مقاله پژوهشی
مدیریت شبکه های آبیاری
افشین یوسف گمرکچی؛ نادر عباسی؛ محمد حسین هادی تواتری
چکیده
تحلیل اطلاعات پایه و شناخت جامع و دقیق از عوامل موثر بر تولید در بخش کشاورزی، یکی از مهم ترین و اساسی ترین ابزار برنامه ریزی در بخش کشاورزی است. این پژوهش، با هدف اندازه‌گیری حجم آب کاربردی باغات زیتون تحت مدیریت بهره‌برداران در قطب تولید زیتون استان قزوین در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. بدین‌منظور حجم آب داده شده توسط باغداران و عملکرد ...
بیشتر
تحلیل اطلاعات پایه و شناخت جامع و دقیق از عوامل موثر بر تولید در بخش کشاورزی، یکی از مهم ترین و اساسی ترین ابزار برنامه ریزی در بخش کشاورزی است. این پژوهش، با هدف اندازه‌گیری حجم آب کاربردی باغات زیتون تحت مدیریت بهره‌برداران در قطب تولید زیتون استان قزوین در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. بدین‌منظور حجم آب داده شده توسط باغداران و عملکرد محصول در باغات زیتون اندازه‌گیری شد. مقادیر اندازه‌گیری شده با نیاز خالص آبیاری که به روش پنمن- مانتیث با استفاده از داده‌های هواشناسی 10 سال اخیر برآورد شدند و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان داد میانگین حجم آب کاربردی در باغات زیتون مورد مطالعه در منطقه طارم، 6006 مترمکعب در هکتار و میانگین بهره‌وری آب آبیاری در باغات مورد مطالعه 13/1 کیلوگرم بر مترمکعب و بهرهروری آب آبیاری و بارش موثر برابر با 78/0 کیلوگرم بر مترمکعب بوده است. در این راستا بالاترین شاخص شاخص بهره وری آب کشاورزی، در باغات متراکم زیتون ثبت شده است. نتایج تجزیه واریانس تاثیر روشهای مختلف آبیاری بر حجم آب کاربردی و عملکرد زیتون نشان داد روشهای آبیاری (قطرهای و سطحی)، اختلاف معنیداری در حجم آب کاربردی و عملکرد باغات زیتون مورد مطالعه نداشته است.
مقاله پژوهشی
هیدرولیک
حسین سهراب زاده انزانی؛ مسعود قدسیان
چکیده
سرریزهای کلیدپیانویی از جدیدترین سرریز های غیرخطی می باشند که نسبت به سرریزهای لبه تیزخطی، دارای طول تاج بیشتری هستند و برای تنظیم و کنترل جریانِ رودخانه ها، کانال ها و سدها بکار گرفته می شوند. مطالعات فراوانی برای بهبود ضریب آبگذری سرریز های کلید پیانویی صورت گرفته است؛ اما مقایسه ای بین استهلاک انرژی سرریزهای کلیدپیانویی مستطیلی ...
بیشتر
سرریزهای کلیدپیانویی از جدیدترین سرریز های غیرخطی می باشند که نسبت به سرریزهای لبه تیزخطی، دارای طول تاج بیشتری هستند و برای تنظیم و کنترل جریانِ رودخانه ها، کانال ها و سدها بکار گرفته می شوند. مطالعات فراوانی برای بهبود ضریب آبگذری سرریز های کلید پیانویی صورت گرفته است؛ اما مقایسه ای بین استهلاک انرژی سرریزهای کلیدپیانویی مستطیلی و ذوزنقه ای صورت نپذیرفته است. در مطالعه پیشرو به بررسی و مقایسه استهلاک انرژی و ضریب آبگذری سرریزهای کلیدپیانویی مستطیلی و ذوزنقه ای پرداخته می شود. آزمایشات در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه تربیت مدرس؛ در فلومی به ابعاد ۰٫۹ ×۱۰×۰٫۷۵ متر انجام پذیرفته است. مطابق مشاهدات آزمایشگاهی، در سرریز کلیدپیانویی مستطیلی و ذوزنقه ای برخی تفاوت‌ها در میدان جریان مشاهده‌شده است. در هدهای خیلی کم هوادهی در هیچ‌یک از سرریز مشاهده نشده و پرش هیدرولیکی نیز در انتهای کلید های خروجی سرریز رخ نداده است، اما با افزایش هد یک پرش هیدرولیکی در انتهای کلیدهای سرریز تشکیل می گردد که در دبی های بالاتر اثری از آن یافت نمی شد. همچنین مشخص گردید، سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه ای در استهلاک انرژی عملکرد بهتری از سرریز مستطیلی دارد، بطوریکه عملکرد آن حدود ۳ درصد بیشتر از سرریز کلیدپیانویی مستطیلی می باشد. افزون براین متوسط ضریب آبگذری سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه ای در مقایسه با سرریز کلیدپیانویی مستطیلی ۱۱ درصد بیشتر می‌باشد.
مقاله پژوهشی
مدیریت شبکه های آبیاری
نادر حیدری
چکیده
مدرن سازی آبیاری فرآیند به روز رسانی و بهبود طرح آبیاری موجود به منظور دستیابی به اهداف فنی، اقتصادی، یا اجتماعی پیشرفته است. این پژوهش با هدف تدوین نقشه راه پایه مدرن‌سازی شبکه‌های آبیاری و با تاکید بر مسائل و چالشهای مرتبط در بخش آب کشاورزی در سه گام (مرحله) انجام شد. با تلفیق نتایج مؤلف‌های اصلی و کلیدی اثرگذار در نقشه‌راه پایه ...
بیشتر
مدرن سازی آبیاری فرآیند به روز رسانی و بهبود طرح آبیاری موجود به منظور دستیابی به اهداف فنی، اقتصادی، یا اجتماعی پیشرفته است. این پژوهش با هدف تدوین نقشه راه پایه مدرن‌سازی شبکه‌های آبیاری و با تاکید بر مسائل و چالشهای مرتبط در بخش آب کشاورزی در سه گام (مرحله) انجام شد. با تلفیق نتایج مؤلف‌های اصلی و کلیدی اثرگذار در نقشه‌راه پایه مدرن سازی شبکه‌های ابیاری مرتبط با اهداف مورد انتظار؛ مسائل، مشکلات، و موانع؛ راهبردها/راهکارها (اقدام‌ها)؛ نوع مدرن‌سازی و محل آن در شبکه؛ شاخصهای اولویتی در انتخاب شبکه‌ها؛ شاخص‌ها و روشهای پایش اثربخشی؛ و چگونگی ورود بحث مدرن‌سازی به قوانین، اسناد بالادستی، و برنامه های توسعه؛ شناسائی و تدوین شدند. بر اساس نتایج، گروه مسائل و مشکلات اقتصادی-اجتماعی و نهادی-سیاستی-حقوقی از اهمیت زیادی نسبت به مسائل سایر گروه‌ها یعنی فنی و زیست محیطی برخوردار است. از موارد شاخص این گروه می‌توان به مسائل توانمند‌سازی بهره برداران، نظام بهرهبرداری، میزان پذیرش و مشارکت بهره‌برداران، و ضعف‌ها در هماهنگی‌ها و ارتباط مناسب و سیستمی بین دستگاه‌های متولّی موضوع نام برد. نکات چالشی مهم دیگر از جنبه‌های اجرای نقشه راه و اتخاذ سیاست‌ها و راهکارهای مدرن‌سازی شبکه‌های آبیاری در کشور عبارتند از: نگرش جامع به مدرن‌سازی و اجرای توامان آن از منبع تامین آب، شبکه انتقال آب، مزرعه، و سیستم آبیاری ("عملا مدرن سازی آبیاری") و چالش تحویل حجمی و دقیق آب کاربردی به جای تحویل آن صرفا بر اساس حقابه‌ها؛ مسائل و چالشهای مرتبط با تربیت نیروی انسانی متخصص (کارشناس و مروّج)؛ و ظرفیت‌سازی در بهره‌برداران برای ایجاد بهره-برداران مدرن.
مقاله پژوهشی
مدیریت شبکه های آبیاری
محمدرضا زایری
چکیده
فلوم‌های گلو بریده که نوعی پارشال فلوم بدون بخش طولی گلوگاه می باشند، به‌عنوان ابزارهایی ساده و کارامد نقش بسزایی حهت اندازه‌گیری دبی جریان در کانال های روباز محسوب می‌شوند. نصب ساده، هزینه راه اندازی پایین و دقت بسیار مناسب در اندازه‌گیری میزان دبی جریان از ویژگی‌های مهم این نوع از سازه‌هاست. در این پژوهش از نتایج آزمایشگاهی ...
بیشتر
فلوم‌های گلو بریده که نوعی پارشال فلوم بدون بخش طولی گلوگاه می باشند، به‌عنوان ابزارهایی ساده و کارامد نقش بسزایی حهت اندازه‌گیری دبی جریان در کانال های روباز محسوب می‌شوند. نصب ساده، هزینه راه اندازی پایین و دقت بسیار مناسب در اندازه‌گیری میزان دبی جریان از ویژگی‌های مهم این نوع از سازه‌هاست. در این پژوهش از نتایج آزمایشگاهی به دست آمده از سازه فلوم گلو بریده که با قرار دادن دو صفحه مثلثی در دو طرف دیواره‌های کناری یک کانال مستطیلی و تشکیل مقطع مستطیلی و ذوزنقه ای به کار گرفته شد، جهت توسعه مدل های یادگیری ماشین مورد بررسی قرار گرفت. به منظور برآورد دبی جریان در این نوع از کانال ها از مدل‌های شامل دسته‌بندی گروهی داده‌ها (GMDH)، ماشین بردار پشتیبان (SVM) و جنگل تصادفی (RF) استفاده گردید. بدین منظور از پارامترهای هندسی و هیدرولیکی شامل عرض تنگ‌شدگی در محل سازه، شیب‌های افقی و عمودی دیواره‌های مثلثی شکل، عمق نسبی جریان به‌عنوان متغیر ورودی استفاده و دبی به‌عنوان متغیر خروجی (پاسخ) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که مقدار آماره ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برای مدل‌های مبتنی بر GMDH، SVM و RF به‌ترتیب، 033/0، 016/0 و 020/0 و مقدار آماره ضریب تعیین (R2) به‌ترتیب، 805/0، 951/0 و 900/0 به‌دست آمد. مقایسه بین تحقیقات گذشته و نتایج حاضر حاکی از برتری عملکرد مدل مبتنی بر SVM نسبت به سایر مدل‌های توسعه یافته بود. عمق آب به عرض مقطع تنگ شده به‌عنوان مهم‌ترین داده ورودی مدل‌ها توسعه یافته شناسایی شد.
مقاله پژوهشی
سامانه های نوین آبیاری
ادریس تاند؛ فریبرز عباسی؛ جمال محمد ولی سامانی
چکیده
هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارزیابی روشهای مختلف درون‌یابی و انتخاب مناسب‌ترین روش به‌منظور برآورد بهره‌وری آب محصول زراعی چغندرقند و بررسی الگوی توزیع مکانی آن در قطب‌های تولید آن در ایران است. بدین منظور برای انجام این پژوهش از 108 داده حاصل از اندازه‌گیری‌های میدانی در مزارع منتخب چغندرقند کشور برای سال زراعی 1396-1395 استفاده ...
بیشتر
هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارزیابی روشهای مختلف درون‌یابی و انتخاب مناسب‌ترین روش به‌منظور برآورد بهره‌وری آب محصول زراعی چغندرقند و بررسی الگوی توزیع مکانی آن در قطب‌های تولید آن در ایران است. بدین منظور برای انجام این پژوهش از 108 داده حاصل از اندازه‌گیری‌های میدانی در مزارع منتخب چغندرقند کشور برای سال زراعی 1396-1395 استفاده شد. از داده‌های عملکرد محصول، حجم آب آبیاری و میانگین بارش موثر (ده ساله)، شاخص بهره‌وری فیزیکی آب چغندرقند برای مزارع منتخب به دست آمد که دامنه آن بین 60/2 تا 11/13 کیلوگرم بر مترمکعب و میانگین آن 30/6 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. با استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزار SPSS به تحلیل داده‌ها، آنالیز آمار توصیفی و تفکیک مناطق مشابه به گروههای مستقل و همگن (ترسیم دندروگرام) و با استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزار +GS به تحلیل مکانی داده‌ها پرداخت. از روشهای مختلف درون‌یابی برای تهیه نقشه پهنهبندی استفاده شد. در میان روشهای مورد بررسی، روش تابع پایه شعاع با مدل اسپلاین کاملاً منظم (CRS) بادقت قابل قبول (MBE= 0/009) برای تهیه نقشه پهنهبندی بهره‌وری فیزیکی آب شرایط مطلوب‌تری به نسبت سایر روش-ها دارد و همچنین نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای برای عوامل تأثیرگذار همچون نوع رقم، شوری خاک و شوری آب آبیاری بر شاخص بهره-وری فیزیکی آب محصول زراعی چغندرقند نشان داد که در سطح پنج درصد مناطق مستعد کشت چغندرقند در محدوده مورد مطالعه به 23 گروه مستقل تفکیک شدند.
مقاله پژوهشی
ژئوتکنیک
امیر ملک پور؛ نیما صادقیان؛ محمدجواد فرخی
چکیده
در تحلیل احتمالاتی پدیده تحکیم خاک، نقش عدم‌قطعیت متغیرهای هیدرولیکی و ژئوتکنیکی و همبستگی میان مقادیر آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در تحقیق حاضر، فرضیه تاثیر همبستگی متغیرهای تصادفی هدایت هیدرولیکی و ضریب قابلیت فشردگی حجمی بر تغییرات زمانی تحلیل احتمالاتی تحکیم خاک مورد بررسی قرار می‌گیرد. نکته حائز اهمیت این است که ...
بیشتر
در تحلیل احتمالاتی پدیده تحکیم خاک، نقش عدم‌قطعیت متغیرهای هیدرولیکی و ژئوتکنیکی و همبستگی میان مقادیر آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در تحقیق حاضر، فرضیه تاثیر همبستگی متغیرهای تصادفی هدایت هیدرولیکی و ضریب قابلیت فشردگی حجمی بر تغییرات زمانی تحلیل احتمالاتی تحکیم خاک مورد بررسی قرار می‌گیرد. نکته حائز اهمیت این است که در صورت تائید تاثیر همبستگی متغیرهای تصادفی مورد بررسی، بررسی نقش آنها به صورت منفرد موجب خطا در تعیین تغییرات زمانی تحکیم خاک می‌شود. بدین جهت در تحقیق حاضر، یک برنامه رایانه‌ای در محیط MATLAB توسعه داده شد و از حل عددی معادله دیفرانسیل تحکیم خاک، به عنوان راه حل پایه در روش احتمالاتی شبیه‌سازی مونت‌کارلو استفاده گردید. سپس تأثیر اعمال همبستگی هدایت هیدرولیکی و ضریب قابلیت فشردگی حجمی به عنوان دو متغیر تصادفی تاثیرگذار، با استفاده از توابع کاپولا مختلف و در قالب تحلیل احتمالاتی دو متغیره تحکیم خاک در منطقه شفت استان گیلان بررسی شد. نتایج نشان داد که بهترین توزیع منفرد برازش داده شده بر هر یک از متغیرهای تصادفی مذکور، گوسی معکوس بوده در حالی که با اعمال تاثیر همبستگی، بهترین توزیع احتمالاتی مشترک از تابع کاپولا گوسی حاصل می‌گردد. همچنین خطای ناشی از عدم اعمال همبستگی متغیرهای تصادفی بر پدیده تحکیم، در عمق‌های خاک 2 و 4 متر به ترتیب 7 و 2/2 درصد به دست آمد. در انتها نتایج نشان داد که در شرایط عدم اعمال همبستگی متغیرهای تصادفی مورد بررسی در این تحقیق، سرعت پدیده تحکیم بیشتر از حالت اعمال همبستگی این متغیرها برآورد می‌گردد.
