 75 سانتیمتری با جوی پشته ثابت تا پایان فصل رشد و (6) کشت روی پشتههای 75 سانتیمتری و آبیاری قطرهای کامل. در هر آبیاری حجم آب ورودی و در آبیاریهای سطحی حجم رواناب خروجی اندازهگیری شد. پس از رسیدگی فیزیولوژیکی، با اندازهگیری عملکرد اندامهای هوایی و عملکرد دانه، کارایی مصرف آب گیاه (CWP) و کارایی مصرف آب آبیاری (IWP) هر سه هیبرید ذرت ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین عملکرد هیبریدهای مورد آزمایش وجود ندارد. در تیمار شاهد، تلفات آب آبیاری غالباً به صورت رواناب سطحی است. با کاهش 31 درصد از مصرف آب در تیمار 5 تولید دانه ذرت بالاتر از روش رایج (در سطح 5 درصد)، امکان پذیر شد. در دو سال اجرای آزمایش، کارایی مصرف آب گیاه (CWP) در تیمارهای ششگانه اختلاف معنیداری وجود نداشت و متوسط این شاخص 45/1 کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی به دست آمد. نتایج همچنین نشان داد که با اعمال مدیریت کشت کف جوی میتوان کارایی مصرف آب آبیاری (IWP) را به طور متوسط تا 45 درصد افزایش داد. استفاده از سامانه آبیاری قطرهای موجب شد تلفات آب کاهش یابد و در نتیجه کارایی مصرف آب گیاه (CWP) و کارایی مصرف آب آبیاری ذرت (IWP) به یکدیگر نزدیک شوند.
نیاز علی ابراهیمی پاک؛ ابراهیم پذیرا
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، ، صفحه 17-30
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سیبزمینی است. این پژوهش با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی چهار تخته مرکز تحقیقات کشاورزی چهار محال و بختیاری اجرا شد. در این پژوهش، تیمارهای کمآبیاری در پنجسطح شامل E0 (آبیاریکامل)، E1(85درصد)، E2(70درصد)،E3 ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سیبزمینی است. این پژوهش با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی چهار تخته مرکز تحقیقات کشاورزی چهار محال و بختیاری اجرا شد. در این پژوهش، تیمارهای کمآبیاری در پنجسطح شامل E0 (آبیاریکامل)، E1(85درصد)، E2(70درصد)،E3 (55درصد) وE4 (30 درصد) تبخیر - تعرق واقعی گیاه سیبزمینی حاصل از لایسیمتر زهکشدار بهطور جداگانه در سه دورة رشد سیبزمینی شامل T1: دورة استقرار بذر و رشد رویشی، T2: دورة رشد کامل، و T3: دورة رشد رسیدن آزمایش شدند. صفات مورد بررسی در پژوهش عبارتاند از: تعداد غده در هر بوته، درصد ریز و درشتی غدهها، عملکرد اندام هوایی، عملکرد غده سیبزمینی، میزان آب مصرفی، و کارایی مصرف آب. نتایج این تحقیق بیانگر آن بود که حداکثر و حداقل عملکرد سیبزمینی بهترتیب در سطوح بدون تنش و آبیاری با 30 درصد تبخیر- تعرق حاصل شده است. در دورة اول رشد گیاه با کاهش آب مصرفی، عملکرد محصول و کارایی مصرف آب کاهش نشان میدهد. لیکن در دورههای دوم و سوم رشد گیاه، با کاهش آب مصرفی کارایی مصرف آب افزایش مییابد. بیشترین کارایی مصرف آب در دوره رشد اول در تیمار بدون تنش آبیو در دورة دوم رشددر تیمار آبیاری با 55 درصد تبخیر- تعرق، و در دورة سوم رشد در تیمار آبیاری با30 درصد تبخیر-تعرق بهدست آمده است. کاهش آب مصرفی بهترتیب عبارتاند از دورههای اول 2/12، سوم 2/13و دوم 8/17 درصد که در آنها کاهش محصول بهترتیب برابر با 5/17، 1/11و 8/10 درصد بوده است. بهطور کلی در دورة رشد دوم، تیمار 55 درصد تبخیر- تعرق و در دورههای رشد اول و سوم تیمار 30 درصدتبخیر- تعرق توصیه میشود.
نادر نادری؛ علیرضا محمدی
دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1386، ، صفحه 19-32
چکیده
به منظور بررسی تاثیر آبیاری جویچهای یک در میان بر عملکرد سیبزمینی و ارزیابی اقتصادی آن، طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی طی سالهای 1382 و 1383 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود) اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از: 1- آبیاری معمولی تمام جویچهها، 2- آبیاری جویچهها یک در میان ثابت، 3- آبیاری جویچهها ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر آبیاری جویچهای یک در میان بر عملکرد سیبزمینی و ارزیابی اقتصادی آن، طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی طی سالهای 1382 و 1383 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود) اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از: 1- آبیاری معمولی تمام جویچهها، 2- آبیاری جویچهها یک در میان ثابت، 3- آبیاری جویچهها یک در میان متغیر،4- آبیاری جویچهها یک در میان ثابت تا ابتدای مرحلة تشکیل غده، 5- آبیاری جویچهها یک در میان ثابت تا انتهای مرحلة تشکیل غده، 6- آبیاری جویچهها یک در میان متغیر تا ابتدای مرحلة تشکیل غده، و 7- آبیاری جویچهها یک در میان متغیر تا انتهای مرحلة تشکیل غده. در هر نوبت آبیاری، حجم آب مورد نیاز براساس روش پنمن- مانتیس محاسبه و با استفاده از کنتور حجمی و لولههای پلی‌اتیلن در اختیار هر تیمار قرار داده شد. نتایج دو سال آزمایش نشان دادکه در تیمارهای آبیاری جویچهای یک در میان ثابت و متغیر (تیمارهای 2و3)، ارتفاع بوته، تعداد غده در هر بوته، متوسط وزن غدهها و در نهایت عملکرد محصول به شدت کاهش یافته است. بین تیمار آبیاری معمولی تمام جویچهها (تیمار 1) و سایر تیمارها (تیمارهای 4، 5، 6، 7) از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنیدار مشاهده نشد. بنابراین، با مدیریت مناسب آبیاری میتوان در مراحل اولیة رشد و حتی تا انتهای مرحلة تشکیل غده مصرف آب را کاهش داد بیآنکه تاثیری معنیدار در کاهش عملکرد داشته باشد. برای تحلیل اقتصادی از روش بودجهبندی جزیی و شاخص نسبت درآمد ناخالص به هزینة تولید استفاده شد. در تجزیه و تحلیل اقتصادی مشخص شد که تیمار 7 دارای نسبت درآمد ناخالص به هزینه تولید برابر 03/3 است و مصرف آب در آن به جای 7/8634 متر مکعب (تیمار1)، 7250 متر مکعب در هکتار است (16 درصد کاهش یا صرفهجویی حدود 7/1384 متر مکعب در هکتار). بنابراین توصیه میشود آبیاری بر اساس تیمار 7 انجام گیرد تا بدون نقصان معنیدار عملکرد، ضمن صرفهجویی در مصرف آب، هزینههای کارگری مربوط به آبیاری نیز کاهش یابد.
علیرضا توکلی؛ بهمن عبدالرحمنی
دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1386، ، صفحه 79-92
چکیده
به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف تک‌آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد کلزای بهاره و بهبود بهره‌وری آب مصرفی، این تحقیق بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی و به صورت اسپلیتپلات، در سه تکرار و به مدت دو سال (1381 و 1382) روی رقم پیشرفته کلزای بهاره PF.7015.91 (ساری‌گل) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا درآمد. کرت اصلی (مراحل ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف تک‌آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد کلزای بهاره و بهبود بهره‌وری آب مصرفی، این تحقیق بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی و به صورت اسپلیتپلات، در سه تکرار و به مدت دو سال (1381 و 1382) روی رقم پیشرفته کلزای بهاره PF.7015.91 (ساری‌گل) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا درآمد. کرت اصلی (مراحل رشد) در سه سطح (S1 : مرحلة طویل شدن ساقه، S2 : مرحلة گل‌دهی و S3 : مرحلة پر شدن غلاف یا غلاف‌بندی) و کرت فرعی در چهار سطح (مقادیر آب تک‌آبیاری) I0 : شرایط دیم (بدون آبیاری)، I30 : آبیاری به میزان 30 میلی‌متر، I60 : آبیاری به میزان 60 میلی‌متر و I90 : آبیاری به میزان 90 میلی‌متر در نظر گرفته شد. بهره‌وری آب مصرفی (WP)1 و عملکرد دانه تعیین شد. نتایج نشان داد که در تولید دانه بین تیمارهای تک‌آبیاری، مراحل رشد، و تأثیرات متقابل تک‌آبیاری و مراحل رشد در سطح آماری یک درصد تفاوت معنیداری وجود دارد. تیمار تک‌آبیاری به میزان 60 میلی‌متر در مرحلة گل‌دهی با دارا بودن متوسط 1071 کیلوگرم در هکتار نسبت به تک‌آبیاری 90 میلی‌متری تفاوت معنیداری ندارد. این تیمار دارای بالاترین میزان کارایی مصرف آب (WUE)2 (46/2 کیلوگرم بر میلی‌متر آب مصرفی (تبخیر - تعرق واقعی))، بیشترین میزان بهره‌وری آب آبیاری (WPI) 09/8 کیلوگرم بر میلی‌متر و بیشترین مقدار بهره‌وری مجموع آب آبیاری و بارش (WPI+P)79/4 کیلوگرم بر میلی‌متر است و در شرایط وجود مقدار ثابت آب و امکان افزایش سطح زیر کشت، تیمار تک‌آبیاری به میزان 60 میلی‌متر در مرحلة گل‌دهی با 28/4 کیلوگرم بر میلی‌متر نسبت به تیمارهای دیگر برتری دارد. لذا در شرایط آزمایش یک نوبت آبیاری کلزای بهاره در مرحلة گل‌دهی به میزان 60 میلی‌متر می‌تواند در افزایش معنیدار عملکرد محصول مؤثر باشد.
محمد جلینی
دوره 7، شماره 3 ، آذر 1385، ، صفحه 70-78
چکیده
هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیر مقدار آب آبیاری و روش آبیاری قطرهای روی عملکرد انگور و تعیین کارآیی مصرف آب است. آزمایش در قالب بلوکهای کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلمکان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان پیاده شد. فاکتورهای طرح شامل مقادیر آب در ...
بیشتر
هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیر مقدار آب آبیاری و روش آبیاری قطرهای روی عملکرد انگور و تعیین کارآیی مصرف آب است. آزمایش در قالب بلوکهای کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلمکان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان پیاده شد. فاکتورهای طرح شامل مقادیر آب در سه سطح (50، 75 و 100 درصد آب مورد نیاز گیاه) و استفاده از آبیاری قطرهای به دو روش (قطرهای و تیپ) بود. فاصلة نهالها روی ردیف 2 متر و فاصله ردیفها از هم 5/2 متر انتخاب گردید. برای هر تیمار 4 ردیف با 6 نهال روی هر ردیف در نظر گرفته شد. در فروردین ماه 1378 نهالهای ریشهدار انگور رقم سلطانی (کشمشی) غرس شد. روش آبیاری در سال 1378 سطحی بود و سیستم آبیاری قطرهای و تیپ از سال 1379 اجرا شد. نیاز آبی انگور از سند ملی آب استخراج و با در نظر گرفتن درصد سایه انداز، میزان آن در هر آبیاری تعیین شد. عملکرد انگور در سالهای 78، 79 و 80 قابل توجه نبود. نتایج آنالیز مرکب عملکرد در سالهای 81، 82 و 83 نشان داد که بین دو روش آبیاری قطرهای و تیپ از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود ندارد، اما بین سطوح مختلف آب مصرفی اختلاف معنیدار است. سطوح 100، 75 و 50 درصد آب مصرفی به ترتیب با عملکرد 597/8 ، 705/7 و 827/4 تن در هکتار در گروههای آماری A ، B و C قرار گرفتند. عملکرد در دو سطح 75 و 50 درصد آب مصرفی نسبت به سطح 100 درصد به ترتیب حدود 13و 43 درصد کاهش داشته است. از نظر کارایی مصرف آب نیز بین روشهای آبیاری اختلاف معنیدار وجود نداشت ولی بین درصد مقادیر آب آبیاری در سطح 1 درصد اختلاف معنیدار بود. سطح 75 درصد آب مصرفی با میزان کارایی 844/1 کیلوگرم انگور به ازای یک مترمکعب آب بیشترین مقدار را دارا بود و بعد از آن سطوح 50 و 100 درصد آب آبیاری به ترتیب با کارایی 720/1و 574/1 کیلوگرم بر مترمکعب قرار گرفتند، به عبارت دیگر، کارایی مصرف آب در سطوح 75 و 50 درصد آب مصرفی نسبت به سطح 100درصد به ترتیب حدود 17و 9 درصد بیشتر بوده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که در مواقعی کمبود آب جدی نیست آبیاری کامل و در زمان مواجه با کمبود آب، سطح 75 درصد آب مصرفی با توجه به میزان عملکرد، میزان آب مصرفی، و کارایی مصرف آب قابل توصیه است.
شهین زمردی؛ امیر نورجو؛ عالیه امامی
دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1385، ، صفحه 19-30
چکیده
به منظور بررسی اثرهای کم آبیاری درکیفیت و عمر انبارداری گوجهفرنگی، طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار آبیاری 125، 100، 75، 50 درصد نیازکامل آبیاری و چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کهریز مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی طی سالهای 1380-1379 (به مدت دو سال) اجرا شد. آب مورد نیاز گیاه با استفاده از ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرهای کم آبیاری درکیفیت و عمر انبارداری گوجهفرنگی، طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار آبیاری 125، 100، 75، 50 درصد نیازکامل آبیاری و چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کهریز مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی طی سالهای 1380-1379 (به مدت دو سال) اجرا شد. آب مورد نیاز گیاه با استفاده از تشتک تبخیر کلاس A محاسبه و با روش آبیاری سطحی در اختیار گیاه قرار گرفت. نتایج تجزیة آماری نشان داد که سطوح مختلف آبیاری در سطح یک درصد بر عملکرد کل و عملکرد بازارپسند میوه معنیدار است. افزایش آبیاری مازاد بر نیاز، تأثیری معنیدار در افزایش تولید ندارد ولی اِعمال کم آبیاری موجب کاهش معنیدار عملکرد میشود. بیشترین کارایی مصرف آب در تیمار 50 درصد و کمترین آن در تیمار 125 درصد آبیاری حاصل شد. همچنین اثر سطوح مختلف آبیاری بر مقدار ویتامین ث، اسیدیته و مواد جامد انحلالپذیر در سطح یک درصد معنیدار بود ولی تاثیری معنیدار بر مقدار pH میوه نداشت. مقایسة میانگین‌ها حاکی است که کم آبیاری موجب افزایش مواد جامد انحلالپذیر، اسیدیته، و ویتامین ث میشود. سطوح مختلف آبیاری در قابلیت نگهداری گوجهفرنگی در سطح 5 درصد معنیدار است، به طوری که آبیاری بیشتر موجب کاهش و کم آبیاری موجب افزایش عمرانباری میوه میشود.
سعید اسمعیل نیا؛ عبدالمجید لیاقت؛ نادر حیدری؛ مجتبی اکرم
دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1384، ، صفحه 113-124
چکیده
در مناطق مرطوب، ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن در طول دورة رشد به‌منظور استفادة بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقة ریشه‌ها روشی متداول است. اما در مناطق خشک و نیمه خشک، بالا آمدن نمک به‌همراه آب در اثر جریان مویینه‌ای به دلیل تبخیر و تعرق زیاد، می‌تواند عامل بازدارنده‌ای برای استفاده از این روش محسوب شود. در این تحقیق امکان ...
بیشتر
در مناطق مرطوب، ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن در طول دورة رشد به‌منظور استفادة بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقة ریشه‌ها روشی متداول است. اما در مناطق خشک و نیمه خشک، بالا آمدن نمک به‌همراه آب در اثر جریان مویینه‌ای به دلیل تبخیر و تعرق زیاد، می‌تواند عامل بازدارنده‌ای برای استفاده از این روش محسوب شود. در این تحقیق امکان استفاده از روشهای کنترل سطح ایستابی (زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی) با اعمال مدیریت آبشویی در مناطق خشک و نیمه خشک (مانند ایران) بررسی شد. به‌این منظور سه تیمار با شرایط مختلف کنترل سطح ایستابی شامل زهکشی آزاد، زهکشی کنترل‌شده، و آبیاری زیرزمینی در چهار تکرار در 12 عدد لایسیمتر (ارتفاع 90 و قطر 57 سانتی‌متر) درنظر گرفته شد. سطح ایستابی با EC آب برابر 1/5 دسی زیمنس بر متر در عمق 55 سانتیمتری از سطح خاک در دو تیمار زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی ایجاد شد. گیاه آزمایشی گوجهفرنگی بود. آبشویی خاک زمانیدر نظر گرفته شده که میزان تجمع نمک در منطقة ریشه به حد آستانة شوری می‌رسید. نتایج نشان‌دهندة امکان استفاده از این روش‌ها در شرایط خشک و نیمه خشک است. پروفیل خاک از نظر شوری (عصارة اشباع) بررسی و مشاهده شد که توزیع نمک در عمق بین 10 تا 50 سانتی‌متر در هر سه تیمار حدوداً نزدیک به هم و کمتر از 3 دسی زیمنس بر متر است. فقط در تیمار آبیاری زیرزمینی میزان شوری یا ECe در سطح خاک بسیار بالا بود. این افزایش تأثیر منفی برمیزان محصول نداشت بلکه محصول بیشتری نیز نسبت به زهکشی آزاد به دست آمد. در مجموع، مقدار محصول در تیمار زهکشی کنترل‌شده 73 درصد بیشتر از زهکشی آزاد و 12 درصد بیشتر از آبیاری زیرزمینی بود. ولی متوسط وزن میوه در روش آبیاری زیرزمینی بالاتر بود که نشان از یکنواختی وزن میوه‌ها دارد. تعداد میوه نیز در هر تیمار به دست آمد که در تیمار زهکشی کنترل‌شده نسبت به دو تیمار دیگر بیشتر بود. از نظر میزان آب مصرفی، در آبیاری زیرزمینی نصف دو تیمار دیگر آب مصرف شود و بنابراین کارایی مصرف آب در آن بیشتر بود. با توجه به‌اینکه میزان شوری در منطقة ریشه و در آبیاری زیرزمینی کمتر از 3 دسی زیمنس بر متر بود هیچگونه شستشویی صورت نگرفت. لذا نتایج فوق کارایی این سیستم را در مناطق خشک و نیمه خشک مشخص می‌کند. اما در دراز مدت در این روش نیاز به آبشویی ادواری در طول فصل رشد وجود دارد.
سید ابوالقاسم حقایقی مقدم؛ قاسم توحیدلو؛ سید حسین صدرقاین
دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1384، ، صفحه 1-14
چکیده
تأمین نیاز آبی چغندرقند با روشهای نوین آبیاری نظیر آبیاری بارانی، آبیاری قطرهای، و آبیاری زیرسطحی موضوعی است که به‌دلیل طولانی بودن دورۀ رشد این گیاه و نیاز آبی نسبتاً زیاد آن درخور اهمیت فراوان است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر روشهای آبیاری سطحی(جویچهای) و آبیاری بارانی روی عوامل کمی و کیفی محصول چغندرقند و همچنین مقایسۀ ...
بیشتر
تأمین نیاز آبی چغندرقند با روشهای نوین آبیاری نظیر آبیاری بارانی، آبیاری قطرهای، و آبیاری زیرسطحی موضوعی است که به‌دلیل طولانی بودن دورۀ رشد این گیاه و نیاز آبی نسبتاً زیاد آن درخور اهمیت فراوان است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر روشهای آبیاری سطحی(جویچهای) و آبیاری بارانی روی عوامل کمی و کیفی محصول چغندرقند و همچنین مقایسۀ میزان آب مصرفی و کارایی مصرف آب در روشهای آبیاری مذکور در سال 1380 در منطقه کمال آباد کرج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: 1- آبیاری بارانی در کرت‌هایی به ابعاد72×30 متر، 2- آبیاری جویچهای معمولی در کرت‌هایی به ابعاد 82×4 متر و 3- آبیاری جویچهای با کاهش دبی جریان در کرتهای به ابعاد 82×4 متر.میزان آب آبیاری در هر نوبت در تیمار آبیاری بارانی با روش پنمن-مانتیت برای چغندرقند در منطقه کرج برآورد و اعمال گردید. تیمار آبیاری جویچهای معمولی بر اساس عرف کشاورزان محلی در نظر گرفته شد. در تیمار آبیاری جویچهای با کاهش دبی جریان، دبی جریان ورودی به جویچهها به اندازۀ 8/0- 7/0 دبی جویچهای معمولی بعد از رسیدن آب به انتهای شیار بود.نتایج نشان داد که صفات عیار قند ناخالص، ناخالصی‌های ریشه (پتاسیم، سدیم، و نیتروژن آلفا)، عیار قند خالص، ضریب استحصال، قند ملاس، وزن اندام هوایی، وزن ریشه، شکر ناخالص، و شکر خالص تحت تاثیر سه روش آبیاری اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد ندارند. میزان آب مصرفی، کارایی مصرف آب برای وزن ریشه، و کارایی مصرف آب برای شکر ناخالص تحت اثر روشهای آبیاری در سطح 5 درصد اختلاف معنیداری نشان داد و روش آبیاری بارانی بر دو روش دیگر برتری داشت. آبیاری بارانی نسبت به آبیاری جویچهای معمولی 31 درصد کاهش در میزان مصرف آب آبیاری و 55 درصد افزایش در کارایی مصرف آب( بر اساس وزن ریشه) نشان داد. روش آبیاری جویچهای با کاهش دبی جریان در وزن ریشه و کارایی مصرف آب(بر اساس وزن ریشه) در سطح 5 درصد با روش آبیاری بارانی اختلاف معنیداری نداشته لذا قابلیت رقابت با آن را دارد.
