مقاله پژوهشی
مدیریت شبکه های آبیاری
سید حسن طباطبایی؛ سید مجید میرلطیفی؛ حسین دهقانی سانیج؛ اشکان شکری
چکیده
در این پژوهش نیاز آبی گیاه چغندرقند بهاره در منطقه جوین با استفاده از پیش‌بینی‌های 5روزه مدل‌های هواشناسی ECMWF، GFS و MeteoBlue برآورد و با نیاز آبی محاسبه شده براساس اطلاعات ایستگاه هواشناسی جوین مقایسه شدند. بررسی‌ها در چهار سطح ارزیابی دقت مدل‌ها در پیش‌بینی 1.متغیرهای هواشناسی دخیل در رابطه پنمن-مانتیث، 2.دو جزء تابشی (ET_0^Rad)و همرفتی ...
بیشتر
در این پژوهش نیاز آبی گیاه چغندرقند بهاره در منطقه جوین با استفاده از پیش‌بینی‌های 5روزه مدل‌های هواشناسی ECMWF، GFS و MeteoBlue برآورد و با نیاز آبی محاسبه شده براساس اطلاعات ایستگاه هواشناسی جوین مقایسه شدند. بررسی‌ها در چهار سطح ارزیابی دقت مدل‌ها در پیش‌بینی 1.متغیرهای هواشناسی دخیل در رابطه پنمن-مانتیث، 2.دو جزء تابشی (ET_0^Rad)و همرفتی (ET_0^Adv) تبخیر-تعرق گیاه‌مرجع (ET_0)، 3. ET_0و 4. نیازآبی چغندرقند بهاره انجام شد. مدل‌ها ET_0^Adv را کمتر و ET_0^Rad را بیشتر از مقدار واقعی برآورد می‌نمایند. به‌طوری‌که خطای اریب مدل‌های GFS، ECMWF و MeteoBlue در برآورد ET_0^Rad به ترتیب برابر 4/0- ،5/0-و2/0- میلی‌متر در روز و برای ET_0^Adv به ترتیب برابر 4/0، 5/0 و 7/0 میلی‌متر در روز به دست آمد. میانگین خطای مربعات (RMSE) این سه مدل برای ET_0^Rad به ترتیب 6/0، 7/0و7/0 میلی‌متر در روز و برای ET_0^Adv به ترتیب برابر 7/0، 7/0 و 9/0 میلی‌متر در روز محاسبه شد. رفتار متضاد خطاهای ET_0^Rad و ET_0^Adv سبب شد تا خطای اریب برآورد ET_0 توسط مدل‌ها به ترتیب برابر 03/0، 03/0- و 47/0 میلی‌متر در روز شود. نیازآبی چغندرقند بهاره در منطقه جوین 841 میلی‌متر در طول دوره رشد بر اساس روش فائو-پنمن-مانتیث محاسبه شد. مجموع خطای برآورد نیازآبی روزانه مدل‌های GFS، ECMWF و Meteoblue در طول دوره رشد به ترتیب برابر 65، 64 و 100 میلی‌متر بدست آمد. در نتیجه توصیه می‌شود برای پیش‌بینی نیاز آبی گیاه چغندرقند در منطقه جوین از بروندادهای مدل ECMWF استفاده شود.
مقاله پژوهشی
مدیریت شبکه های آبیاری
کرامت اخوان؛ نادر عباسی؛ میلاد خیری قوجه بیگلو؛ هدیه احمدپری
چکیده
شبکه آبیاری مغان مانند سایر شبکه‌های آبیاری با معضل تلفات آب مواجه است. در سال‌های اخیر در راستای ارتقاء راندمان انتقال آب، بخش عمده‌ای از کانالهای درجه سه این شبکه در سطحی معادل43000 هکتار با استفاده از کانالهای پیش‌ساخته بتنی به‌سازی شده است. در این پژوهش عملکرد فنی و وضعیت بهره‌برداری کانالهای پیش‌ساخته بتنی در دشت مغان ...
بیشتر
شبکه آبیاری مغان مانند سایر شبکه‌های آبیاری با معضل تلفات آب مواجه است. در سال‌های اخیر در راستای ارتقاء راندمان انتقال آب، بخش عمده‌ای از کانالهای درجه سه این شبکه در سطحی معادل43000 هکتار با استفاده از کانالهای پیش‌ساخته بتنی به‌سازی شده است. در این پژوهش عملکرد فنی و وضعیت بهره‌برداری کانالهای پیش‌ساخته بتنی در دشت مغان موردبررسی قرارگرفته است. بدین منظور پس از بازدیدهای فنی از پروژه‌های مختلف شبکه کانالهای پیش‌ساخته در منطقه، تعداد ۴۰ کانال به‌عنوان نمونه انتخاب و اندازه‌گیری مربوط به تعیین راندمان انتقال، زمان انتظار زارعین و تلفات زمین در آنها انجام گردید. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از اندازه‌گیری‌های انجام‌شده، متوسط راندمان انتقال آب در کانالهای مربوط به اراضی کشت و صنعت، زیر کانال برگشتی A و زیر کانال A به ترتیب 89 ، 89/47 و 86/77 درصد و متوسط انتظار زارعین، 37 دقیقه در کیلومتر و تلفات زمین 3 /51مترمربع در هکتار بود. همچنین مشخص گردید عدم کارایی مناسب واشرهای آب‌بندی، رشد گیاهان آبزی، تخریب ابنیه و دریچه‌ها، آبگیری غیراصولی، شکستگی و عدم ترمیم کانال‌ها و آبگیری بیش از ظرفیت و مهم‌تر از همه نبود تشکل بهره‌برداری و نگهداری، ازجمله مشکلات عمده در بهره‌برداری از کانالهای پیش ساخته بتنی مغان می‌باشند.
مقاله پژوهشی
مدیریت شبکه های آبیاری
ابوالفضل ناصری؛ فریبرز عباسی؛ امیر نورجو؛ جمال احمدآلی؛ محمدعلی شاهرخ نیا؛ علیرضا مأمن پوش؛ مجید کرامتی طرقی؛ سالومه سپهری؛ کرامت اخوان؛ سیدحسن موسوی فضل؛ نادر عباسی؛ مهدی اکبری؛ جواد باغانی؛ محمدمهدی نخجوانی؛ رامین نیکان فر؛ اردلان ذوالفقاران
چکیده
تأمین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی‌ترین مؤلفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در ...
بیشتر
تأمین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی‌ترین مؤلفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در جایگاه نخست قرار دارد. متناسب با این حجم تولید، برآورد می‌شود حجم قابل‌توجهی از منابع آب سطحی و زیرزمینی برای تولید این محصول مصرف میگردد. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین بهره‌وری آب در باغات سیب تحت مدیریت باغداران در استان‌های منتخب در کشور اجرا گردید. این استانها عبارت از آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، اصفهان، تهران، خراسان‌رضوی، فارس و سمنان بودند. علاوه بر اندازه‌گیری مستقیم آب آبیاری و عملکرد محصول، بهره‌وری آب در 145 باغ در کشور تعیین گردید. برای بررسی تفاوت احتمالی حجم آب آبیاری و عملکرد، و بهره‌وری آب در تولید سیب از تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت بهره‌وری آب در باغات استان‌های مختلف معنیدار بود. میانگین شاخص بهره‌وری آب در باغات سیب کشور برابر 73/2 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. حداقل و حداکثر شاخص بهره‌وری آب از باغات سیب استان‌های فارس (12/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و سمنان (46/3 کیلوگرم بر مترمکعب) به دست آمد. راهکارهایی برای بهینهسازی استفاده از منابع آب برای ارتقای بهره‌وری آب در باغات سیب کشور ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
مدیریت شبکه های آبیاری
محمد رضا شهرکی؛ مصطفی درخشیده
چکیده
سرمایه‌های عظیمی در توسعه منابع آب برای احداث سیستم‌های ذخیره و انتقال آب شبکه‌های آبیاری کشاورزی به کار گرفته می-شود. از آنجاییکه هر پروژه بر حسب منطقه و مکان جغرافیایی منحصر بفرد می‌باشد در هنگام اجرای پروژه ریسک‌های بالقوه شناسایی نشده‌ای بوجود می‌آیند، به طور قطع نمی‌توان یک برآورد مالی نسبتا دقیقی را محاسبه نمود. وجود ...
بیشتر
سرمایه‌های عظیمی در توسعه منابع آب برای احداث سیستم‌های ذخیره و انتقال آب شبکه‌های آبیاری کشاورزی به کار گرفته می-شود. از آنجاییکه هر پروژه بر حسب منطقه و مکان جغرافیایی منحصر بفرد می‌باشد در هنگام اجرای پروژه ریسک‌های بالقوه شناسایی نشده‌ای بوجود می‌آیند، به طور قطع نمی‌توان یک برآورد مالی نسبتا دقیقی را محاسبه نمود. وجود این ریسک‌ها باعث هدر رفت در سرمایه‌گذاری می‌شود. از اقدامات موثری که برای کم کردن این استهلاک می‌توان انجام داد، مدیریت ریسک است. مدیریت ریسک در استاندارد PMBOK دربرگیرنده‌ی شناسایی ریسک‌ها براساس نظرات کارشناسی و رتبه‌بندی ریسک برمبنای دو معیار احتمال وقوع و شدت تأثیر است. آبیاری کشاورزی دشت سیستان که از سازه‌های مختلفی جهت ذخیره آب و آبیاری مزارع استفاده می‌نماید جهت مطالعه موردی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته شده است. در این تحقیق از روش دلفی، برای شناسایی ریسک‌ها و از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به رتبه‌بندی آنها پرداخته شده است که ریسک‌های شرایط جوی و عدم تعهد در انجام کار دقیق اجرای سازه‌های آبیاری با کیفیت تعریف شده، بالاترین امتیاز را به خود تخصیص داده‌اند. در ادامه برای اولویت‌بندی چندین پروژه در منطقه سیستان با در نظر گرفتن ریسک‌های شناسایی شده، از روش ویکور استفاده شده که نتایج نشان می‌دهد احداث سازه های ابیاری تحت فشار رتبه اول، احداث ایستگاه پمپاژ و لوله کشی خط انتقال رتبه دوم، اجرای سازه های آبیاری گلخانه‌ای رتبه سوم و سازه های ابیاری کانال بتنی رتبه چهارم را جهت اجرا با کمترین هزینه ریسک در این منطقه را به خود اختصاص دادند.
مقاله پژوهشی
سامانه های نوین آبیاری
صفت اله رحمانی
چکیده
آب از جمله سرمایه های حیاتی بشر و موجودات است، که جایگزین دیگری ندارد، و به عنوان نیروی محرکه اصلی فعالیت‌های کشاورزی به شمار می‌آید. در بسیاری از کشورها، مثل ایران، آب برای تولید و عمل آوری محصولات کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است. علی رغم وجود محدودیت‌های شدید منابع آبی، بهره‌وری استفاده ازاین نهاده پائین است. اعمال مدیریت ...
بیشتر
آب از جمله سرمایه های حیاتی بشر و موجودات است، که جایگزین دیگری ندارد، و به عنوان نیروی محرکه اصلی فعالیت‌های کشاورزی به شمار می‌آید. در بسیاری از کشورها، مثل ایران، آب برای تولید و عمل آوری محصولات کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است. علی رغم وجود محدودیت‌های شدید منابع آبی، بهره‌وری استفاده ازاین نهاده پائین است. اعمال مدیریت مناسب بر مصرف بهینه آب در مزارع و واحدهای بهره‌برداری در قالب سیاست و برنامه‌های اجرائی، مهمترین اقدامی است که در استفاده بهینه از منابع آبی و مقابله با کم آبی و بی آبی در مناطق مختلف کشور صورت می پذیرد. از جمله اقدامات انجام شده در جهت بهبود بهره‌وری و صرفه جوئی در مصرف آب کشاورزی، توسعه سیستم‌های آبیاری بارانی است. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی و برآورد بهره‌وری روش آبیاری بارانی در محصول گندم در استان اردبیل در سال 1396 انجام شده است. برای این منظور با تکمیل 340 پرسش نامه از دو گروه کشاورزان منطقه (کشاورزان دارای آبیاری بارانی و کشاورزان دارای آبیاری سنتی) داده‌ها جمع آوری و برای تجزیه و تحلیل از تابع تولید استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که با اجرای سیستم آبیاری بارانی, در مصرف میزان آب تا 17 درصد و همچنین در هزینه‌های تولید صرفه جویی شده است. میزان تولید گندم و سطح بهره‌وری آب افزایش یافته است. به‌طوری که به ازای هر متر مکعب آب مصرف شده در روش آبیاری بارانی04 /1 کیلو گرم گندم تولید شده، که در روش آبیاری سنتی این میزان 62/0 کیلو گرم است.
مقاله پژوهشی
هیدرولیک
الهام درویشی؛ صلاح کوچک زاده
چکیده
موقعیت عدد فرود بحرانی، حداقل انرژی مخصوص و تابع اندازه حرکت روی سرریز لبه پهن ذوزنقه‌ای برای هیدروگراف افزایشی ورودی به کانال با استفاده از حل عددی معادله اصلاح شده بوسینسک و داده‌های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که موقعیت حداقل انرژی مخصوص و عدد فرود بحرانی در فاصله کمی از یکدیگر و به صورت پیوسته در جهت جریان ...
بیشتر
موقعیت عدد فرود بحرانی، حداقل انرژی مخصوص و تابع اندازه حرکت روی سرریز لبه پهن ذوزنقه‌ای برای هیدروگراف افزایشی ورودی به کانال با استفاده از حل عددی معادله اصلاح شده بوسینسک و داده‌های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که موقعیت حداقل انرژی مخصوص و عدد فرود بحرانی در فاصله کمی از یکدیگر و به صورت پیوسته در جهت جریان حرکت میکنند. در حالی که موقعیت حداقل تابع اندازه حرکت ابتدا در جهت جریان رو به جلو و بعد از مدتی در خلاف جهت جریان حرکت میکند. دبی در واحد عرض در هر سه موقعیت بسیار به هم نزدیک است و در حداقل انرژی مخصوص و عدد فرود بحرانی کاملا برهم منطبق است. انرژی مخصوص در جریان بحرانی در مقابل دبی در واحد عرض نیز ترسیم شد. این نمودار کاملا بر رابطه انرژی مخصوص در جریان بحرانی ماندگار منطبق است. به منظور قضاوت دقیقتر این رابطه لازم است هیدروگرافها با شکلهای مختلف مورد بررسی قرار گیرد. رابطه نقطه تکین برای بسترهای مختلف در جریان ماندگار نیز بررسی شد. این رابطه برای مقادیر کمتر از 05/0 حاصلضرب مشتق مرتبه دوم بستر در عمق بحرانی روی بسترهای مورد بررسی دارای درستی مطلوب است. در مقادیر بیش از این مقدار خطای نسبی تا 18 درصد وجود دارد.
مقاله پژوهشی
هیدرولیک
سید امین اصغری پری؛ مجتبی کردناییج
چکیده
در تحقیق حاضر به بررسی اثر مانع پیوسته و متخلخل و صفحه متخلخل با ارتفاع‌های مختلف در لبه سرریز پلکانی به‌منظور شناخت مشخصات جریان پرداخته شده است. آزمایش‌ها بر روی سرریز پلکانی با دو شیب 1:3 و 1:2، ارتفاع پله 9/10 سانتی‌متر، طول پله‌های 3/31 و 9/20 و عرض فلوم 2/1 متر انجام گردید. برای اندازه‌گیری پارامترهای جریان از عمق‌سنج با دقت 1± میلی‌متر ...
بیشتر
در تحقیق حاضر به بررسی اثر مانع پیوسته و متخلخل و صفحه متخلخل با ارتفاع‌های مختلف در لبه سرریز پلکانی به‌منظور شناخت مشخصات جریان پرداخته شده است. آزمایش‌ها بر روی سرریز پلکانی با دو شیب 1:3 و 1:2، ارتفاع پله 9/10 سانتی‌متر، طول پله‌های 3/31 و 9/20 و عرض فلوم 2/1 متر انجام گردید. برای اندازه‌گیری پارامترهای جریان از عمق‌سنج با دقت 1± میلی‌متر و تکنیک BIV استفاده گردید. نتایج نشان می‌دهد که محل هواگیری طبیعی در حالتیکه مانع پیوسته در لبه پله قرار گیرد نسبت به حالت شاهد در هر دو شیب یک پله بهسمت پاییندست حرکت میکند. بر اساس نتایج پردازش تصویر و استهلاک انرژی، در مواردی که ناحیه اختلاط و ناحیه برگشتی جریان افزایش یابد، میزان استهلاک انرژی افزایش مییابد. از بین موانع استفاده شده در تحقیق حاضر صفحه متخلخل بهدلیل دارای بودن ناحیه اختلاط بیشتر و همچنین امکان عبور جت آب از داخل تخلخلها، بیشترین میزان استهلاک انرژی را نسبت به مانع متخلخل و مانع پر داشته است و این مقدار نسبت به حالت شاهد در هر دو شیب نیز بیشتر بوده است. همچنین میزان استهلاک انرژی در شیب 1:3 در تمامی آزمایش‌ها بیشتر از شیب 1:2 بوده است.
