مقاله پژوهشی
مهندسی رودخانه
سروش غریبی چناری؛ مهدی اسمعیلی ورکی؛ سهام الدین محمودی کردستانی؛ امیر ملک پور
چکیده
در تحقیق حاضر تاثیر حضور کف‌بند بر تغییرات مشخصات آبشستگی در پاییندست سرریزهای پلکانی با و بدون کنگره به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها برای شرایط مختلف دبی، شیب‌های سرریز 1:1 و 1:2، هندسه کنگره‌ها و کف‌بند با طول‌های "1" /3 و "2" /3 ارتفاع سرریز صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل نتایج نشان دادکه در سرریز پلکانی با شیب 1:1 و در ...
بیشتر
در تحقیق حاضر تاثیر حضور کف‌بند بر تغییرات مشخصات آبشستگی در پاییندست سرریزهای پلکانی با و بدون کنگره به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها برای شرایط مختلف دبی، شیب‌های سرریز 1:1 و 1:2، هندسه کنگره‌ها و کف‌بند با طول‌های "1" /3 و "2" /3 ارتفاع سرریز صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل نتایج نشان دادکه در سرریز پلکانی با شیب 1:1 و در دامنه دبیهای حداقل و حداکثر، با افزایش طول کف‌بند به "2" /3 ارتفاع سرریز، عمق حداکثر نهایی آبشستگی در شرایط بدون نصب کنگره به ترتیب به میزان 76 و 63 درصد کاهش مییابد. مقایسه نتایج حاکی از آن است که با نصب کنگره، در بهترین عملکرد آن، مقدار عمق حداکثر نهایی آبشستگی در دامنه دبیهای حداقل و حداکثر به طور متوسط 12 درصد نسبت به شرایط بدون کنگره کم شد. با تغییر شیب کارگذاری پلکانهای سرریز به 1:2، افزایش طول کف‌بند به "2" /3 ارتفاع سرریز، عمق حداکثر نهایی آبشستگی را در دامنه دبیهای حداقل تا حداکثر و برای شرایط بدون کنگره به ترتیب به میزان 51 و 46 درصد کاهش داده و با نصب کنگره بر روی پلکانهای سرریز، مقدار عمق حداکثر نهایی آبشستگی به طور متوسط 12 درصد نسبت به شرایط بدون کنگره کم می‌گردد.
مقاله پژوهشی
ژئوتکنیک
سمیه رستمی؛ حجت احمدی؛ ناصر آق
چکیده
بحران اخیر و خشک شدن بخش اعظم دریاچه ارومیه هم اکنون یکی از بزرگترین مخاطرات زیست محیطی در ایران محسوب می‌شود. با وجود تلاشهای گسترده صورت گرفته برای احیای دریاچه ارومیه، به دلیل محدودیت روانابهای ورودی به دریاچه، موفقیت قابل توجهی در این خصوص حاصل نشده است. یکی از روشهای که می‌تواند برای احیای دریاچه مورد استفاده قرار بگیرد احیای ...
بیشتر
بحران اخیر و خشک شدن بخش اعظم دریاچه ارومیه هم اکنون یکی از بزرگترین مخاطرات زیست محیطی در ایران محسوب می‌شود. با وجود تلاشهای گسترده صورت گرفته برای احیای دریاچه ارومیه، به دلیل محدودیت روانابهای ورودی به دریاچه، موفقیت قابل توجهی در این خصوص حاصل نشده است. یکی از روشهای که می‌تواند برای احیای دریاچه مورد استفاده قرار بگیرد احیای فازبندی دریاچه ارومیه است بر این اساس بر روی دو مسیر مشخص پیشنهادی بر اساس حجم آورد رودخانه ها برای شکل گیری عمق مناسبی از آب دریاچه، نمونه های دست نخورده انتخاب گردید و آزمایشهای متداول شناسایی مواد بستری، مقاومت برشی و تحکیم پذیری انجام شد. نتایج بررسی نشان داد که مواد بستری در هر دو مسیر انتخابی مشابه هم و بسیار سست با درصد بالای مواد آلی فعال می‌باشد. پارامترهای مقاومت برشی حاصل از آزمایشها نشان دهنده مقاومت برشی بسیار پایین مواد در دامنه 6 تا kg/cm2 12 می‌باشد. همچنین ضرایب فشردگی و تورمی برای نمونه های اخذ شده برای مسیر شمالی تر بیشتر از مسیر جنوب دریاچه حاصل شد. میزان ماده آلی در دامنه 54/3 تا 67/4 درصد قرار دارد و لذا نوع خاک بستر دریاچه نرم آلی ارزیابی شد. نتایج بررسی نشان می‌دهد به منظور اجرای فازبندی و جدا سازی موقت بستر دریاچه به بخشهای کوچکتر می بایستی از سازه‌های سبک با سطح پی وسیع استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
هیدرولیک
سمیرا طالبی؛ قربان مهتابی؛ مسعود کرباسی؛ مسعود اکبری
چکیده
در سدهای مخزنی، یکی از روشهای افزایش دبی عبوری سرریزهای مدور قائم و کاهش شرایط وقوع جریان‌های گردابی، اصلاح شکل ورودی سرریز می‌باشد. برای رسیدن به این هدف، سرریز با ورودی نیلوفری، گلبرگی، کلید پیانویی و زیگزاگی پیشنهاد شده است. در این تحقیق شکل جدید ورودی سرریزهای مدور قائم به فرم پاپیونی معرفی شد و با انجام یک سری آزمایش، ضریب ...
بیشتر
در سدهای مخزنی، یکی از روشهای افزایش دبی عبوری سرریزهای مدور قائم و کاهش شرایط وقوع جریان‌های گردابی، اصلاح شکل ورودی سرریز می‌باشد. برای رسیدن به این هدف، سرریز با ورودی نیلوفری، گلبرگی، کلید پیانویی و زیگزاگی پیشنهاد شده است. در این تحقیق شکل جدید ورودی سرریزهای مدور قائم به فرم پاپیونی معرفی شد و با انجام یک سری آزمایش، ضریب دبی جریان در این نوع سرریزها مطالعه شد. سرریزهای پاپیونی با زوایای مختلف پاپیون (60 تا 150 درجه) در دو حالت وجود کمان میانی و بدون آن (با طول کلی یکسان سرریز) استفاده و نتایج حاصل با یک سرریز نیلوفری مقایسه شد. نتایج نشان داد که در مدل‌های پاپیونی بدون کمان میانی، افزایش زاویه پاپیون منجر به کاهش تداخل جریان و افزایش دبی عبوری از سرریز می‌شود، به طوری‌که مدل B-150 (با زاویه بین پاپیون برابر 150 درجه) دارای ضریب دبی بالاتری نسبت به سایر مدل‌های پاپیونی بود. این مدل سرریز پاپیونی نسبت به سرریز نیلوفری نیز دارای عملکرد هیدرولیکی بهتری بود (10 درصد). همچنین مزیت اقتصادی آن نسبت به سرریز نیلوفری بالاتر بود (31 درصد). در مدل‌های پاپیونی با کمان میانی، تغییر زاویه پاپیون برروی ضریب دبی جریان اثر محسوسی نداشت و عملکرد هیدرولیکی آنها نسبت به سرریز نیلوفری پایین تر بود (9/7-5/3 درصد).
مقاله پژوهشی
سامانه های نوین آبیاری
مهدی یونسی؛ محمود مشعل؛ افشین یوسف گمرکچی
چکیده
با استفاده نادرست از سامانه‌های آبیاری، خود این سامانه‌ها باعث بروز تلفات آبیاری و هدررفت آب می‌شوند. ارزیابی سامانه‌های آبیاری در طول بهره‌برداری و رفع ایرادهای آن می‌تواند از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری به عمل آورد. هدف تحقیق حاضر ارزیابی دو سامانه آبیاری تحت فشار (لینیر) در یک مزرعه واقع در ایستگاه تحقیقات می‌باشد. به این منظور ...
بیشتر
با استفاده نادرست از سامانه‌های آبیاری، خود این سامانه‌ها باعث بروز تلفات آبیاری و هدررفت آب می‌شوند. ارزیابی سامانه‌های آبیاری در طول بهره‌برداری و رفع ایرادهای آن می‌تواند از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری به عمل آورد. هدف تحقیق حاضر ارزیابی دو سامانه آبیاری تحت فشار (لینیر) در یک مزرعه واقع در ایستگاه تحقیقات می‌باشد. به این منظور از شاخص‌های ضریب یکنواختی کریستیانسن (CU)، یکنواختی توزیع در ربع پایین (DU)، راندمان پتانسیل کاربرد در ربع پایین (PELQ) و راندمان واقعی در ربع پایین (AELQ) استفاده شده است. نتایج ارزیابی میدانی براساس شاخص CU و DU نشان داد میانگین این شاخص‌ها در سامانه آبیاری تحت کشت گندم به ترتیب برابر با 38/89 و 92/83 درصد و در سامانه آبیاری تحت کشت کلزا برابر با 85/76 و 31/70 درصد است. همچنین از منظر PELQ و AELQ میانگین سامانه آبیاری تحت کشت گندم به ترتیب برابر با 89/62 درصد و در سامانه آبیاری تحت کشت کلزا برابر با 33/49 درصد بوده است. در یک نگرش کلی هر دو سامانه براساس شاخص‌های ارزیابی CU و DU در بازه قابل قبول قرار دارد در حالی که براساس مقادیر محاسباتی دو شاخص PELQ و AELQ، در خارج از بازه قابل قبول قرار داردند که نشان‌دهنده عدم مدیریت صحیح بهره‌بردار از سامانه‌های مورد مطالعه می‌باشد. پایین بودن شاخص‌های ارزیابی سامانه‌های آبیاری تحت فشار مذکور نشان‌دهنده آن است که در صورت عدم توجه به عوامل تأثیرگذار در طی دوره بهره‌برداری نمی‌توان انتظار ارتقاء بازده آبیاری را مکانیزه نمودن آبیاری متصور دانست.
مقاله پژوهشی
مهندسی رودخانه
لیلا مهردار؛ محمد همتی؛ مهدی یاسی
چکیده
احداث سرریز در پیچ رودخانه‌ها گاهی اجتناب ناپذیر است، ولی مشکلاتی را از نظر توزیع جریان در آبگیرهای دو طرف رودخانه پدید می‌آورد. یکی از فرضیه‌ها جهت یکنواختی توزیع جریان در آبگیرها، تساوی بده جریان در واحد عرض سرریز از طریق تغییر پروفیل تاج سرریز از حالت افقی به شیبدار در عرض پیچ آبراهه است. در تحقیق حاضر، اثربخشی شیب تاج سرریز بر ...
بیشتر
احداث سرریز در پیچ رودخانه‌ها گاهی اجتناب ناپذیر است، ولی مشکلاتی را از نظر توزیع جریان در آبگیرهای دو طرف رودخانه پدید می‌آورد. یکی از فرضیه‌ها جهت یکنواختی توزیع جریان در آبگیرها، تساوی بده جریان در واحد عرض سرریز از طریق تغییر پروفیل تاج سرریز از حالت افقی به شیبدار در عرض پیچ آبراهه است. در تحقیق حاضر، اثربخشی شیب تاج سرریز بر یکنواختی توزیع بده جریان در آبگیرهای طرفین یک سرریز لبه پهن در یک پیچ تند 90 درجه، در شرایط آب صاف مورد ارزیابی قرار گرفته است. آزمایشها در یک کانال با شعاع انحنای نسبی 2.05که در بازه‌ی پیچ‌های تند قرار می‌گیرد، انجام شد. سرریز در موقعیت 60 درجه از ابتدای پیچ، و دو آبگیر در بدنه سرریز و در کناره پیچ داخلی و خارجی جانمائی گردید. نتایج نشان داد که با بودن سرریز ، بده بیشتری نسبت به حالت بدون سرریز وارد دو آبگیر می‌شود. سرریز شیبدار در یکنواختی توزیع بده عرضی جریان در بالادست سرریز اثر قابل توجهی نداشت، ولی در افزایش یکنواختی بده ورودی به دو آبگیر موثر بوده است. متوسط نسبت بده آبگیر در دیواره خارجی به دیواره داخلی در سه حالت بدون سرریز، با سرریز افقی و با سرریز شیبدار بترتیب 1.6، 1.17 و 1.06 بوده است. متوسط اختلاف این نسبت در سرریز شیبدار به سرریز افقی برابر 0.11 بوده، که نشانگر 11 درصد افزایش یکنواختی با شیبدار کردن تاج سرریز است. در هر دو سرریز افقی و شیبدار، با افزایش بده آبراهه، توزیع بده ورودی به دو آبگیر یکنواخت‌تر می‌گردد.
مقاله پژوهشی
هیدرولیک
مهران صادقلو؛ مهدی حمیدی
چکیده
احداث پل‌ها و سازه‌های هیدرولیکی در مسیر جریان رودخانه‌ها، رخداد آبشستگی در اطراف پایه‌های پل را در پی دارد. بدین منظور طراحی و اجرای اقدامات کاهش آبشستگی از موارد ضروری در مطالعات این حوزه می‌باشد. در این پژوهش از گروه زوج صفحات مستغرق برای کاهش آبشستگی پایه پل استفاده شده‌است. مدل‌های عددی در نرم‌افزار FLOW-3D شبیه‌سازی شده ...
بیشتر
احداث پل‌ها و سازه‌های هیدرولیکی در مسیر جریان رودخانه‌ها، رخداد آبشستگی در اطراف پایه‌های پل را در پی دارد. بدین منظور طراحی و اجرای اقدامات کاهش آبشستگی از موارد ضروری در مطالعات این حوزه می‌باشد. در این پژوهش از گروه زوج صفحات مستغرق برای کاهش آبشستگی پایه پل استفاده شده‌است. مدل‌های عددی در نرم‌افزار FLOW-3D شبیه‌سازی شده و حساسیتسنجی ابعاد مش، مدل‌های آشفتگی و زمان تعادل آبشستگی در مدل عددی بررسی شدهاند. برای صحتسنجی مدل عددی، نتایج تحلیل عددی با دادههای آزمایشگاهی مقایسه و مقادیر خطاهای نسبی تعیین گردیدند. بیشینه خطای 10 درصدی نشان از عملکرد مناسب مدل عددی در تخمین مقادیر بیشینه آبشستگی دارد. بهمنظور طراحی مناسب گروه زوج صفحات مستغرق؛ اثر زاویه استقرار، موقعیت و ارتفاع صفحات بر مقادیر بیشینه آبشستگی و الگوی جریان پیرامون پایه پل بررسی گردیدند. نتایج نشان داده است که موقعیت قرارگیری صفحات در حالت 0D,1D,2D با زاویه استقرار (θ) 30 درجه مناسبترین حالت بوده که تاحدود %32 مقادیر بیشینه آبشستگی (dsmax) را کاهش می‌دهد. همچنین افزایش ارتفاع صفحات بیش از ارتفاع بستر رسوبی، موجب کاهش روند کاهشی مقادیر بیشینه آبشستگی می‌شود.
مقاله پژوهشی
ژئوتکنیک
حسین حکیمی خانسر؛ جواد پارسا؛ علی حسین زاده دلیر؛ جلال شیری
چکیده
تخمین دقیق مقادیر تنش خاک در بدنه سد خاکی در زمان ساخت از اقدامات ضروری برای مدیریت پایداری آن است. در این پژوهش، تأثیرگذارترین ویژگی‌ها در مدل‌سازی تنش خاک به صورت مطالعه موردی (سدکبودوال) با استفاده از الگوریتم هیبرید شبکه عصبی- شبکه عصبی مصنوعی(NNA-ANN) تعیین شد و مقایسه‌ای بین نتایج مدل هیبریدی با مدل عددی صورت پذیرفت. پنج ویژگی شامل ...
بیشتر
تخمین دقیق مقادیر تنش خاک در بدنه سد خاکی در زمان ساخت از اقدامات ضروری برای مدیریت پایداری آن است. در این پژوهش، تأثیرگذارترین ویژگی‌ها در مدل‌سازی تنش خاک به صورت مطالعه موردی (سدکبودوال) با استفاده از الگوریتم هیبرید شبکه عصبی- شبکه عصبی مصنوعی(NNA-ANN) تعیین شد و مقایسه‌ای بین نتایج مدل هیبریدی با مدل عددی صورت پذیرفت. پنج ویژگی شامل تراز مخزن، تراز خاکریزی، زمان ساخت، سرعت آبگیری و سرعت خاکریزی برای ورودی مدل هیبریدی هوشمند انتخاب گردید. با استفاده از الگوریتم هیبریدی و روش انتخاب ویژگی، ترکیب سه ویژگی، شامل تراز خاکریزی، زمان ساخت سد و تراز آب گیری (با RMSE برابر با 5024/0) مؤثرترین ویژگی‌ها در مدل‌سازی تنش کل در سلول منتخب بودند. نتایج نشان داد که مدل هیبریدی در سد کبودوال با مقادیرR^2، RMSE، MAE وNS به ترتیب برابر با 9943/0، 5653/2، 9973/1 و 9999/0 دارای عملکرد بهتری در مدل‌سازی تنش کل خاک نسبت به مدل عددی با مقادیرR^2، RMSE، MAE وNS به ترتیب برابر با 9625/0، 2567/26، 1667/25 و 9772/0 است. این پیش‌بینی برای سایر سلول‌ها در مقاطع مختلف سد مذکور، نیز قابل استناد است. نتایج حاصل از این تحقیق برای ساخت گاه جدید با مشخصات ژئوتکنیکی جدید یعنی سد مسجد سلیمان نیز معتبر بود ولی برای هر ساخت گاه از ترکیب مناسب به خود باید استفاده کرد.
