نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید مهدی هاشمی ¹
• مهدی اروجلو ²
• سونیا صادقی ³
• اسماعیل ادیب مجد ⁴

¹ استادیار گروه مهندسی آبیاری پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

² دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آبیاری، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

³ کارشناسی ارشد سازه‌های آبی، استاد مدعو گروه مهندسی عمران، آموزشکده فنی و حرفه‌ای سما، دانشگاه آزاداسلامی، واحد بابل، بابل، ایران

⁴ کارشناس ارشد سازه‌های هیدرولیکی، شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، ایران

چکیده

شبکۀ آبیاری رودشت در پایین­دست رودخانۀ زاینده­رود واقع شده است و کلیۀ نوسانات آبدهی رودخانه عیناً به شبکه وارد می­شود. این امر سبب ایجاد جریان ورودی نوسانی به کانال اصلی شده و از این­رو بهبود شیوۀ بهره­ برداری به­ منظور کاهش اثر نوسانات ورودی در دستور کار بهره­برداری این شبکه قرار گرفته است. در این تحقیق، بهره­ گیری از سامانه توزیع تناسبی، با نام بومی سامانۀ لت در اصفهان، که به­عنوان یکی از جدی­ترین گزینه­های جایگزینی دریچه­های مدول نیرپیک در کانال اصلی شبکۀ رودشت معرفی شده است، بررسی شد. برای این منظور مدل­های ریاضی بهره­برداری کانال اصلی شاخۀ شمالی شبکۀ رودشت برای سامانۀ آبگیری موجود، شامل آبگیرهای نیرپیک، و سامانه تناسبی ایجاد شد و عملکرد
بهره ­برداری آنها در یک دورۀ واقعی بهره­برداری در شرایط جریان ورودی نوسانی با استفاده از شاخص­های ارزیابی عملکرد کفایت، راندمان و عدالت مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در شرایط نوسانات شدید جریان ورودی، شاخص کفایت تحویل آب برای آبگیرهای پایین­دست و شاخص راندمان برای آبگیرهای بالادست در هر دو سامانه تقریباً یکسان به­دست آمده است. همچنین شاخص عدالت توزیع، با اجرای سامانۀ تناسبی در مقایسه با سامانه آبگیر نیرپیک به­میزان 19 درصد کاهش عملکرد نشان داده است. جمع­بندی نتایج نشان می­دهند که به­کارگیری سامانۀ لت به­عنوان آبگیر کانال اصلی تحت جریان ورودی نوسانی، در هر دو سناریوی نوسانات ورودی ملایم (25 درصد) و شدید (تا 75 درصد)، در مقایسه با سامانه آبگیرهای نیرپیک، سبب وخامت فرآیند توزیع آب شده است. بنابراین با توجه به شرایط بهره­برداری شبکه آبیاری رودشت، سامانه لت گزینه مناسب تحویل و توزیع آب در این شبکه نمی­باشد.

کلیدواژه‌ها

• آبگیر نیرپیک
• سامانۀ توزیع تناسبی
• شبکۀ آبیاری رودشت
• نوسانات ورودی

عنوان مقاله [English]

Comparing Performance of the Nyrpic Module Off-takes with Proportional Systems (LAT) within Inflow Fluctuations (A Case Study in Roodasht Main Irrigation Canal, Zayanderood Basin)

نویسندگان [English]

• S. M. Hashemi ¹
• Mahdi Orojloo ²

² Irrigation Engineering Dept., Aburaihan Campus, University of Tehran

چکیده [English]

Roodasht irrigation network is placed at downstream of Zayanderood River. A recent problems in the operation of the network is inflow fluctuations in the main canal because of flow variations at upstream of the river. Thus, enhancing utilization of operational condition of the main canal becomes essential. In this study, the operational performance of the LAT proportional weirs under inflow fluctuations was investigated and compared with the Nyrpic Module Off-takes for a realistic operational period of time. To achieve the mentioned objectives, mathematical models of the both systems were developed and their operational performance was evaluated within equity, adequacy, and efficiency of water delivery point of views. With regards to the obtained results, both systems showed a more or less same performance from of adequacy and efficiency in upstream and downstream off-takes. Comparing the calculated equity performance index revealed that employing the LAT system leads to 19% decreasing of fairly water deliveries along the canal. In conclusion it can be suggested that no advantageous are gained by replacing the existing Nyrpic Module Off-takes employed with the LAT system.

کلیدواژه‌ها [English]

• Inflow fluctuations
• LAT Proportional Weirs
• Nyrpic Off-take
• Roodasht Irrigation Network