سامانه های نوین آبیاری
محمدعلی شاهرخ نیا؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ سید ابراهیم دهقانیان؛ امیر اسلامی؛ نادر سلامتی؛ اسماعیل مقبلی دامنه؛ اسحق زارع مهرانی
چکیده
لیموترش یکی از محصولات مهم تولیدی در جنوب کشور می‌باشد. اطلاع از وضعیت آبیاری باغات لیموترش می‌تواند به افزایش بهره‌وری این باغات کمک کند. در این تحقیق میدانی، حجم آب آبیاری و عملکرد لیموترش در 148 باغ در استان‌های فارس، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد و کرمان (منطقه جنوب کرمان) اندازه‌گیری گردید. از تحلیل واریانس برای بررسی تفاوت احتمالی ...
بیشتر
لیموترش یکی از محصولات مهم تولیدی در جنوب کشور می‌باشد. اطلاع از وضعیت آبیاری باغات لیموترش می‌تواند به افزایش بهره‌وری این باغات کمک کند. در این تحقیق میدانی، حجم آب آبیاری و عملکرد لیموترش در 148 باغ در استان‌های فارس، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد و کرمان (منطقه جنوب کرمان) اندازه‌گیری گردید. از تحلیل واریانس برای بررسی تفاوت احتمالی عملکرد، حجم آب آبیاری و بهره‌وری آب در تولید لیموترش استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت عملکرد، حجم آب آبیاری، و شاخص‌های مربوط به بهره‌وری آب در استان‌های یاد شده معنی‌دار بود. میانگین وزنی عملکرد لیموترش در کشور 7/21 تن در هکتار به‌دست آمد. میانگین وزنی حجم آب آبیاری و حجم آب کاربردی بهترتیب 11938و 12993 مترمکعب در هکتار بود. میانگین وزنی بهره‌وری آب آبیاری 94/1 کیلوگرم بر مترمکعب برآورد شد. میانگین وزنی بهره‌وری آب کل (آبیاری+ بارش موثر دراز مدت) 59/1 کیلوگرم بر مترمکعب و بهره‌وری آب کل (آبیاری+ بارش موثر سال جاری) 75/1 کیلوگرم بر مترمکعب بود. تناسب حجم آب آبیاری باغ‌های لیموترش با نیاز آبی ناخالص در استان های منتخب تقریبا مشابه هم بود. به طور کلی عمق آب آبیاری لیموترش از نیاز آبی ناخالص یکساله و بلندمدت در کشور بترتیب 17 و 1 درصد کمتر بود. در باغات تحت سامانه آبیاری قطرهای نسبت به آبیاری سطحی، به میزان 43 درصد عملکرد و 89 درصد بهره‌وری آب آبیاری افزایش و 20 درصد حجم آب آبیاری کاهش داشت.
سامانه های نوین آبیاری
فریبرز عباسی؛ محمد جلینی؛ محمد خرمیان؛ سید ابراهیم دهقانیان؛ اسماعیل مقبلی دامنه؛ مهرداد نورورزی؛ افشین یوسف گمرکچی؛ مهدی طاهری؛ اسحق زارع مهرانی؛ علیرضا کیانی؛ نادر سلامتی؛ سیدحسن موسوی فضل؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ پرویز بیات؛ ابوالفضل ناصری
چکیده
توسعة سامانه‌های نوین آبیاری یکی از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در چند دهة گذشته بوده است. ارزیابی نقش این سامانه‌ها در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی می‌تواند در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه-ریزی‌های آیندة کشور موثر باشد. ازاین‌رو، این تحقیق با هدف تعیین شاخص‌های مدیریت مصرف آب در تولید گوجه-فرنگی در کشور و ارزیابی ...
بیشتر
توسعة سامانه‌های نوین آبیاری یکی از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در چند دهة گذشته بوده است. ارزیابی نقش این سامانه‌ها در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی می‌تواند در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه-ریزی‌های آیندة کشور موثر باشد. ازاین‌رو، این تحقیق با هدف تعیین شاخص‌های مدیریت مصرف آب در تولید گوجه-فرنگی در کشور و ارزیابی نقش آبیاری قطرهای نواری در افزایش آنها، انجام شد. حجم آب کاربردی و عملکرد محصول در 176 مزرعه که در قطب های تولید این محصول در فصل زراعی (98-1397) انتخاب و اندازه‌گیری شد. مقادیر اندازه‌گیری شده با نیاز خالص آبیاری حاصل از روش فائو پن‌من-مانتیث با استفاده از داده‌های هواشناسی و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. در ادامه نیز تاثیر روش آبیاری قطرهای نواری) بر حجم آب کاربردی، راندمان کاربرد و بهره‌وری فیزیکی آب در مناطق مورد مطالعه بررسی شد. میانگین وزنی حجم آب کاربردی در مناطق مورد مطالعه 7729 مترمکعب بر هکتار بود. بهره‌وری آب در مناطق تولید از 33/4 تا 52/9 کیلوگرم بر مترمکعب متغیر بود و متوسط آن 10/7 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. میانگین نیاز خالص آبیاری و راندمان کاربرد آب در مزارع مورد مطالعه بهترتیب 674 میلی‌متر و 78 درصد بود. کاربرد آبیاری قطرهای نواری نقش موثری در افزایش شاخص‌های مدیریت مصرف آب در مقایسه با روش آبیاری سطحی داشتند. آبیاری قطرهای نواری 25 درصد در کاهش آب کاربردی، 10 درصد در افزایش راندمان کاربرد آب در مزرعه و 16 درصد در ارتقای بهره‌وری آب موثر بوده است.
فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ محمدمهدی نخجوانی مقدم؛ نادر سلامتی؛ محمد جلینی؛ محمد خرمیان؛ سید ابراهیم دهقانیان؛ افشین یوسف گمرکچی؛ علیرضا اسلامی؛ کرامت اخوان؛ مسعود فرزام نیا؛ جواد باغانی؛ مهدی اکبری
چکیده
با وجود اهمیت تعیین و تدقیق شاخص‌ها و فراسنج‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی برای استفاده در برنامه ریزی‌های کلان کشوری، تاکنون شاخص‌های مدیریت مصرف آب (حجم آب مصرفی، بهره‌وری آب و راندمان کاربرد آب در مزارع) در پایاب شبکه‌های آبیاری مدرن و سنتی در تولید محصولات زراعی و باغی کمتر مقایسه شده است. هدف از این پژوهش، مقایسۀ شاخص‌های ...
بیشتر
با وجود اهمیت تعیین و تدقیق شاخص‌ها و فراسنج‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی برای استفاده در برنامه ریزی‌های کلان کشوری، تاکنون شاخص‌های مدیریت مصرف آب (حجم آب مصرفی، بهره‌وری آب و راندمان کاربرد آب در مزارع) در پایاب شبکه‌های آبیاری مدرن و سنتی در تولید محصولات زراعی و باغی کمتر مقایسه شده است. هدف از این پژوهش، مقایسۀ شاخص‌های مدیریت مصرف آب در پایاب شبکه‌های آبیاری مدرن و سنتی در تولید ذرت علوفه‌ای در برخی نقاط کشور است. داده‌های پژوهش با اندازه‌گیری‌های گسترده و مستقیم از مزارع استان‌های البرز، تهران، فارس، خوزستان، خراسان رضوی، اردبیل، اصفهان و قزوین که حدود 70 درصد از سطح زیرکشت ذرت علوفه‌ای در کشور را پوشش می‌دهند در بیش از 100 مزرعه در پایاب شبکه‌های آبیاری مدرن و سنتی به‌دست آمده است. نتایج تحقیق نشان میدهد تفاوت شاخص‌های حجم آب مصرفی و بهره‌وری آب در تولید محصول در پایاب شبکه‌های مدرن و سنتی معنی‌دار ولی تفاوت عملکرد در دو شبکه معنی دار نشده است. در پایاب شبکه‌های مدرن و سنتی، میانگین عملکرد ذرت علوفه‌ای به ترتیب 50/54 و 54/32 تن بر هکتار، میانگین حجم آب مصرفی بهترتیب 6983 و 9085 مترمکعب بر هکتار، میانگین بهره‌وری آب به ترتیب 7/46 و 6/26 کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب و میانگین راندمان کاربرد آب به ترتیب 73 و 68 درصد به‌دست آمده است. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که توسعۀ شبکه های مدرن می‌تواند در ارتقای بهره‌وری آب، در عملیاتی کردن برنامه های پنج‌سالۀ توسعه ای کشور و برنامۀ اقتصاد مقاومتی مفید باشد.
