نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کرامت اخوان ¹
• علی شاهنظری ²
• بهمن یارقلی ³

¹ عضو هیات علمی مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی ومنابع طبیعی استان اردبیل(مغان)-سازمان تحقیقات ،آموزش وترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

² دانشیارگروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری

³ استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش وترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

با توجه به مصارف بالای آب در کشاورزی، بحران آب در این بخش مشهودتر است و از این رو استفاده از منابع آب نامتعارف، به‌ویژه زهاب های کشاورزی به‌عنوان امری ضروری مطرح شده است. برای بررسی امکان تصفیه زهاب کشاورزی با جاذب ها به عنوان فیلترهای زیستی با تعیین کارآیی چهار نوع فیلتر زیستی شامل کاه و کلش گندم، سبوس برنج، ساقۀ پنبه و خاک‌ارۀ چوب در بهبود کیفی زهاب کشاورزی شامل فاکتورهای شوری، اسیدیته، نیترات، کلسیم، منیزیم، سدیم، فسفات، سولفات، کل ذرات محلول و کل ذرات معلق در شرایط پایلوت تحقیقاتی بررسی شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان می دهد که بین تیمارهای مختلف ازنظر پارامترهای مورد مطالعه، به غیر از نیترات، اختلاف آماری معنی‌داری وجود ندارد. همۀ فیلترهای مورد مطالعه در بهبود کیفیت زهاب های کشاورزی مؤثرند و با توجه به فراوانی آنها در هر منطقه می توان از هریک از آنها برای بهبود کیفیت زهاب های کشاورزی استفاده کرد. نتایج این تحقیق از دید تغذیه گرایی منابع آب جهت دفع پساب به منابع آب های سطحی نشان می دهد که فیلترهای خاک اره چوب و ساقۀ پنبه به ترتیب با جذب 23/62 و 12/60 درصد نیترات و20 و7/20 درصد فسفات نسبت به فیلترهای دیگر برتری دارند. بر اساس نتایج کیفی زهاب خروجی از فیلترهای مورد مطالعه و مقایسۀ آن با حداکثر مجاز استاندارد کیفی آب برای کاربری کشاورزی، به ترتیب گیاهان زراعی گندم، جو و پنبه تحت الگوهای کشت مختلف برای استفاده از حدود 260 میلیون مترمکعب زهاب تولیدی شبکۀ آبیاری زهکشی مغان قابل‌ برنامه‌ریزی است.

کلیدواژه‌ها

• فیلتر زیستی
• زه آب
• کشاورزی و مغان

عنوان مقاله [English]

Evaluation capability biological filters for treatment of agricultural drain water: case study of moghan irrigation and drainage network

نویسندگان [English]

• KARAMAT AKHAVAN ¹
• Bahman Yargholi ³

¹ Agricultural Engineering Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Ardabil, Iran

³ Agricultural Engineering Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

چکیده [English]

Water crisis due to high demand of water in agricultural sector is becoming more evident on day by day basis, hence the use of unconventional water resources, especially drained agricultural water is gaining importance. In this investigation the efficacy of four types of biological filters namely: wheat straw, rice husk, cotton stalk and wood sawdust for  improving the quality of agricultural drainage water with respect to factors like,  salinity, acidity, nitrate, calcium, magnesium, sodium, phosphate,  sulphate, pH, TDS and TSS was investigated under a pilot scale study. Analysis of variance showed that no statistically significant difference between different treatments in terms of the impact on the parameters studied, except for nitrates. Based on the results of this study, all the drainage water filters were effective in improving the quality of wastewater for agriculture, so any of them can be used to this end, since these types of filters are available in all region of the country. The results showed that in terms of eutrophication of water resources, when wastewater discharged to surface water resources, the sawdust and cotton stalk filters, the removed nitrate,was 63.23 and 60.12 percent and the removed phosphate  was 20 and 20.7 percent respectively and were superior to other filters. Based on the qualitative analysis of  wastewater output of the studied biofilters, and comparing it with standards pertaining to maximum allowable limit for application in agricultural fields, it can be concluded that about 260 million Square meters of drainage water available from irrigation network in Moghan.irrigation network is suitable for production   of wheat, barley and cotton under different planting patterns in the region.

کلیدواژه‌ها [English]

• agriculture
• Bio filter
• drainage water
• Moghan