کامران یوسفی؛ حسین بانژاد؛ مجید حیدری؛ مهناز کریمی
چکیده
حوضچۀ آرامش از جمله سازههای مستهلککننده انرژی است که در پاییندست سرریزها، دریچهها و تندابها کاربرد فراوانی دارد. استهلاکانرژیدرپرش هیدرولیکی در نتیجه گردابهای تلاطمی بزرگ مقیاسمیباشد که با نوسانات شدید فشار همراه است و باید در طراحی حوضچه به آن توجه کرد. در این مطالعه، آزمایشها در یک فلوم با مقطع مستطیلی به ...
بیشتر
حوضچۀ آرامش از جمله سازههای مستهلککننده انرژی است که در پاییندست سرریزها، دریچهها و تندابها کاربرد فراوانی دارد. استهلاکانرژیدرپرش هیدرولیکی در نتیجه گردابهای تلاطمی بزرگ مقیاسمیباشد که با نوسانات شدید فشار همراه است و باید در طراحی حوضچه به آن توجه کرد. در این مطالعه، آزمایشها در یک فلوم با مقطع مستطیلی به عرض 3/0 متر و ارتفاع دیوارهها 4/0 متر و در محدودۀ اعداد فرود بین 3 تا 12 اجرا شده است. تغییرات فشار در بستر فلوم با دستگاه ترانسدیوسر (مبدل) فشار و ارتفاع آب نیز با پیزومترهایی در کف فلوم ثبت شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که شدت نوسانات فشار در پرش هیدرولیکی وابسته به عدد فرود و موقعیت نسبی از پنجۀ پرش است. ماکزیمم ضریب شدت نوسانات فشار در زیر پرش هیدرولیکی از 08/0 تا 28/0 متغیر است که در فاصلۀ 17 تا 33 درصد از طول پرش رخ داده است. حداکثر مقدار برابر با 2 و حداکثر قدر مطلق ضریب () برابر با 2/1 است که در محدودۀ رخ داده است. علاوه بر ضرایب بدون بعد نوسانات فشار، توزیع طولی فشار تعیین شده و مقادیر بحرانی در طول پرش بهدست آمده است.
محمد حسین سعیدی‌راد؛ سید میثم مظلوم زاده
چکیده
خراسان جنوبی با سطح زیر کشت 14000 هکتار، ۹۸/۷ درصد از تولید زرشک ایران را دارد. آگاهی از زمان و روش مناسب برداشت و شیوة خشک کردن میتواند باعث تولید محصول با کیفیت بالاتر و ارتقای جایگاه این محصول در بازارهای داخلی و جهانی شود. در این تحقیق به منظور دستیابی به شرایط بهینه تولید، تأثیر سه عامل روش برداشت زرشک در سه سطح (شاخه‌بر، خوشه‌چینی، ...
بیشتر
خراسان جنوبی با سطح زیر کشت 14000 هکتار، ۹۸/۷ درصد از تولید زرشک ایران را دارد. آگاهی از زمان و روش مناسب برداشت و شیوة خشک کردن میتواند باعث تولید محصول با کیفیت بالاتر و ارتقای جایگاه این محصول در بازارهای داخلی و جهانی شود. در این تحقیق به منظور دستیابی به شرایط بهینه تولید، تأثیر سه عامل روش برداشت زرشک در سه سطح (شاخه‌بر، خوشه‌چینی، و ضربه‌ای)، زمان برداشت در سه سطح (اواسط مهرماه، اواخر مهرماه، و اواسط آبان ماه)، و روش خشک کردن در سه سطح (سایه خشک، آفتاب خشک، و صنعتی) روی کیفیت محصول تولیدی بررسی شد. نتایج نشان میدهد که جرم حجمی توده زرشک خشک شده، عامل ارزیابی پفکی بودن دانههای زرشک، تحت تأثیر روش برداشت و روش خشک کردن قرار دارد. برداشت به روش شاخه بر موجب تولید محصول با کمترین جرم حجمی توده به میزان 86/214 کیلوگرم بر مترمکعب و در نتیجه پفکیتر شدن دانهها میشود. پارامتر رنگ سنجی A که نشاندهنده قرمزی دانههای زرشک است در روش آفتاب خشک و زمان برداشت اول کمترین و در روش سایه خشک و زمان برداشت سوم بیشترین میزان را دارد. در روش آفتاب خشک و صنعتی به علت آسیب رسیدن به رنگ دانههای زرشک، کیفیت رنگ محصول کاهش پیدا میکند. نتایج به دست آمده از آزمون حسی نیز مؤید این موضوع است و کارشناس‌ها بیشترین امتیاز را به نمونه‌های برداشت شده در روش خوشه‌چینی در زمان دوم برداشت و در روش سایه خشک دادهاند. کمترین امتیاز کارشناس‌ها به نمونه‌های برداشت شده در روش ضربه‌ای و زمان اول برداشت داده شده است که در مقابل نور آفتاب خشک شدهاند.
حمیدرضا گازر؛ امیرحسین شیرانی راد
چکیده
به‌منظور کاهش زمان خشک شدن و ارتقای شاخصهای کیفی بذور خشک شده از روشهای مختلف استفاده میشود که هوا دهی مناسب با سیالسازی محصول به‌هنگام خشک شدن از آن جمله است. در این تحقیق با استفاده از یک دستگاه خشککن بستر سیال آزمایشگاهی، بذور کلزا با20 درصد رطوبت بر پایة وزن خشک، در محدوده دمایی30 تا 60 درجه سلسیوس با بازههای دمایی ...
بیشتر
به‌منظور کاهش زمان خشک شدن و ارتقای شاخصهای کیفی بذور خشک شده از روشهای مختلف استفاده میشود که هوا دهی مناسب با سیالسازی محصول به‌هنگام خشک شدن از آن جمله است. در این تحقیق با استفاده از یک دستگاه خشککن بستر سیال آزمایشگاهی، بذور کلزا با20 درصد رطوبت بر پایة وزن خشک، در محدوده دمایی30 تا 60 درجه سلسیوس با بازههای دمایی 10 درجه سلسیوس، در سه حالت بستر ثابت، شروع سیالسازی و بستر سیال خشک شدند. با در نظر گرفتن تأثیر تغییرات دما و حالت بستر بر سینتیک خشک شدن دانهها، صفاتی از قبیل درصد جوانه زنی نهایی(قوة نامیه)، درصد سبز شدن، شاخص سطح برگ گیاهچه، و وزن خشک گیاهچه در بذور تحت تیمارهای آزمایشی به‌همراه تیمار شاهد (خشک و آماده نشده) ارزیابی شد. نتایج بهدست آمده مؤید تأثیرگذاری معنیدار دما و سیالسازی بستر کلزا در حین فرآیند خشک کردن است. علاوه بر آن، تهویة مناسب در فرایند خشک کردن بذر کلزا با قرار دادن محصول در آستانة سیالسازی و بعد از آن، در تسریع فرآیند خشککردن محصول تأثیرگذار است. نتایج نشان داد که تغییرات بستر نیز در دماهای متفاوت روی کاهش زمان خشک شدن مؤثر است و سیالسازی زمان خشک شدن بذر را بیش از 23 درصد نسبت به‌حالت بستر ثابت کاهش میدهد. تغییر بستر از آستانة سیالسازی به سیال، تنها حدود 8 درصد زمان خشک شدن محصول را بالا میبرد. از این رو میتوان گفت که وقتی کاربرد دماهای بالا برای کیفیت محصول محدود است، با قرار دادن بذر در آستانة سیالسازی میتوان آن را با حداقل دما و صرف انرژی کمتر در زمانی کوتاه خشک کرد. بررسی اثر سیالسازی بذر در فرآیند خشک کردن برجوانه زنی و سبز شدن بذر کلزا نشان میدهد که در محدوده دمایی 30 تا 40 درجه سلسیوس میتوان بذور با رطوبت بالا را با روشهای آستانه سیالسازی خشک و قوه نامیه و توان رویش بذر کلزا را در حد استاندارد حفظ کرد.
نادر ساکنیان دهکردی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، ، صفحه 101-124
چکیده
توجه به احیای مراتع، حفاظت خاک، افزایش ظرفیت نفوذپذیری خاک و ارائة روشهای قابل اجرا خصوصاً بهرهگیری از ماشینهای کشاورزی و سیستمهای بیخاکورزی و کمخاکورزی اهمیت ویژهای دارد. با بررسی ویژگیهای پوستة دانه برنج به عنوان مالچ گیاهی و با توجه به خصوصیات فیزیکی بذر سه گونة گیاه مرتعی، دستگاهی طراحی و ساخته ...
بیشتر
توجه به احیای مراتع، حفاظت خاک، افزایش ظرفیت نفوذپذیری خاک و ارائة روشهای قابل اجرا خصوصاً بهرهگیری از ماشینهای کشاورزی و سیستمهای بیخاکورزی و کمخاکورزی اهمیت ویژهای دارد. با بررسی ویژگیهای پوستة دانه برنج به عنوان مالچ گیاهی و با توجه به خصوصیات فیزیکی بذر سه گونة گیاه مرتعی، دستگاهی طراحی و ساخته شد که به سهولت مالچ را در خاک به صورت ردیفی قرار میدهد و امکان توسعة گیاهان مرتعی را فراهم میآورد. از خصوصیات دستگاه مالچ-بذرکار آن است که پشت تراکتور با اتصال سه نقطهای نصب میشود و در زمینهای دست نخورده بدون استفاده از ماشینهای خاکورزی به کار گرفته میشود. سیستمی روی دستگاه ساخته شد که میتواند بذر گونههای مرتعی شامل: سکاله مونتانوم (Secale montanum)، فستوکا آرندیناسه (Festuca arundinacea) و بروموس تومنتولوس (Bromus tomentellus)، را در خاک بکارد. این مطالعه علاوه بر ارائۀ محاسبات طراحی، چگونگی استفاده از ضایعات گیاهی (مالچ پوستۀ برنج) را بیان میکند. پس از طراحی و ساخت دستگاه، عملیات مزرعهای با کاشت گونههای یاد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، آزمایش فاکتوریل انجام شد. فاکتورهای گونه در سه سطح یاد شده، مقدار مالچ در سه سطح بدون مالچ، 200 گرم در متر و 300 گرم در متر پیشروی، و فاکتور عمق در دو سطح 2 و 4 سانتیمتر، در 3 تکرار مورد آزمون قرار گرفتند. شاخصهای تعداد گیاه جوانه زده و درصد جوانهزنی پایا اندازهگیری شد. میزان مصرف مالچ (1162 و 1744 کیلوگرم در هکتار) بذر گیاهان مرتعی (7/6 تا 18 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. سرعت دستگاه در مزرعه 4 کیلومتر در ساعت بود. با اندازهگیری شاخصهای تعداد گیاه جوانه زده و درصد جوانهزنی پایا، مشخص شد که اختلاف معنیداری بین فاکتورها وجود دارد. اثر اصلی عمق کاشت تأثیری نداشت و اثر اصلی مالچ نشاندهنده تأثیرات معکوس بر رشد گونههای مرتعی بود. از بررسی تأثیرات متقابل مشاهده شد که افزایش مالچ پوستة دانه برنج بر گونة مرتعی سکاله مونتانوم اثر افزایشی نشان نمیدهد، گونة سکاله مونتانوم درحالت بدون مالچ وضعیت مطلوبتری دارد. مالچ روی گونههای دیگر چندان مؤثر نبود.
مهدی قیصری؛ سید‌مجید میرلطیفی؛ مهدی همایی؛ محمد‌اسماعیل اسدی
دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1385، ، صفحه 101-118
چکیده
مدیریت آب و کود نیتروژنی برای افزایش عملکرد و کاهش آلودگی منابع آب، ضروری است. اعمال چنین مدیریتی مستلزم شناخت عوامل مؤثر بر چرخة نیتروژن خاک است. مقدار، زمان و روش استفاده از نیتروژن و آب از عوامل مؤثر بر این چرخه است. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر سطوح مختلف کود نیتروژن و آب با مدیریت کود- آبیاری از طریق سیستم ...
بیشتر
مدیریت آب و کود نیتروژنی برای افزایش عملکرد و کاهش آلودگی منابع آب، ضروری است. اعمال چنین مدیریتی مستلزم شناخت عوامل مؤثر بر چرخة نیتروژن خاک است. مقدار، زمان و روش استفاده از نیتروژن و آب از عوامل مؤثر بر این چرخه است. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر سطوح مختلف کود نیتروژن و آب با مدیریت کود- آبیاری از طریق سیستم آبیاری بارانی بر آبشویی نیترات و عملکرد ذرت است. بدین منظور، آزمایشی مزرعهای با ذرت علوفه‌ای در چهار تیمار آبی شامل دو سطح کمآبیاری (W3 و W4)، یک سطح آبیاری کامل (W2) و یک سطح بیش‌آبیاری (W1) و سه تیمار کودی شامل200 (N200)، 150 (N150) و صفر (N0) کیلوگرم نیتروژن در هکتار در سه تکرار انجام شد. آبشویی نیتروژن نیتراتی (NO3-N) در سطوح مختلف آب و کود طی دورة رشد با توجه به شرایط رشد گیاه بررسی شد. عصاره خاک در عمق 30 و 60 سانتی‌متری با استفاده از "نمونهبردار آب خاک" پس از هر آبیاری یا بارندگی از تمام کرت‌ها تهیه و غلظت نیترات در عصارة استخراج شده اندازهگیری شد. مقدار نیترات آبشویی شده با استفاده از معادله بیلان جرم محاسبه شد. نیتروژن نیتراتی خاک، پیش و پس از کاشت تا عمق‌های 30 و 60 سانتی‌متری و نیتروژن کل گیاه در زمان برداشت اندازهگیری شد. نیتروژن آبشویی شده از عمق 60 سانتی‌متری در سطوح آبی W1، W2 و W4 در سطح کودی N200 به ترتیب برابر 92/6، 58/6 و صفر کیلوگرم در هکتار و در سطح کودی N150 به ترتیب برابر 03/5، 47/4 و صفر کیلوگرم در هکتار به دست آمد. آبشویی نیترات در سطوح کمآبیاری مشاهده نشد. اما مقدارکمی از نیتروژن کاربردی، توسط گیاه جذب و باقیمانده آن پس از تجمع در خاک بهصورت تلفات گازی از خاک خارج گردید. با افزایش کود نیتروژن مصرفی، جذب نیتروژن توسط گیاه افزایش، اما درصد جذب نیتروژن نسبت به نیتروژن مصرفی کاهش یافت. در تیمارهایی که آب آبیاری بیشتر از تبخیر- تعرق بود، مصرف زیاد کود نیتراتی موجب افزایش شدت آبشویی نیترات شد. نتایج همچنین نشان میدهد که آبشویی نیتروژن نیتراتی طی دورة رشد، تابع نیتروژن اولیة خاک، نیتروژن کاربردی، شرایط رشد گیاه، مقدار جذب نیتروژن گیاه و مدیریت کود- آبیاری است.
مرتضی دلفان آذری؛ عاطفه پرورش ریزی
چکیده
یکی از مشکلاتی که در اکثر سامانه‌های آبیاری در حین بهره‌برداری اتفاق می‌افتد، نوسانات فشار است که اغلب توجهی به آن نشده و تمهیدات خاصی برای کنترل و تنظیم آن در نظر گرفته نمیشود. در این پژوهش، با کدنویسی در نرمافزار MATLAB، روشی بر اساس کاربرد پمپ‌های دور متغیر و نصب حسگرهای فشار در چند نقطه از سامانه برای کنترل و تنظیم نوسانات فشار ...
بیشتر
یکی از مشکلاتی که در اکثر سامانه‌های آبیاری در حین بهره‌برداری اتفاق می‌افتد، نوسانات فشار است که اغلب توجهی به آن نشده و تمهیدات خاصی برای کنترل و تنظیم آن در نظر گرفته نمیشود. در این پژوهش، با کدنویسی در نرمافزار MATLAB، روشی بر اساس کاربرد پمپ‌های دور متغیر و نصب حسگرهای فشار در چند نقطه از سامانه برای کنترل و تنظیم نوسانات فشار پیشنهاد شده است. با استفاده از این روش میتوان نوسانات فشار را پیش‌بینی و با کنترل آن به ارتقای کارایی برنامههای بهره‌برداری تقاضامدار کمک کرد. با در نظر گرفتن حسگر فشار در نقاط کلیدی سامانه و ثبت داده‌های فشار طی زمان، آنالیز پویا روی دادهها بر مبنای فشار طراحی، انجام میشود و در هر دامنۀ زمانی بهترین تصمیم برای کاهش نوسانات و ادامۀ کار پمپها اتخاذ و از طریق خروجی برنامه به درایو تغییر دور منتقل خواهد شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که استفاده از این روش در ایستگاههای پمپاژ با پمپ‌های دور متغیر میتواند نوسانات فشار را کاهش دهد و باعث عملکرد مطلوب ایستگاه پمپاژ شود؛ با استفاده از این روش، شاخص RMSE در دامنۀ نوسانات فشار (5± و 10± درصد)، از 9/0 در حالت بدون کنترل فشار به 3/0 میرسد.
نیلوفر کیان ارثی؛ محمود شفاعی بجستان
چکیده
با ورود مواد به داخل کانال‌ها و رودخانه‌ها و طی فاصلۀ طولی مشخص، که به آن طول اختلاط گفته میشود، این مواد بر اثر عواملی چون حرکت مولکولی، تلاطم و توزیع غیر یکنواختی سرعت، در کل مقطع جریان توزیع می‌شوند. در طرح‌های متعدد کاهش این طول یکی از اهداف است که برای رسیدن به آن روش‌هایی مختلف وجود دارد که یکی از آنها افزایش ضریب اختلاط عرضی ...
بیشتر
با ورود مواد به داخل کانال‌ها و رودخانه‌ها و طی فاصلۀ طولی مشخص، که به آن طول اختلاط گفته میشود، این مواد بر اثر عواملی چون حرکت مولکولی، تلاطم و توزیع غیر یکنواختی سرعت، در کل مقطع جریان توزیع می‌شوند. در طرح‌های متعدد کاهش این طول یکی از اهداف است که برای رسیدن به آن روش‌هایی مختلف وجود دارد که یکی از آنها افزایش ضریب اختلاط عرضی است. در این مطالعه، اثر کاربرد صفحات مستغرق، سازههایی مستطیلی در بستر کانال با زاویه‌ای مشخص نسبت به جریان، در افزایش ضریب اختلاط عرضی در فلوم مستطیلی مستقیم بررسی شده است. آزمایش ها در چهار دبی متفاوت در حالت با و بدون سازه اجرا شده است. محلول نمکی، بهعنوان مادۀ ردیاب، از مرکز کانال با دبی ثابت وارد شد و میزان شوری جریان در چهار ایستگاه در پاییندست محل ردیاب به کمک سنسورهای ECسنج برداشت گردید. نتایج بررسی نشان داد که صفحات مستغرق نصب شده، ضریب اختلاط عرضی را در دبی های مختلف از 5/1 تا 7/1 برابر افزایش میدهند. بررسیها همچنین نشان میدهد افزایش دبی در حالت شاهد ضریب اختلاط عرضی را 4/2 برابر و افزایش دبی در حالت با سازه ضریب اختلاط عرضی را تا 5/2 برابر افزایش میدهد. بهطور کلی نتایج نشاندهنده تأثیر قابل توجه صفحات مستعرق بر ضریب اختلاط عرضی است.
عطااله مومنی هروی؛ صلاح کوچک زاده؛ محمد بی جن خان
چکیده
مدول‌ها سازههایی هستند که بهرغم نوسانات سطح آب در کانالهای آبیاری، دبی نسبتاً ثابتی تحویل میدهند. از جمله این سازه‌ها، مدولهای تیغه‌ای هستند که بر مبنای مطالعات نظری و آزمایشگاهی روشهای مختلفی برای تعیین ابعاد آنها معرفی شده است. تعیین ضوابط و بهترین روش طراحی آنها نیازمند آزمون آزمایشگاهی است؛ این ضوابط برای ظرفیتهای ...
بیشتر
مدول‌ها سازههایی هستند که بهرغم نوسانات سطح آب در کانالهای آبیاری، دبی نسبتاً ثابتی تحویل میدهند. از جمله این سازه‌ها، مدولهای تیغه‌ای هستند که بر مبنای مطالعات نظری و آزمایشگاهی روشهای مختلفی برای تعیین ابعاد آنها معرفی شده است. تعیین ضوابط و بهترین روش طراحی آنها نیازمند آزمون آزمایشگاهی است؛ این ضوابط برای ظرفیتهای پایین تعیین شده و عملکرد بسیار مطلوب آنها به اثبات رسیده است. چنین مدول‌هایی قابلیت کاربرد برای دبیهای بالاتر را هم دارند اما بهدلیل بررسی پدیدۀ اثر مقیاس در مدلهای آزمایشگاهی همچون سرریزها، استفاده از این مدلها در ظرفیتهای بالاتر زمانبر و هزینهبر است. با توجه به نوع طراحی مدولهای تیغه‌ای، تعیین حساسیت ارتفاع تیغه‌ها در تعیین سهم جریان عبوری از سرریز تیغه‌ها نسبت به کل دبی و سهم دبی هر مجرا اهمیت ویژهای دارد که تعیین آنها در مدلهای آزمایشگاهی امکان‌پذیر نیست. از این رو، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی کاربرد مدلهای عددی سه‌بعدی در شبیه‌سازیجریان در مدولهای تیغه‌ای برای بازتولید داده‌های مشاهده‌ای، تعیین سهم جریان عبوری از سرریز تیغه‌ها نسبت به کل دبی، سهم جریان عبوری از هر یک از مجراهای موازی و امکان‌سنجی استفاده از معادلات دبی-اشل برای سرریزها به اجرا درآمد. بهکارگیری نرمافزار Flow-3D نشان داد که این ابزار در شرایط تحت آزمون، نتایج بسیار قابل اعتمادی ارائه میدهد و قابلیت کاربرد را برای تعیین ضوابط طراحی مدول‌ها برای ظرفیتهای بالا، تعیین میزان جریان عبوری از هر مجرا و سرریز تیغه‌ها دارد و بنابراین بهعنوان جایگزینی برای بررسی‌های آزمایشگاهی یا محدود کردن نیاز به ابزار آزمایشگاهی، با میانگین قدرمطلق خطای نسبی حدود 7/1 درصد برای ظرفیت 14 لیتر بر ثانیه، 97/3 درصد برای ظرفیت 10 لیتر بر ثانیه، 22/5 درصد برای ظرفیت 7 لیتر بر ثانیه و 94/7 درصد برای ظرفیت 4 لیتر بر ثانیه توصیه میشود.
امین‌اله معصومی؛ حسین رضایی؛ مرتضی صادقی
چکیده
در تحقیق حاضر، عملکرد دستگاه پفساز طراحی و ساخته شده، در مقایسه با سایر روشهای مرسوم در برداشت یونجه به روش خشک شدنی، ارزیابی شد. پارامترهای مورد ارزیابی شامل تأثیر روشهای مختلف بر سرعت خشک شدن، تلفات ریزش، و کیفیت یونجه برداشت شده بود. یونجه با یک دستگاه دروگر- ساقهکوب1 خودرو درو شد. آزمایشها در قالب طرح آزمایشی ...
بیشتر
در تحقیق حاضر، عملکرد دستگاه پفساز طراحی و ساخته شده، در مقایسه با سایر روشهای مرسوم در برداشت یونجه به روش خشک شدنی، ارزیابی شد. پارامترهای مورد ارزیابی شامل تأثیر روشهای مختلف بر سرعت خشک شدن، تلفات ریزش، و کیفیت یونجه برداشت شده بود. یونجه با یک دستگاه دروگر- ساقهکوب1 خودرو درو شد. آزمایشها در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار (پف‌سازی یونجه درو شده با دستگاه پفساز، شانه‌زنی، و بدون جا‌به‌جا شدن یونجة درو شده) و در چهار تکرار اجرا شد. رطوبت نمونهها بلافاصله پس از درو در حدود 70 و رطوبت زمان بستهبندی 20 درصد بر پایه تر به دست آمد. رطوبت تیمارها در بازههای زمانی 3 ساعت پس از چیده شدن اندازهگیری شد. مقادیر به دست آمده بر مدل نمایی معروف خشک شدن برازش شد و ضریب خشک شدن در شرایط مختلف به دست آمد. نتایج سینتیک خشک شدن نشان داد که سرعت خشک شدن یونجة شانه زده شده و عمل آوری شده با دستگاه پفساز نسبت به یونجه دست نخورده بیشتر است به طوری که حداقل یک روز عملیات بستهبندی را جلو می‌اندازد. مقدار متوسط ثابت خشک شدن در روز اول پس از شانه زدن و جابهجایی برای تیمارهای شانهکن، دستگاه پفساز، و دروگر- ساقهکوب بدون جابهجایی به ترتیب برابر با 068/0، 068/0، و 043/0 و در روز دوم به ترتیب 087/0، 064/0، و 06/0 به دست آمد. تجزیة واریانس داده‌های حاصل از آزمایش برای تعیین مقدار ریزش، درصد پروتئین و وزن مادة خشک نشان داد که تأثیر تیمارها بر متغیرهای اندازهگیری شده معنیدار نیست.
عادل میرمجیدی؛ بابک بابائی
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، ، صفحه 103-114
چکیده
پکتین به علت دارا بودن خاصیت تغلیظ کنندگی به عنوان عامل منعقدکننده در صنایع غذایی به کار میرود. تفاله چغندرقند یکی از منابع حاوی پکتین بهشمار میآید. با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع پکتین در صنایع غذایی و توسعة صنایع جانبی چغندرقند و نیز تأثیر مقدار پکتین موجود در ارقام مختلف چغندرقند در عملیات قندسازی، پژوهش ...
بیشتر
پکتین به علت دارا بودن خاصیت تغلیظ کنندگی به عنوان عامل منعقدکننده در صنایع غذایی به کار میرود. تفاله چغندرقند یکی از منابع حاوی پکتین بهشمار میآید. با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع پکتین در صنایع غذایی و توسعة صنایع جانبی چغندرقند و نیز تأثیر مقدار پکتین موجود در ارقام مختلف چغندرقند در عملیات قندسازی، پژوهش حاضر در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند و موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی به اجرا درآمد. در این تحقیق ابتدا روش پیش هیدرولیز برای استخراج پکتین به کار رفت. مقدار پکتین موجود در چغندرقند ارقام تجارتی دوروتی، رسول، 7112، Br1، و Ic اندازهگیری شد. تیمارها شامل: چهار عامل غلظت اسید، دمای هیدرولیز، زمان هیدرولیز، و حجم آب مصرفی برای استخراج پکتین بود. این تحقیق بهصورت آزمایش فاکتوریل 3×3×2×3 با طرح پایة کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در بین تیمارهای مختلف، مناسبترین مقدار پکتین استخراج شده از لحاظ خصوصیات کیفی با دو نوع پکتین با متوکسیل زیاد (HM) و متوکسیل کم (LM) که به عنوان شاهد در نظر گرفته شده بود، مقایسه شد. نتایج نشان میدهد که بهترین شرایط هیدرولیز با اختلاط یک قسمت تفاله خشک با 5/2 قسمت اسید کلریدریک 5 درصد در دمای 45 درجه سانتیگراد به مدت 48 ساعت بهدست میآید. اختلاط تفاله هیدرولیز شده با 450 میلیلیتر آب مناسبتر از بقیه سطوح آب است. فاکتورهای کنترل کیفی پکتین استخراجی با روش پیش هیدرولیز شامل بازده استخراج 96/14 درصد، درجه استریشدن 63/58 درصد، میزان گالاکترونیک اسید 92/63، و درجه جانشینی آمید 95/14 بهدست آمد. مقایسه پکتین به روش پیش هیدرولیز با پکتین استخراجی با روش اسیدی و پکتین تجارتی از لحاظ درجة استریشدن، گالاکترونیک اسید، و درجة جانشینی آمید نشان میدهد که درجة استریشدن با این روش 10 درصد بیشتر از پکتین استخراجی با روش اسیدی ولی از پکتین تجارتی 10 درصد کمتر است. درصد گالاکترونیک اسید با این روش 20 درصد از پکتین استخراجی با روش اسیدی و 28 درصد از پکتین تجارتی کمتر است. درجة جانشینی آمید با این روش 5/6 درصد از پکتین استخراجی با روش اسیدی و 5/7 درصد از پکتین تجارتی بیشتر است. بنابراین، استنباط میشود که برای استخراج پکتین از تفالة چغندرقند روش پیش هیدرولیز نسبت به روش اسیدی برتری دارد و قابل توصیه است. ضمناً مقدار پکتین در ارقام 7112 و رسول بهطور معنیدار بیشتر از ارقام دوروتی، Ic، و Br1 است. با توجه به اینکه مقدار پکتین موجود در چغندرقند در عملیات قندسازی عاملی منفی است پیشنهاد میشود برای ارتقای کیفیت چغندرقند از نظر صنایع قندسازی این صفت مدنظر برنامههای بهنژادی قرار گیرد.
سینا بشارت؛ مهدی کوچک‌زاده؛ مهدی همایی
دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1385، ، صفحه 103-114
چکیده
آبیاری سطحی به دلیل سادگی و اینکه به دستگاههای ویژهای نیاز ندارد، از رایج‌ترین روشهای آبیاری به شمار میآید. سرعت پیشروی آب در سطح خاک، یکی از عوامل مهم در طراحی و مدیریت آبیاری سطحی است. سرعت پیشروی آب، خود از رطوبت اولیة خاک، شیب، بافت خاک، ساختمان خاک، و دبی ورودی و دمای آب تأثیر می‌پذیرد. رطوبت اولیة خاک موثرترین ...
بیشتر
آبیاری سطحی به دلیل سادگی و اینکه به دستگاههای ویژهای نیاز ندارد، از رایج‌ترین روشهای آبیاری به شمار میآید. سرعت پیشروی آب در سطح خاک، یکی از عوامل مهم در طراحی و مدیریت آبیاری سطحی است. سرعت پیشروی آب، خود از رطوبت اولیة خاک، شیب، بافت خاک، ساختمان خاک، و دبی ورودی و دمای آب تأثیر می‌پذیرد. رطوبت اولیة خاک موثرترین عامل بر فرآیند نفوذ است. تغییرات نفوذ نیز فرآیند پیشروی را تحت تأثیر قرار میدهد. در مدلهای ریاضی موجود پیش‌بینی پیشروی، مقدار نفوذ با استفاده از روابط تجربی محاسبه میشود که فقط تابعی از زمان نفوذ هستند. از این رو، اثر تغییرات رطوبت در نیمرخ خاک بر نفوذ نادیده گرفته میشود. هدف از این پژوهش، بررسی اثر رطوبت اولیة خاک بر فرآیند پیشروی در خاکهای سنگریزه‌ای است. برای این منظور، 8 نوار به طول 60 متر و عرض 5/1 متر با شیب 5/0 درصد ایجاد شد. در هر یک از نوارها، برای رطوبتهای اولیة 2 تا 48 درصد، پیشروی اندازهگیری و ثبت شد. در رطوبتهای اولیة کمتر از 6 درصد، جبهة پیشروی آب در مدت زمان بین 1000 تا 1500 ثانیه به انتهای نوار رسید. این زمان، برای رطوبتهای اولیة بیشتر از 20 درصد بین 400 تا 500 ثانیه بود. ارتباط بین پارامترهای معادلة پیشروی و رطوبت اولیة خاک به شکل معادلات مختلف به دست آمد. نتایج نشان میدهد که توابع به دست آمده می‌توانند به خوبی بر نتایج حاصل از آزمایش برازش یابند. با این حال، بین نتایج محاسباتی و داده‌های مشاهداتی گسستگی اندک وجود داشت که (کمتر از 10 درصد) بود. نتایج همچنین نشان میدهد که تغییرات رطوبت اولیه، تأثیری قابل توجه بر سرعت پیشروی آب در نوار دارد و در نظر گرفتن تأثیر رطوبت اولیة خاک بر ضرایب معادلة پیشروی، موجب پیش‌بینی دقیق‌تر آن میشود. در نتیجه، برآورد زمان نفوذ در نقاط مختلف در طول نوار با خطایی کمتر قابل محاسبه است.
حجت حجازی‌پور؛ رحیم ابراهیمی؛ مهدی قاسمی ورنامخواستی
چکیده
گردو یکی از محصولات مهم خشکباری دنیاست و سطح زیر کشت آن هر ساله رو به فزونی است. بر اساس آمار سازمان خواروبار و کشاورزی جهان (FAO)، میزان صادرات این محصول در سال 2008 حدود 17/1 میلیارد دلار بوده است. ایران منشا تولید گردو و سومین کشور تولیدکننده این محصول در دنیاست. توجه به مراحل مختلف از تولید تا مصرف گردو بسیار با اهمیت است. از ...
بیشتر
گردو یکی از محصولات مهم خشکباری دنیاست و سطح زیر کشت آن هر ساله رو به فزونی است. بر اساس آمار سازمان خواروبار و کشاورزی جهان (FAO)، میزان صادرات این محصول در سال 2008 حدود 17/1 میلیارد دلار بوده است. ایران منشا تولید گردو و سومین کشور تولیدکننده این محصول در دنیاست. توجه به مراحل مختلف از تولید تا مصرف گردو بسیار با اهمیت است. از آنجا که مغز گردوی با کیفیت بسیار بالا بازارپسندتر است، لذا شرایطی که بتواند این موضوع مهم را عملی سازد بسیار ارزشمند خواهد بود. برای دستیابی به این هدف، دستگاه گردوشکن تک پوسته‌ای خمره‌ای ساخته و ارزیابی شد. به همین منظور نحوه شکستن محصول و کیفیت مغز آن در چهار گروه اندازهبندی متفاوت، چهار دور روتور دوار دستگاه و در چهار سطح رطوبتی با سه تکرار در هر نمونه بررسی شد. نتایج پس از ویرایش دادهها بهصورت آماریتجزیه و تحلیل و مشخص شد که مغز گردوی با کیفیت بالا در سطح رطوبتی 10 تا 14 درصد، سرعت280 دور بر دقیقه روتور دوار دستگاه و از گردوهایی بهدست میآید که قطر بزرگتر آنها 75/31 تا 55/30 میلیمتر باشد.
عباس مهدی‌نیا؛ حسین چاجی؛ احمد طباطبایی‌فر
دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1386، ، صفحه 105-118
چکیده
یکی از راههای بهتر جوانهزدن بذر هندوانه، به خصوص در حالت دیم و نیز مبارزه با علفهای هرز، خیساندن بذر تا قبل از کشت و تا زمان جوانهزنی است. در این مرحله به دلیل ویژگیهای خاص بذر، مکانیزم موزع کارندهها باید با تغییراتی مناسب برای این گونه کشت کارها طراحی شود. در این تحقیق چهار نوع مکانیزم موزع مناسب برای این منظور ...
بیشتر
یکی از راههای بهتر جوانهزدن بذر هندوانه، به خصوص در حالت دیم و نیز مبارزه با علفهای هرز، خیساندن بذر تا قبل از کشت و تا زمان جوانهزنی است. در این مرحله به دلیل ویژگیهای خاص بذر، مکانیزم موزع کارندهها باید با تغییراتی مناسب برای این گونه کشت کارها طراحی شود. در این تحقیق چهار نوع مکانیزم موزع مناسب برای این منظور پس از طراحی و ساخت با یکدیگر مقایسه شدند. اساس کار این مکانیزمها، کمک به حرکت بذر در داخل لولة سقوط با استفاده از جریان آب، کاهش صدمات مکانیکی به بذر، و ذخیرة رطوبت بیشتر در خاک اطراف بذر بود. در کلیة مکانیزمهای مورد مطالعه از صفحة بذر افقی استفاده شد. صفحة بذرها از دو نوع حفره داخلی و حفره کناری بودند که با تزریق آب ثقلی یا تحت فشار در سه سرعت معادل پیشروی 5/1، 3، و 5/4 کیلومتر بر ساعت برای فاصلة بین کپه 50 سانتیمتر مورد آزمون قرار گرفتند. مکانیزمهای ساخته شده در قالب طرح کاملاً تصادفی (CRD) و به صورت فاکتوریل با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: درصد کپههای دو، سه، و چهار بذری (ACP)؛ شاخص کارایی (PI)؛ درصد صدمات مکانیکی به بذر (D)، و حجم آب ریخته شده به پای هر کپه (V). نتایج نشان داد که تأثیر نوع صفحه بذر، روش تزریق آب، سرعت معادل پیشروی و اثر متقابل روش تزریق و سرعت بر PI، V، و ACP در سطح 5 درصد معنیدار است. اثر متقابل نوع صفحة بذر و روش تزریق تنها بر PI معنیدار است و اثر نوع صفحة بذر و سرعت معادل پیشروی بر هیچ صفتی در سطح 5 درصد معنیدار نیست. همچنین، اثر متقابل سه عامل تنها بر حجم آب معنیدار است و درصد صدمات مکانیکی به بذر در هیچ حالتی معنیدار نیست. با توجه به نتایج، صفحة بذر با حفرة کناری و روش تزریق آب ثقلی در مورد بذر هندوانه رقم جابونی قابل توصیه است.
الیاس دهقان؛ آذرخش عزیزی
چکیده
بسیاری از اراضی جنوب استان خوزستان ناهموارند و مالههای مرسوم برای تسطیح دقیق آنها مناسب نیستند. ناهمواری سطح خاک تأثیر زیادی بر میزان مصرف آب، درصد سبز شدن بذر و عملکرد گیاه دارد. این پژوهش در سال90-89 به روش آزمون t جفت نشده برای مقایسه عملکرد مالههای لیزری و مرسوم از نظر شاخص تسطیح، زمان مورد نیاز، میزان و کارایی مصرف آب، ...
بیشتر
بسیاری از اراضی جنوب استان خوزستان ناهموارند و مالههای مرسوم برای تسطیح دقیق آنها مناسب نیستند. ناهمواری سطح خاک تأثیر زیادی بر میزان مصرف آب، درصد سبز شدن بذر و عملکرد گیاه دارد. این پژوهش در سال90-89 به روش آزمون t جفت نشده برای مقایسه عملکرد مالههای لیزری و مرسوم از نظر شاخص تسطیح، زمان مورد نیاز، میزان و کارایی مصرف آب، درصد سبز شدن بذرها و عملکرد دانه در دو مزرعه در شمال اهواز با شدت ناهمواری متفاوت اجرا شد. نتایج نشان داد که شاخص تسطیح برای مالة لیزری در هر دو مزرعه برابر 4/1سانتیمتر و برای مالة مرسوم (معمولی) در مزرعة یک و دو به ترتیب برابر 5/3 و 7/2 سانتیمتر بود که نشاندهنده دقت خوب تسطیح لیزری و دقت پایین مالة مرسوم در تسطیح زمین بود. در مزرعة یک، زمان مورد نیاز برای تسطیح با مالة لیزری با 7/3 ساعت بر هکتار نسبت به مالة مرسوم 2/2 برابر بیشتر بود. از نظر درصد سبز شدن بذر و عملکرد دانه، تفاوت بین تسطیح لیزری و معمولی در سطح 1 درصد معنیدار بود و بیشترین درصد سبز شدن بذر و عملکرد دانه از ماله لیزری به دست آمد. در اراضی با ناهمواری زیاد، مالة لیزری در مقایسه با مالة مرسوم باعث حدود 29 درصد افزایش در عملکرد دانه، 33 درصد کاهش در مصرف آب و 67 درصد افزایش در کارایی مصرف آب شده و قابل توصیه است، اما در مزارع با ناهمواری کم، استفاده از مالة مرسوم مناسب ارزیابی شده است و کاربرد مالة لیزری ضرورتی ندارد.
سعید ظریف نشاط؛ محمدحسین سعیدی‌راد؛ صمد نظرزاده اوغاز؛ عباس مهدی‌نیا
چکیده
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- ...
بیشتر
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- تندر (نمونهای از کارندههای ساخت ایران) و 4- سیماتو. پارامترهای مورد بررسی در این طرح عبارتاند از: ظرفیت مزرعهای کارندهها، میزان صدمات مکانیکی وارده به بذرها، ضریب یکنواختی عمق کاشت بذر، عملکرد گندم، درصد سبز شدن بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیلها نشان میدهد که تیمارهای آزمایشی بر ضریب یکنواختی توزیع عمقی بذر، ظرفیت مزرعهای و شاخص برداشت در سطح احتمال 1 درصد و بر درصد جوانهزنی بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و عملکرد در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنیدار دارد ولی بر وزن هزار دانه و صدمات مکانیکی به بذر تأثیری معنیداری ندارد. مشخص شد که کاشت با بذرکار اسفوجیا بهترین نتایج را از نظر یکنواختی عمق کاشت بذر و تعداد سنبله در متر مربع بهدست میدهد. بذرکارهای اسفوجیا و تندر ساخت شرکت برزگر همدان از نظر درصد جوانهزنی، عملکرد، تعداد دانه در سنبله و شاخص برداشت بهترتیب بهترین نتایج را بهدست دادهاند.
محمدحسین سعیدی‌راد؛ باقر عمادی؛ مجتبی ناصری؛ سعید ظریف نشاط
چکیده
زیرة سبز گیاهی یکساله و مستعد برای مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. زیرة سبز به صورت دو مرحلهای و ابتدا با دست برداشت می شود؛ و پس از خشک شدن و کوبش، جداکردن و تمیزکردن محصول با استفاده از غربال‌های دستی انجام می‌گیرد. در این پژوهش تأثیر عوامل مؤثر بر جداکردن و تمیز کردن ماشینی دانههای زیره پس از کوبش، با استفاده از یک دستگاه ...
بیشتر
زیرة سبز گیاهی یکساله و مستعد برای مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. زیرة سبز به صورت دو مرحلهای و ابتدا با دست برداشت می شود؛ و پس از خشک شدن و کوبش، جداکردن و تمیزکردن محصول با استفاده از غربال‌های دستی انجام می‌گیرد. در این پژوهش تأثیر عوامل مؤثر بر جداکردن و تمیز کردن ماشینی دانههای زیره پس از کوبش، با استفاده از یک دستگاه کمباین آزمایشی غلات بررسی شد. در آزمایشها، اثر نوع کاه‌بر، سرعت جریان هوا، زاویة پرههای الک و زاویة قرارگیری الک نسبت به سطح افق بر درصد وزنی دانههای خارج شده از انتهای کاه‌بر، دانههای خارج شده از انتهای سیستم تمیزکننده و کاه و کلش موجود در مخزن دانه بررسی شد. نتایج نشان داد که سرعت جریان هوا، زاویة پرههای الک و همچنین زاویة قرارگیری الک نسبت به سطح افق بر درصد وزنی دانههای خارج شده از انتهای سیستم تمیزکننده و کاه و کلش موجود در مخزن دانه تأثیر معنیداری در سطح احتمال 1 درصد دارند و دانههای خارج شده از انتهای کاه‌بر تنها تحت تأثیر نوع کاه‌بر قرار می‌گیرد.
حمیدرضا گازر؛ سعید مینایی
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1387، ، صفحه 109-154
چکیده
در این تحقیق با بهکارگیری یک دستگاه خشککن آزمایشگاهی سه واحدی قابل اتصال به کامپیوتر، فرایند خشک‌شدن کلزا بهصورت تکلایه و پیوسته بررسی شد و با استفاده از طرح آماری کاملاً تصادفی تاثیر تغییرات دو عامل مهم یکی دمای خشککردن و دیگری سرعت جابهجایی هوای گرم بر پارامتر زمان و تغییر آهنگ خشککردن، ضرایب نفوذ رطوبت، و انرژی ...
بیشتر
در این تحقیق با بهکارگیری یک دستگاه خشککن آزمایشگاهی سه واحدی قابل اتصال به کامپیوتر، فرایند خشک‌شدن کلزا بهصورت تکلایه و پیوسته بررسی شد و با استفاده از طرح آماری کاملاً تصادفی تاثیر تغییرات دو عامل مهم یکی دمای خشککردن و دیگری سرعت جابهجایی هوای گرم بر پارامتر زمان و تغییر آهنگ خشککردن، ضرایب نفوذ رطوبت، و انرژی فعال‌سازی محصول کلزا رقم اوپرا در دماهای 40 ، 50، و 60 درجة سانتی گراد و دو سرعت جابهجایی هوای گرم 1 و 2 متر بر ثانیه ارزیابی شد. همچنین، با استفاده از معادلة رگرسیونی خطی، مدل تخمین زمان خشک‌شدن کلزا در محدوده دمایی آزمایشها نیز ارائه شد. علاوه بر شاخصهای ذکرشده، پارامترکیفی درصد اسیدیته روغن کلزای خشکشده نیز اندازهگیری شد. نتایج بهدست آمده نشان داد که تاثیر فاکتورهای دما و سرعت جابهجایی هوا بر فرایند خشک‌شدن محصول کلزا معنیدار است. تغییر دمای فرایند از 40 به 60 درجة سانتیگراد، 4/66 درصد از زمان خشک‌شدن را کم کرد. تغییر سرعت هوای گرم از 1 به 2 متر بر ثانیه موجب 4/29 درصد کاهش در زمان خشک‌شدن آن گردید. ضریب نفوذ رطوبت دانة کلزا در محدوده دمایی تحقیق از 8-10×05694/2 تا 8-10×8061/5 مجذور متر بر ثانیه تغییر میکند. انرژی فعال‌سازی نیز در حدود 34/27 تا 49/37 کیلو ژول بر مول بهدست آمد. از نظر کیفی تغییرات دما و سرعت هوا در محدودههای ذکرشده تاثیری معنیدار بر افزایش اسیدهای چرب آزاد روغن استحصالی کلزای خشکشده نداشت.
عزت‌الله عسکری اصلی ارده؛ محمدرضا علیزاده؛ صمد صبوری
دوره 8، شماره 3 ، آذر 1386، ، صفحه 111-126
چکیده
برای کوبیدن محصولات دانه‌ای، از روشهای متفاوت استفاده میشود. خرمنکوبهای متداول، بر اساس ضربة وارد بر محصول (داخل واحد کوبش) کار می‌کنند و از این جهت ممکن است باعث ایجاد ضایعات در دانه شوند. در روش دیگری که به روش جریان محوری معروف است و اخیراً در اکثر ماشینهای برداشت غلات از آن استفاده میشود، به دانه آسیب کمتری وارد ...
بیشتر
برای کوبیدن محصولات دانه‌ای، از روشهای متفاوت استفاده میشود. خرمنکوبهای متداول، بر اساس ضربة وارد بر محصول (داخل واحد کوبش) کار می‌کنند و از این جهت ممکن است باعث ایجاد ضایعات در دانه شوند. در روش دیگری که به روش جریان محوری معروف است و اخیراً در اکثر ماشینهای برداشت غلات از آن استفاده میشود، به دانه آسیب کمتری وارد میشود. در قالب این طرح، روی یکی از خرمنکوبهای متداول برنج مدل (T30) ساخت کارخانه اشتاد ایران، تغییراتی به منظور تبدیل آن به واحد کوبش جریان محوری داده شد. درپوش واحد کوبش خرمنکوب T30 تعویض و به جای آن از درپوشی استفاده شد که با طرح خرمنکوبهای جریان محوری IRRI (International Rice Research Institute) مطابقت داشت. طرح کوبنده نیز تغییر داده شد. دستگاه با دو رقم برنج مورد آزمایش و ارزیابی قرار گرفت. تعداد تیمارها 20 بود و هر آزمایش در 4 تکرار انجام شد. عوامل مستقل متغیر در آزمایشها شامل رطوبت دانة محصول (دو سطح)، رقم (خزر و هاشمی)، سرعت خطی کوبنده (پنج سطح)، و عوامل وابسته شامل درصد دانههای صدمهدیده، درصد دانههای کوبیدهنشده، و درصد کاه (موادی به غیر از دانه) موجود در نمونهها بودند. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از طرح آزمایشی کرتهای دو بار خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی و برای مقایسة میانگین‌ها از آزمون چنددامنه‌ای دانکن استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیة واریانس دادهها نشان داد که سرعت خطی کوبنده بر درصد دانههای آسیبدیده، تلفات کوبش، و نسبت کاه به دانه اثر معنیداری (01/0 <r) دارد و اثر رقم بر تلفات کوبش بسیار معنیدار (01/0 <r)است. به طوری که مقدار آن در آزمایش با رقم خزر صفر و با رقم هاشمی قابل توجه بود. در کلیة آزمایشهای با ارقام خزر و هاشمی، اثر رطوبت بر عوامل وابستة مذکور غیر معنیدار نشان داده شد.
محمدرضا نجفی؛ محمد جعفر جمیری
دوره 6، شماره 3 ، آذر 1384، ، صفحه 111-128
چکیده
روش ژئومتری-کانال یکی از روشهای غیر مستقیم برآورد سیلاب است که اساس آن توسعة روابط موجود بین دبی سیلاب اندازه گیری شده در ایستگاههای هیدرومتری و ابعاد کانال رودخانه در بازه های مجاور این ایستگاههاست. در این تحقیق، بازهای از رودخانه مهرانه‌رود مطالعه شده است. دبیهای سیلابی در مقاطع مختلف در طول بازه با استفاده از ...
بیشتر
روش ژئومتری-کانال یکی از روشهای غیر مستقیم برآورد سیلاب است که اساس آن توسعة روابط موجود بین دبی سیلاب اندازه گیری شده در ایستگاههای هیدرومتری و ابعاد کانال رودخانه در بازه های مجاور این ایستگاههاست. در این تحقیق، بازهای از رودخانه مهرانه‌رود مطالعه شده است. دبیهای سیلابی در مقاطع مختلف در طول بازه با استفاده از روندیابی هیدرولیکی هیدروگرافهای استخراج شدة بالادست، به کمک مدل یک بعدی MIKE11 محاسبه شد. با استفاده از خصوصیات ژئومتری رودخانه و دبیهای سیلابی در مقاطع مختلف روابط رگرسیونی استخراج شد. روابط به دست آمده از لگاریتم دادهها نسبت به روابط حاصل از داده‌های اصلی دارای ضریب تشخیص بیشتر و خطای نسبی کمتری بودند. همچنین روابط چند متغیره نسبت به روابط ساده ضریب تشخیص بالاتر و خطای برآورد کمتری داشتند. مقادیر خطای نسبی برآوردها نشان میدهد که روش مذکور در جایی مفید است که داده‌های خصوصیات حوضه، محدود یا برای تخمین دبی سیلاب نامطلوب باشد.
رضا بهراملو؛ قاسم اسدیان؛ سعید گوهری؛ علی قدمی فیروزآبادی
چکیده
کانالهای انتقال و توزیع آب از سازههای آبی هستند که برای جلوگیری از تلفات نشت آب در مسیر جریان، بستر آنها با استفاده از پوشش بتنی غیرمسلح پوشش داده میشود. کیفیت این نوع پوششها اغلب با روش مخرب و پرهزینۀ مغزهگیری و انتقال مغزهها به آزمایشگاه ارزیابی میشود. در این پژوهش، سه کانال اصلی قلعهقباد، نهر شعبان و جهانآباد ...
بیشتر
کانالهای انتقال و توزیع آب از سازههای آبی هستند که برای جلوگیری از تلفات نشت آب در مسیر جریان، بستر آنها با استفاده از پوشش بتنی غیرمسلح پوشش داده میشود. کیفیت این نوع پوششها اغلب با روش مخرب و پرهزینۀ مغزهگیری و انتقال مغزهها به آزمایشگاه ارزیابی میشود. در این پژوهش، سه کانال اصلی قلعهقباد، نهر شعبان و جهانآباد از شبکۀ آبیاری نهر شعبان در نهاوند به دو روش مخرب و غیر مخرب ارزیابی شد. برای این منظور در مجموع 6 کیلومتر از کانالهای شبکۀ آبیاری نهر شعبان در نظر گرفته شد و در 13 نقطه از آن به فواصل 500 متری 12 مغزه در هر مقطع و در کل 156 مغزه تهیه گردید. در نقاط مورد نظر آزمایش عدد چکش اشمیت حاصل از بهکارگیری آن نیز اجرا شد. در آزمایشگاه، مقاومت فشاری، جذب آب اولیه و جوشیده و جذب آب مویینه روی آنها آزمایش شد. روابط بین آزمایش غیر مخرب چکش اشمیت با هر یک از پارامترهای حاصل از آزمایشهای آزمایشگاهی روی مغزهها که به روش مخرب تهیه گردیده بودند، بررسی شد. نتایج بهدست آمده نشان داد بین مقادیر عدد چکش اشمیت با مقاومت فشاری رابطۀ نمایی مستقیم با ضریب همبستگی 86 درصد برقرار است. همچنین، بین عدد چکش اشمیت و پارامترهای جذب آب اولیه، جوشیده و مویینه که از پارارمترهای دوام پوشش بتنی در مناطق سردسیر هستند، رابطۀ توانی معکوس با ضریب همبستگی بهترتیب 72، 70 و 71 درصد برقرار است. با توجه به این روابط با همبستگی مناسب، در کانالهای آبیاری با پوشش بتنی، بدون مغزهگیری و تنها با آزمایش غیرمخرب چکش اشمیت در محل میتوان مقادیر مقاومت فشاری، جذب آب اولیه، جوشیده و مویینه را برآورد کرد که از شاخصهای دوام هستند. بین جذب آب نیمساعته و جوشیده نیز رابطۀ مستقیم با ضریب همبستگی بالای 95 درصد برقرار است. برای تعیین درصد آب جوشیدۀ مورد استفاده در تعیین ظرفیت جذب آب که نیاز به بیش از 3 روز زمان دارد میتوان از نتایج جذب آب اولیه استفاده کرد. مشخص شد بین جذب آب جوشیده و مقاومت فشاری رابطۀ معکوس درجه 3 با ضریب همبستگی بالای 96 درصد برقرار است و با افزایش مقدار جذب آب، مقاومت فشاری کاهش مییابد. مطابق این نتیجه، کیفیت پوشش بتنی در کانالهای آبیاری بر مبنای روابط بهدست آمده در این پژوهش، به روش غیرمخرب و با دقت بالایی قابل برآورد خواهد بود.
محمدعلی شاهرخ نیا
چکیده
عملکرد تحویل آب در شبکۀ آبیاری و زهکشی درودزن فارس همیشه مورد بحث و اختلاف کشاورزان، کارشناسان و مدیران بوده است. برای بررسی این موضوع، از اطلاعات تحویل آب در چهار سال 1372، 1380، 1393 و 1394 که قابل دسترس بود استفاده گردید. شاخص عملکرد کلی تحویل آب با توجه به شاخصهای کفایت، راندمان، عدالت و اعتمادپذیری تحویل آب اندازهگیری و بررسی شد. یک ...
بیشتر
عملکرد تحویل آب در شبکۀ آبیاری و زهکشی درودزن فارس همیشه مورد بحث و اختلاف کشاورزان، کارشناسان و مدیران بوده است. برای بررسی این موضوع، از اطلاعات تحویل آب در چهار سال 1372، 1380، 1393 و 1394 که قابل دسترس بود استفاده گردید. شاخص عملکرد کلی تحویل آب با توجه به شاخصهای کفایت، راندمان، عدالت و اعتمادپذیری تحویل آب اندازهگیری و بررسی شد. یک شاخص ارزیابی عملکرد دیگر به نام شاخص مجموع عملکرد تحویل آب نیز برای اولین بار معرفی و استفاده شد. میانگین شاخص های ارزیابی مورد بررسی در شبکۀ آبیاری درودزن نشان می دهد که شاخص کفایت تحویل آب با مقدار 0.79 در محدودۀ ضعیف و نزدیک به مرز متوسط (0.80) قرار دارد که مؤید نظر کشاورزان نیز هست. شاخص راندمان تحویل آب با مقدار 0.85 در محدودۀ خوب و در مرز متوسط قرار دارد. هر دو شاخص عدالت و اعتمادپذیری تحویل آب با مقادیر 0.43 و 0.30 در محدودۀ ضعیف هستند. مقادیر دو شاخص عملکرد کلی تحویل آب و مجموع عملکرد تحویل آب بهترتیب با اختیار مقادیر 0.73 و 0.91 در محدودۀ ضعیف قرار دارند. بنابراین میتوان گفت که عملکرد کلی تحویل آب این شبکه بهطور متوسط در چهار سال مورد بررسی در محدودۀ ضعیف قرار می گیرد. در چهار کانال: اصلی، هامون، سمت چپ و اردیبهشت مقدار شاخص عملکرد کلی تحویل آب به ترتیب 0.74، 0.75، 0.67 و 0.73، و مقدار شاخص مجموع عملکرد تحویل آب بهترتیب 0.95، 1.01، 0.69 و 0.90 است که همگی در محدودۀ ضعیف هستند.
جلال محمدزاده؛ محمدرضا احمدی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1387، ، صفحه 113-126
چکیده
روغن زیتون یکی از قدیمیترین روغنهای گیاهی است و ششمین منبع تأمین روغن جهان است. فرایند استخراج روغن زیتون نسبت به سایر منابع روغنی متفاوت است و روغن آن (روغن بکر) بهصورت مستقیم مصرف میشود، بنابراین تولید روغنی با حداکثر راندمان استخراج و کیفیت، با اهمیت است. بدین منظور در این تحقیق به بررسی اساسیترین مراحل فرایند ...
بیشتر
روغن زیتون یکی از قدیمیترین روغنهای گیاهی است و ششمین منبع تأمین روغن جهان است. فرایند استخراج روغن زیتون نسبت به سایر منابع روغنی متفاوت است و روغن آن (روغن بکر) بهصورت مستقیم مصرف میشود، بنابراین تولید روغنی با حداکثر راندمان استخراج و کیفیت، با اهمیت است. بدین منظور در این تحقیق به بررسی اساسیترین مراحل فرایند روغنکشی، (خردکردن میوه و مالاکسیون یا ورزدادن خمیر زیتون) که در راندمان استخراج و کیفیت روغن بسیار تأثیرگذارند پرداخته شده است تا شرایط بهینه استخراج بهدست آید. لذا تیمارهای خردکردن (یکبار خردکردن و دوبار خردکردن) و شرایط ورزدادن از نظر دما (25، 35، 45، و 60 درجة سانتیگراد)، و مدت زمان ورزدادن (15، 30، 45 و 60 دقیقه) آزمایش شد و ضمن اندازهگیری راندمان استحصال روغن، خصوصیات کیفی روغن مانند اسیدیته، پراکسید، رنگ، و کربونیل آن نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که دفعات خردکردن تنها بر راندمان استخراج تأثیر دارد و بر خصوصیات کیفی روغن اثر این عامل معنیدار نیست. افزایش دما و مدت زمان ورزدادن راندمان را افزایش میدهد اما این افزایش تا دقیقة 45 و دمای 35 درجة سانتیگراد ادامه دارد و از آن به بعد افزایشی مشاهده نمیشود. خصوصیات کیفی روغن نیز در این شرایط دارای کمترین تغییرات است و بهعبارت دیگر کاهش کیفی روغن معنیدار نیست. بنابراین میتوان گفت استخراج روغن در شرایط دو بار خردکردن و ورزدادن در دمای 35 درجة سانتیگراد طی 45 دقیقه، مناسبترین راندمان استخراج با بهترین کیفیت را به دنبال دارد.
جعفر امیری‌پریان؛ محمدهادی خوش‌تقاضا؛ احسان‌الله کبیر؛ سعید مینایی
دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1386، ، صفحه 113-126
چکیده
محاسبة حجم محصولات کشاورزی به روش ریاضی، به دلیل شکل هندسی نامنظم آنها چندان دقیق نیست. یکی از راه‌حل‌های ممکن، پردازش تصویر در ماشینهای جداساز پیوسته بر اساس بینایی ماشین است. هدف از این تحقیق، یافتن روشی مناسب برای برآورد حجم سیب‌زمینی با استفاده از پردازش تصویر است. به کمک یک دوربین دیجیتال و یک آینة تخت، از هر نمونه ...
بیشتر
محاسبة حجم محصولات کشاورزی به روش ریاضی، به دلیل شکل هندسی نامنظم آنها چندان دقیق نیست. یکی از راه‌حل‌های ممکن، پردازش تصویر در ماشینهای جداساز پیوسته بر اساس بینایی ماشین است. هدف از این تحقیق، یافتن روشی مناسب برای برآورد حجم سیب‌زمینی با استفاده از پردازش تصویر است. به کمک یک دوربین دیجیتال و یک آینة تخت، از هر نمونه تنها یک تصویر از دو نمای آن تهیه شد. با کاربرد نرمافزار MATLAB®، تصاویر پردازش و ابعاد سیب‌زمینی بر حسب موقعیت لبه در ماتریس تصویر اندازهگیری شد. در این پژوهش حجم سیب‌زمینی پس از تصویربرداری، با دو روش برآورد شد: روش اول، تعیین رابطة تجربی مبتنی بر برآورد حجم بر اساس سه قطر اصلی و روش دوم، تقسیم تصویر به قطعات کوچکتر به شکل مخروط ناقص با مقطع بیضی و برآورد حجم از مجموع حجم قطعات. اندازة سه قطر اصلی و طول قطعات مخروط ناقص، با پردازش تصویر تعیین شدند. با انداه‌گیری حجم واقعی سیب‌زمینی از طریق جابهجایی آب، میزان خطای هر دو روش محاسبه و مقایسه شد. در این تحقیق، 50 عدد سیب‌زمینی (رقم مارفونا) بهعنوان نمونه‌های مورد آزمایش انتخاب شدند. نتایج نشان داد که روش تقسیم تصویر به 64 قسمت، حجم را با دقت بسیار بالاتری (خطای حدود 15/8 درصد) نسبت به روش رابطة تجربی (خطای 5/20 درصد) برآورد میکند. بنابراین، برای درجه‌بندی سیب‌زمینی بر اساس حجم، روش تقسیم تصویر به عنوان روش کاربردی پیشنهاد میشود.
سعید اسمعیل نیا؛ عبدالمجید لیاقت؛ نادر حیدری؛ مجتبی اکرم
دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1384، ، صفحه 113-124
چکیده
در مناطق مرطوب، ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن در طول دورة رشد به‌منظور استفادة بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقة ریشه‌ها روشی متداول است. اما در مناطق خشک و نیمه خشک، بالا آمدن نمک به‌همراه آب در اثر جریان مویینه‌ای به دلیل تبخیر و تعرق زیاد، میتواند عامل بازدارنده‌ای برای استفاده از این روش محسوب شود. در این تحقیق امکان ...
بیشتر
در مناطق مرطوب، ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن در طول دورة رشد به‌منظور استفادة بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقة ریشه‌ها روشی متداول است. اما در مناطق خشک و نیمه خشک، بالا آمدن نمک به‌همراه آب در اثر جریان مویینه‌ای به دلیل تبخیر و تعرق زیاد، میتواند عامل بازدارنده‌ای برای استفاده از این روش محسوب شود. در این تحقیق امکان استفاده از روشهای کنترل سطح ایستابی (زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی) با اعمال مدیریت آبشویی در مناطق خشک و نیمه خشک (مانند ایران) بررسی شد. به‌این منظور سه تیمار با شرایط مختلف کنترل سطح ایستابی شامل زهکشی آزاد، زهکشی کنترل‌شده، و آبیاری زیرزمینی در چهار تکرار در 12 عدد لایسیمتر (ارتفاع 90 و قطر 57 سانتیمتر) درنظر گرفته شد. سطح ایستابی با EC آب برابر 1/5 دسی زیمنس بر متر در عمق 55 سانتی‌متری از سطح خاک در دو تیمار زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی ایجاد شد. گیاه آزمایشی گوجه‌فرنگی بود. آبشویی خاک زمانیدر نظر گرفته شده که میزان تجمع نمک در منطقة ریشه به حد آستانة شوری می‌رسید. نتایج نشان‌دهندة امکان استفاده از این روش‌ها در شرایط خشک و نیمه خشک است. پروفیل خاک از نظر شوری (عصارة اشباع) بررسی و مشاهده شد که توزیع نمک در عمق بین 10 تا 50 سانتیمتر در هر سه تیمار حدوداً نزدیک به هم و کمتر از 3 دسی زیمنس بر متر است. فقط در تیمار آبیاری زیرزمینی میزان شوری یا ECe در سطح خاک بسیار بالا بود. این افزایش تأثیر منفی برمیزان محصول نداشت بلکه محصول بیشتری نیز نسبت به زهکشی آزاد به دست آمد. در مجموع، مقدار محصول در تیمار زهکشی کنترل‌شده 73 درصد بیشتر از زهکشی آزاد و 12 درصد بیشتر از آبیاری زیرزمینی بود. ولی متوسط وزن میوه در روش آبیاری زیرزمینی بالاتر بود که نشان از یکنواختی وزن میوه‌ها دارد. تعداد میوه نیز در هر تیمار به دست آمد که در تیمار زهکشی کنترل‌شده نسبت به دو تیمار دیگر بیشتر بود. از نظر میزان آب مصرفی، در آبیاری زیرزمینی نصف دو تیمار دیگر آب مصرف شود و بنابراین کارایی مصرف آب در آن بیشتر بود. با توجه به‌اینکه میزان شوری در منطقة ریشه و در آبیاری زیرزمینی کمتر از 3 دسی زیمنس بر متر بود هیچگونه شستشویی صورت نگرفت. لذا نتایج فوق کارایی این سیستم را در مناطق خشک و نیمه خشک مشخص میکند. اما در دراز مدت در این روش نیاز به آبشویی ادواری در طول فصل رشد وجود دارد.
علی خسروانی؛ هدایت اله رحیمی
دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1384، ، صفحه 113-130
چکیده
گندم مهمترین محصول زراعی استان فارس است. سطح زیرکشت آن در این استان در سال زراعی 82-1381 درحدود 483095 هکتار و میزان تولید 1941335 تن گندم بوده است. با کاهش ضایعات گندم در مرحلة برداشت، امکان افزایش قابل توجهی درتولید وجود دارد. هر ساله بخش قابل توجهی از گندم مورد نیاز کشور از خارج تأمین میشود، درحالی که مقدار زیادی از این محصول در ...
بیشتر
گندم مهمترین محصول زراعی استان فارس است. سطح زیرکشت آن در این استان در سال زراعی 82-1381 درحدود 483095 هکتار و میزان تولید 1941335 تن گندم بوده است. با کاهش ضایعات گندم در مرحلة برداشت، امکان افزایش قابل توجهی درتولید وجود دارد. هر ساله بخش قابل توجهی از گندم مورد نیاز کشور از خارج تأمین میشود، درحالی که مقدار زیادی از این محصول در مراحل مختلف به صورت ضایعات از دسترس خارج میشود. بنابراین اولین قدم جهت برنامهریزی برای کاهش ضایعات گندم، برآورد مقدار ضایعات و شناسایی عوامل مؤثر بر آن است. در یک طرح نمونهگیری چند مرحلهای، تعداد 68 مزرعه در حین برداشت محصول با کمباین، در سال 1379 در سه شهرستان مرودشت، اقلید، و داراب در استان فارس به طور تصادفی انتخاب و بررسی شد. با پلاتگذاری در این مزارع در هنگام برداشت گندم با کمباین و تکمیل پرسشنامه از کشاورز و رانندة کمباین، اطلاعات لازم به دست آمد. در این تحقیق، اثر عواملی چون مشخصات مزرعه، زمین،کمباین، راننده، و کشاورز در تلفات در قسمتهای مختلف کمباین شامل: تلفات دماغه، تلفات کوبنده، تلفات الک و غربال، و تلفات طبیعی بررسی شد. تلفات به طور جداگانه در هر قسمت با جمعآوری دانههای ریخته شده و توزین آنها اندازهگیری و بر حسب هکتار محاسبه و عوامل مؤثر بر این افت و دلایل آن بررسی شد. نتایج نشان میدهد که میانگین کل ضایعات گندم در مرحلة برداشت در استان فارس 8/4 درصد تولید است. بیشترین مقدار این ضایعات مربوط به افت دماغه کمباین (68 درصد) و بعد از آن به ترتیب افت طبیعی، افت الک و غربال، افت کوبنده و افت کیفی است. از جمله عوامل مؤثر برضایعات کل گندم در مرحله برداشت را میتوان زمان کاشت گندم، تعدد قطعات زمین، آشنایی کشاورز با کار کمباین، فرسوده بودن کمباینها، نوع کشت، میزان عملکرد محصول، نامناسب بودن سرعت دورانی چرخ فلک با سرعت پیشروی کمباین، ارتفاع شانة برش، سواد رانندة کمباین، نامناسب بودن کمباینهای موجود برای ارقام پر محصول، ایجاد پشته در مزرعه جهت آبیاری کرتی، و آموزش ناکافی کشاورز و راننده کمباین دانست. از بین عوامل فوق به جز تعدد قطعات زمین و عمر کمباین، بقیه موارد با آموزش رانندگان کمباین و کشاورزان و اعمال مدیریت صحیح و نظارت در برداشت و معاینة فنی کمباینها قابل پیشگیری است. همچنین تسطیح و یکپارچه سازی اراضی و خارج کردن کمباینهای فرسوده باعث کاهش ضایعات گندم میشود.
