نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
- فریبرز عباسی 1
- ابوالفضل ناصری 2
- محمدمهدی نخجوانی مقدم 3
- نادر سلامتی 4
- محمد جلینی 5
- محمد خرمیان 6
- سید ابراهیم دهقانیان 7
- افشین یوسف گمرکچی 8
- علیرضا اسلامی 9
- کرامت اخوان 10
- مسعود فرزام نیا 11
- جواد باغانی 12
- مهدی اکبری 12
1 استاد، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2 دانشیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
3 استادیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
4 استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
5 دانشیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
6 استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران
7 مربی پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
8 استادیار گروه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قزوین، ایران
9 استادیار بخش تحقیقات آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسانشمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بجنورد، ایران
10 استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران
11 مربی پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
12 دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
با وجود اهمیت تعیین و تدقیق شاخصها و فراسنجهای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی برای استفاده در برنامه ریزیهای کلان کشوری، تاکنون شاخصهای مدیریت مصرف آب (حجم آب مصرفی، بهرهوری آب و راندمان کاربرد آب در مزارع) در پایاب شبکههای آبیاری مدرن و سنتی در تولید محصولات زراعی و باغی کمتر مقایسه شده است. هدف از این پژوهش، مقایسۀ شاخصهای مدیریت مصرف آب در پایاب شبکههای آبیاری مدرن و سنتی در تولید ذرت علوفهای در برخی نقاط کشور است. دادههای پژوهش با اندازهگیریهای گسترده و مستقیم از مزارع استانهای البرز، تهران، فارس، خوزستان، خراسان رضوی، اردبیل، اصفهان و قزوین که حدود 70 درصد از سطح زیرکشت ذرت علوفهای در کشور را پوشش میدهند در بیش از 100 مزرعه در پایاب شبکههای آبیاری مدرن و سنتی بهدست آمده است. نتایج تحقیق نشان میدهد تفاوت شاخصهای حجم آب مصرفی و بهرهوری آب در تولید محصول در پایاب شبکههای مدرن و سنتی معنیدار ولی تفاوت عملکرد در دو شبکه معنی دار نشده است. در پایاب شبکههای مدرن و سنتی، میانگین عملکرد ذرت علوفهای به ترتیب 50/54 و 54/32 تن بر هکتار، میانگین حجم آب مصرفی بهترتیب 6983 و 9085 مترمکعب بر هکتار، میانگین بهرهوری آب به ترتیب 7/46 و 6/26 کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب و میانگین راندمان کاربرد آب به ترتیب 73 و 68 درصد بهدست آمده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که توسعۀ شبکه های مدرن میتواند در ارتقای بهرهوری آب، در عملیاتی کردن برنامه های پنجسالۀ توسعه ای کشور و برنامۀ اقتصاد مقاومتی مفید باشد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Comparison of Irrigation Water Management Indices of Silage maize in Modern and Conventional Irrigation Networks
نویسندگان [English]
- Fariborz Abbassi 1
- Abolfazl Nasseri 2
- Mohammad Mehdi Nakhjavani Moghaddam 3
- Nader Salamati 4
- Mohammad Joleini 5
- Mohammad Khorramian 6
- Seyed Ebrahim Dehghanian 7
- Afshin Yousef Gomrokchi 8
- Alireza Islami 9
- KARAMAT AKHAVAN 10
- Masoud Farzamnnia 11
- Javad Baghani 12
- Mehdi Akbari 12
1 Professor, AERI, AREEO
2 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
3 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
4 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
5 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
6 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
7 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
8 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
9 Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
10 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
11 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
12 Agricultural Engineering Research Institue, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]
Despite the importance of determining and measuring the indices of irrigation water management in the agricultural sector for application in macroeconomic planning, these indices have not yet been done in modern and conventional irrigation networks. Therefore, the present study was conducted to compare the indices of irrigation water management (water consumed, water productivity and water application efficiency) in modern and conventional irrigation networks producing silage maize in Iran. The data were obtained by direct measurements from fields in the provinces of Alborz, Tehran, Fars, Khuzestan, Khorasan Razavi, Ardebil, Isfahan and Qazvin, which covered about 70% of areas under cultivation of silage maize in Iran, in more than 100 farms in modern and conventional irrigation networks. Results showed that the differences in water consumption and water productivity indices of modern and conventional irrigation networks were statistically significant to produce silage maize. Consequently, the yield of silage maize measured 50.54 and 54.32 ton ha-1, water consumption measured 6983 and 9085 m3 ha-1 ,water productivity measured 7.46 and 6.26 kg m-3, and water application efficiency measured 73% and 68% under the modern and conventional networks, respectively. These findings indicate that development of modern irrigation networks can promote water productivity and are valuable to be applied in the five-year national development plan and economic programs.
کلیدواژهها [English]
- Irrigation Methods
- Silage Maize
- Water Consumption
- Water Productivity
(in Persian)