نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار پژوهش بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
2 دانشیار پژوهش مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
3 عضو هیئت علمی بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی
چکیده
زیرة سبزگیاهی یکساله و یکی از گیاهان زراعی مناسب برای کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. برای جلوگیری از ریزش محصول در زمان برداشت، زیره سبز را در مرحله اول با دست یا داس برداشت میکنند و در مرحلة دوم و پس از خشک شدن ساقهها آن را چوبدست یا با حرکت دادن چهارپایان و تراکتورهای کوچک روی خرمن، میکوبند. این روش برداشت زمان‌بر است، نیروی کار زیاد لازم دارد، به دلیل کوبش ناقص موجب از دست رفتن بخشی از محصول میشود، کیفیت محصول کاهش مییابد، و آلودگی محصول را به دنبال دارد. بنابراین به منظور دستیابی به پارامترهای طراحی خرمنکوب زیره، در این تحقیق اثر تیمارهای رطوبت محصول، نوع تیغة کوبنده، سرعت دورانی استوانة کوبنده، فاصلة بین کوبنده و ضدکوبنده، و آهنگ تغذیه بر درصد وزنی دانههای جدا شده، درصد خردشدگی ساقهها، و درصد پودرشدگی محصول بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش رطوبت از 7 به 13 درصد، میزان دانههای جدا شده از 85/92 به 39/90 درصد کاهش مییابد و افزایش رطوبت نیز باعث کاهش معنیدار درصد پودرشدگی محصول از 15/10 به 56/7 درصد میشود. با افزایش سرعت دورانی استوانة کوبنده از 700 به 900 دور در دقیقه، درصد وزن دانههای جدا شده، خردشدگی ساقهها، و پودرشدگی محصول افزایش مییابد. تیمار نوع تیغه تأثیر معنیداری بر درصد وزن دانههای جدا شده ندارد درحالی‌که درصد خردشدگی ساقهها و درصد پودرشدگی محصول در تیغههای نوع ساینده کمتر از نوع سوهانی است. با توجه به نتایج این تحقیق، استفاده از تیغههای ساینده با سرعت دورانی 900 دور در دقیقه و وجود رطوبت 7 درصد برای محصول زیره مناسبترین حالت برای کوبش است.
کلیدواژه‌ها
)