نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
2 دانشیار مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج
چکیده
کمبود و کاهش تدریجی منابع آب با کیفیت مناسب، از مهمترین عوامل محدودکننده تولیدات کشاورزی در ایران به شمار می‌رود و از این رو استفادة بهینه از منابع آب و افزایش کارایی مصرف آب از ضروریات بخش کشاورزی محسوب می‌شود. در این خصوص به‌کارگیری سامانه‌های آبیاری کم‌فشار از جمله هیدروفلوم به عنوان گزینه‌ایبهجای روش‌های سنتی قابل توصیه است. این تحقیق، با هدفارزیابی و مقایسة توزیع آب با استفاده از هیدروفلوم با روش‌های سنتی و بارانی انجام شد. مزارعی در دشت کبودرآهنگ همدان که تحت کشت سیبزمینی بودند انتخاب و این تحقیق در آنها اجرا گردید. حجم آب مصرفی در طول فصل زراعی، عملکرد محصول، و رطوبت خاک قبل و بعد از آبیاری اندازهگیری و کارایی مصرف آب ارزیابیشد. نتایج نشان دادکهتلفات آب در مزارعی که با استفاده از هیدروفلوم آبیاری می‌شوند، بهصورت نفوذ عمقی ولی در مزارعبا سیستمآبیاری سنتی به صورت رواناب و نفوذ عمقی است. رواناب سطحی در دو روش توزیع سنتی و هیدروفلوم‌به ترتیب حدود 8/25 و 15 درصد برآورد شد. راندمان پتانسیل کاربرد، راندمان کاربرد چارک پایین، یکنواختی توزیع، و ضریب یکنواختی کریستین سن در روش هیدروفلوم به ترتیب 50، 2/48، 2/79، و77درصد به دست آمد. این شاخصها در روش سنتی به ترتیب 8/44، 9/34، 65/87، و 1/89 درصدو در روش بارانی به ترتیب 6/57، 56، 3/70، 6/76برآورد شد. کارایی مصرف آب به روش سنتی،هیدروفلوم و بارانی به ترتیب 2/1،4/2 و 2/3 کیلوگرم به ازای هر متر مکعب آب تخمین زده شد. توزیع آب با استفاده از هیدروفلوم با کاهش 21 درصد حجم آب مصرفی و افزایش 100 درصدی کارایی مصرف آب نسبت به روش سنتی همراه بود. در توزیع آب با هیدروفلوم، درآمد کشاورز 39376600 ریال در هکتار نسبت به روش سنتی بالاتر است. همچنین نتایج نشان داد که نسبت سود به هزینه در روش هیدروفلوم 6 است.
کلیدواژه‌ها
)