سعید ظریف نشاط؛ محمدحسین سعیدی‌راد؛ صمد نظرزاده اوغاز؛ عباس مهدی‌نیا
چکیده
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- ...
بیشتر
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- تندر (نمونهای از کارندههای ساخت ایران) و 4- سیماتو. پارامترهای مورد بررسی در این طرح عبارتاند از: ظرفیت مزرعهای کارندهها، میزان صدمات مکانیکی وارده به بذرها، ضریب یکنواختی عمق کاشت بذر، عملکرد گندم، درصد سبز شدن بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیلها نشان میدهد که تیمارهای آزمایشی بر ضریب یکنواختی توزیع عمقی بذر، ظرفیت مزرعهای و شاخص برداشت در سطح احتمال 1 درصد و بر درصد جوانهزنی بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و عملکرد در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنیدار دارد ولی بر وزن هزار دانه و صدمات مکانیکی به بذر تأثیری معنیداری ندارد. مشخص شد که کاشت با بذرکار اسفوجیا بهترین نتایج را از نظر یکنواختی عمق کاشت بذر و تعداد سنبله در متر مربع بهدست میدهد. بذرکارهای اسفوجیا و تندر ساخت شرکت برزگر همدان از نظر درصد جوانهزنی، عملکرد، تعداد دانه در سنبله و شاخص برداشت بهترتیب بهترین نتایج را بهدست دادهاند.
جعفر حبیبی‌اصل؛ عبدالعلی گیلانی
چکیده
پسماندهای بیش از 60 هزار هکتار از برنجزارهای دشت خوزستان، بالا بودن درصد رطوبت زمین (به‌علت پایین بودن تبخیر و تعرق و سنگین بودن بافت خاک)، محدود بودن زمان و احتمال بارندگی، انجام عملیات تهیة زمین به‌روش مرسوم را به‌منظور کشت گندم پس از برنج با مشکلاتی روبه‌رو میکند. برای ارائة بهترین روش خاکورزی از نظر مدیریت بقایا، کاهش ...
بیشتر
پسماندهای بیش از 60 هزار هکتار از برنجزارهای دشت خوزستان، بالا بودن درصد رطوبت زمین (به‌علت پایین بودن تبخیر و تعرق و سنگین بودن بافت خاک)، محدود بودن زمان و احتمال بارندگی، انجام عملیات تهیة زمین به‌روش مرسوم را به‌منظور کشت گندم پس از برنج با مشکلاتی روبه‌رو میکند. برای ارائة بهترین روش خاکورزی از نظر مدیریت بقایا، کاهش مصرف سوخت و هزینه‌ها، با حفظ یا افزایش عملکرد محصول و بهبود خصوصیات فیزیکی خاک، پژوهشی طی دو سال زراعی (91-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز به‌صورت کرت‌های نواری خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نوارهای طولی شامل هفت روش خاکورزی T1= شخم با گاوآهن برگردان‌دار+ دیسک+ ماله (روش مرسوم)، T2= گاوآهن قلمی+ دیسک+ ماله، T3= گاوآهن قلمی+ رتیواتور، T4= دیسک + رتیواتور، T5= دو بار دیسک عمود برهم+ ماله، T6= یک بار رتیواتور و T7= روش بیخاکورزی با استفاده از دستگاه کاشت مستقیم در نظر گرفته شد. نوارهای عرضی نیز شامل فاکتوریل بقایای گیاهی دو رقم برنج عمده منطقه (دانیال و عنبوری) در دو روش کشت برنج (استفاده از روش پادلینگ و روش خشکهکاری مستقیم) بود. پارامترهای مورد اندازه‌گیری و ارزیابی عبارت بودند از مقدار سوخت مصرف شده، زمان مورد نیاز، ظرفیت مزرعهای، میزان خرد و برگردان شدن بقایای برنج، میانگین قطر متوسط وزنی کلوخه‌ها، و عملکرد و اجزای عملکرد گندم. نتایج نشان میدهد که نوع بقایا و روش کاشت برنج قبل از گندم تأثیر معنیداری بر پارامترهای مورد ارزیابی ندارد، ولی بین روشهای خاکورزی از لحاظ میزان خرد شدن خاک، درصد خرد شدن و برگردان بقایا اختلاف معنیدار است. متوسط عملکرد دانة گندم در تیمارهای سال دوم آزمایش، نسبت به تیمارهای سال اول، به‌طور معنیداری 6/9 درصد کاهش نشان میدهد. به‌طور کلی، بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، برای کشت گندم پس از برنج در استان خوزستان، بسته به نوع ماشین‌ها و ادوات در دسترس، بهترتیب اولویت، یکی از روشهای بیخاکورزی یا کم‌خاک‌ورزی شامل دو بار دیسک + ماله، گاوآهن قلمی+ دیسک + ماله یا یک بار گاوآهن دوار (رتیواتور) به‌جای روش مرسوم پیشنهاد میشود.
محمد خرمیان؛ سعید برومند نسب؛ فریبرز عباسی؛ سید رضا اشرفی زاده
چکیده
مدیریت آبیاری، شیوة خاکورزی و مدیریت کود نیتروژن، نقش مهمی در خصوصیات فیزیکی و چگونگی حرکت آب و نیترات در نیم‌رخ خاک دارند. لذا، این تحقیق با هدف بررسی اثر بیخاکورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در حرکت نیتروژن معدنی و رطوبت در خاکی با بافت لوم رسی سیلتی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد با شرایط اقلیمی گرم و نیمهخشک صورت ...
بیشتر
مدیریت آبیاری، شیوة خاکورزی و مدیریت کود نیتروژن، نقش مهمی در خصوصیات فیزیکی و چگونگی حرکت آب و نیترات در نیم‌رخ خاک دارند. لذا، این تحقیق با هدف بررسی اثر بیخاکورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در حرکت نیتروژن معدنی و رطوبت در خاکی با بافت لوم رسی سیلتی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد با شرایط اقلیمی گرم و نیمهخشک صورت گرفت. برای این منظور دو شیوة تهیة بستر بذر شامل روش خاکورزی مرسوم و بیخاکورزی هر کدام با سه سطح کود نیتروژن (150، 225، و 300 کیلوگرم در هکتار) برای کشت ذرت پیاده شد. کود نیتروژن در هر دو روش خاکورزی در سه تقسیط آبیاری اول، مرحله چهار برگی و شروع گلدهی ذرت به‌صورت کودآبیاری استفاده شد. مقادیر نیترات و آمونیوم خاک قبل و 10 روز پس از کودآبیاری و همچنین پس از برداشت ذرت در لایه‌های30 سانتیمتر تا عمق 120 سانتیمتر اندازه‌گیری شد. مقادیر آب ورودی و خروجی، رطوبت خاک قبل و پس از آبیاری و جرم مخصوص ظاهری خاک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که جرم مخصوص ظاهری خاک در عمق 10-0 سانتیمتر در ابتدا، اواسط، و انتهای دوره رشد در شیوة بیخاکورزی تفاوت معنیداری با شیوة خاکورزی مرسوم نداشت. مقادیر رطوبت خاک قبل از آبیاری، بیانکنندة بالاتر بودن رطوبت در عمق 20-0 سانتیمتر در شیوة بیخاکورزی نسبت به‌روش خاکورزی مرسوم (به‌میزان 3 درصد) بود. مقادیر آب ورودی و خروجی اندازه‌گیری شده در دو شیوة خاکورزی نشان‌دهندة افزایش مصرف آب در هر آبیاری و کاهش رواناب سطحی در شیوة بیخاکورزی به‌دلیل تجمع بقایا در کف جویچه بود. میزان نیترات خاک در هر دو روش خاکورزی مرسوم و بیخاکورزی در لایه 30-0 سانتیمتر بیش ازلایه‌های بعدی بود که اختلاف معنیداری را در سطح 1 درصد نشان داد. روش خاکورزی تأثیری بر مقدار و حرکت نیترات در لایه‌های خاک نداشت. بنابراین مصرف کود در روش بیخاکورزی و کشت مستقیم در بقایا میتواند به‌میزان توصیه شده برای روش خاکورزی مرسوم باشد. مقدار آمونیوم خاک در مقایسه با نیترات کمتر و مقدار آن در مراحل قبل و پس از هر نوبت کودآبیاری در دو روش خاکورزی، یکسان بود و از لحاظ آماری تفاوت معنیداری را نشان نداد.
اورنگ تاکی؛ اردشیر اسدی؛ ارژنگ جوادی
دوره 11، شماره 4 ، اسفند 1389، ، صفحه 77-90
چکیده
بهای اولیة ردیفکارهای مخصوص در سامانه بیخاکورزی، که بالاست، در توسعة این روش محدودیت ایجاد میکند. از این رو نصب پیشبر در جلو واحدهای کاشت ردیفکارهای مرسوم میتواند راه حلی برای استفاده از امکانات موجود جهت کشت محصولات ردیفی در این روش باشد. در این تحقیق، دو نوع پیشبر دیسکی، لبه صاف و لبه مواج، برای نصب ...
بیشتر
بهای اولیة ردیفکارهای مخصوص در سامانه بیخاکورزی، که بالاست، در توسعة این روش محدودیت ایجاد میکند. از این رو نصب پیشبر در جلو واحدهای کاشت ردیفکارهای مرسوم میتواند راه حلی برای استفاده از امکانات موجود جهت کشت محصولات ردیفی در این روش باشد. در این تحقیق، دو نوع پیشبر دیسکی، لبه صاف و لبه مواج، برای نصب روی یک نوع ردیف‌کار خلائی مجهز به شیار بازکن کفشکی رایج در ایران در نظر گرفته شد. در ارزیابی اولیه، عملکرد این دو نوع پیشبر تحت بارهای عمودی مختلف، در سرعتهای پیشروی متفاوت، و در شرایط متفاوت رطوبتی خاک مقایسه شدند. نتایج اولیه نشان داد که پیشبر لبهصاف اگر چه بقایا را به نحو مطلوب برش میدهد اما نمیتواند نواری از خاک نرم را برای آسان کردن نفوذ شیار بازکنهای کفشکی ماشین کاشت در خاک ایجاد کند. در عوض، پیش‌برلبه مواج ضمن برش مطلوب بقایا، میتواند شیاری از خاک نرم را به با عرض 34-25 و به عمق 40-24 میلیمتر در خاک خشک به وجود آورد. این ارزیابی نشان داد که با اعمال وزنی معادل یک‌چهارم وزن قسمت جلو ردیف کارهای خلائی مرسوم روی پیشبر لبه مواج و در صورتی که سرعت پیشروی از 35/1 متر بر ثانیه تجاوز نکند، میتوان نواری از خاک نرم به عرض 31 و عمق 35 میلیمتر را در خاک خشک به دست آورد. با نصب چهار پیشبر دیسکی لبه مواج در جلو واحدهای کاشت ردیف‌کار، مشخص شد که توزیع وزن ماشین روی پیشبرها و چرخهای محرک موزع‌ها به گونه‌ای است که با حفظ درگیری کامل چرخ‌ها با زمین، بذر به نحو مطلوب ریزش میکند و حرکت شیار باز‌کن‌ها در نوار خاک نرم حاصل از کار پیشبرها میتواند بذر را در عمق مناسب به صورت یکنواختی قرار دهد. با حفظ سرعت پیشروی تا حدود 35/1 متر بر ثانیه، پوشش دادن بذرها به میزان 95 درصد عملی میشود و میتوان به درصد سبزی تا 83 درصد نیز دست یافت. استفاده از این پیشبر در رطو بتهای بالای خاک، به دلیل پرتاب شدن خاک کنده شده به اطراف، توصیه نمی‌شود.
اورنگ تاکی؛ اردشیر اسدی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 69-80
چکیده
سیستم بیخاکورزی در ایران به دلیل نبود ماشین کاشت مناسب جهت تأمین تماس کافی بذر با خاک، در بسیاری از موارد موفق نبوده است. معرفی دستگاهی که بتواند در زمینهایسخت (شخم نخورده) و با وجود کلش محصول قبلی در زمین، بذر و کود را در داخل شیاری در دو عمق مختلف قرار دهد، اولین قدم در راه پیاده کردن طرحهای پایلوت بیخاکورزی ...
بیشتر
سیستم بیخاکورزی در ایران به دلیل نبود ماشین کاشت مناسب جهت تأمین تماس کافی بذر با خاک، در بسیاری از موارد موفق نبوده است. معرفی دستگاهی که بتواند در زمینهایسخت (شخم نخورده) و با وجود کلش محصول قبلی در زمین، بذر و کود را در داخل شیاری در دو عمق مختلف قرار دهد، اولین قدم در راه پیاده کردن طرحهای پایلوت بیخاکورزی و در نهایت ترویج آن در مناطق مستعد این روش کاشت است. در این تحقیق، ساخت و ارزیابی شیار بازکن دیسکی فعال که به مانند ارّهای دوار میتواند شیاری در خاک ایجاد کند، در زمینی شخم نخورده و پوشیده از بقایای گیاهی ارزیابی شد. در آزمونهای مقدماتی صفحة برش (شیار بازکن فعال) در سرعتهای دورانی مختلف و در شرایطی بهکار گرفته شد که هم جهت یا خلاف جهت چرخهای تراکتور به حرکت در میآمد. نتایج این ارزیابیها نشان داد که چرخش صفحة برش در جهت خلاف چرخهای تراکتور نه تنها شیاری نسبتاً خالی از خاک پس از عبور بهجا میگذارد بلکه باعث برش عمیقتر خاک نسبت به حالتی میشود که هم جهت با چرخ های تراکتور بچرخد. در این حالت، شیار بازکن توانست شیاری به عمق متوسط 5/5 سانتیمتر و به عرض متوسط 5/1 سانتیمتر بریده خاک آن را به سمت جلو و بالا پرتاب کند. در حالی که چرخش صفحة برش در جهت چرخهای تراکتور منجر به پر شدن مجدد شیار ایجاد شده میشود. برای جلوگیری از پرتاب خاک به جلو و بالا، یک گلگیر محافظ تعبیه شد. این محافظ باعث شد که مقداری از خاک به سمت عقب واحد برش منحرف و از انتهای واحد برش مجدداً به داخل شیار ریخته شود و حدود یک چهارم عمق آن را پرکند. از این مقدار خاک برای ایجاد لایهای از خاک بین کود و بذر استفاده شد. برای این منظور لولة سقوط کود به فاصلة نزدیکی در پشت صفحه برش (در ارتفاع 5 سانتیمتری سطح زمین) قرار داده شد تا قبل از پر شدن بخشی از شیار، کود را در کف آن جایگذاری کند. با نصب لولههای سقوط بذر در امتداد شیار ایجاد شده با فاصلهای از صفحة برش در بالای سطح خاک بذر در داخل شیار نیمه پر جایگذاری و خاک نرم باقیمانده در طرفین شیار بر اثر پوشانندة انتهایی روی بذر ریخته میشود. نتایج ارزیابی نهائی ماشین مجهز به چنین واحدهای کاشتی نشان میدهد که در صورت رعایت نسبت بهینه سرعت دورانی شیار بازکن به سرعت پیشروی، این ماشین میتواند در زمین شخم نخوردة پوشیده از بقایای گندم با به هم زدن کمتر از 10 درصد سطح خاک کود را در عمقی حدود 2 سانتیمتر پایینتر از عمق مطلوب بذر قرار دهد و تماس کافی بذر با خاک را تأمین کند.
الیاس دهقان؛ مرتضی الماسی
دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1385، ، صفحه 89-100
چکیده
خاکورزی، با این که مزایای مشخص و مهم دارد، در برخی موارد دارای آثار زیانباری نیز هست که میتوان با به کار‌گیری چند روش مناسب این آثار را کاهش داد. این آزمایش برای مقایسه روشهای خاکورزی از نظر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام برنج، در تابستان سال 1382 در یک خاک رسی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز اجرا شد. آزمایش ...
بیشتر
خاکورزی، با این که مزایای مشخص و مهم دارد، در برخی موارد دارای آثار زیانباری نیز هست که میتوان با به کار‌گیری چند روش مناسب این آثار را کاهش داد. این آزمایش برای مقایسه روشهای خاکورزی از نظر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام برنج، در تابستان سال 1382 در یک خاک رسی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز اجرا شد. آزمایش به روش کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل روشهای خاکورزی مرسوم (T1)، دوبار دیسک سبک (T2)، دوبار دیسک سنگین (T3)، کولتیواتور 10 سانتیمتر (T4)، کولتیواتور 15 سانتیمتر (T5)، گاوآهن دوار (T6)، و بیخاکورزی (T7) بود. کرت‌های فرعی نیز شامل دو رقم برنج عنبوری(V1) و LD183(V2) بود. نتایج نشان داد که تفاوت روشهای خاکورزی از نظر عملکرد، تعداد خوشه و تعداد بوته در متر مربع معنیدار است، اما از نظر تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت تفاوت‌ها معنیدار نیستند. از نظر عملکرد، بین روشهای خاکورزی مرسوم و کمینه با بیخاکورزی اختلاف معنیدار وجود داشت اما تفاوت بین روشهای خاکورزی کمینه T2 تا T6 با روش مرسوم معنیدار نبود. تفاوت بین ارقام مورد بررسی از نظر عملکرد و دیگر شاخص‌ها معنیدار بود و رقم V2 از نظر عملکرد از V1 برتر بود. از نظر شاخص‌های مورد بررسی، بین روش خاکورزی و رقم اثر متقابل معنیدار وجود نداشت. نتایج رگرسیون نشان داد که در همة روشهای خاکورزی تعداد خوشه در متر مربع مهمترین جزء تعیینکنندة عملکرد است. به طور‌کلی، برای کشت مستقیم برنج در منطقة شاوور و مناطق مشابه و بر اساس زمان و نوع ماشین‌های در دسترس میتوان هر یک از روشهای خاکورزی کمینه و به ویژه گاوآهن دوار را به دلیل تهیة بستر بذر با یک‌بار عبور، جایگزین روش مرسوم کرد.
