عاصفه لطیفی؛ محمدرضا علیزاده
چکیده
نیم‌جوش کردن یا پاربویل کردن مخلوطی از تیمار آبی و حرارتی بر شلتوک و شامل سه مرحلۀ اصلی است: خیساندن در آب، حرارت‌دهی با بخار و خشک کردن. مهمترین هدف پاربویل کردن کاهش درصد شکستگی برنج است، هرچند ارزش غذایی آن نیز افزایش مییابد. در این پروژه سه رقم برنج: طارم محلی، شیرودی و فجر تحت تیمار پاربویل شده قرار داده شدند و فاکتورهای ...
بیشتر
نیم‌جوش کردن یا پاربویل کردن مخلوطی از تیمار آبی و حرارتی بر شلتوک و شامل سه مرحلۀ اصلی است: خیساندن در آب، حرارت‌دهی با بخار و خشک کردن. مهمترین هدف پاربویل کردن کاهش درصد شکستگی برنج است، هرچند ارزش غذایی آن نیز افزایش مییابد. در این پروژه سه رقم برنج: طارم محلی، شیرودی و فجر تحت تیمار پاربویل شده قرار داده شدند و فاکتورهای تبدیل و کیفیت بین دو حالت پاربویل شدن و پاربویل نشدن مقایسه شدند. مهمترین تغییرات پس از پاربویل شدن کاهش معنیدار درصد خرده برنج در دو رقم شیرودی و فجر، کاهش سفیدی ارقام، تغییر در خصوصیات پخت و از جمله کاهش مواد جامد از دست رفته و افزایش سختی ارقام پاربویل شده است.
محمود صفری؛ محمدرضا علیزاده؛ کریم گرامی
چکیده
در کشورهای توسعه یافته،کمباین‌های برداشت برنج با عرض کارهای مختلف در دو نوع خوشه تغذیه و بوته تغذیه در دسترس هستند. در سالهای اخیر هر دو نوع کمباین برنج از کشورهای آسیای شرقی از جمله چین، ژاپن و کره جنوبی وارد کشور شده ولی عملکرد آنها از نظر فنی و اقتصادی بررسی یا ارزیابی نشده است. این تحقیق، به منظور رسیدن به هدف فوق و انتخاب ...
بیشتر
در کشورهای توسعه یافته،کمباین‌های برداشت برنج با عرض کارهای مختلف در دو نوع خوشه تغذیه و بوته تغذیه در دسترس هستند. در سالهای اخیر هر دو نوع کمباین برنج از کشورهای آسیای شرقی از جمله چین، ژاپن و کره جنوبی وارد کشور شده ولی عملکرد آنها از نظر فنی و اقتصادی بررسی یا ارزیابی نشده است. این تحقیق، به منظور رسیدن به هدف فوق و انتخاب ماشین مناسب برداشت انجام شد. تیمارهای مورد ارزیابی عبارت بودند از: 1- کمباین خوشه تغذیه دو ردیفه ISEKI، 2-کمباین خوشه تغذیه سه ردیفه KUKJEو 3-کمباین بوته تغذیه JIANGSU. این تحقیق در قالب آزمایش بلوکهای کامل تصادفی و با 3 تکرار در مزرعه مرکز توسعه وتکنولوژی هراز (کاپیک) به اجرا درآمد. نتایج نشان میدهد که در سطح احتمال 5 درصد بین تیمارهای آزمایشی از نظر درصد ضایعات، جریان جرمی، ظرفیت‌های نظری و مؤثر و هزینه‌های برداشت محصول در هکتار، اختلاف معنیداری وجود دارد ولی از نظر درصد لغزش، بین آنها اختلاف معنیدار نیست. از نظر بازده مزرعه‌ای، کمباین بوته تغذیه با 9/65 درصد در گروه الف، کمباین سه ردیفه KUKJEبا 36/48 درصد در گروه ب و کمباین دو ردیفه ISEKIدر گروه آخر قرار گرفت. از نظر بالا بودن میزان ضایعات، کمباین بوته تغذیه با 74/1 درصد تلفات دانه (بدون احتساب ریزش طبیعی) در گروه اول و سایرکمباین‌ها در گروه بعد قرارگرفتند. کمباین بوته تغذیه نسبت به دو کمباین دیگر دارای کمترین هزینه برداشت به ازای هر هکتار شالیزار است. با توجه به نتایج بهدست آمده، از نظر فنی و اقتصادی، استفاده از کمباین بوته تغذیه بهمنظور برداشت برنج توصیه میشود.
نعیم لویمی؛ عبدالعلی گیلانی؛ محمدرضا علیزاده
دوره 9، شماره 3 ، آذر 1387، ، صفحه 89-106
چکیده
برداشت نیمهمکانیزه و چند مرحله‌ای برنج در استان خوزستان، ضایعات و افت زیادی به دنبال دارد. برای برداشت برنج در منطقه، بسته به شرایط و امکانات، یکی از روشهای مستقیم یا غیرمستقیم یا استفاده از یکی از کوبنده‌های میخی یا سوهانی (کمباین‌های دارای کوبنده‌های میخی و یا سوهانی) معمول است. بهمنظور بررسی اثرروشهای مختلفبرداشت ...
بیشتر
برداشت نیمهمکانیزه و چند مرحله‌ای برنج در استان خوزستان، ضایعات و افت زیادی به دنبال دارد. برای برداشت برنج در منطقه، بسته به شرایط و امکانات، یکی از روشهای مستقیم یا غیرمستقیم یا استفاده از یکی از کوبنده‌های میخی یا سوهانی (کمباین‌های دارای کوبنده‌های میخی و یا سوهانی) معمول است. بهمنظور بررسی اثرروشهای مختلفبرداشت (و نیز نوع کوبنده) و رقم شلتوک بر میزان ضایعات، آزمایشی بهصورت کرتهای نواری در قالب طرح بلوکها کامل تصادفی با دو عامل (روش برداشت و رقم) و سه تکرار در سالهای 80 و 81 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا شد. روشهای برداشت شامل برداشت غیرمستقیم بهعلاوه کوبش با کمباین دارای کوبندة سوهانی، برداشت غیرمستقیم بهعلاوه کوبش با کمباین دارای کوبندة دندانه میخی، برداشت مستقیم با کمباین دارای کوبندة سوهانی، و برداشت مستقیم با کمباین دارای کوبندة دندانه میخی به عنوان فاکتور عمودی و ارقام شلتوک شامل رقم پرمحصول LD183 و رقم محلی کیفی عنبوری قرمز بهعنوان سطوح فاکتور افقی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیة دو ساله مر بوط به افت کمی نشان میدهد که بین سال، روشهای برداشت، و اثر متقابل بین آنها تفاوت بسیار معنیدار وجود دارد، در حالی که بین ارقام اختلافی مشاهده نمیشود. با توجه به مقایسة میانگین‌ها، افت مربوط به سال اول (34/3 درصد) بیش از سال دوم (08/2 درصد) و افت کمّی رقم عنبوری (71/2 درصد) کمتر از رقم LD183، (74/2 درصد) است. افت برداشت با کمباین دارای کوبندة دندانه میخی بهطور متوسط 73/1 درصد بهدست آمد که نسبت به کوبنده سوهانی (با افت متوسط 68/3 درصد) پایینتر است. در هر دو رقم برنج، کمترین افت مربوط به کمباین دندانه میخی است. برداشت غیر مستقیم رقم LD183 و کوبش با کمباین سوهانی با افت متوسط 42/5 درصد در سال اول و برداشت غیرمستقیم رقم عنبوری قرمز با کوبش توسط کمباین میخی و میانگین افت 48/1 درصد در سال دوم به ترتیب بیشترین و کمترین میزان افت کمی را نشان میدهند. از نظر افت کیفی (میزان خرد برنج) بین روشهای برداشت اختلاف معنیدار مشاهده نمیشود ولی بین سال اختلاف بسیار معنیدار است و افت مربوط به سال دوم (با 6/45 درصد) از سال اول (با 9/18 درصد) بیشتر است. بین ارقام نیز افت معنیدار است. رقم LD183 (با متوسط 2/34 درصد) میزان خرد برنج بیشتری نسبت به رقم عنبوری قرمز (با متوسط 6/27 درصد) به دست داده است. در تمام روشهای برداشت، رقم LD183 بهطور نسبی میزان خرد برنج بیشتری به همراه داشته است.
محمدرضا علیزاده؛ سعید مینایی؛ تیمور توکلی هشتجین؛ محمدهادی خوش‌تقاضا
دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1386، ، صفحه 127-142
چکیده
ریشک‌زدایی شلتوک با استفاده از ماشین ریشک‌زن فرایندی است برای افزایش یکنواختی در آهنگ تخلیه و انتقال شلتوک از مخازن، بالابر‌ها، و ناودانی‌ها. در این تحقیق، اثر رقم و سرعت گردشی تیغه‌های ریشک‌زن و نیز تاثیر رطوبت شلتوک بر پارامتر‌های عملکردی ماشین ریشک‌زن بررسی شده است. دادهها بر اساس آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور رقم ...
بیشتر
ریشک‌زدایی شلتوک با استفاده از ماشین ریشک‌زن فرایندی است برای افزایش یکنواختی در آهنگ تخلیه و انتقال شلتوک از مخازن، بالابر‌ها، و ناودانی‌ها. در این تحقیق، اثر رقم و سرعت گردشی تیغه‌های ریشک‌زن و نیز تاثیر رطوبت شلتوک بر پارامتر‌های عملکردی ماشین ریشک‌زن بررسی شده است. دادهها بر اساس آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور رقم در دو سطح (هاشمی و بینام)، سرعت گردشی تیغه‌های ریشک‌زن در پنج سطح (600، 700، 800، 900، و 1000 دور بر دقیقه)، و رطوبت شلتوک در چهار سطح (9، 11، 13، و 15 درصد بر پایة تر) بر پایة طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار جمعآوری شد. نتایج نشان داد که اثر رقم در سطح احتمال 5 درصد بر بازده ریشک‌زنی و در سطح احتمال 1 درصد بر ترک دانه، اثر سرعت گردشی بر بازده ریشک‌زنی، شلتوک شکسته، و پوست‌کنده در سطح احتمال 1 درصد و بر ترک دانه در سطح احتمال 5 درصد، و اثر رطوبت بر بازده ریشک‌زنی و شلتوک شکسته در سطح احتمال 1 درصد معنیدار است. با افزایش سرعت گردشی تیغه از 600 به 1000 دور بر دقیقه، بازده ریشک‌زنی ماشین ریشک‌زن از 33/45 به 33/80 درصد، شلتوک شکسته از 59/0 به 14/1 درصد، شلتوک پوست‌کنده از 56/0 به 11/1 درصد، و شلتوک ترک‌دار از 50/5 به 67/7 درصد افزایش مییابد. با افزایش رطوبت شلتوک از 9 به 15 درصد بر پایة تر، بازده ریشک‌زنی ماشین ریشک‌زن از 03/75 به 90/57 درصد، شلتوک شکسته از 92/0 به 77/0 درصد، شلتوک پوست‌کنده از 81/0 به 74/0 درصد، و شلتوک ترک‌دار از 73/6 به 10/6 درصد کاهش مییابد. بازده ماشین در ریشک‌زنی رقم هاشمی به طور معنیدار بیش از شلتوک رقم بینام است. در فرایند ریشک‌زنی شلتوک دو رقم مورد آزمایش سرعت گردشی حدود 800-700 دور بر دقیقه و رطوبت 11-9 درصد بر پایة تر مناسب می‌باشد.
عزت‌الله عسکری اصلی ارده؛ محمدرضا علیزاده؛ صمد صبوری
دوره 8، شماره 3 ، آذر 1386، ، صفحه 111-126
چکیده
برای کوبیدن محصولات دانه‌ای، از روشهای متفاوت استفاده میشود. خرمنکوبهای متداول، بر اساس ضربة وارد بر محصول (داخل واحد کوبش) کار می‌کنند و از این جهت ممکن است باعث ایجاد ضایعات در دانه شوند. در روش دیگری که به روش جریان محوری معروف است و اخیراً در اکثر ماشینهای برداشت غلات از آن استفاده میشود، به دانه آسیب کمتری وارد ...
بیشتر
برای کوبیدن محصولات دانه‌ای، از روشهای متفاوت استفاده میشود. خرمنکوبهای متداول، بر اساس ضربة وارد بر محصول (داخل واحد کوبش) کار می‌کنند و از این جهت ممکن است باعث ایجاد ضایعات در دانه شوند. در روش دیگری که به روش جریان محوری معروف است و اخیراً در اکثر ماشینهای برداشت غلات از آن استفاده میشود، به دانه آسیب کمتری وارد میشود. در قالب این طرح، روی یکی از خرمنکوبهای متداول برنج مدل (T30) ساخت کارخانه اشتاد ایران، تغییراتی به منظور تبدیل آن به واحد کوبش جریان محوری داده شد. درپوش واحد کوبش خرمنکوب T30 تعویض و به جای آن از درپوشی استفاده شد که با طرح خرمنکوبهای جریان محوری IRRI (International Rice Research Institute) مطابقت داشت. طرح کوبنده نیز تغییر داده شد. دستگاه با دو رقم برنج مورد آزمایش و ارزیابی قرار گرفت. تعداد تیمارها 20 بود و هر آزمایش در 4 تکرار انجام شد. عوامل مستقل متغیر در آزمایشها شامل رطوبت دانة محصول (دو سطح)، رقم (خزر و هاشمی)، سرعت خطی کوبنده (پنج سطح)، و عوامل وابسته شامل درصد دانههای صدمهدیده، درصد دانههای کوبیدهنشده، و درصد کاه (موادی به غیر از دانه) موجود در نمونهها بودند. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از طرح آزمایشی کرتهای دو بار خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی و برای مقایسة میانگین‌ها از آزمون چنددامنه‌ای دانکن استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیة واریانس دادهها نشان داد که سرعت خطی کوبنده بر درصد دانههای آسیبدیده، تلفات کوبش، و نسبت کاه به دانه اثر معنیداری (01/0 <r) دارد و اثر رقم بر تلفات کوبش بسیار معنیدار (01/0 <r)است. به طوری که مقدار آن در آزمایش با رقم خزر صفر و با رقم هاشمی قابل توجه بود. در کلیة آزمایشهای با ارقام خزر و هاشمی، اثر رطوبت بر عوامل وابستة مذکور غیر معنیدار نشان داده شد.
میرحسین پیمان؛ رضا روحی؛ محمدرضا علیزاده
دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1384، ، صفحه 67-80
چکیده
نقش انرژی در توسعه و کارایی کشاورزی بسیار با اهمیت است. در سالهای گذشته مصرف انرژی، بهویژه سوختهای فسیلی و کودهای شیمیایی در کشاورزی افزایش چشمگیری داشته است و انرژی وارد شده در واحد سطح برای تولید محصول بسیار بیش از گذشته شده است. عوامل اصلی افزایش مصرف انرژی در بخش کشاورزی، افزایش جمعیت، محدودیت زمینهای قابل کشت، ارزان ...
بیشتر
نقش انرژی در توسعه و کارایی کشاورزی بسیار با اهمیت است. در سالهای گذشته مصرف انرژی، بهویژه سوختهای فسیلی و کودهای شیمیایی در کشاورزی افزایش چشمگیری داشته است و انرژی وارد شده در واحد سطح برای تولید محصول بسیار بیش از گذشته شده است. عوامل اصلی افزایش مصرف انرژی در بخش کشاورزی، افزایش جمعیت، محدودیت زمینهای قابل کشت، ارزان بودن سوخت و کود، و افزایش سطح زندگی و توقعات مردم است. در این مقاله، انرژی مورد نیاز در بخش کشاورزی به ویژه کشت محصول برنج و تبدیل شلتوک به برنج سفید بررسی میشود وضمن تعیین چگونگی محاسبه انرژی مصرفی و تولیدی در کشت محصول برنج و عوامل مؤثر بر آن، شاخص کارایی انرژی (نسبت انرژی خروجی به انرژی ورودی) در دو روش کشت سنتی و نیمه مکانیزه برای تولید برنج در استان گیلان محاسبه شده است.دادههای مورد نیاز با بررسیهای میدانی و مصاحبه به دست آمده و انرژی مصرفی در دو روش سنتی و نیمه مکانیزه تولید برنج رقم خزر و همچنین شاخص کارایی انرژی محاسبه و تعیین شده است. نتایج بررسیها نشان میدهد که روش نیمه مکانیزه از نظر کارایی انرژی نسبت به روش سنتی کاراتر است. کل انرژی مورد نیاز برای تولید شلتوک و تبدیل آن به برنج سفید در هر هکتار ازیک رقم برنج متداول در استان گیلان برای دو روش سنتی و نیمه مکانیزه با احتساب آب مصرفی به ترتیب 7/72488 و 8/68633 مگاژول و شاخص کارایی در دو روش سنتی و نیمه مکانیزه به ترتیب 09/2 و 21/2 است. بنابراین با توجه به کارا بودن و کم هزینه بودن روش نیمهمکانیزه باید اعتبارات لازم را برای کشاورزان و صاحبانکارخانههایبرنجکوبی جهت خرید ماشینآلات مورد نیاز و اصلاح ساختار فراهم کرد.
