شناسنامه علمی شماره
دوره 19، شماره 72 ، آبان 1397
مقاله پژوهشی
حجت احمدی؛ حسین سلیمی؛ محمد همتی
چکیده
تحلیل جریان عبوری از بدنه سدهای خاکی بعنوان پدیده مهم در تحلیل و طراحی سدهای خاکی مطرح می‌باشد. در این تحقیق با بکارگیری یک روش عددی بر اساس تفاضل محدود موسوم به فشار گسترده، مقدار فشار آب منفذی ایجاد شده در بدنه سد مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی دقت روش ارائه شده نتایج حاصله در حالت یک بعدی با حل تحلیلی معادله حاکم و در ...
بیشتر
تحلیل جریان عبوری از بدنه سدهای خاکی بعنوان پدیده مهم در تحلیل و طراحی سدهای خاکی مطرح می‌باشد. در این تحقیق با بکارگیری یک روش عددی بر اساس تفاضل محدود موسوم به فشار گسترده، مقدار فشار آب منفذی ایجاد شده در بدنه سد مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی دقت روش ارائه شده نتایج حاصله در حالت یک بعدی با حل تحلیلی معادله حاکم و در شرایط دو بعدی نتایج حل عددی با نتایج مطالعه و کارهای سایر محققان مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین نتایج این تحقیق بر مبنای دادههای مشاهدهای و نتایج نرم افزار SEEP/W، بعنوان یک نرم افزار پر کاربرد در زمینه تحلیل نشت، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسیها نشان داد که روش حل عددی پیشنهادی با دقت بسیار خوب می‍تواند موقعیت خط نشت را به خوبی تخمین زده و همچنین توزیع فشار آب منفذی در بدنه سد را با دقت بسیار خوبی مورد تحلیل قرار دهد. همچنین جهت تعیین موقعیت سطح آب در بدنه سد یک پارامتر بی بعد استخراج گردید.
مقاله پژوهشی
سعید حبیبی؛ بابک لشکرآرا
چکیده
در این تحقیق به بررسی میزان تأثیر تجمع اجسام شناور موجود در جریان‌های آواره‌ای در دهانۀ سرریز بر مشخصات هیدرولیکی سرریز تاج دندانه‌ای پرداخته شده است. برای این منظور تلاش شد تا با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی و دسته‌بندی‌های مناسب با استفاده از چوب‌هایی با ضرایب قدکشیدگی مختلف، میزان انسدادهای متفاوتی در دهانۀ ورودی سرریز تاج ...
بیشتر
در این تحقیق به بررسی میزان تأثیر تجمع اجسام شناور موجود در جریان‌های آواره‌ای در دهانۀ سرریز بر مشخصات هیدرولیکی سرریز تاج دندانه‌ای پرداخته شده است. برای این منظور تلاش شد تا با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی و دسته‌بندی‌های مناسب با استفاده از چوب‌هایی با ضرایب قدکشیدگی مختلف، میزان انسدادهای متفاوتی در دهانۀ ورودی سرریز تاج دندانه‌ای ایجاد شود. برای بررسی اثر شکل دهانۀ ورودی سرریزهای تاج‌دندانه‌ای بر شرایط هیدرولیکی جریان ناشی از انسداد ایجاد شده، سناریوهای مختلفی با تغییر در میزان شیب کلیدهای ورودی به خروجی z و تعداد سیکل n سرریزهای تاج دندانه‌ای تدوین شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که صرفنظر از شکل دهانۀ ورودی به آبگیر قائم، افزایش ضریب قدکشیدگی منجر به کاهش میزان انسداد در دهانۀ سرریز میشود و به تَبَع آن ضریب تخلیۀ جریان افزایش و بار آبی بالادست سرریز کاهش مییابد. به بیان دیگر، با تغییر ضریب قدکشیدگی از 15 به 20 و از 15 به 25 بهطور متوسط به ترتیب 02/8 و 44/14 درصد ضریب تخلیۀ جریان افزایش خواهد یافت. نتایج بررسی ها همچنین نشان میدهد که شیب کلید ورودی به خروجی z و تعداد سیکل n سرریز تاج دندانه‌ای بر میزان انسداد ایجاد شده در دهانۀ سرریز و بهتبع آن بر مشخصات هیدرولیکی جریان تأثیر میگذارد به گونه‌ای که بیشترین میزان انسداد و افت ضریب تخلیه متعلق به z معادل 5/1 بهترتیب در سرریزهایی با تعداد سیکل 8، 6، 4 و 2 مشاهده شده است.
مقاله پژوهشی
شهاب نیر؛ سعید فرزین؛ حجت کرمی؛ محمد رستمی
چکیده
رودخانهپدیده‌ای است طبیعی و فعالکه کناره‌ها و بستر آن همواره در حال تغییر و فرسایش است. همین امر سبب شده تا مسیر رودخانه طی زمان دستخوش تغییرات و تحولات اساسی شود. روش‌هایی گوناگون برای کاهش فرسایش کناری وجود دارد که یکی از آنها استفاده از آبشکن است. در این پژوهش آزمایشگاهی، تأثیر آبشکن‌‌های سری ساده، T شکل و L شکل در کانال مستقیم ...
بیشتر
رودخانهپدیده‌ای است طبیعی و فعالکه کناره‌ها و بستر آن همواره در حال تغییر و فرسایش است. همین امر سبب شده تا مسیر رودخانه طی زمان دستخوش تغییرات و تحولات اساسی شود. روش‌هایی گوناگون برای کاهش فرسایش کناری وجود دارد که یکی از آنها استفاده از آبشکن است. در این پژوهش آزمایشگاهی، تأثیر آبشکن‌‌های سری ساده، T شکل و L شکل در کانال مستقیم بر تغییرات زمانی آبشستگی اطراف آنهابررسی، مقایسه و تحلیل شد. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که آبشکن T شکل در 10 درصد اول مدت زمان آبشستگی به بیش از 90 درصد آبشستگی تعادلی می‌رسد. برای آبشکن ساده و L شکل در 15 درصد اول مدت زمان آبشستگی، این مقدار بیش از 80 درصد است. همچنین، بیشترین عمق آبشستگی در آبشکن ساده و L شکل دیده شده است، این مقدار در حدود سه برابر عمق جریان است. آبشکن T شکل در حدود y3/0 (y عمق جریان است) کمتر از سایر هندسه‌ها درجایگاه اول آبشستگیدارد. عمق حداکثر آبشستگی در همۀ هندسه‌ها کمی عقب‌تر از نوک دماغه ایجاد میشود. نتایج مقایسۀ عمق آبشستگی اطراف سه نوع آبشکن در مقاطع مختلف نشان میدهد که آبشستگی متوسط آبشکن T شکل نسبت به آبشستگی متوسط آبشکن ساده y4/0 و نسبت به آبشستگی متوسط آبشکن L شکل y25/0 کمتر است. سرانجام اینکه برای محاسبۀ تغییرات زمانی آبشستگی، با توجه به شکل هندسی آبشکن، رابطه‌ای پیشنهاد گردید.عمق آبشستگی حاصل از این آزمایش‌ها و رابطۀ پیشنهادی با رابطههای تخمینی دیگر محققان مقایسه شد. همچنین دیده شد که بیشترین فرسایش در ساحل مقابل آبشکن‌‌ها مربوط به آبشکن L شکل است.
مقاله پژوهشی
گیتا نورمحمدی؛ مهدی اسمعیلی ورکی؛ alessio Radice؛ بهنام شفیعی ثابت
چکیده
حفظ تراز بستر رودخانه به‌ویژه در بازه‌هایی که شیب بستر بهدلایل مختلف از جمله برداشت شن و ماسه دچار افزایش ناگهانی شده است، از منظر حفاظت رودخانه اهمیت زیادی دارد. از جمله سازه‌های محیط زیست‌دوست که برای تثبیت بستر و دیواره‌های رودخانه کاربرد زیادی دارد، سازه‌های کنترل تراز بستر سطح شیب‌دار هستند. از پارامترهای مهم در طراحی ...
بیشتر
حفظ تراز بستر رودخانه به‌ویژه در بازه‌هایی که شیب بستر بهدلایل مختلف از جمله برداشت شن و ماسه دچار افزایش ناگهانی شده است، از منظر حفاظت رودخانه اهمیت زیادی دارد. از جمله سازه‌های محیط زیست‌دوست که برای تثبیت بستر و دیواره‌های رودخانه کاربرد زیادی دارد، سازه‌های کنترل تراز بستر سطح شیب‌دار هستند. از پارامترهای مهم در طراحی این سازه‌ها، آگاهی از مقدار ابعاد گودال آبشستگی در پاییندست آنها می‌باشد. در تحقیق حاضر، تأثیر پارامترهای مختلف هندسی و هیدرولیکی بر عمق حداکثر آبشستگی پاییندست سازۀ کنترل تراز بستر سطح شیب‌دار به‌صورت آزمایشگاهی بررسی شده است. آزمایش‌هایی برای شیب‌های کارگذاری سطح شیب‌دار 14، 20 و 33 درصد، دبی‌های واحد عرض 5/45-4/28 لیتر بر ثانیه بر متر، عمق‌های پایاب yc 6-5/3 و اندازۀ زبریهای 4 تا 10 میلی‌متر اجرا گردید. تجزیه و تحلیل نتایج بهدست آمده نشان میدهد که در شیب کارگذاری سطح شیب‌دار 33 درصد، عمق پایاب رابطۀ مستقیم با افزایش عمق حداکثر آبشستگی دارد به‌طوری‌که با افزایش عمق پایاب از yc5/4 به yc6، عمق حداکثر آبشستگی در دامنۀ دبی‌ها و زبریهای حداقل و حداکثر، بهطور متوسط 13 درصد افزایش می یابد. با کاهش شیب سطح شیب‌دار به 20 و 14 درصد، افزایش عمق پایاب رابطۀ معکوس با عمق حداکثر آبشستگی خواهد داشت به‌گونه‌ای که با افزایش عمق پایاب از yc 5/3 به yc 5/4، مقدار عمق حداکثر آبشستگی بهطور متوسط در هر یک از شیب‌های مذکور 9 و 25 درصد کاهش مییابد. مقایسۀ نتایج بهدست آمده حاکی از آن است که افزایش اندازۀ زبری در دامنۀ دبی‌ها و عمق‌های پایاب مختلف، منجر به کاهش حداکثر عمق آبشستگی بهمیزان متوسط 21-5 درصد در دامنۀ زبریهای حداقل و حداکثر میشود.
مقاله پژوهشی
سعید اکبری فرد؛ محمدرضا شریفی
چکیده
در چند دهۀ اخیر، الگوریتم‌های فراکاوشی نقش مؤثری در مسائل مختلف مهندسی از جمله بهرهبرداری بهینه از مخازن داشته‌اند. بهدلیل پیچیدگی مسائل مدیریت منابع آب و در نتیجه نیاز روزافزون به توسعه و رواج روش‌های مزبور، در پژوهش حاضر با استفاده از روشی مبتنی بر الگوریتم جستجوی موجودات همزیست، به مدلسازی بهرهبرداری بهینه از سیستم‌های ...
بیشتر
در چند دهۀ اخیر، الگوریتم‌های فراکاوشی نقش مؤثری در مسائل مختلف مهندسی از جمله بهرهبرداری بهینه از مخازن داشته‌اند. بهدلیل پیچیدگی مسائل مدیریت منابع آب و در نتیجه نیاز روزافزون به توسعه و رواج روش‌های مزبور، در پژوهش حاضر با استفاده از روشی مبتنی بر الگوریتم جستجوی موجودات همزیست، به مدلسازی بهرهبرداری بهینه از سیستم‌های پیچیده چند مخزنی پرداخته شده است. در گام اول، عملکرد موفقیت‌آمیز روش با استفاده از تعدادی تابع محک استاندارد ارزیابی شد. پس از آن به منظور بهرهبرداری ماهانه، از مخازن تنگ‌معشوره، سازبن و کرخه، واقع در حوزۀ آبخیز کرخه استفاده شد. تخصیص بهینه برای تأمین نیاز آبی چهار منطقۀ کشاورزی، با اولویت تأمین نیاز آبی زیست‌محیطی برای دورۀ 5 ساله (سال آبی 60-59 تا 64-63) در نظر گرفته شد. نتایج به دست آمده از الگوریتم جستجوی موجودات همزیست، با نتایج به دست آمده از الگوریتم‌های تکاملی توسعه یافتۀ دیگر، ازجمله الگوریتم‌های ژنتیک و ازدحام ذرات، مقایسه شد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که در مقایسه با سیاست‌های حاصل از اعمال الگوریتم‌های ژنتیک و ازدحام ذرات، سیاست بهینه شده توسط الگوریتم جستجوی موجودات همزیست با شاخص پایداری 99/99، 11/99، 92/82 و 47/79، عملکرد مناسب‌تری در بهرهبرداری بهینه از سیستم‌های چند مخزنی دارد.
مقاله پژوهشی
محمد بزاز؛ ابراهیم امیری تکلدانی
چکیده
در این تحقیق، توزیع جریان در شبکههای آبیاری با رویکرد بهینه‍سازی مسافت طی شده برای باز و بسته کردن دریچه کانالها برای آبگیری و همچنین تعداد تنظیم‌های دریچۀ سراب کانال توزیعکننده بررسی شد. برای شبیهسازی توزیع جریان در شبکۀ آبیاری، از مدل تابع جریان استفاده شده است. این مدل توزیع جریان را به شکلی شبیهسازی می‌کند ...
بیشتر
در این تحقیق، توزیع جریان در شبکههای آبیاری با رویکرد بهینه‍سازی مسافت طی شده برای باز و بسته کردن دریچه کانالها برای آبگیری و همچنین تعداد تنظیم‌های دریچۀ سراب کانال توزیعکننده بررسی شد. برای شبیهسازی توزیع جریان در شبکۀ آبیاری، از مدل تابع جریان استفاده شده است. این مدل توزیع جریان را به شکلی شبیهسازی می‌کند که با در نظر گرفتن محدودیت‍های موجود در شبکه، از قبیل ظرفیت کانالها و زمان بهرهبرداری از آنها، بتوان برنامه‍ریزی آبیاری را به صورت بهینه ارائه داد. مدل تهیه‍شده با استفاده از الگوریتم ژنتیک بهینه‍سازی شد و برای بررسی کارایی مدل، توزیع جریان در کانال AMX در شبکۀ آبیاری دشت ورامین شبیهسازی شد و مقادیر بهینۀ پارامترها تعیین گردید. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان میدهد که تعداد دفعات بهینه برای تنظیم دریچه‍های آبگیری در کانالهای توزیعکننده 7 است که بدینترتیب مسافت طی‍شده برای باز و بسته کردن آنها 37526 متر، مدت زمان بهرهبرداری 216 ساعت و دبی کانال اصلی 1244 لیتر بهدست آمده است. با مقایسۀ نتایج این تحقیق با تحقیقات گذشته میتوان نتیجه گرفت که مدل معرفی‍شده که بر اساس مدل تابع جریان ارائه شده می‍تواند ابزاری توانمند برای مدلسازی توزیع جریان باشد.
مقاله پژوهشی
نیلوفر کیان ارثی؛ محمود شفاعی بجستان
چکیده
با ورود مواد به داخل کانالها و رودخانه‌ها و طی فاصلۀ طولی مشخص، که به آن طول اختلاط گفته میشود، این مواد بر اثر عواملی چون حرکت مولکولی، تلاطم و توزیع غیر یکنواختی سرعت، در کل مقطع جریان توزیع می‌شوند. در طرح‌های متعدد کاهش این طول یکی از اهداف است که برای رسیدن به آن روش‌هایی مختلف وجود دارد که یکی از آنها افزایش ضریب اختلاط عرضی ...
بیشتر
با ورود مواد به داخل کانالها و رودخانه‌ها و طی فاصلۀ طولی مشخص، که به آن طول اختلاط گفته میشود، این مواد بر اثر عواملی چون حرکت مولکولی، تلاطم و توزیع غیر یکنواختی سرعت، در کل مقطع جریان توزیع می‌شوند. در طرح‌های متعدد کاهش این طول یکی از اهداف است که برای رسیدن به آن روش‌هایی مختلف وجود دارد که یکی از آنها افزایش ضریب اختلاط عرضی است. در این مطالعه، اثر کاربرد صفحات مستغرق، سازههایی مستطیلی در بستر کانال با زاویه‌ای مشخص نسبت به جریان، در افزایش ضریب اختلاط عرضی در فلوم مستطیلی مستقیم بررسی شده است. آزمایش ها در چهار دبی متفاوت در حالت با و بدون سازه اجرا شده است. محلول نمکی، بهعنوان مادۀ ردیاب، از مرکز کانال با دبی ثابت وارد شد و میزان شوری جریان در چهار ایستگاه در پاییندست محل ردیاب به کمک سنسورهای ECسنج برداشت گردید. نتایج بررسی نشان داد که صفحات مستغرق نصب شده، ضریب اختلاط عرضی را در دبی های مختلف از 5/1 تا 7/1 برابر افزایش میدهند. بررسیها همچنین نشان میدهد افزایش دبی در حالت شاهد ضریب اختلاط عرضی را 4/2 برابر و افزایش دبی در حالت با سازه ضریب اختلاط عرضی را تا 5/2 برابر افزایش میدهد. بهطور کلی نتایج نشاندهنده تأثیر قابل توجه صفحات مستعرق بر ضریب اختلاط عرضی است.
مقاله پژوهشی
محمد سعید بهرامی؛ محمد مهدی حیدری؛ آرش احمدی
چکیده
روش تحلیل حساسیت، روشی جدید برای رفتارسنجی جریان در شبکههای آبیاری است که در دهه‌های اخیر مطرح شده است. با استفاده از شاخصهای حساسیت میتوان روش‌های بهرهبرداری را بررسی کرد. در این تحقیق، روش‌های بهرهبرداری از کانال BLMC بررسی شده است که نواحی عمرانی B3 و B4 شبکۀ آبیاری بیله‌وار در استان کرمانشاه را آبیاری می‌کند. حداقل و حداکثر ...
بیشتر
روش تحلیل حساسیت، روشی جدید برای رفتارسنجی جریان در شبکههای آبیاری است که در دهه‌های اخیر مطرح شده است. با استفاده از شاخصهای حساسیت میتوان روش‌های بهرهبرداری را بررسی کرد. در این تحقیق، روش‌های بهرهبرداری از کانال BLMC بررسی شده است که نواحی عمرانی B3 و B4 شبکۀ آبیاری بیله‌وار در استان کرمانشاه را آبیاری می‌کند. حداقل و حداکثر دبی بهرهبرداری از این کانال 18/1 و 11/2 متر مکعب بر ثانیه است. در این پژوهش، برای بهرهبرداری از شبکۀ آبیاری بیله‌وار دو سناریو در نظر گرفته شده است. در سناریوی اول، دبی ورودی به مزارع با مدول‌های نیرپیک و در سناریوی دوم با شیر نصب شده روی پمپ‌ها کنترل میشود. در سناریوی اول برای شرایط حداکثر دبی بهرهبرداری در ابتدای شبکۀ آبیاری بیله‌وار اکثر شاخص حساسیت آبگیرها منفی و در انتهای شبکه اکثر شاخصهای حساسیت مثبت است. بنابراین، هرگاه دبی ورودی به کانال BLMC افزایش یابد، با توجه به منفی بودن شاخص حساسیت، دبی ورودی به آبگیرهای ابتدای شبکه کاهش مییابد. در سناریوی دوم، شاخص حساسیت دبی نسبت به تغییرات فشار برای ایستگاه‌های پمپاژ محاسبه و با در نظر گرفتن تغییرات مجاز دبی برای هر ایستگاه، مقدار تغییرات مجاز فشار محاسبه شد. در این تحقیق با درنظر گرفتن 20 درصد تغییرات دبی واحد B4 بهعنوان اختلالات هیدرولیکی، شاخص حساسیت انتقال مجموعه بازه‌ها محاسبه و با نتایج مدل هیدرولیکی HEC-RAS مقایسه شد. متوسط میزان خطای روش تحلیل حساسیت در محاسبۀ میزان انتقال اختلالات هیدرولیکی بازه‌ها 42/3 درصد است.
مقاله پژوهشی
یاسر مهری؛ جابر سلطانی؛ مجتبی صانعی؛ محمد رستمی
چکیده
سرریز کلیدپیانویی، نسبت به سرریزهای دیگر، دارای طول مؤثر بیشتری است. در سرریزهای جانبی که در شبکه های آبیاری و زهکشی، پروژههای کنترل سیلاب و سیستم های آب و فاضلاب کاربرد دارند می توان از سرریزهای کلیدپیانویی استفاده کرد. ارزیابی ضریب تخلیۀ این سرریزها در کانالی با انحنای طولی، ضروری است. در این پژوهش، با ارزیابی سرریز ...
بیشتر
سرریز کلیدپیانویی، نسبت به سرریزهای دیگر، دارای طول مؤثر بیشتری است. در سرریزهای جانبی که در شبکه های آبیاری و زهکشی، پروژههای کنترل سیلاب و سیستم های آب و فاضلاب کاربرد دارند می توان از سرریزهای کلیدپیانویی استفاده کرد. ارزیابی ضریب تخلیۀ این سرریزها در کانالی با انحنای طولی، ضروری است. در این پژوهش، با ارزیابی سرریز کلیدپیانویی تیپ C در قطاع 30 درجه از کانال با انحنای طولی، ضریب تخلیۀ این سرریز بررسی شد. در این تحقیق، 12 سرریز کلیدپیانویی با ابعاد مختلف، بررسی و در مجموع 133 آزمایش روی ضریب تخلیه در این شرایط اجرا شد. با آنالیز ابعادی، پارامترهای مؤثر بر ضریب تخلیه شناسایی شدند. با تحلیل پارامترهای مؤثر، مقدار تأثیر این پارامترها نیز ارزیابی شد. بر اساس پارامترهای بدون بعد، رابطه‌ای تجربی برای محاسبۀ ضریب تخلیه در این شرایط ارائه شد. دقت این معادله قابل قبول و دارای 089/0 MAE= و 91/0 است. بنابراین، میتوان از این رابطه برای پیش بینی ضریب تخلیه جهت طراحی سرریز کلیدپیانویی به عنوان سرریز جانبی استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
نادر سلامتی؛ پیمان ورجاوند؛ شکراله آبسالان؛ آذرخش عزیزی؛ محی الدین گوشه؛ جعفر حبیبی
چکیده
کانالهای آبیاری از مهمترین بخشهای شبکۀ آبیاری و زهکشی هستند و نقش مؤثری در کاهش تلفات آب و بالا بردن راندمان توزیع آب دارند. این تحقیق از سال 1395 تا 1397 در شبکه های آبیاری استان خوزستان اجرا شده است. در این پژوهشبرای تعیین راندمان توزیع آب، از روش دبی ورودی- خروجی با استفاده از دستگاه مولینه و تقسیمبندی سطح مقطع جریان ...
بیشتر
کانالهای آبیاری از مهمترین بخشهای شبکۀ آبیاری و زهکشی هستند و نقش مؤثری در کاهش تلفات آب و بالا بردن راندمان توزیع آب دارند. این تحقیق از سال 1395 تا 1397 در شبکه های آبیاری استان خوزستان اجرا شده است. در این پژوهشبرای تعیین راندمان توزیع آب، از روش دبی ورودی- خروجی با استفاده از دستگاه مولینه و تقسیمبندی سطح مقطع جریان استفاده شد. بهمنظور تاثیر دادن ابعاد کانال و حجم آب انتقالی توسط کانال برای رسیدن به درک بهتر از میزان تلفات آب، از پارامتر درصد تلفات آب در کیلومتر طول کانال نسبت به دبی ورودی استفاده شد. تعداد 26 کانال بتنی ذوزنقهای و 17 کانالت هر دو از درجه 3 و 4، در مجموع 43 کانال در شهرستانهای امیدیه، اندیمشک، گتوند، بهبهان، حمیدیه، دزفول، شوش، شوشتر، رامشیر، اهواز، باوی و شادگان در استان خوزستان ارزیابی شدند. دامنۀ تغیییرات راندمان توزیع آب در کانالها و کانالتهای درجه 3 و 4 (43 کانال) از 9/38 درصد در شهرستان رامشیر تا 7/99 درصد در شهرستان شوشتر در نوسان بود. مقدار تلفات آب در هر کیلومتر طول کانال از 92/20 تا 10/12454 متر مکعب در روز بهترتیب در شهرستان شوشتر و رامشیر تغییر میکرد. در کانالهای بتنی ذوزنقهای شاخص تلفات آب نسبت به دبی ورودی در هر کیلومتر کانال از 35/0 درصد در شهرستان شوشتر تا 76/61 درصد در شهرستان اهواز در نوسان بود. در کانالتها، میانگین بازههای مورد بررسی، راندمان توزیع آب،مقدار تلفات آب در هر کیلومتر طول کانال و تلفات آب نسبت به دبی ورودی در هر کیلومتر کانالتها بهترتیب 978 متر، 3/84 درصد، 11/2133 مترمکعب در روز و 18/17 درصد محاسبه شد. مقایسۀ میانگین شاخصهای محاسبه شده در کانالها و کانالتها با آزمون تی نشان داد مقدار تلفات آب در هر کیلومتر طول کانال بتنی ذوزنقهای با 05/1920 متر مکعب در روز نسبت به کانالتها با مقدار 11/2133 مترمکعب در روز اختلاف معنیداری ندارد. محاسبۀ ضریبهای همبستگی پیرسون نشان داد که هر گونه روند افزایش یا کاهش در شاخصهای دبی، سرعت و سطح حجم آب عبوری چه در بالادست و چه در پاییندست و میزان بازه مورد بررسی موجب تغییراتی معنیدار در روند تغییرات راندمان توزیع آب نمیشود.برای جلوگیری ازتلفات آب درکانالهای توزیع آب آبیاری،باید مواردی مانند رشد علفهای هرز در کانال ها،تجمع رسوب درکانالها،تجمع زباله در کانال ها،ترک خوردگی پوشش کانالها،خرد شدن یا جابه جایی قطعات بتن در کانالها،تخریب ناشی ازکیفیت نامناسب مصالح استفاده شده،تخریب ناشی از مسائل اجرایی را کنترل ورفع کرد.
