مدیریت شبکه های آبیاری
افشین یوسف گمرکچی؛ نادر عباسی؛ محمد حسین هادی تواتری
چکیده
تحلیل اطلاعات پایه و شناخت جامع و دقیق از عوامل موثر بر تولید در بخش کشاورزی، یکی از مهم ترین و اساسی ترین ابزار برنامه ریزی در بخش کشاورزی است. این پژوهش، با هدف اندازهگیری حجم آب کاربردی باغات زیتون تحت مدیریت بهره‌برداران در قطب تولید زیتون استان قزوین در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. بدین‌منظور حجم آب داده شده توسط باغداران و عملکرد ...
بیشتر
تحلیل اطلاعات پایه و شناخت جامع و دقیق از عوامل موثر بر تولید در بخش کشاورزی، یکی از مهم ترین و اساسی ترین ابزار برنامه ریزی در بخش کشاورزی است. این پژوهش، با هدف اندازهگیری حجم آب کاربردی باغات زیتون تحت مدیریت بهره‌برداران در قطب تولید زیتون استان قزوین در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. بدین‌منظور حجم آب داده شده توسط باغداران و عملکرد محصول در باغات زیتون اندازهگیری شد. مقادیر اندازهگیری شده با نیاز خالص آبیاری که به روش پنمن- مانتیث با استفاده از دادههای هواشناسی 10 سال اخیر برآورد شدند و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان داد میانگین حجم آب کاربردی در باغات زیتون مورد مطالعه در منطقه طارم، 6006 مترمکعب در هکتار و میانگین بهره‌وری آب آبیاری در باغات مورد مطالعه 13/1 کیلوگرم بر مترمکعب و بهرهروری آب آبیاری و بارش موثر برابر با 78/0 کیلوگرم بر مترمکعب بوده است. در این راستا بالاترین شاخص شاخص بهره وری آب کشاورزی، در باغات متراکم زیتون ثبت شده است. نتایج تجزیه واریانس تاثیر روشهای مختلف آبیاری بر حجم آب کاربردی و عملکرد زیتون نشان داد روشهای آبیاری (قطره‌ای و سطحی)، اختلاف معنی‌داری در حجم آب کاربردی و عملکرد باغات زیتون مورد مطالعه نداشته است.
مدیریت شبکه های آبیاری
نادر عباسی؛ رضا بهراملو؛ معین الدین رضوانی؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ افشین یوسف گمرکچی؛ رامین نیکان فر؛ ابوالفضل ناصری؛ فریبرز عباسی؛ رحیم علیمحمدی نافچی؛ محمد عباسی؛ مصطفی گودرزی؛ محمدعلی شاهرخ نیا؛ حمید ریاحی؛ ثمر بهروزی نیا؛ سمیرا واحدی
چکیده
حجم آب کاربردی محصولات کشاورزی به عنوان یکی از شاخصهای کلیدی ارزیابی مصارف آب در بخش کشاورزی، نقش بسیار مهمی در برنامه‌ریزی‌های کلان در حوزه کشاورزی و مدیریت منابع آب دارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین حجم آب کاربردی محصول گردو تحت مدیریت باغداران در مناطق مختلف کشور و بدون دخالت در برنامه آبیاری باغداران انجام شده است. بدین منظور پایش ...
بیشتر
حجم آب کاربردی محصولات کشاورزی به عنوان یکی از شاخصهای کلیدی ارزیابی مصارف آب در بخش کشاورزی، نقش بسیار مهمی در برنامه‌ریزی‌های کلان در حوزه کشاورزی و مدیریت منابع آب دارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین حجم آب کاربردی محصول گردو تحت مدیریت باغداران در مناطق مختلف کشور و بدون دخالت در برنامه آبیاری باغداران انجام شده است. بدین منظور پایش و اندازهگیری میدانی شاخصهای مورد بررسی در باغات گردو طی دو سال زراعی (97-1396 و 98-1397) در 11 استان کشور انجام گردید و بر اساس آن مقادیر حجم آب کاربردی و بهره‌وری آب آبیاری در باغ‌های منتخب تعیین شد. نتایج پژوهش نشان داد، حجم آب کاربردی باغات گردو در مناطق مورد مطالعه از 3050 تا 14800 مترمکعب در هکتار متغیر و میانگین وزنی آن در سطح کشور حدود 7000 مترمکعب در هکتار بوده است. همچنین حجم آب کاربردی در باغ‌های منتخب در دو روش آبیاری سطحی و قطره‌ای بهترتیب برابر 7675 و 5709 مترمکعب در هکتار به دست آمد. میانگین دو ساله عملکرد گردو در مناطق تولید از 520 تا 3280 کیلوگرم بر هکتار متغیر و میانگین وزنی آن 1235 کیلوگرم بر هکتار بود. بر این اساس شاخص بهره‌وری آب آبیاری از 04/0 تا 71/0 کیلوگرم بر مترمکعب متغیر و میانگین وزنی آن در سطح کشور حدود 20/0 کیلوگرم بر مترمکعب بوده است. نتایج کلی پژوهش حاکی از آن است که در استانهای مورد بررسی حجم آب کاربردی باغات گردو کمتر از نیاز ناخالص آبی این محصول بوده و به‌نوعی کم‌آبیاری اجباری در باغات گردو صورت گرفته است.
مدیریت شبکه های آبیاری
کرامت اخوان؛ نادر عباسی؛ میلاد خیری قوجه بیگلو؛ هدیه احمدپری
چکیده
شبکه آبیاری مغان مانند سایر شبکه‌های آبیاری با معضل تلفات آب مواجه است. در سال‌های اخیر در راستای ارتقاء راندمان انتقال آب، بخش عمده‌ای از کانالهای درجه سه این شبکه در سطحی معادل43000 هکتار با استفاده از کانالهای پیش‌ساخته بتنی به‌سازی شده است. در این پژوهش عملکرد فنی و وضعیت بهرهبرداری کانالهای پیش‌ساخته بتنی در دشت مغان ...
بیشتر
شبکه آبیاری مغان مانند سایر شبکه‌های آبیاری با معضل تلفات آب مواجه است. در سال‌های اخیر در راستای ارتقاء راندمان انتقال آب، بخش عمده‌ای از کانالهای درجه سه این شبکه در سطحی معادل43000 هکتار با استفاده از کانالهای پیش‌ساخته بتنی به‌سازی شده است. در این پژوهش عملکرد فنی و وضعیت بهرهبرداری کانالهای پیش‌ساخته بتنی در دشت مغان موردبررسی قرارگرفته است. بدین منظور پس از بازدیدهای فنی از پروژه‌های مختلف شبکه کانالهای پیش‌ساخته در منطقه، تعداد ۴۰ کانال بهعنوان نمونه انتخاب و اندازهگیری مربوط به تعیین راندمان انتقال، زمان انتظار زارعین و تلفات زمین در آنها انجام گردید. بر اساس نتایج بهدستآمده از اندازه‌گیری‌های انجام‌شده، متوسط راندمان انتقال آب در کانالهای مربوط به اراضی کشت و صنعت، زیر کانال برگشتی A و زیر کانال A به ترتیب 89 ، 89/47 و 86/77 درصد و متوسط انتظار زارعین، 37 دقیقه در کیلومتر و تلفات زمین 3 /51مترمربع در هکتار بود. همچنین مشخص گردید عدم کارایی مناسب واشرهای آب‌بندی، رشد گیاهان آبزی، تخریب ابنیه و دریچه‌ها، آبگیری غیراصولی، شکستگی و عدم ترمیم کانال‌ها و آبگیری بیش از ظرفیت و مهم‌تر از همه نبود تشکل بهرهبرداری و نگهداری، ازجمله مشکلات عمده در بهرهبرداری از کانالهای پیش ساخته بتنی مغان می‌باشند.
مدیریت شبکه های آبیاری
ابوالفضل ناصری؛ فریبرز عباسی؛ امیر نورجو؛ جمال احمدآلی؛ محمدعلی شاهرخ نیا؛ علیرضا مأمن پوش؛ مجید کرامتی طرقی؛ سالومه سپهری؛ کرامت اخوان؛ سیدحسن موسوی فضل؛ نادر عباسی؛ مهدی اکبری؛ جواد باغانی؛ محمدمهدی نخجوانی؛ رامین نیکان فر؛ اردلان ذوالفقاران
چکیده
تأمین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی‌ترین مؤلفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در ...
بیشتر
تأمین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی‌ترین مؤلفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در جایگاه نخست قرار دارد. متناسب با این حجم تولید، برآورد میشود حجم قابل‌توجهی از منابع آب سطحی و زیرزمینی برای تولید این محصول مصرف میگردد. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین بهره‌وری آب در باغات سیب تحت مدیریت باغداران در استانهای منتخب در کشور اجرا گردید. این استانها عبارت از آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، اصفهان، تهران، خراسان‌رضوی، فارس و سمنان بودند. علاوه بر اندازهگیری مستقیم آب آبیاری و عملکرد محصول، بهره‌وری آب در 145 باغ در کشور تعیین گردید. برای بررسی تفاوت احتمالی حجم آب آبیاری و عملکرد، و بهره‌وری آب در تولید سیب از تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت بهره‌وری آب در باغات استانهای مختلف معنی‌دار بود. میانگین شاخص بهره‌وری آب در باغات سیب کشور برابر 73/2 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. حداقل و حداکثر شاخص بهره‌وری آب از باغات سیب استانهای فارس (12/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و سمنان (46/3 کیلوگرم بر مترمکعب) به دست آمد. راهکارهایی برای بهینهسازی استفاده از منابع آب برای ارتقای بهره‌وری آب در باغات سیب کشور ارائه شده است.
مدیریت شبکه های آبیاری
سالومه سپهری صادقیان؛ نادر عباسی؛ محمدمهدی نخجوانی
چکیده
یکی از مهمترین چالشهای حال و آینده، به ویژه در مناطق خشک جهان، کم آبی است. یکی از روشهای بهبود بهره وری آب و مدیریت بهتر آب مصرفی در بخش کشاورزی، کاربرد مواد جاذب رطوبت است. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اثر کاربرد پلیمر جاذب رطوبت آکواسورس بر پارامترهای فیزیکی و منحنی مشخصۀ رطوبتی سه بافت مختلف خاک است. آکواسورس نسل جدیدی از ...
بیشتر
یکی از مهمترین چالشهای حال و آینده، به ویژه در مناطق خشک جهان، کم آبی است. یکی از روشهای بهبود بهره وری آب و مدیریت بهتر آب مصرفی در بخش کشاورزی، کاربرد مواد جاذب رطوبت است. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اثر کاربرد پلیمر جاذب رطوبت آکواسورس بر پارامترهای فیزیکی و منحنی مشخصۀ رطوبتی سه بافت مختلف خاک است. آکواسورس نسل جدیدی از پلیمرهای جاذب رطوبت بر پایۀ پتاسیم است که زیست تخریب پذیر بوده و فاقد ترکیب مخرب آکریل آمید است. به این منظور، آزمایشهایی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد که فاکتور اول چهار درصد وزنی از پلیمر جاذب رطوبت (صفر، 5/0، 1 و 2 درصد وزنی پلیمر/خاک) و فاکتور دوم سه بافت مختلف خاک (لوم شنی، لوم رسی و رسی سیلتی) بود. نتایج بررسیها نشان داد که در تمامی بافتهای خاک مورد مطالعه، کاربرد مادۀ جاذب رطوبت و افزایش سطح مورد استفاده، میزان رطوبت را در نقطۀ ظرفیت زراعی و نقطۀ پژمردگی دائم افزایش دادهاست. بیشترین مقدار رطوبت قابل استفاده گیاه در بافتهای لوم شنی، لوم رسی و رسی سیلتی به ترتیب به میزان 8/9، 8/13 و 7/12 درصد حجمی و مربوط به کاربرد 5/0 درصد وزنی مادۀ جاذب رطوبت در این تیمارهاست. کاربرد مقادیر بیشتر سبب کاهش رطوبت قابل استفاده برای گیاه شدهاست. بنابراین، با آنکه پلیمر جاذب رطوبت آکواسورس در جذب آب توانایی خوبی دارد، اما در سطوح بالای استفاده اثر بازدارندگی دارد و قادر به تخلیۀ مطلوب رطوبت نیست.
فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ معین ادین رضوانی؛ مصطفی گودرزی؛ محمد کریمی؛ امیر اسلامی؛ مهدی طاهری؛ افشین یوسف گمرکچی؛ حیدر طایفه رضایی؛ حسن خسروی؛ سیدحسن موسوی فضل؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ جواد باغانی؛ نادر عباسی؛ مهدی اکبری
چکیده
انگور از مهمترین محصولات باغی است که به لحاظ سطح زیرکشت و ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای بالا مورد توجه است. ایران با تولید سالانه 8/2 میلیون تن انگور در زمرة کشورهای برتر در تولید این محصول در جهان است. با این همه، اطلاعات دقیقی در خصوص حجم و بهره وری آب این محصول در کشور وجود ندارد. ازاینرو، این پژوهش با هدف اندازه گیری میدانی آب ...
بیشتر
انگور از مهمترین محصولات باغی است که به لحاظ سطح زیرکشت و ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای بالا مورد توجه است. ایران با تولید سالانه 8/2 میلیون تن انگور در زمرة کشورهای برتر در تولید این محصول در جهان است. با این همه، اطلاعات دقیقی در خصوص حجم و بهره وری آب این محصول در کشور وجود ندارد. ازاینرو، این پژوهش با هدف اندازه گیری میدانی آب کاربردی و ارزیابی بهره وری آب تاکستانهای کشور در سامانه های مختلف آبیاری اجرا شد. در فصل زراعی 98-1397، حجم آب کاربردی توسط باغداران در 164 باغ از تاکستانهای استانهای قزوین، فارس، خراسان رضوی، زنجان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، همدان، مرکزی، خراسان شمالی و سمنان اندازه گیری شد؛ در این باغها رقمهای مختلف انگور با روشهای مختلف آبیاری (سطحی و قطره ای) و شوری های متفاوت آب آبیاری و خاک با روشهای متفاوت (داربستی و خزنده) کاشته شده اند. مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر برآورد شده به روش پنمن-مانتیث با استفاده از داده های هواشناسی 10 سال اخیر و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. نتایج مطالعات نشان داد که اختلاف میانگین حجم آب کاربردیو بهره وری آب در استانهای منتخب در سطح احتمال یک درصد معنی دار است. میانگین وزنی حجم آب کاربردی 6669 مترمکعب بر هکتار و بهره وری آب 63/2 کیلوگرم انگوربه ازای هر مترمکعب آب به دست آمد. متوسط نیاز خالص آبیاری در مناطق مورد مطالعه به روش پنمن-مانتیث و سند ملی آب به ترتیب 6645 و 6456 مترمکعب بر هکتار است. دامنة تغییرات راندمان کاربرد در تاکستانهای مورد مطالعه از 68 تا 100 درصد و متوسط آن 89 درصد محاسبه شد. نتایج بررسیها حاکی از اعمال کم آبیاری در اغلب تاکستانهای مورد مطالعه به علت دسترسی نداشتن به آب کافی است. در این مقاله راهکارهایی برای بهبود بهره وری آب در تولید انگور نیز ارائه شده است.
ثمر بهروزی نیا؛ حجت احمدی؛ نادر عباسی؛ اکبر عرب جوادی
چکیده
زهکشی و بهبود پارامترهای مقاومتی خاک در اکثر پروژه‌های معدنی و ژئوتکنیکی اجتناب‌ناپذیر است. از اینرو، الکتروکینتیک ژئوسینتتیک بهعنوان یک فناوری بنیادین، قادر به افزایش پایداری و تثبیت خاکهای ریزدانه است و از ترکیب عملکرد الکتروکینتیک و جریان الکترواسمز، بههمراه کاربرد ژئوسینتتیک‌ها بهدست میآید. در این پژوهش، برای ...
بیشتر
زهکشی و بهبود پارامترهای مقاومتی خاک در اکثر پروژه‌های معدنی و ژئوتکنیکی اجتناب‌ناپذیر است. از اینرو، الکتروکینتیک ژئوسینتتیک بهعنوان یک فناوری بنیادین، قادر به افزایش پایداری و تثبیت خاکهای ریزدانه است و از ترکیب عملکرد الکتروکینتیک و جریان الکترواسمز، بههمراه کاربرد ژئوسینتتیک‌ها بهدست میآید. در این پژوهش، برای ارتقا و بهبود فرآیند الکتروکینتیک ژئوسینتتیک، الکترودی بر پایۀ ژئوتکستایل و به روش پلیمریزاسیون شیمیایی ساخته شد. بدین منظور، الیاف نارسانای ورقه ژئوتکستایل با بهرهگیری از پوشش‌دهی با پلیمر رسانای پیرول (با استفاده از دو نوع اکسیدان) و پلیمر رسانای آنیلین، بههمراه افزودن چهار نوع نانو ذرۀ متفاوت، به الیاف رسانا تبدیل گردید. برای ارزیابیکارایی الکترود ژئوسینتتیک، در مقایسه با الکترود مسی، مدلی فیزیکی طراحی و از رس کائولینیت اشباع پُر شد و تحت تاثیر فرآیند الکترواسمز زهکشی گردید. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که پوشش‌دهی با پلیمر پیرول، تنها بهصورت تشکیل لایه در اطراف الیاف ژئوتکستایل بود و انسدادی در تخلخل الیاف ایجاد نکرد. بنابراین، غشای مذکور پس از پوشش‌دهی، قابلیت همزمان بهکارگیری بهعنوان فیلتر و الکترود را داراست و پس از اتمام فرآیند الکتروکینتیک و بدون خارجسازی از محیط، می‌تواند بهعنوان فیلتر در محیط خاکی باقی بماند. نتایج این بررسی همچنین نشان داد که در شرایط فرآیند الکترواسمز، الکترود ژئوسینتتیک با حداقل مقاومت اندازهگیری شده 670 اهم در حداکثر فشار 083/0 (کیلوگرم.نیرو بر سانتی‌مترمربع)، قادر به زهکشی 43 میلی‌لیتر آب است که در مقایسه با الکترود مسی و شرایط مشابه، تنها 14 درصد کاهش داشته است.
نادر عباسی؛ رضا بهراملو
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی علل ترک‌خوردگی و تخریب پوشش بتنی کانال اصلی انتقال آب دشت شبانکاره انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا در چند نوبت از محل پروژه بازدید , با حفر چال های شناسائی از عمق های مختلف نمونه‌برداری گردیدند. نمونه های اخذ شده مورد آزمایش های شناسایی ، تعیین پتانسیل واگرایی و تعیین میزان گچ قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی علل ترک‌خوردگی و تخریب پوشش بتنی کانال اصلی انتقال آب دشت شبانکاره انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا در چند نوبت از محل پروژه بازدید , با حفر چال های شناسائی از عمق های مختلف نمونه‌برداری گردیدند. نمونه های اخذ شده مورد آزمایش های شناسایی ، تعیین پتانسیل واگرایی و تعیین میزان گچ قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد تخریب های صورت گرفته به واسطه نشست بستر کانال بوده است. این موضوع مشکل آفرین بودن خاک بستر را به اثبات رساند.نتایج آزمایش های واگرایی نشان داد در برخی از نمونه های خاک منطقه پتانسیل واگرایی فیزیکی وجود دارد ولی از آنجائیکه این نوع خاک ها بصورت رگه های با ضخامت کم در نقاط مختلف بدون الگوی خاصی پراکنده اند، نمی تواند عامل اصلی تخریب ها محسوب شود. نتایج آزمایشهای مختلف فیزیکی، شیمیائی و به ویژه مقدار گچ خاک، نشان داد اغلب نمونه ها حاوی مقادیر قابل توجهی گچ از حدود یک تا نزدیک 70 درصد بوده و تخریب ها نیز در مناطقی که میزان گچ در آنها زیاد بوده رخ داده است.بدین ترتیب عوامل ژئوتکنیکی، یعنی وجود تودههای گچی و فراهم شدن شرایط انحلال در اثر جریان آب، عامل ایجاد ترک خوردگی و تخریب در کانال انتقال آب شبانکاره شناخته شد.
رضا بهراملو؛ نادر عباسی؛ محمد موحدان؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ علیرضا مأمن پوش؛ سیدحسن موسوی فضل؛ نادر سلامتی
چکیده
چکیده: ژئوممبران یکی از انواع ژئوسنتتیک هاست که استفاده از آن برای کنترل تلفات آب در استخرهای ذخیره و کانالهای انتقال و توزیع آب با سرعت در حال رشد است. از مزایای این پوشش علاوه بر سهولت و سرعت در اجرا، آب بندی خوب و جلوگیری از تلفات نشت است. در این تحقیق نقش مسائل اجرایی و بهرهبرداری در استفاده از مزیت کنترل تلفات آب با به کاربردن ...
بیشتر
چکیده: ژئوممبران یکی از انواع ژئوسنتتیک هاست که استفاده از آن برای کنترل تلفات آب در استخرهای ذخیره و کانالهای انتقال و توزیع آب با سرعت در حال رشد است. از مزایای این پوشش علاوه بر سهولت و سرعت در اجرا، آب بندی خوب و جلوگیری از تلفات نشت است. در این تحقیق نقش مسائل اجرایی و بهرهبرداری در استفاده از مزیت کنترل تلفات آب با به کاربردن پوشش ژئوممبران بررسی شده است. برای این منظور در استانهای اصفهان، همدان، خوزستان، سمنان و البرز، 15 استخر پوشش شده با ژئوممبران انتخاب شد؛ این استخرها با ورق ژئوممبران نوع HDPEبا ضخامت 1/5میلیمتر داخلی پوشیده شده بودند؛ عمر پوشش انجام شده در استخرها 8 سال و عمق آنها 3 متر از لبه بود. میزان تلفات کل آب در این استخرها در سه مرحله از سال زراعی به روش حوضچه‌ای تعیین شد. بر اساس نتایج به دست آمده، مقدار تلفات نشت آب از پوشش ژئوممبران بین 0/1 تا 37/6و بهطور متوسط 13/9 لیتر در مترمربع در روز بوده و در حدود 125 برابر کمتر از تلفات نشت در استخرهای دارای پوشش بتنی است. کمترین تلفات نشت در نمونههای ارزیابی شده در استانهای همدان و خوزستان (با 0/3 و 0/2 لیتر در مترمربع در روز)، و بیشترین تلفات نشت در نمونههای ارزیابی شده در استانهای البرز، اصفهان و سمنان بهترتیب با 23/1، 16/2 و 29/6 لیتر در مترمربع در روز تعیین شد. با توجه به یکسان بودن نوع ورق ژئوممبران و شرایط هندسی استخرها، اختلاف در مقدار تلفات آب به مسائل اجرایی و بهرهبرداری از پوشش در استخرها مربوط است. مسائل قابل رؤیت در استخرهایی با مقدار تلفات بالا شامل بیتوجهی به شیببندی اصولی کف در طراحی و اجرا، بی توجهی در لایروبی در حین بهره برداری، بسترسازی نامناسب، متراکم نکردن بستر به شکلی مناسب، وجود سنگ و اشیای نوک تیز در زیر پوشش، ایجاد موج در سطوح شیبدار دیوارههای استخر، بریدگی ناشی از خالی بودن زیر پوشش در محل جوش ها و گوشه های استخر، و تخریب های ناشی از فعالیت های انسانی در حین اجرا و بهره برداری است.
فریبرز عباسی؛ فرحناز سهراب؛ نادر عباسی
چکیده
نتایج حاصل از بررسی های مزرعه ای در سامانه‌ها و شبکه‌های مختلف آبیاری (سنتی و پایین دست سدها) در سطح کشور طی سال های 94-1370جمع آوری و تحلیل شد. طبق نتایج، راندمان کاربرد آب آبیاری در کشور از 22/5 تا 85/5درصد متغیر و میانگین آن 0/56 درصد است. متوسط این راندمان در سامانه‌های کرتی، نواری و جویچه ای به ترتیب 55/3، 52/9 و 52/5 درصد است. همچنین از بین روشهای ...
بیشتر
نتایج حاصل از بررسی های مزرعه ای در سامانه‌ها و شبکه‌های مختلف آبیاری (سنتی و پایین دست سدها) در سطح کشور طی سال های 94-1370جمع آوری و تحلیل شد. طبق نتایج، راندمان کاربرد آب آبیاری در کشور از 22/5 تا 85/5درصد متغیر و میانگین آن 0/56 درصد است. متوسط این راندمان در سامانه‌های کرتی، نواری و جویچه ای به ترتیب 55/3، 52/9 و 52/5 درصد است. همچنین از بین روشهای بارانی، روش رول لاین و کلاسیک ثابت به ترتیب بیشترین (66/9درصد) و کمترین (52/1درصد) راندمان کاربرد را داشته و در آبیاری قطره‌ای این کمیت 71/1درصد بوده است. متوسط راندمان کاربرد آب آبیاری در سامانه های آبیاری تحت فشار و سطحی به ترتیب 66/6و 53/6درصد است. همچنین با مقایسه روشهای مختلف آبیاری تحت فشار نیز ملاحظه میشود که میانگین راندمان کاربرد آب آبیاری در روشهای آبیاری بارانی 62/1 و در روشهای آبیاری قطره ای 71/1درصد است. بررسی روند تغییرات راندمان طی سال‌های مختلف نشان داد که راندمان کاربرد آبیاری در دو دهه 80-71 و 90-81 و نیم دهه 94-91 به ترتیب 52، 58/4 و 58/8درصد بوده است. همچنین بررسیها نشان داد راندمان انتقال و توزیع نیز در دهه های مذکور به ترتیب 67، 68/5و 74/2درصد بوده است. بدین ترتیب راندمان کل در دهه های یاد شده به ترتیب 29/7، 36 و 43/8درصد برآورد میشود.
رضا بهراملو؛ نادر عباسی
چکیده
در این پژوهش، تأثیر افزودنی حبابساز بر میزان نفوذ آب و جذب آب بتن سخت بررسی شده است. بدین منظور 6 طرح اختلاط بتنی با نسبت آب به سیمان 5/0 و کاربرد دو سطح عیار سیمان 325 و 350 کیلوگرم بر مترمکعب و سه سطح حبابساز 01/0 و 03/0 و صفر درصد وزنی سیمان مصرفی از مادۀ هوازا، در نظر گرفته شد. آزمایشهای مختلف شامل تعیین مجموع هوای بتن (عمدی و غیر عمدی)، ...
بیشتر
در این پژوهش، تأثیر افزودنی حبابساز بر میزان نفوذ آب و جذب آب بتن سخت بررسی شده است. بدین منظور 6 طرح اختلاط بتنی با نسبت آب به سیمان 5/0 و کاربرد دو سطح عیار سیمان 325 و 350 کیلوگرم بر مترمکعب و سه سطح حبابساز 01/0 و 03/0 و صفر درصد وزنی سیمان مصرفی از مادۀ هوازا، در نظر گرفته شد. آزمایشهای مختلف شامل تعیین مجموع هوای بتن (عمدی و غیر عمدی)، چگالی و تعیین مقدار اسلامپ روی بتن تازه و آزمایشهای جذب آب اولیه، جذب آب نهایی، جذب آب جوشیده، جذب آب مویینه، عمق نفوذ آب، تعیین چگالی و تخلخل روی نمونههای بتن سخت شدۀ همۀ مخلوطها اجرا شد. نتایج آزمایشها روی بتن تازه نشان میدهد که با افزایش مادۀ افزودنی هوازا، کارایی بتن تازه و میزان هوای کل آن افزایش و چگالی بتن کاهش مییابد و برای مخلوطهای مذکور کاربرد افزودنی بیش از 03/0 درصد وزن سیمان منجر به ریزشی شدن مخلوط میگردد. نتایج آزمایشها روی بتن سخت شده نشان میدهد که افزودن 03/0 درصد وزن سیمان از مادۀ هوازا به مخلوط بتن با هر دو عیار سیمان مورد استفاده، به کاهش چگالی، جذب آب اولیه و جذب آب نهایی و افزایش جذب آب مویینه و تخلخل میانجامد. با افزایش مقدار هوازا از 01/0 به 03/0، درصد وزن سیمان عمق نفوذ آب در بتنهای مورد بررسی به کمتر از حداکثر مقدار مجاز (30 میلیمتر) کاهش مییابد و شرایط دوام در برابر یخبندان حاصل میشود. بر اساس نتایج حاصل از آزمایشهای مختلف، این نتیجه نیز به دست آمد که افزودن مادۀ حبابساز شاخصهای دوام بتن را بالا میبرد و افزایش این ماده به میزان 03/0 درصد وزنی سیمان، از لحاظ پارامترهای دوام، نسبت به گزینههای دیگر مناسبتر است.
ثمر بهروزی نیا؛ حجت احمدی؛ نادر عباسی
چکیده
تحلیل تراوش از بدنۀ سدهای خاکی، علاوه بر تعیین مقدار هدر رفت آب، در تحلیل پایداری این سازه‌ها نیز نقش بسیار اساسی و با اهمیتی دارد. در این پژوهش، تأثیر خصوصیات هیدرولیکی مصالح و همچنین نسبت و شدت تخلیۀ آب در معیارها و پارامترهای طراحی سد، شامل موقعیت و شکل منحنی فریاتیک، فشار آب حفره‌ای و پایداری شیب بالادست سد خاکی همگن ...
بیشتر
تحلیل تراوش از بدنۀ سدهای خاکی، علاوه بر تعیین مقدار هدر رفت آب، در تحلیل پایداری این سازه‌ها نیز نقش بسیار اساسی و با اهمیتی دارد. در این پژوهش، تأثیر خصوصیات هیدرولیکی مصالح و همچنین نسبت و شدت تخلیۀ آب در معیارها و پارامترهای طراحی سد، شامل موقعیت و شکل منحنی فریاتیک، فشار آب حفره‌ای و پایداری شیب بالادست سد خاکی همگن در وضعیت تخلیۀ سریع مخزن بررسی شده است. بدین منظور، تحلیل‌های تراوش و پایداری با نرمافزار Geostudio، زیر برنامه‌های seep/w و slope/w (بهترتیب مبتنی بر روشهای المان محدود و تعادل حدی) با انتخاب جنس مصالح سد از پایگاه داده خاکهای غیر اشباع انجام گردید. مدلسازی‌های مورد نظر در دو حالت پایدار و گذرا و با اعمال چهار شدت تخلیه متفاوت اجرا شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که بهدلیل نبود اختلاف معنی‌دار در ضرایب اطمینان حاصل، اعمال ضریب نفوذپذیری ثابت یا متغیر تأثیری بر پایداری شیب پایین‌دست سد خاکی همگن در تحلیل وضعیت پایدار ندارد و در این حالت، منحنیفریاتیک مستقل از ضریب نفوذپذیری عمل میکند. بررسی نتایج مدل عددی حاکی از تأثیر قابل توجه منحنی مشخصه رطوبتی و تغییرات شیب (mw)این تابع در شدت تخلیه و پس از آن فشار آب حفره‌ای و مقاومت برشی ناشی از اعمال مکش توسط این منحنی است. بهطوریکه با کاهش آن و نزدیک شدن به حالت ثابت، روند ضرایب اطمینان و موقعیت حالات بحرانی نیز تغییر میکند. علاوه بر آن، در صورت بهکارگیری رطوبت ثابت (اشباع) در وضعیت تخلیۀ سریع مخزن، حالت بحرانی رویۀ بالادست در شرایط مخزن نیمه‌پر و در شرایط تخلیۀ تراز آب مخزن اتفاق می‌افتد. با کاهش رطوبت ناحیۀ غیراشباع و کمتر شدن قابلیت زهکشی خاک، ضرایب اطمینان حالت بحرانی در نزدیکی تخلیۀ کامل اتفاق می‌افتد و بهطور کمی در شرایطی است که تراز آب مخزن تخلیه شده باشد.
کامیار نوروزیان؛ نادر عباسی؛ جهانگیر عابدی کوپایی
چکیده
استفاده از مواد افزودنی مختلف برای بهبود خواص مهندسی خاکهای ریزدانه همواره بهعنوان یکی از روشهای تثبیت خاک مورد توجه بوده است. در این تحقیق، تاثیر خاکستر لجن فاضلاب بر مقاومت فشاری خاک رسی در دو حالت با رطوبت بهینه و اشباع بررسی شده است. بدین منظور، با افزودن مقادیر مختلفی از خاکستر لجن فاضلاب شامل؛ صفر، 5، 10 و 15 درصد ...
بیشتر
استفاده از مواد افزودنی مختلف برای بهبود خواص مهندسی خاکهای ریزدانه همواره بهعنوان یکی از روشهای تثبیت خاک مورد توجه بوده است. در این تحقیق، تاثیر خاکستر لجن فاضلاب بر مقاومت فشاری خاک رسی در دو حالت با رطوبت بهینه و اشباع بررسی شده است. بدین منظور، با افزودن مقادیر مختلفی از خاکستر لجن فاضلاب شامل؛ صفر، 5، 10 و 15 درصد به خاک رسی، چهار نوع مخلوط (تیمار آزمایشی) ساخته شد. مشخصات تراکمی هر یک از تیمارها با استفاده از آزمایش تراکم هاروارد تعیین شد. با در نظر گرفتن چهار سن عملآوری (7، 14، 28 و 90 روزه) و سه تکرار، 24 نمونه آزمایشی از هر تیمار و در مجموع 96 نمونه آزمایشی با استفاده از قالب تراکم هاروارد تهیه شد و پس از عملآوری در سنین مورد نظر، آزمایشهای مقاومت فشاری محصور نشده روی آنها اجرا شد. نتایج بهدست آمده از این پژوهش نشان میدهد که با افزایش مقدار خاکستر لجن فاضلاب به خاک، وزن واحد حجم خشک کاهش و رطوبت بهینه افزایش یافته است. همچنین، افزایش خاکستر لجن فاضلاب مقاومت فشاری خاک را در دو حالت با رطوبت بهینه و اشباع افزایش داده است. این افزایش مقاومت معنی‌دار در سطح یک درصد (با احتمال 99 درصد)، متاثر از زمان عملآوری و مقادیر خاکستر لجن فاضلاب است.
نادر عباسی؛ مهدی اویسی‌ها؛ محمد موحدان
چکیده
تعیین مشخصات تراکمی و نشست تحکیمی خاک، یکی از گامهای مهم در طراحی پی پروژه‌های عمرانی و به ویژه سازههای آبی است. به طور کلی خواص مهندسی خاکهای ریزدانه، به ویژه خاکهای رسی، متأثر از ویژگیهای مربوط به نوع کانیهای تشکیلدهنده، ساختمان و کیفیت شیمیایی آب منفذی آنها است. املاح موجود در آب منفذی خاک ...
بیشتر
تعیین مشخصات تراکمی و نشست تحکیمی خاک، یکی از گامهای مهم در طراحی پی پروژه‌های عمرانی و به ویژه سازههای آبی است. به طور کلی خواص مهندسی خاکهای ریزدانه، به ویژه خاکهای رسی، متأثر از ویژگیهای مربوط به نوع کانیهای تشکیلدهنده، ساختمان و کیفیت شیمیایی آب منفذی آنها است. املاح موجود در آب منفذی خاک به لحاظ نقششان در ماهیت و مقدار نیروهای الکتروشیمیایی بین ذرات رسی، تأثیر قابل توجهی بر خواص مهندسی خاک نظیر چسبندگی، مقاومت، قابلیت نشست و تراکمپذیری آنها دارند. در این پژوهش، چگونگی تأثیر سه نوع نمک سدیمی شامل: کلرید سدیم، سولفات سدیم و کربنات سدیم بر برخی ویژگیهای مکانیکی خاکهای رسی شامل مشخصات تراکمی (رطوبت بهینه و دانسیتۀ خشک ماکزیمم) و شاخصهای نشست تحکیمی (نمایۀ فشردگی و ضریب تحکیم) بررسی شد. بدین منظور با در نظر گرفتن 3 نوع نمک و 5 مقدار مختلف برای هر نوع نمک، 15 تیمار آزمایشی در نظر گرفته شد که با 3 تکرار، به اضافة یک تیمار شاهد (صفر درصد نمک) در مجموع، 46 نمونه خاک برای اندازهگیری مشخصات تراکمی و تحکیمی تهیه و آزمایش شد. مقادیر حاصل از اندازهگیری نمایه فشردگی و ضریب تحکیم بهصورت یک آزمایش فاکتوریل 6×3 با فاکتور اصلی نوع نمک در سه سطح (کلرید سدیم، سولفات سدیم و کربنات سدیم) و فاکتور فرعی میزان نمک در پنج سطح (5/0، 1، 2، 5 و 10 درصد) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، توسط نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. مقایسۀ میانگین‌ها در سطح آماری 1 درصد با آزمون دانکن انجام پذیرفت. بر اساس نتایج حاصل از بررسیها مشخص شد که میزان و نوع شوری خاک تأثیر چشمگیری بر مشخصات تراکمی خاک یعنی رطوبت بهینه و دانسیته خشک ماکزیمم ندارد. ولی مقدار و نوع شوری حاصل از کاربرد نمک‌های یاد شده تأثیر معنی‌داری بر نمایۀ فشردگی و ضریب تحکیم خاک دارند. همچنین، دامنۀ تغییرات ضریب تحکیم در اثر افزایش میزان شوری نسبت به نمایه فشردگی بیشتر است.
مهدی صادقیان رنانی؛ عاطفه پرورش ریزی؛ نادر عباسی؛ علی رئیسی استبرق
چکیده
بتن پلیمر گوگردی، مادهای ساختمانی است که از ترکیب سیمان گوگردی اصلاح شدهبه صورت مذاب (با استفاده از افزودنیهای پلیمری) و مصالح سنگی درشتدانه و ریزدانه حاصل میشود. در این تحقیق تأثیر مقدار سیمان گوگردی و زمان عملآوری بر خواص مکانیکی و فیزیکی بتن پلیمر گوگردی بررسی شده است. بدین منظور با استفاده از گوگرد اصلاح شده ...
بیشتر
بتن پلیمر گوگردی، مادهای ساختمانی است که از ترکیب سیمان گوگردی اصلاح شدهبه صورت مذاب (با استفاده از افزودنیهای پلیمری) و مصالح سنگی درشتدانه و ریزدانه حاصل میشود. در این تحقیق تأثیر مقدار سیمان گوگردی و زمان عملآوری بر خواص مکانیکی و فیزیکی بتن پلیمر گوگردی بررسی شده است. بدین منظور با استفاده از گوگرد اصلاح شده با افزودنی پلیمر هیدروکربن اولفین و سنگدانههای رایج برای بتن معمولی، نمونههای آزمایشی با درنظر گرفتن درصدهای مختلف مقدار سیمان گوگردی و 4 سطح زمان عمل آوری در 5 تکرار تهیه و تحت آزمایشهای تعیین خواص مکانیکی و فیزیکی قرار گرفتند. خواص مکانیکی شامل مقاومت فشاری، نقطۀ تسلیم و مدول یانگ و خواص فیزیکی شامل وزن واحد حجم بتن، فضای خالی مصالح در بتن و درصد هوای بتن در نظر گرفته شد. نتایج نشان میدهد که خواص مکانیکی با افزایش گوگرد تا یک حد آستانه (بسته به دانهبندی مصالح) افزایش و با تجاوز از آن کاهش مییابد. بتن پلیمرگوگردی مورد تحقیق، به طور متوسط 70 درصد مقاومت 28 روزهاش را حدود 3 روز بعد از بتنریزی کسب میکند. مقایسه بین خواص فیزیکی و مقاومت فشاری 28 روزه نشان میدهد که برای دستیابی به بالاترین مقاومت، دانهبندی متراکم، مقدار گوگرد کافی برای پر کردن فضای خالی مصالح و تراکم بتن تا حداکثر وزن واحد حجم، لازم است.
نادر عباسی
چکیده
واگرایی خاک پدیده‌ای است که طی آن ذرات خاک در اثر تماس با آب بهصورت شناور در می‌آیند و بر اثر نیروی حاصل از جریان آب از محیط خارج می‌شوند. برای شناسایی پتانسیل واگرایی، روشهای آزمایشگاهی متعددی شامل هیدرومتری دوگانه، پین هول، و روش املاح آب منفذی به‌کار گرفته شده‌اند. با اینکه ماهیت واگرایی خاکهای رسی شیمیایی است نتایج ...
بیشتر
واگرایی خاک پدیده‌ای است که طی آن ذرات خاک در اثر تماس با آب بهصورت شناور در می‌آیند و بر اثر نیروی حاصل از جریان آب از محیط خارج می‌شوند. برای شناسایی پتانسیل واگرایی، روشهای آزمایشگاهی متعددی شامل هیدرومتری دوگانه، پین هول، و روش املاح آب منفذی به‌کار گرفته شده‌اند. با اینکه ماهیت واگرایی خاکهای رسی شیمیایی است نتایج حاصل از روشهای شناسایی مبتنی بر خصوصیات شیمیایی خاکها دقیق نیست و با نتایج حاصل از سایر روش‌ها مطابقت ندارد. این پژوهش به‌منظور ارزیابی و شناخت چگونگی تأثیر برخی از آنیون‌های غالب موجود در عصارة اشباع خاکها در پتانسیل واگرایی به اجرا درآمده است. به این منظور، ابتدا نمونههای خاک با مقادیر مختلف کاتیون و آنیون تهیه و آزمایشهای مختلف شناسایی روی آنها اجرا شد. سپس آزمایشهای واگرایی به دو روش ؛ پین هول و روش املاح محلول در آب منفذی (شرارد) روی کلیۀ نمونههای طبیعی و مصنوعی اجرا شد. نتایج حاصل از آزمایشها و بررسیها نشان داد که واگرایی خاک پدیده‌ای فیزیکوشیمیایی است که در اثر ترکیب‌هایی خاص از نوع و میزان آنیون‌ها و کاتیون‌های موجود در خاک به وجود میآید و برای ارزیابی پتانسیل واگرایی، علاوه بر میزان و نوع کاتیون‌ها، لازم است به میزان و نوع آنیون‌های موجود در عصارة اشباع خاک نیز توجه شود.
نادر عباسی؛ حسن رحیمی؛ علی فاخر
دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1384، ، صفحه 95-112
چکیده
نشست ناشی از تحکیم لایههای خاک، به دلیل ماهیت تدریجی و طولانی مدت آن، خطری بالقوه برای اکثر سازههای بنا شده بر خاکهای تحکیم پذیر محسوب میشود. در مسائل عملی، برای محاسبه مقدار و سرعت نشست از نتایج آزمایش تحکیم معمولی (ادومتری) استفاده میشود که مبتنی بر تئوری تحکیم یک بعدی ترزاقی (Terzaghi) است. این تئوری متکی بر فرضیات ...
بیشتر
نشست ناشی از تحکیم لایههای خاک، به دلیل ماهیت تدریجی و طولانی مدت آن، خطری بالقوه برای اکثر سازههای بنا شده بر خاکهای تحکیم پذیر محسوب میشود. در مسائل عملی، برای محاسبه مقدار و سرعت نشست از نتایج آزمایش تحکیم معمولی (ادومتری) استفاده میشود که مبتنی بر تئوری تحکیم یک بعدی ترزاقی (Terzaghi) است. این تئوری متکی بر فرضیات ساده کننده متعددی است که به واسطة هر یک از این فرضیات خطاهایی در مقادیر مشخصات تحکیمی خاکها به وجود میآید. یکی از این فرضیات، ثابت بودن ضریب نفوذپذیری لایه رس (k) و در نتیجه ضریب تحکیم خاک () در طول فرایند تحکیم است. در حالی که ضریب نفوذپذیری و به تبع آن ضریب تحکیم با افزایش تنش مؤثر و کاهش درجة پوکی تغییر میکند. این موضوع در خاکهای رسی نرم، با اهمیت است که پتانسیل فشردگی خیلی زیادی دارند. در این تحقیق چگونگی تأثیر فرض ثابت بودن ضریب نفوذپذیری بر مشخصات تحکیمی خاک به ویژه ضریب تحکیم بررسی و ارزیابی شده است. بدین منظور، آزمایشهای مختلف تحکیم روی یک نمونه خاک رسی با رطوبتهای اولیة متفاوت و با استفاده از دستگاههای تحکیم مرسوم (ادومتر) و تحکیم هیدرولیکی انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده از مجموعة آزمایشها مشخص گردید که در خاکهای رسی نرم که پتانسیل فشردگی زیادی دارند؛ ضریب تحکیم در طول فرایند تحکیم به طور قابل توجهی تغییر میکند و نتایج به دست آمده از روش های تجربی کاساگرانده و تیلور (روشهای لگاریتم و جذر زمان) که مبتنی بر فرض ثابت بودن ضریب تحکیماند دقت کافی ندارند. لذا در چنین شرایطی باید ضریب تحکیم به صورت مستقیم و با استفاده از مقادیر ضریب نفوذپذیری و فشردگی حجمی در هر مرحله از بارگذاری تعیین شود.
