شناسنامه علمی شماره
دوره 18، شماره 69 ، آبان 1396
مقاله پژوهشی
یاسر حسینی
چکیده
در این پژوهش، دو روش صحرایی اندازه‌گیری هدایت هیدرولیکی اشباع با نفوذسنج گلف و نفوذسنج مکشی در مزرعه‌ای با خاک لومی-شنی در دانشکدۀ کشاورزی مغان مقایسه شدند. آزمایشهای گلف با دستگاه نفوذ سنج گلف مدل k2800 اجرا شد. به این منظور، 15 چاهک با شعاع 5 سانتیمتر و عمق 25 سانتی متر درشبکه 2×2 متر حفر و دبی خروجی از دستگاه در بار آبی 5 و10 سانتیمتر ...
بیشتر
در این پژوهش، دو روش صحرایی اندازه‌گیری هدایت هیدرولیکی اشباع با نفوذسنج گلف و نفوذسنج مکشی در مزرعه‌ای با خاک لومی-شنی در دانشکدۀ کشاورزی مغان مقایسه شدند. آزمایشهای گلف با دستگاه نفوذ سنج گلف مدل k2800 اجرا شد. به این منظور، 15 چاهک با شعاع 5 سانتیمتر و عمق 25 سانتی متر درشبکه 2×2 متر حفر و دبی خروجی از دستگاه در بار آبی 5 و10 سانتیمتر اندازه‌گیری شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهارتیمار و 15 تکرار دنبال شد. در روش نفوذسنج مکشی، آزمایشها در همان شبکه و در مکشهای 5 ،10 و 15 (سانتیمتر) اجرا شد. میانگین هدایت هیدرولیکی برای روش نفوذسنج مکشی، گلف با بار آبی 5، گلف با بار آبی 10 (سانتیمتر)، و آنالیز دوعمقی گلف بهترتیب برابر 7، 3، 4، و 6/2 (سانتیمتر بر ساعت) بهدست آمد. نتایج آزمون فیشر نشان داده است که روشهای مختلف در یک گروه قرار گرفتهاند و تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد با یکدیگر ندارند.میانگین مقادیر بهدست آمده برای عکس طول درشت مویینگی خاک برابر 0/07(بر سانتیمتر) است و با افزایش میزان هدایت هیدرولیکی اشباع خاک، روند افزایشی آن در خاک دیده شد.
مقاله پژوهشی
حسین شریعتی؛ سعیدرضا خداشناس؛ کاظم اسماعیلی
چکیده
بهکارگیری محیط متخلخل بهجای صفحات مشبک در آبگیری از کف رودخانههای کوهستانی، از روشهای نوین آبگیری از رودخانه محسوب میشود. در پژوهش حاضر با ساخت مدل آزمایشگاهی و اجرای آزمایشهای متعدد، تاثیر عواملی مانند: اندازه و یکنواختی سنگدانههای داخل آبگیر، طول و ارتفاع مختلف آبگیر و دبیهای ورودی متفاوت بر میزان دبی انحرافی آبگیرکفی ...
بیشتر
بهکارگیری محیط متخلخل بهجای صفحات مشبک در آبگیری از کف رودخانههای کوهستانی، از روشهای نوین آبگیری از رودخانه محسوب میشود. در پژوهش حاضر با ساخت مدل آزمایشگاهی و اجرای آزمایشهای متعدد، تاثیر عواملی مانند: اندازه و یکنواختی سنگدانههای داخل آبگیر، طول و ارتفاع مختلف آبگیر و دبیهای ورودی متفاوت بر میزان دبی انحرافی آبگیرکفی با محیط متخلخل، بررسی شد. نتایج بهدست آمده از آزمایشها نشان میدهد که هر چه اندازۀ سنگدانههای محیط متخلخل آبگیر بزرگتر و دانهبندی یکنواختتر باشد میزان دبی انحرافی از آبگیر بیشتر خواهد بود. افزایش ضریب یکنواختی سنگدانههای داخل آبگیر موجب کاهش 4 تا 6 درصد از نسبت دبی انحرافی به دبی ورودی میشود. با افزایش طول و ارتفاع(ضخامت) آبگیر، میزان دبی انحرافی از آبگیر روند افزایشی دارد. برای مثال، افزایش طول آبگیر از 15 به 45 سانتیمتر برای مدل آبگیری با ارتفاع10 سانتیمتر و سنگدانههای با متوسط 15/30میلیمتر باعث افزایش 25 درصد در نسبت دبی انحرافی به دبی ورودی برای دبی ورودی 14/82لیتر بر ثانیه شد. حداقل و حداکثر نسبت دبی انحرافی به دبی ورودی در آزمایشهای این تحقیق بهترتیب 13 و 90 درصد است. مقایسۀ نتایج این بدست آمده از این تحقیق با نتایج بدست آمده از تحقیقات پیشین حاکی از کاهش میزان دبی انحرافی در شرایط جدید است. با تجزیه و تحلیل دادههای بهدست آمده و استفاده از آنالیز ابعادی و رگرسیون چند متغیره بین نتایج آزمایشها، معادلهای جدید برای تخمین ضریب آبگذری برای این نوع آبگیر پیشنهاد شده است. بهکارگیری محیط متخلخل بهجای صفحات مشبک در آبگیری از کف رودخانههای کوهستانی، از روشهای نوین آبگیری از رودخانه محسوب میشود. در پژوهش حاضر با ساخت مدل آزمایشگاهی و اجرای آزمایشهای متعدد، تأثیر عواملی مانند: اندازه و یکنواختی سنگدانههای داخل آبگیر، طول و ارتفاع مختلف آبگیر و دبیهای ورودی متفاوت بر میزان دبی انحرافی آبگیر کفی با محیط متخلخل، بررسی شد. نتایج بهدست آمده از آزمایشها نشان میدهد که هر چه اندازۀ سنگدانههای محیط متخلخل آبگیر بزرگتر و دانهبندی یکنواختتر باشد میزان دبی انحرافی از آبگیر بیشتر خواهد بود. افزایش ضریب یکنواختی سنگدانههای داخل آبگیر موجب کاهش 4 تا 6 درصد از نسبت دبی انحرافی به دبی ورودی میشود. با افزایش طول و ارتفاع (ضخامت) آبگیر، میزان دبی انحرافی از آبگیر روند افزایشی دارد. برای مثال، افزایش طول آبگیر از 15 به 45 سانتیمتر برای مدل آبگیری با ارتفاع10 سانتیمتر و سنگدانههای با متوسط قطر 30/15 میلیمتر باعث افزایش 25 درصد در نسبت دبی انحرافی به دبی ورودی برای دبی ورودی 82/14 لیتر بر ثانیه شد. حداقل و حداکثر نسبت دبی انحرافی به دبی ورودی در آزمایشهای این تحقیق بهترتیب 13 و 90 درصد است. مقایسۀ نتایج این بهدست آمده از این تحقیق با نتایج بهدست آمده از تحقیقات پیشین حاکی از کاهش میزان دبی انحرافی در شرایط جدید است. با تجزیه و تحلیل دادههای بهدست آمده و استفاده از آنالیز ابعادی و رگرسیون چند متغیره بین نتایج آزمایشها، معادلهای جدید برای تخمین ضریب آبگذری برای این نوع آبگیر پیشنهاد شده است.
مقاله پژوهشی
حسین بانژاد؛ حامد نوذری؛ فرزانه قائمی زاده
چکیده
اهمیت مطالعۀ ناحیۀ مردۀ کناری از آنجا مشخص میشود که هنوز تاثیر آن بر مشخصات آشفتگی جریان به طور کامل شناخته شده نیست. تعداد این نواحی، نحوۀ قرار گرفتنشان نسبت به هم و نیز ابعاد هریک به تنهایی می‌تواند تاثیر متفاوتی بر الگوی جریان داشته باشد. در پژوهش حاضر تلاش شد تا کارایی نرم‌افزارSTAR-CCM+ در مدل‌سازی جریان در حضور مجموعه‌ای از نواحی ...
بیشتر
اهمیت مطالعۀ ناحیۀ مردۀ کناری از آنجا مشخص میشود که هنوز تاثیر آن بر مشخصات آشفتگی جریان به طور کامل شناخته شده نیست. تعداد این نواحی، نحوۀ قرار گرفتنشان نسبت به هم و نیز ابعاد هریک به تنهایی می‌تواند تاثیر متفاوتی بر الگوی جریان داشته باشد. در پژوهش حاضر تلاش شد تا کارایی نرم‌افزارSTAR-CCM+ در مدل‌سازی جریان در حضور مجموعه‌ای از نواحی مرده به صورت سه بعدی بررسی شود. به همین منظور از نتایج مدل آزمایشگاهی موجود استفاده گردید. واسنجی STAR-CCM+ برای تعیین بهترین نوع مدل آشفتگی انجام گرفت و سپس برای صحت سنجی از سرعت لحظهای اندازه‌گیری شده در جهت عرض کانال، استفاده شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که شتاب گرفتن جریان در کانال اصلی باعث جدایی بیشتر جریان و افزایش گرادیان سرعت در نزدیکی گوشههای بالادست ناحیۀ مرده میشود. سرعت متوسط جریان با ورود به نواحی مرده کمتر خواهد شد و ناحیۀ کم سرعت بهصورت ناحیهای چرخشی ظاهر میشود. بررسی الگوهای جریان در شبیه-سازی گردابههای ایجاد شدۀ ناشی از این سازهها نشان میدهد که مدل دوناحیهای RANS کارایی بیشتری نسبت به مدل تک ناحیهای RANS می‌تواند داشته باشد. اما در مجموع مدل LES بیشترین کارایی را در شبیهسازی جریان از خود نشان میدهد.
مقاله پژوهشی
محمد تاج بخش؛ منوچهر فتحی مقدم؛ نادرقلی ابراهیمی
چکیده
ضریب آبگذریاشباعیکیازمهم‌ترینوپرکاربردترینمؤلفه‌هایژئوتکنیکی است.اینمؤلفهتحتتأثیر توزیعمنافذوخصوصیاتسطحذراتخاکقرارداردکهتغییردراینعواملباعثایجادتغییراتی گسترده‌درآبگذریمی‌شود.در این تحقیق، به کمک مدل فیزیکی، تأثیر افزودن آهک آبدیده و مخلوط خاکستر پوستۀ برنج و آهک آبدیده (به نسبت 1:1) بر ضریب آبگذری افقی اشباع (ksat-h) نمونۀ ...
بیشتر
ضریب آبگذریاشباعیکیازمهم‌ترینوپرکاربردترینمؤلفه‌هایژئوتکنیکی است.اینمؤلفهتحتتأثیر توزیعمنافذوخصوصیاتسطحذراتخاکقرارداردکهتغییردراینعواملباعثایجادتغییراتی گسترده‌درآبگذریمی‌شود.در این تحقیق، به کمک مدل فیزیکی، تأثیر افزودن آهک آبدیده و مخلوط خاکستر پوستۀ برنج و آهک آبدیده (به نسبت 1:1) بر ضریب آبگذری افقی اشباع (ksat-h) نمونۀ متراکم بررسی شده است. برای این منظور، نمونۀ غیرچسبنده انتخاب و مواد فوق هریک بهمیزان 2، 4 و 6 درصد وزن خاک خشک به آن اضافه شد و پس از 28 روز تیمار مورد آزمایش نفوذپذیری قرار گرفت. نتایج بررسیها نشان میدهد که افزودن آهک آبدیده، آبگذری را افزایش داده و اضافه کردن آهک تا 4 درصد وزنی، ضریب آبگذری را بیشینه میکند و برای مقادیر بیشتر آهک، ضریب آبگذری روندی کاهشی خواهد داشت، اما همواره از مقدار شاهد بیشتر است. افزودن خاکستر پوستۀ برنج به آهک که به‌عنوان کاتالیزور عمل میکند، موجب تسریع واکنش پوزولانی میشود و تا حدی آبگذری را نسبت به نمونۀ شاهد کاهش میدهد. در این حالت، آبگذری تحت تأثیر دو فرایند تبادل کاتیونی و واکنش پوزولانی بین آهک و خاکستر پوستۀ برنج است.
مقاله پژوهشی
جعفر چابک پور؛ امیر صمدی؛ مهرنوش مریخی
چکیده
مصالح سنگریزه‌ای به وفور در ساخت سازه‌های آبی کاربرد دارند. رژیم جریان عبوری که اکثراً غیر دارسی است و نحوه محاسبه ضرائب زبری جریان قبلاً مورد پژوهش قرار گرفته است. اکثر محققان پیشین با استفاده از ایجاد ارتباط مابین عدد رینولدز و ضریب زبری در دو فرم توانی و دو جمله‌ای این مساله را مورد ارزیابی قرار داده‌اند. در این تحقیق آزمایشگاهی ...
بیشتر
مصالح سنگریزه‌ای به وفور در ساخت سازه‌های آبی کاربرد دارند. رژیم جریان عبوری که اکثراً غیر دارسی است و نحوه محاسبه ضرائب زبری جریان قبلاً مورد پژوهش قرار گرفته است. اکثر محققان پیشین با استفاده از ایجاد ارتباط مابین عدد رینولدز و ضریب زبری در دو فرم توانی و دو جمله‌ای این مساله را مورد ارزیابی قرار داده‌اند. در این تحقیق آزمایشگاهی با استفاده از دو نوع سنگ‌دانه با قطر‌های d_50=1.1cm و d_50=1.6cm و سه مقدار دبی واحد عرض و همچنین سه مقدار گرادیان هیدرولیکی، اقدام به بررسی پارامترهای موثر در ضریب زبری جریان عبوری گردید و نتایج نشان داد که برخلاف آنچه که محققان قبلی ارائه نموده‌اند در جریان‌های عبوری از محیط‌های سنگریزه‌ای که دارای سطح آزاد با هوا می‌باشد، پارامتر عدد فرود ارتباط بهتری نسبت به پارامتر عدد رینولدز با ضرایب زبری برقرار می-نماید. مقادیر عددی محاسبه شده برای ضرایب زبری جریان‌های کاملاً درون‌گذر در قیاس با جریان‌های با سطح آزاد بسیار بیشتر است و در نهایت روابطی به فرم توانی مابین اعداد بدون بعد فرود، نسبت هندسی عمق به قطر محیط و ضرایب زبری در دو فرم زبری مانینگ و دارسی-ویسباخ برقرار گردید. با استفاده از روابط پارامتر-های ابعادی و ترکیب اعداد بدون بعد فرود و نسبت هندسی عمق جریان به قطر محیط متخلخل روابطی نیز برای تخمین ضرایب زبری ارائه گردید که برای تخمین ضرایب مانینگ و دارسی-ویسباخ به ترتیب دارای خطای نسبی 14 و 26 درصد می‌باشد.
مقاله پژوهشی
سید محسن سچادی؛ جواد احدیان؛ محبوبه قنواتی
چکیده
سرریزهای کلیدپیانویی جدیدترین نوع سرریزهای تاجطولانی هستند که نسبت به سرریزهای زیگزاگی طول تاج بیشتری را در همان عرض بهدست میدهند و از اینرو ظرفیت تخلیه را بالاتر میبرند. استفاده از موانع در خروجی سرریزهای کلیدپیانویی با هدف افزایش میزان استهلاک انرژی در آنها روشی است که تاکنون کمتر به آن توجه شده است. سرریزهای کلیدپیانویی ...
بیشتر
سرریزهای کلیدپیانویی جدیدترین نوع سرریزهای تاجطولانی هستند که نسبت به سرریزهای زیگزاگی طول تاج بیشتری را در همان عرض بهدست میدهند و از اینرو ظرفیت تخلیه را بالاتر میبرند. استفاده از موانع در خروجی سرریزهای کلیدپیانویی با هدف افزایش میزان استهلاک انرژی در آنها روشی است که تاکنون کمتر به آن توجه شده است. سرریزهای کلیدپیانویی در تاج سدهای مخزنی و همچنین در شبکه های آبیاری و زهکشی کاربرد دارند و این پژوهش به علت اهمیت موضوع استهلاک انرژی در این نوع سازه ها اجرا شده است. در این تحقیق برای بررسی اثر آرایش موانع بر میزان استهلاک انرژی سازه، پس از شناخت پارامترهای مؤثر، مدلهای فیزیکی از موانع در دو آرایش مختلف (N) ساخته شد. موانع با دو آرایش N1 (ردیف های 3تایی و 2تایی که به صورت زیگزاگی قرار گرفته اند) و N2 (ردیف های 2تایی) در کلید خروجی سرریز قرار گرفتند. همچنین 27 آزمایش در محدودۀ دبی 135-5 لیتر بر ثانیه اجرا شد. نتایج آزمایشها نشان می دهد که با افزایش دبی، میزان استهلاک انرژی کاهش می یابد. همچنین میزان استهلاک انرژی در آرایش (2-2) به اندازه 1/16 درصد بیشتر از میزان استهلاک انرژی در آرایش (2-3) و به اندازه 61/8 درصد بیشتر از میزان استهلاک انرژی در مدل بدون مانع است. روند تغییرات ضریب تخلیه جریان نیز در این نوع سرریز مورد ارزیابی قرار گرفت. به اینصورت که حداکثر ضریب دبی با استفاده از روش تئوری، برابر 0/63 و با استفاده از روش انتگرالی، برابر ٥٤/٢ برای تمامی مدل های آزمایشگاهی است.
مقاله پژوهشی
کیوان روحانی پور؛ بابک لشکرآرا
چکیده
در این تحقیق اثر بکارگیری سرریزهای تاج‌دندانه‌ای در ورودی سرریزهای مدور قائم به منظور کنترل گرداب آزاد مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور با اعمال تغییر در زاویه جریان تقرب α، تلاش گردید تا امکان ارزیابی اثر قدرت جریان چرخشی در اطراف سرریز بر ضریب تخلیه ی جریان فراهم گردد. همچنین اثر بخشی شیب کلیدهای سرریز تاج‌دندانه‌ای ...
بیشتر
در این تحقیق اثر بکارگیری سرریزهای تاج‌دندانه‌ای در ورودی سرریزهای مدور قائم به منظور کنترل گرداب آزاد مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور با اعمال تغییر در زاویه جریان تقرب α، تلاش گردید تا امکان ارزیابی اثر قدرت جریان چرخشی در اطراف سرریز بر ضریب تخلیه ی جریان فراهم گردد. همچنین اثر بخشی شیب کلیدهای سرریز تاج‌دندانه‌ای در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که افزایش زاویه جریان تقرب نسبت به موقعیت آبگیر(α) منجر به افزایش قدرت گرداب شده و به تبع آن باعث کاهش ضریب تخلیه جریان خواهد شد. به بیان دیگر با تغییر زاویه حمله جریان از صفر به 30 درجه و از صفر به 60 درجه بترتیب بطور متوسط منجر به کاهش 3/23 و 1/37 درصدی میزان ضریب تخلیه جریان خواهد شد. همچنین نتایج نشان داد که بهترین عملکرد متعلق به سرریز با ارتفاع نسبی P/D معادل 5/1 می‌باشد. مقایسه نتایج با سرریز نیلوفری نشان داد که تحت شرایط جریان گرداب آزاد، سرریز تاج‌دندانه‌ای صرفنظر از میزان ارتفاع، تحت شرایط هیدرولیکی قبل از استغراق، بعنوان یک جایگزین مناسب مطرح خواهد بود.
مقاله پژوهشی
کیومرث روشنگر؛ علی فرودی خور؛ مجتبی صانعی
چکیده
سرریزهای قوسی به دلیل شرایط هیدرولیکی خاص و طول تاج بلند، قابلیت مناسبی در تنظیم مؤثر تراز سطح آب در سدها و شبکه‌های آبیاری و زهکشی دارند. اما تاکنون در زمینه تخمین ضریب دبی این سرریزها و نیز استخراج رابطه دبی-اشل آنها تحقیقات بسیار کمی انجام شده است. لذا دراین تحقیق از روشهای برنامه‌ریزی بیان ژن(GEP) و روش شبکه عصبی مصنوعی (ANN) ضریب ...
بیشتر
سرریزهای قوسی به دلیل شرایط هیدرولیکی خاص و طول تاج بلند، قابلیت مناسبی در تنظیم مؤثر تراز سطح آب در سدها و شبکه‌های آبیاری و زهکشی دارند. اما تاکنون در زمینه تخمین ضریب دبی این سرریزها و نیز استخراج رابطه دبی-اشل آنها تحقیقات بسیار کمی انجام شده است. لذا دراین تحقیق از روشهای برنامه‌ریزی بیان ژن(GEP) و روش شبکه عصبی مصنوعی (ANN) ضریب دبی سرریزهای اوجی قوس محور با دیوارههای هادی همگرا مدل‌سازی و با داده های آزمایشگاهی مورد مقایسه قرار گرفت. بدین منظور از داده های مدل فیزیکی سرریز سد گرمیچای با چندین زاویه همگرایی دیوارههای هادی 0 ̊
مقاله پژوهشی
رضا بهراملو؛ نادر عباسی؛ محمد موحدان؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ علیرضا مأمن پوش؛ سیدحسن موسوی فضل؛ نادر سلامتی
چکیده
چکیده: ژئوممبران یکی از انواع ژئوسنتتیک هاست که استفاده از آن برای کنترل تلفات آب در استخرهای ذخیره و کانالهای انتقال و توزیع آب با سرعت در حال رشد است. از مزایای این پوشش علاوه بر سهولت و سرعت در اجرا، آب بندی خوب و جلوگیری از تلفات نشت است. در این تحقیق نقش مسائل اجرایی و بهرهبرداری در استفاده از مزیت کنترل تلفات آب با به کاربردن ...
بیشتر
چکیده: ژئوممبران یکی از انواع ژئوسنتتیک هاست که استفاده از آن برای کنترل تلفات آب در استخرهای ذخیره و کانالهای انتقال و توزیع آب با سرعت در حال رشد است. از مزایای این پوشش علاوه بر سهولت و سرعت در اجرا، آب بندی خوب و جلوگیری از تلفات نشت است. در این تحقیق نقش مسائل اجرایی و بهرهبرداری در استفاده از مزیت کنترل تلفات آب با به کاربردن پوشش ژئوممبران بررسی شده است. برای این منظور در استانهای اصفهان، همدان، خوزستان، سمنان و البرز، 15 استخر پوشش شده با ژئوممبران انتخاب شد؛ این استخرها با ورق ژئوممبران نوع HDPEبا ضخامت 1/5میلیمتر داخلی پوشیده شده بودند؛ عمر پوشش انجام شده در استخرها 8 سال و عمق آنها 3 متر از لبه بود. میزان تلفات کل آب در این استخرها در سه مرحله از سال زراعی به روش حوضچه‌ای تعیین شد. بر اساس نتایج به دست آمده، مقدار تلفات نشت آب از پوشش ژئوممبران بین 0/1 تا 37/6و بهطور متوسط 13/9 لیتر در مترمربع در روز بوده و در حدود 125 برابر کمتر از تلفات نشت در استخرهای دارای پوشش بتنی است. کمترین تلفات نشت در نمونههای ارزیابی شده در استانهای همدان و خوزستان (با 0/3 و 0/2 لیتر در مترمربع در روز)، و بیشترین تلفات نشت در نمونههای ارزیابی شده در استانهای البرز، اصفهان و سمنان بهترتیب با 23/1، 16/2 و 29/6 لیتر در مترمربع در روز تعیین شد. با توجه به یکسان بودن نوع ورق ژئوممبران و شرایط هندسی استخرها، اختلاف در مقدار تلفات آب به مسائل اجرایی و بهرهبرداری از پوشش در استخرها مربوط است. مسائل قابل رؤیت در استخرهایی با مقدار تلفات بالا شامل بیتوجهی به شیببندی اصولی کف در طراحی و اجرا، بی توجهی در لایروبی در حین بهره برداری، بسترسازی نامناسب، متراکم نکردن بستر به شکلی مناسب، وجود سنگ و اشیای نوک تیز در زیر پوشش، ایجاد موج در سطوح شیبدار دیوارههای استخر، بریدگی ناشی از خالی بودن زیر پوشش در محل جوش ها و گوشه های استخر، و تخریب های ناشی از فعالیت های انسانی در حین اجرا و بهره برداری است.
مقاله پژوهشی
کرامت اخوان؛ علی شاهنظری؛ بهمن یارقلی
چکیده
با توجه به مصارف بالای آب در کشاورزی، بحران آب در این بخش مشهودتر است و از این رو استفاده از منابع آب نامتعارف، به‌ویژه زهاب های کشاورزی به‌عنوان امری ضروری مطرح شده است. برای بررسی امکان تصفیه زهاب کشاورزی با جاذب ها به عنوان فیلترهای زیستی با تعیین کارآیی چهار نوع فیلتر زیستی شامل کاه و کلش گندم، سبوس برنج، ساقۀ پنبه و خاک‌ارۀ چوب ...
بیشتر
با توجه به مصارف بالای آب در کشاورزی، بحران آب در این بخش مشهودتر است و از این رو استفاده از منابع آب نامتعارف، به‌ویژه زهاب های کشاورزی به‌عنوان امری ضروری مطرح شده است. برای بررسی امکان تصفیه زهاب کشاورزی با جاذب ها به عنوان فیلترهای زیستی با تعیین کارآیی چهار نوع فیلتر زیستی شامل کاه و کلش گندم، سبوس برنج، ساقۀ پنبه و خاک‌ارۀ چوب در بهبود کیفی زهاب کشاورزی شامل فاکتورهای شوری، اسیدیته، نیترات، کلسیم، منیزیم، سدیم، فسفات، سولفات، کل ذرات محلول و کل ذرات معلق در شرایط پایلوت تحقیقاتی بررسی شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان می دهد که بین تیمارهای مختلف ازنظر پارامترهای مورد مطالعه، به غیر از نیترات، اختلاف آماری معنی‌داری وجود ندارد. همۀ فیلترهای مورد مطالعه در بهبود کیفیت زهاب های کشاورزی مؤثرند و با توجه به فراوانی آنها در هر منطقه می توان از هریک از آنها برای بهبود کیفیت زهاب های کشاورزی استفاده کرد. نتایج این تحقیق از دید تغذیه گرایی منابع آب جهت دفع پساب به منابع آب های سطحی نشان می دهد که فیلترهای خاک اره چوب و ساقۀ پنبه به ترتیب با جذب 23/62 و 12/60 درصد نیترات و20 و7/20 درصد فسفات نسبت به فیلترهای دیگر برتری دارند. بر اساس نتایج کیفی زهاب خروجی از فیلترهای مورد مطالعه و مقایسۀ آن با حداکثر مجاز استاندارد کیفی آب برای کاربری کشاورزی، به ترتیب گیاهان زراعی گندم، جو و پنبه تحت الگوهای کشت مختلف برای استفاده از حدود 260 میلیون مترمکعب زهاب تولیدی شبکۀ آبیاری زهکشی مغان قابل برنامه‌ریزی است.
