نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
2 استاد دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
3 استادیار پژوهش مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
چکیده
زیرة سبز گیاهی یکساله و یکی از گیاهان زراعی مستعد برای مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. زیرة سبز به دلیل نیاز آبی کم و کوتاه بودن فصل رشد آن در سالهای اخیر مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است. زیرة سبز در زمان برداشت مقاومت کمی در برابر ریزش دارد و اگر توجه نشود بخش عمدهای از محصول از دست میرود. دلیل ریزش دانه در حین برداشت یا قبل از آن، کاهش نیروی اتصال دانه به بوته است. لذا به منظور بررسی: الف) عوامل مؤثر بر مقاومت دو سطح (در امتداد محور طولی دانه و عمود بر آن) و ب) نوع زیره (دیم و آبی) بر نیرو و انرژی لازم برای جدا کردن دانه از بوته این تحقیق عملی شد. نتایج نشان داد که میانگین نیرو و انرژی لازم برای کندن دانههای زیره از بوته به ترتیب برابر 995/0 نیوتن و 747/0 میلیژول است. همین مشخص شد که رطوبت مهمترین فاکتوری است که نیرو و انرژی مورد نیاز برای کندن دانة زیره را تحت تاثیر قرار میدهد به‌طوری‌که با افزایش رطوبت، نیرو و انرژی مورد نیاز برای کندن دانه افزایش مییابد. نتایج بررسی اثرهای دوگانة جهت کندن و رطوبت نشان داد که بیشترین اختلاف بین سطوح مختلف جهت کندن، در رطوبت 9/5 درصد است. در صورت اعمال نیرو در جهت عمود بر محور دانه، نیرو و انرژی مورد نیاز برای کندن دانه به ترتیب 26 و 20 درصد نسبت به حالت اعمال نیرو در امتداد محور دانه کاهش مییابد. همچنین کمترین اختلاف بین سطوح مختلف سرعت، در رطوبت 9/5 درصد است و در سطح رطوبت 5/13 درصد، اختلاف بین هر سه سطح سرعت معنیدار و بیشترین تأثیر سرعت بر انرژی کندن دانه زیره در این رطوبت است.
کلیدواژه‌ها
)