سامانه های نوین آبیاری
صفت اله رحمانی
چکیده
آب از جمله سرمایه های حیاتی بشر و موجودات است، که جایگزین دیگری ندارد، و به عنوان نیروی محرکه اصلی فعالیت‌های کشاورزی به شمار می‌آید. در بسیاری از کشورها، مثل ایران، آب برای تولید و عمل آوری محصولات کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است. علی رغم وجود محدودیت‌های شدید منابع آبی، بهره‌وری استفاده ازاین نهاده پائین است. اعمال مدیریت ...
بیشتر
آب از جمله سرمایه های حیاتی بشر و موجودات است، که جایگزین دیگری ندارد، و به عنوان نیروی محرکه اصلی فعالیت‌های کشاورزی به شمار می‌آید. در بسیاری از کشورها، مثل ایران، آب برای تولید و عمل آوری محصولات کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است. علی رغم وجود محدودیت‌های شدید منابع آبی، بهره‌وری استفاده ازاین نهاده پائین است. اعمال مدیریت مناسب بر مصرف بهینه آب در مزارع و واحدهای بهره‌برداری در قالب سیاست و برنامه‌های اجرائی، مهمترین اقدامی است که در استفاده بهینه از منابع آبی و مقابله با کم آبی و بی آبی در مناطق مختلف کشور صورت می پذیرد. از جمله اقدامات انجام شده در جهت بهبود بهره‌وری و صرفه جوئی در مصرف آب کشاورزی، توسعه سیستم‌های آبیاری بارانی است. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی و برآورد بهره‌وری روش آبیاری بارانی در محصول گندم در استان اردبیل در سال 1396 انجام شده است. برای این منظور با تکمیل 340 پرسش نامه از دو گروه کشاورزان منطقه (کشاورزان دارای آبیاری بارانی و کشاورزان دارای آبیاری سنتی) داده‌ها جمع آوری و برای تجزیه و تحلیل از تابع تولید استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که با اجرای سیستم آبیاری بارانی, در مصرف میزان آب تا 17 درصد و همچنین در هزینه‌های تولید صرفه جویی شده است. میزان تولید گندم و سطح بهره‌وری آب افزایش یافته است. به‌طوری که به ازای هر متر مکعب آب مصرف شده در روش آبیاری بارانی04 /1 کیلو گرم گندم تولید شده، که در روش آبیاری سنتی این میزان 62/0 کیلو گرم است.
اردشیر اسدی؛ اورنگ تاکی؛ مختار میران زاده؛ محمد طهری
چکیده
در سال‌های اخیر یک ماشین نشاکار نیمه‌خودکار 9 ردیفه مخصوص نشای ریشه لخت پیاز ساخته شده که بیشنه ظرفیت مزرعه‌ای موثر آن با 9 کارگر نشا‌گذار 3/0 هکتار در روز است. این ظرفیت با سرعت پیشروی 8 سانتی‌متر در ثانیه بهدست می‌آید که با حداکثر سرعت نشاگذاری کارگران (یک نشا در ثانیه) برای تأمین تراکم 75-70 بوته در متر مربع متناسب است. با ...
بیشتر
در سال‌های اخیر یک ماشین نشاکار نیمه‌خودکار 9 ردیفه مخصوص نشای ریشه لخت پیاز ساخته شده که بیشنه ظرفیت مزرعه‌ای موثر آن با 9 کارگر نشا‌گذار 3/0 هکتار در روز است. این ظرفیت با سرعت پیشروی 8 سانتی‌متر در ثانیه بهدست می‌آید که با حداکثر سرعت نشاگذاری کارگران (یک نشا در ثانیه) برای تأمین تراکم 75-70 بوته در متر مربع متناسب است. با افزایش ظرفیت مزرعه‌ای میتوان بهره‌وری ماشین را بهبود داد. با توجه به محدودیت موجود در افزایش سرعت پیشروی (سرعت نشاگذاری) تنها عامل برای بالا بردن ظرفیت مزرعه‌ای، افزایش عرض‌کار است که خود به سنگین شدن ماشین و ضرورت استفاده از تراکتور‌های سنگین می‌انجامد و صرفۀ اقتصادی استفاده از ماشین را با تردید مواجه می‌کند. بنابراین، قرار‌دادن بیش از یک نشا در هر سلول موزع به همراه افزایش سرعت پیشروی راه حلی برای افزایش ظرفیت مزرعه‌ای با حفظ تراکم بوته‌ای مورد نیاز پیشنهاد شد. در این خصوص، سه سرعت پیشروی شامل: 8، 12 و 16 سانتی‌متر در ثانیه بهترتیب با قراردهی یک، دو و سه نشا در سلول‌های موزع به همراه تیمار شاهد (روش دستی کاشت نشا) در یک طرح تحقیقاتی بلوک‌های کامل تصادفی از نظر شاخص‌های زراعی، فنی و اقتصادی با هم مقایسه شدند. نتایج نشان می‌دهد که با تغییر الگوی کاشت از تک نشایی به دو نشایی و افزایش 50 درصد سرعت پیشروی، تعداد نشای مستقر شدۀ نهایی تا 24 درصد و عملکرد کل محصول نیز به همان میزان، در مقایسه با روش تک نشایی (ماشینی)، افزایش یافته‌است. ولی در تیمار سه نشایی افزایش 53 درصد در تعداد نشای نهایی نسبت به تک نشایی، تنها افزایش 17 درصد در عملکرد محصول را به همراه داشت. علت این امر را میتوان به کوچک شدن اندازه و وزن سوخ‌های تولید شده در تیمار سه نشایی نسبت به دو نشایی به علت افزایش تراکم بوته‌ای مربوط دانست. تعداد نشا‌های مستقر شده و عملکرد کل محصول در الگوی کاشت تک نشایی در روش دستی و ماشینی یکسان بود. ارزیابی اقتصادی تیمار‌های آزمایش نشان می‌دهد عملی کردن الگوی کاشت دو و سه نشایی بهجای تک نشایی دارای سودآوری اقتصادی است. افزایش سود خالص حاصل از تیمار‌های دو و سه نشایی به جای تک نشایی به ترتیب 32 و 12درصد برآورد شده است. مقایسۀ اقتصادی بین دو تیمار الگوی کاشت سه نشایی و دو نشایی نیز حاکی از آن است که عملی کردن تیمار سه نشایی بهجای دو نشایی، از نظر اقتصادی برتری ندارد. تیمار دو نشایی از نظر اقتصادی نسبت به تیمار سه نشایی برتری دارد اما در مواردی که سرعت عملیات اهمیت می‌یابد الگوی سه نشایی نیز از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر است.
محمد شاکر؛ هدایت‌اله رحیمی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، ، صفحه 85-100
چکیده
در این تحقیق،عملکرددستگاههای جداساز شلتوک (پادیه) نوع صندوقی و سینی شکل از نظر فنی و اقتصادی، نسبت به سه رقم شلتوک رایج در استان فارس(کامفیروزی،آمل-3 و نعمت) ارزیابی شده است. به منظور اجرای این تحقیق، از طرح آماری کرتهای خردشده در پنج تکرار استفاده شد. سه رقم شلتوک به عنوان کرتهای اصلی و دو نوع دستگاه جداساز به عنوان کرتهای ...
بیشتر
در این تحقیق،عملکرددستگاههای جداساز شلتوک (پادیه) نوع صندوقی و سینی شکل از نظر فنی و اقتصادی، نسبت به سه رقم شلتوک رایج در استان فارس(کامفیروزی،آمل-3 و نعمت) ارزیابی شده است. به منظور اجرای این تحقیق، از طرح آماری کرتهای خردشده در پنج تکرار استفاده شد. سه رقم شلتوک به عنوان کرتهای اصلی و دو نوع دستگاه جداساز به عنوان کرتهای فرعی انتخاب گردید. جهت مقایسه میانگینها نیز از آزمون دانکن استفاده شد. آزمایش در یک کارگاه شالیکوبی اجرا شد. در هرتیمار با نمونهگیری از خروجی دستگاههای پوستکن و جداساز شلتوک، درصد شلتوک و برنج قهوهای و از خروجی دستگاه صیقلدهنده، درصد شکستگی برنجاندازهگیری شد. همچنین ظرفیت و توان مورد نیاز دستگاهها نیز اندازهگیری و مقایسه شد. به منظور مقایسة اقتصادی دو نوع دستگاه جداساز شلتوک، از روش بودجهبندی جزئی استفاده شد. نتایج نشان داد که درصد شلتوک و درصد برنجقهوهای خروجی (میانگین دادههای مربوط به سه رقم شلتوک در یک دستگاه جداساز) در نوع سینیشکل، به ترتیب با مقادیر 03/76 و 89/99 درصد، نسبت به نوع صندوقی، به ترتیب با مقادیر 32/28 و 5/99 درصد، به طور معنیداری بیشتر است. همچنین درصد شکستگی برنج در سیستم تبدیل مجهز به دستگاه جداساز نوع سینیشکل با 34/18 درصد به طور معنیداری کمتر از نوع صندوقی با 75/21 درصد بود. مشخص شد که ظرفیت دستگاه جداساز سینیشکل حدود یک و نیم برابر صندوقی و توان مورد نیاز جهت راهاندازی دستگاه جداسازصندوقی پنج برابر سینیشکل است. ارزیابی و مقایسه عملکرد دو نوع دستگاه جداساز نشان داد که در هر سه رقم شلتوک مورد آزمایش، دستگاه جداساز سینیشکل بهتر از نوع صندوقی است. در مجموع از نظر فنی و اقتصادی میتوان گفت که دستگاه جداساز نوع سینیشکل برای ارقام آمل-3 و نعمت و نوع صندوقی برای رقم کامفیروزی مناسب است.
