آرش محجوبی؛ عدنان صادقی لاری
چکیده
نیشکر از جمله گیاهانی است که در ناحیۀ گرم خوزستان، آب مصرفی بسیار بالایی دارد و استفادۀ بهینه از آب برای کشت پایدار نیشکر با اهمیت است. بررسیهایمتعدد دربارۀمصرفآبنیشکرنشان میدهد کهدربرخی از کشت و صنعتها، مصرف آب بیش از نیاز واقعی نیشکر است. این تحقیق بهمنظور پیشبینی آثار بلند مدت (10 ساله) مدیریتهای مختلف ...
بیشتر
نیشکر از جمله گیاهانی است که در ناحیۀ گرم خوزستان، آب مصرفی بسیار بالایی دارد و استفادۀ بهینه از آب برای کشت پایدار نیشکر با اهمیت است. بررسیهایمتعدد دربارۀمصرفآبنیشکرنشان میدهد کهدربرخی از کشت و صنعتها، مصرف آب بیش از نیاز واقعی نیشکر است. این تحقیق بهمنظور پیشبینی آثار بلند مدت (10 ساله) مدیریتهای مختلف آبیاری و زهکشی بر شوری خاک، عمق زهاب، عمق سطح ایستابی، کفایت و راندمان آبیاری توسط مدل SaltMod در کشت و صنعت امام خمینی اجرا شد. بدین منظور، چندین حالت مختلف از جمله کاهش عمق آب آبیاری، کاربرد عامل کنترل زهکشی، کاهش عمق نصب زهکش زیرزمینی و شوری آب آبیاری فرض و توسط مدل اجرا شد. نتایج مدل با استفاده از دادههای جمعآوری شده در مزرعه واسنجی شد. براساس پیشبینی مدل، استفاده از عامل کنترل زهکشی (در مدل ضریبی برای کاربرد زهکشی کنترل شده در نظر گرفته شده که بین صفر تا یک متغیر است) بیشتر از 25/0، بدون کاهش در مصرف آب آبیاری سبب بالا آمدن سطح ایستابی به محدودۀ ریشه خواهد شد. اما با کاهش 20 درصد مصرف آب آبیاری، کاربرد عامل کنترل زهکشی تا 5/0، هیچگونه محدودیتی در شوری خاک و عمق سطح ایستابی پیش نخواهد آمد. علاوه بر این، عمق زهاب از حدود 07/2 متر در فصل آبیاری به 26/1 متر کاهش خواهد یافت. پیشبینی مدل SaltMod نشان میدهد که در زهکشهای زیرزمینی با فاصلۀ 70 متر، افزایش عمق نصب بیش از 5/1 متر فایدهای ندارد و تغییری در کاهش شوری خاک بهوجود نخواهد آورد. در صورت استفاده از آب آبیاری با شوری بیشتر از 7/1 دسی زیمنس بر متر، شوری خاک منطقۀ ریشه از 3 دسی زیمنس بر متر بیشتر خواهد شد.
آرش محجوبی؛ عبدعلی ناصری؛ عبدالرحیم هوشمند؛ سعید برومندنسب
چکیده
واحد کشت و صنعت امامخمینی یکی از واحدهای ده گانۀ نیشکر در استان خوزستان است. شوری خاک اراضی این واحد به خوبی کاهش یافته و در حد تحمل گیاه قرار دارد، اما به دلیل وجود زهکشهای زیرزمینی عمیق و مصرف زیاد آب، زهکشی در این اراضی بیش از نیاز است و سالانه حجم قابل توجهی زهاب تولید و به رودخانۀ دز تخلیه می‌شود. این پژوهش ...
بیشتر
واحد کشت و صنعت امامخمینی یکی از واحدهای ده گانۀ نیشکر در استان خوزستان است. شوری خاک اراضی این واحد به خوبی کاهش یافته و در حد تحمل گیاه قرار دارد، اما به دلیل وجود زهکشهای زیرزمینی عمیق و مصرف زیاد آب، زهکشی در این اراضی بیش از نیاز است و سالانه حجم قابل توجهی زهاب تولید و به رودخانۀ دز تخلیه می‌شود. این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از سیستم زهکشی کنترل شده و آثار آن بر کاهش مصرف آب، شوری خاک، حجم زهاب خروجی، میزان شوری زهاب و عملکرد نیشکر در دو مزرعه از این واحد اجرا شد. مزرعۀ اول تیمار زهکشی آزاد و در مزرعۀ دوم تیمار زهکشی کنترل شده در نظر گرفته شد. سطح ایستابی در مزرعه با تیمار زهکشی کنترل شده در 90 سانتی‌متری سطح خاک نگه داشته شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که میانگین حجم آب مصرفی در تیمار زهکشی کنترل شده، حدود 27 درصد و حجم زهاب خروجی حدود 55 درصد، کمتر از حجم آب مصرفی و حجم زهاب تیمار زهکشی آزاد است. در مدت اجرای طرح، میزان نمک خروجی در حدود 24 تن در هکتار در مزرعه با زهکشی کنترل شده کمتر در رودخانه دز تخلیه شد. عملکرد محصول نیشکر در تیمار زهکشی کنترل شده 7/8 درصد بیشتر به دست آمد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که استفاده از سیستم زهکشی کنترل شده سبب صرفهجویی در مصرف آب، کاهش حجم زهاب خروجی، کاهش میزان شوری زهاب و مقدار نمک خروجی خواهد شد. علاوه بر این، با کاربرد این روش، کاهش بار آلودگی رودخانه و حفظ محیطزیست نیز امکانپذیر خواهد بود.
محمد خرمیان؛ سعید برومند نسب؛ فریبرز عباسی؛ سید رضا اشرفی زاده
چکیده
مدیریت آبیاری، شیوة خاکورزی و مدیریت کود نیتروژن، نقش مهمی در خصوصیات فیزیکی و چگونگی حرکت آب و نیترات در نیم‌رخ خاک دارند. لذا، این تحقیق با هدف بررسی اثر بیخاکورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در حرکت نیتروژن معدنی و رطوبت در خاکی با بافت لوم رسی سیلتی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد با شرایط اقلیمی گرم و نیمهخشک صورت ...
بیشتر
مدیریت آبیاری، شیوة خاکورزی و مدیریت کود نیتروژن، نقش مهمی در خصوصیات فیزیکی و چگونگی حرکت آب و نیترات در نیم‌رخ خاک دارند. لذا، این تحقیق با هدف بررسی اثر بیخاکورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در حرکت نیتروژن معدنی و رطوبت در خاکی با بافت لوم رسی سیلتی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد با شرایط اقلیمی گرم و نیمهخشک صورت گرفت. برای این منظور دو شیوة تهیة بستر بذر شامل روش خاکورزی مرسوم و بیخاکورزی هر کدام با سه سطح کود نیتروژن (150، 225، و 300 کیلوگرم در هکتار) برای کشت ذرت پیاده شد. کود نیتروژن در هر دو روش خاکورزی در سه تقسیط آبیاری اول، مرحله چهار برگی و شروع گلدهی ذرت به‌صورت کودآبیاری استفاده شد. مقادیر نیترات و آمونیوم خاک قبل و 10 روز پس از کودآبیاری و همچنین پس از برداشت ذرت در لایه‌های30 سانتی‌متر تا عمق 120 سانتی‌متر اندازه‌گیری شد. مقادیر آب ورودی و خروجی، رطوبت خاک قبل و پس از آبیاری و جرم مخصوص ظاهری خاک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که جرم مخصوص ظاهری خاک در عمق 10-0 سانتی‌متر در ابتدا، اواسط، و انتهای دوره رشد در شیوة بیخاکورزی تفاوت معنیداری با شیوة خاکورزی مرسوم نداشت. مقادیر رطوبت خاک قبل از آبیاری، بیانکنندة بالاتر بودن رطوبت در عمق 20-0 سانتی‌متر در شیوة بیخاکورزی نسبت به‌روش خاکورزی مرسوم (به‌میزان 3 درصد) بود. مقادیر آب ورودی و خروجی اندازه‌گیری شده در دو شیوة خاکورزی نشان‌دهندة افزایش مصرف آب در هر آبیاری و کاهش رواناب سطحی در شیوة بیخاکورزی به‌دلیل تجمع بقایا در کف جویچه بود. میزان نیترات خاک در هر دو روش خاکورزی مرسوم و بیخاکورزی در لایه 30-0 سانتی‌متر بیش ازلایه‌های بعدی بود که اختلاف معنیداری را در سطح 1 درصد نشان داد. روش خاکورزی تأثیری بر مقدار و حرکت نیترات در لایه‌های خاک نداشت. بنابراین مصرف کود در روش بیخاکورزی و کشت مستقیم در بقایا می‌تواند به‌میزان توصیه شده برای روش خاکورزی مرسوم باشد. مقدار آمونیوم خاک در مقایسه با نیترات کمتر و مقدار آن در مراحل قبل و پس از هر نوبت کودآبیاری در دو روش خاکورزی، یکسان بود و از لحاظ آماری تفاوت معنیداری را نشان نداد.
جعفر حبیبی اصل؛ نعیم لویمی؛ عبدالعلی گیلانی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 81-96
چکیده
به منظور دستیابی به روش یا روشهای مناسب خشکه‌کاری مکانیزه برنج با استفاده از بذر خشک و نیز پیدا کردن ارقامی مناسب برای هر روش، آزمایشی به صورت کرتهای نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با دو عامل (رقم و روش بذرکاری) و سه تکرار در سالهای 1383-1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا شد. برای این منظور سه رقمبرنجعنبوری ...
بیشتر
به منظور دستیابی به روش یا روشهای مناسب خشکه‌کاری مکانیزه برنج با استفاده از بذر خشک و نیز پیدا کردن ارقامی مناسب برای هر روش، آزمایشی به صورت کرتهای نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با دو عامل (رقم و روش بذرکاری) و سه تکرار در سالهای 1383-1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا شد. برای این منظور سه رقمبرنجعنبوری قرمز، چمپا، و دانیال(LD183) در کرتهای نواری افقی و سه روش بذرکاری مکانیزه شامل خطی‌کار (برزگر همدانی)، ردیفکار (جهت کپهکاری) و بذرپاش گریز از مرکز (سانتریفوژ) در کرتهای نواری عمودی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی در ارقام برنج شامل عملکرد و اجزای عملکرد، ارتفاع بوته، تعداد خوشه در واحد سطح و درصد باروری بود. دستگاههای کاشت نیز از نظر درصد جوانهزنی، میزان مصرف سوخت، ظرفیت مزرعهای، و شاخص یکنواختی کاشت بذر در فواصل طولی و عرضی ارزیابی شدند. نتایج تجزیة واریانس دو ساله نشان داد که عملکرد دانه به طور معنیداری تحت تاثیر سال، رقم، و اثر متقابل آنها قرار دارد. رقمدانیالبا متوسط 7246 و رقم چمپا با متوسط 5667 کیلوگرم در هکتار بهترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را داشتند. از میان شاخصهای زراعی، تفاوت بین روشهای کاشت فقط از نظر تعداد خوشه در واحد معنیدار بود، بهطوریکه خطی‌کار با 329 و ردیفکار با 289 خوشه در متر مربع به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد را داشتند. بین بذرکارها از نظر تمام شاخصهای فنی، اختلاف معنیدار وجود داشت. بیشترین ظرفیت مزرعهای و کمترین مصرف سوخت از روش کاشت با سانتریفوژ بهدست آمد. از لحاظ شاخصهای یکنواختی فواصل طولی و عرضی بذرهای، ردیفکار با 8/68 درصد برای فواصل طولی و 7/89 درصد برای فواصل عرضی، بالاترین سطح یکنواختی کاشت را داشت. در مجموع، با توجه به نتایج عملکرد محصول، هر یک از روشهای کاشت را (با توجه به امکانات زارع) میتوان به کار بست، اما ردیفکار جهت کپهکاری با مصرف بذر کمتر (20 تا 25 کیلوگرم در هکتار) و شاخصهای یکنواختی کاشت بالاتر، مناسبتر است.
