عفت محمدی؛ ام البنی محمدرضاپور؛ پرویز حقیقت‌جو؛ سید ابو القاسم حقایقی مقدم
چکیده
محدودیت منابع آبی در کشورهای خشک و نیمه خشک سبب شده محققان برای استفاده بهینه از این منابع در تولیدات دامی به محاسبه آب مجازی محصولات روی آورند. آب مجازی مصرف شده از منابع آبی در تولیدات دامی به مراتب بیشتر از محصولات زراعی است. با رشد روز افزون جمعیت در سراسر جهان نیاز به تولیدات غذایی کشاورزی و دامی بیشتر می‌شود. با ازدیاد تولیدات ...
بیشتر
محدودیت منابع آبی در کشورهای خشک و نیمه خشک سبب شده محققان برای استفاده بهینه از این منابع در تولیدات دامی به محاسبه آب مجازی محصولات روی آورند. آب مجازی مصرف شده از منابع آبی در تولیدات دامی به مراتب بیشتر از محصولات زراعی است. با رشد روز افزون جمعیت در سراسر جهان نیاز به تولیدات غذایی کشاورزی و دامی بیشتر می‌شود. با ازدیاد تولیدات دامی فشار بر منابع آبی افزایش می‌یابد. بنابراین محاسبه دقیق آب مجازی محصولات دامی هرچند دشوار، بسیار با اهمیت است. این پژوهش با هدف برآورد محتوی آب مجازی شیر و گوشت سه نوع گاو شیری (اصیل، بومی و دورگ) در 28 شهرستان استان خراسان رضوی انجام شد. نیاز آبی خوراک دام با نرم‌افزار CROPWAT ، برآورد گردید. نتایج نشان دادند "بیشترین محتوی آب مجازی شیر " در گناباد برای گاو اصیل 1264 ، گاو بومی 914 ، گاو دورگ 1590 و کمترین میزان برای گاو اصیل 370 ، گاو بومی 309 در مشهد و گاو دورگ در قوچان 460 می‌باشد. "بیشترین محتوی آب مجازی گوشت " برای گاو اصیل 26320 ، گاو دورگ 52350 در گناباد و گاو بومی در بجستان 26320 و کمترین مقدار برای گاو اصیل 9232 ، گاو بومی 10352 در مشهد و گاو دورگ در قوچان 17623 برآورد شد. آب مجازی شیر و گوشت در گناباد بالاترین میزان و برای شهرستان‌های مشهد و قوچان کمترین مقدار محاسبه گردید. توصیه می‌شود دام شیری در مشهد بیشتر پرورش یابد و در رابطه با تولید و توسعه محصولات دامی در گناباد بازنگری انجام شود.
مهندسی زهکشی
کسری آهیخته؛ مریم نوابیان؛ محمد حسن بیگلویی
چکیده
این پژوهش، با هدف ارزیابی عملکرد محیط‌زیستی سامانه زهکش لانه‌موشی برای زهکشی میان و پایانفصل برنج در اراضی شالیزاری انجام شد. براین اساس آزمایشی به‌صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار برای سال‌های زراعی 1401-1402 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گیلان در شهر رشت انجام شد. به‌طوری‌که عامل اصلی، زهکشی ...
بیشتر
این پژوهش، با هدف ارزیابی عملکرد محیط‌زیستی سامانه زهکش لانه‌موشی برای زهکشی میان و پایانفصل برنج در اراضی شالیزاری انجام شد. براین اساس آزمایشی به‌صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار برای سال‌های زراعی 1401-1402 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گیلان در شهر رشت انجام شد. به‌طوری‌که عامل اصلی، زهکشی در دو سطح؛ سامانه زهکش لانه‌موشی سنتی (بدون گراول) و سامانه زهکش لانه‌موشی با گراول و عامل فرعی، مدیریت آبیاری در دو سطح؛ غرقاب دائم و تناوبی اجرا شد. در طول این پژوهش، سطح ایستابی و پارامترهای کیفی زه‌آب مورد پایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار در میانگین اسیدیته و نسبت جذب سدیم به‌ترتیب 99/6 و 65/4 میلی‌اکی‌والان بر لیتر در میان‌فصل برای سامانه زهکش لانه‌موشی با گراول و آبیاری غرقاب دائم بود. همچنین بیشترین غلظت آمونیوم و نیترات برای زهکشی میان‌فصل به‌ترتیب با 20 و 21/0 میلی‌گرم بر لیتر و بیشترین میانگین هدایت‌الکتریکی برای زهکشی پایانفصل به‌ترتیب 3845 میکرو‌زیمنس بر سانتیمتر در سامانه زهکش لانه‌موشی سنتی و آبیاری غرقاب دائم مشاهده شد. نتایج تجزیه آماری نشان از عدم معنی‌داری تیمارهای مورد بررسی برای مقادیر هدایت‌الکتریکی و نیتریت زه‌آب داشت. نتایج نشان داد متوسط مقادیر هدایت‌الکتریکی، نسبت جذب سدیم، سدیم، آمونیوم، فسفات، سولفات و کلراید زه‌آب برای میان و پایانفصل زهکشی در سامانه زهکش لانه‌موشی با گراول نسبت به سامانه سنتی کمتر بود اگرچه با تفاوت 9 درصدی سامانه زهکش لانه‌موشی سنتی در کنترل سطح ایستابی موفق‌تر عمل کرد. از دیدگاه محیط‌زیستی، زهکشی لانه‌موشی با گراول قابل توصیه است.
مهندسی رودخانه
فرهود کلاته؛ احسان امین وش
چکیده
در تحقیق حاضر روشی جهت بروزرسانی مدلهای عددی پیش بینی جریان غیردائم در شبکه های رودخانه ای با استفاده از ترکیب روش سطح پاسخ و روشهای فراکاوشی توسعه داده شده است. در این راستا شاخه‌ای از رود گرمابدر (زیقون) جهت مطالعه موردی انتخاب گردید. از نرم‌افزار Hec-Ras جهت تهیه مدل عددی جریان غیر دائم در شبکه رودخانه ای استفاده شده است. شبکه عصبی ...
بیشتر
در تحقیق حاضر روشی جهت بروزرسانی مدلهای عددی پیش بینی جریان غیردائم در شبکه های رودخانه ای با استفاده از ترکیب روش سطح پاسخ و روشهای فراکاوشی توسعه داده شده است. در این راستا شاخه‌ای از رود گرمابدر (زیقون) جهت مطالعه موردی انتخاب گردید. از نرم‌افزار Hec-Ras جهت تهیه مدل عددی جریان غیر دائم در شبکه رودخانه ای استفاده شده است. شبکه عصبی نیز برای شبیه-سازی روش عددی انتخاب شده تا در روند استفاده از روش الگوریتم ژنتیک بتوان پارامترهای مورد نظر را بهینه سازی نمود. پس از مدل-سازی جریان غیردائم در نرم‌افزار Hec-Ras برای بروز رسانی مدل عددی، ضریب مانینگ به عنوان پارامتر تاثیرگذار در نتایج حاصل از نرم‌افزار Hec-Ras انتخاب گردید. برای بررسی تاثیر این پارامتر و تعیین مقدار بهینه برای بروز رسانی مدل عددی مورد نظر، به تعداد100 بار برنامه Hec-Ras به‌ازای ضرایب مانینگ متفاوت مدل‌سازی و آنالیز شده و شبکه عصبی با تعداد 1000 لایه درونی آموزش داده شد. نتایج نشان داد که بهینه سازی یک پارامتر موثر در رفتار جریان شبیه‌سازی شده، روندی فرسایشی و زمان‌بر است که استفاده از شبکه عصبی به دلیل وجود سرعت همگرایی بالا این روند بسیار سریع‌تر و قابل اعتمادتر می‌گردد. از طرف دیگر نتایج بیان کرد که ضرایب مانینگ از پارامترهای بسیار مهم و تاثیرگذار در رفتار جریان شبیه‌سازی شده است که با تغییری اندک در آن، نتایج مدل شبیه‌سازی شده دستخوش پراکندگی قابل توجهی می‌شود که در روند آنالیز بایستی در نظر گرفته شود تا نتایج حاصل با واقعیت تفاوت قابل ملاحظه‌ای نداشته باشند.
مهندسی رودخانه
اقبال خرمی؛ محمد مهدی حیدری؛ رسول قبادیان
چکیده
پرتاب کننده های جامی بعنوان یکی از انواع سیستم‌های استهلاک انرژی مقرون به صرفه همواره مورد توجه مهندسین هیدرولیک بوده است. علیرغم استهلاک بخش قابل توجهی از انرژی جریان در اثر پراکنده شدن در هوا، برخورد جت جریان با بستر پایاب، موجب آبشستگی شده و ممکن است خطراتی را برای سازه در پی داشته باشد. تنوع روابط برآورد آبشستگی و در برخی شرایط ...
بیشتر
پرتاب کننده های جامی بعنوان یکی از انواع سیستم‌های استهلاک انرژی مقرون به صرفه همواره مورد توجه مهندسین هیدرولیک بوده است. علیرغم استهلاک بخش قابل توجهی از انرژی جریان در اثر پراکنده شدن در هوا، برخورد جت جریان با بستر پایاب، موجب آبشستگی شده و ممکن است خطراتی را برای سازه در پی داشته باشد. تنوع روابط برآورد آبشستگی و در برخی شرایط وجود نتایج متفاوت و یا حتی متناقض، انتخاب یکی از روابط را دشوار نموده است. در این تحقیق عوامل موثر بر آبشستگی شناسائی و با بهره‌گیری از شبکه عصبی و شاخصهای حساسیت، اثر آنها بر عمق آبشستگی بررسی شد. بیشترین و کمترین شاخص حساسیت عمق آبشستگی مربوط به دبی در واحد عرض جریان و عمق آب پایاب است، به طوری که افزایش 10 درصدی این متغیرها به ترتیب باعث افزایش 5/8 درصد و کاهش 9/3 درصد عمق آبشستگی می‌شود. در این تحقیق یک رابطه برای تخمین عمق فرسایش نیز ارائه شد و با انجام 13 آزمایش آبشستگی بر مدل آزمایشگاهی ساخته شده، دقت رابطه بررسی شد. متوسط خطا در برآورد عمق آبشستگی توسط شبکه عصبی و رابطة پیشنهادی به ترتیب 3/9 و 8/9 است، که با توجه به پارامترهای آماری، دقت مناسبی برای تخمین عمق آبشستگی دارند.
ژئوتکنیک
حسین حکیمی خانسر؛ جواد پارسا؛ علی حسین زاده دلیر؛ جلال شیری
چکیده
تخمین دقیق مقادیر تنش خاک در بدنه سد خاکی در زمان ساخت از اقدامات ضروری برای مدیریت پایداری آن است. در این پژوهش، تأثیرگذارترین ویژگی‌ها در مدل‌سازی تنش خاک به صورت مطالعه موردی (سدکبودوال) با استفاده از الگوریتم هیبرید شبکه عصبی- شبکه عصبی مصنوعی(NNA-ANN) تعیین شد و مقایسه‌ای بین نتایج مدل هیبریدی با مدل عددی صورت پذیرفت. پنج ویژگی شامل ...
بیشتر
تخمین دقیق مقادیر تنش خاک در بدنه سد خاکی در زمان ساخت از اقدامات ضروری برای مدیریت پایداری آن است. در این پژوهش، تأثیرگذارترین ویژگی‌ها در مدل‌سازی تنش خاک به صورت مطالعه موردی (سدکبودوال) با استفاده از الگوریتم هیبرید شبکه عصبی- شبکه عصبی مصنوعی(NNA-ANN) تعیین شد و مقایسه‌ای بین نتایج مدل هیبریدی با مدل عددی صورت پذیرفت. پنج ویژگی شامل تراز مخزن، تراز خاکریزی، زمان ساخت، سرعت آبگیری و سرعت خاکریزی برای ورودی مدل هیبریدی هوشمند انتخاب گردید. با استفاده از الگوریتم هیبریدی و روش انتخاب ویژگی، ترکیب سه ویژگی، شامل تراز خاکریزی، زمان ساخت سد و تراز آب گیری (با RMSE برابر با 5024/0) مؤثرترین ویژگی‌ها در مدل‌سازی تنش کل در سلول منتخب بودند. نتایج نشان داد که مدل هیبریدی در سد کبودوال با مقادیرR^2، RMSE، MAE وNS به ترتیب برابر با 9943/0، 5653/2، 9973/1 و 9999/0 دارای عملکرد بهتری در مدل‌سازی تنش کل خاک نسبت به مدل عددی با مقادیرR^2، RMSE، MAE وNS به ترتیب برابر با 9625/0، 2567/26، 1667/25 و 9772/0 است. این پیش‌بینی برای سایر سلول‌ها در مقاطع مختلف سد مذکور، نیز قابل استناد است. نتایج حاصل از این تحقیق برای ساخت گاه جدید با مشخصات ژئوتکنیکی جدید یعنی سد مسجد سلیمان نیز معتبر بود ولی برای هر ساخت گاه از ترکیب مناسب به خود باید استفاده کرد.
هیدرولیک
زهرا نیکبخت؛ علیرضا عمادی؛ محمد میرناصری
چکیده
سدهای اصلاحی گابیونی یکی از انواع سازه ها بوده که با توجه به متخلخل بودن محیطشان، می‌توانند نقش مهمی در کنترل آلودگی در رودخانه ها و آبراهه ها داشته باشند. مدل نگهداشت موقت (TSM) یکی از روشهای تحلیل جابجایی آلودگی در مجاری باز بوده که دقت آن در تخمین صحیح پارامترهای چهارگانه مدل (Dx، As، A و α) می‌باشد. در تحقیق حاضر به بررسی آزمایشگاهی ...
بیشتر
سدهای اصلاحی گابیونی یکی از انواع سازه ها بوده که با توجه به متخلخل بودن محیطشان، می‌توانند نقش مهمی در کنترل آلودگی در رودخانه ها و آبراهه ها داشته باشند. مدل نگهداشت موقت (TSM) یکی از روشهای تحلیل جابجایی آلودگی در مجاری باز بوده که دقت آن در تخمین صحیح پارامترهای چهارگانه مدل (Dx، As، A و α) می‌باشد. در تحقیق حاضر به بررسی آزمایشگاهی تاثیر سدهای گابیونی بر جابجایی آلودگی و همچنین پارامترهای مدل نگهداشت موقت (TSM) با استفاده از مدل عددی OTIS پرداخته شد. آزمایشهای ماده ردیاب (NaCl) در یک کانال آزمایشگاهی با طول 12 متر، عرض 5/0 متر و ارتفاع دیواره 7/0متر انجام شدند. بستر رسوبی از مصالح شنی با قطر متوسط (D50) 85/11 میلیمتر و تخلخل (n) 28/0 به طول 12 متر و ضخامت 12 سانتیمتر در کف کانال آزمایشگاهی ایجاد شد. در این مطالعه، از دو نوع سد اصلاحی گابیونی با تخلخلهای مختلف مصالح ریزدانه و 19درشت‌دانه در تعداد (N) و طولهای (a) مختلف استفاده شد. نتایج نشان داد که افزایش تعداد سدهای گابیونی (N) از یک سد به سه سد، موجب حدوداً 43/1 تا 71/1 برابر شدن مقدار ضریب پراکنش طولی (Dx) شد. از سوی دیگر، نتایج نشان داد که افزایش طول سدهای گابیونی (a) موجب افزایش حدوداً 43/1 تا 49/2 برابری مقدار ضریب (Dx) و همچنین افزایش حدوداً 10/1 تا 43/4 برابری مقدار ضریب تبادل ناحیه نگهداشت (α) خواهد شد. همچنین بررسی نتایج حاکی از افزایش ضریب (α) با استفاده از مصالح ریزدانه تر در بدنه سدهای گابیونی داشت.
مدیریت شبکه های آبیاری
حسین ربانیها؛ عبدالمجید لیاقت؛ مسعود سلطانی
چکیده
یکی از عوامل تهدیدکننده برای منابع آب شیرین، پیشروی آب شور و نفوذ آن به سفرۀ آب زیرزمینی است. برای کنترلاین پدیده، در این پژوهش سه راهکار زهکش حائل زیرزمینی، زهکش حائل روباز و پردۀ آب‌بند با استفاده از مدل واسنجی شده HYDRUS_2Dبررسی و ارزیابی شد. نتایج بررسیها نشان داد محل قرارگیری زهکش روباز و زیرزمینی اثر قابل توجهی روی خروج آب و ...
بیشتر
یکی از عوامل تهدیدکننده برای منابع آب شیرین، پیشروی آب شور و نفوذ آن به سفرۀ آب زیرزمینی است. برای کنترلاین پدیده، در این پژوهش سه راهکار زهکش حائل زیرزمینی، زهکش حائل روباز و پردۀ آب‌بند با استفاده از مدل واسنجی شده HYDRUS_2Dبررسی و ارزیابی شد. نتایج بررسیها نشان داد محل قرارگیری زهکش روباز و زیرزمینی اثر قابل توجهی روی خروج آب و املاح از مرز هر دو آبخوان شور و شیرین دارد. مشخص شد با تغییر محل زهکش از نزدیکی مخزن آب شور به مخزن آب شیرین، مقدار آب زهکشی شده با زهکش روباز و زیرزمینی به ترتیب 5/6 و 8/5 متر مکعب بر متر کاهش می‌یابد، و در حالتی که زهکش روباز در فاصلۀ 90 سانتیمتری از مخزن آب شیرین و عمق 5 سانتیمتری از کف قرار داشته باشد، مقدار تبخیر از سطح خاک در کل مدت شبیه‌سازی بیشتر از مقدار تبخیر در حالت بدون زهکش است و باعث افزایش شوری در محیط بین دو آبخوان می‌شود. مشاهده شد نصب پردۀ آب‌بند تا عمقهای 55، 65 و 70 سانتیمتر به ترتیب باعث کاهش 6، 15 و 88 درصد ورود جریان آب شور می‌شود. بهکارگیری روشها استفاده شده در این پژوهش به منظور جلوگیری از پیشروی شوری، جوانب مختلف محیط زیستی در بر دارد و باید با توجه به شرایط هر منطقه و اهمیت آن یکی از راهکارهای موجود انتخاب شود.
مدیریت شبکه های آبیاری
امیر مرادی نژاد؛ امیر حمزه حقی آبی؛ مجتبی صانعی؛ حجت الله یونسی
چکیده
آشفتگی یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های الگوی جریان در آبگیری است . بررسی انرژی جنبشی آشفتگی جریان در پیش بینی توپوگرافی بستر در نظر گرفته می‌شود. تجمع و ورود رسوبات به دهانه آبگیر یکی از مشکلاتی است که در اکثر آبگیرها به وجود می‌آید. در این تحقیق، از دو سازه دیوار جداکننده در جلوی آبگیر و آبشکن در ساحل مقابل آن استفاده شده است. با استفاده ...
بیشتر
آشفتگی یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های الگوی جریان در آبگیری است . بررسی انرژی جنبشی آشفتگی جریان در پیش بینی توپوگرافی بستر در نظر گرفته می‌شود. تجمع و ورود رسوبات به دهانه آبگیر یکی از مشکلاتی است که در اکثر آبگیرها به وجود می‌آید. در این تحقیق، از دو سازه دیوار جداکننده در جلوی آبگیر و آبشکن در ساحل مقابل آن استفاده شده است. با استفاده از مدل عددی FLOW3D میدان جریان سه بعدی اطراف آبگیر و انرژی جنبشی آشفتگی ترسیم شد. نتایج مدل عددی با مدل آزمایشگاهی مقایسه شد. نتایج نشان داد با افزودن سازه آبشکن با زاویه 60 درجه و در فاصله b2 از مرکز دهانۀ آبگیر در کانال اصلی، سرعت برآیند در کانال اصلی 5/1 برابر دو حالت بدون آبشکن و با دیوار جداکننده است و ناحیه داخل آبگیر را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین مرکز تغییر جهت بردارهای سرعت به طرف آبگیر جابهجا شده و در نتیجه در محدوده پشت آبشکن سرعت طولی کاهش و قابلیت رسوبگذاری وجود دارد. مقایسه توزیع بیشینه انرژی جنبشی آشفتگی جریان در دو عمق مختلف بیانگر افزایش 50 درصدی بیشینه انرژی جنبشی آشفتگی در لایه بالایی نسبت به لایه پایینی می‌باشد
هیدرولیک
سید امین اصغری پری؛ مجتبی کردناییج
چکیده
در تحقیق حاضر به بررسی اثر مانع پیوسته و متخلخل و صفحه متخلخل با ارتفاع‌های مختلف در لبه سرریز پلکانی به‌منظور شناخت مشخصات جریان پرداخته شده است. آزمایش‌ها بر روی سرریز پلکانی با دو شیب 1:3 و 1:2، ارتفاع پله 9/10 سانتیمتر، طول پله‌های 3/31 و 9/20 و عرض فلوم 2/1 متر انجام گردید. برای اندازه‌گیری پارامترهای جریان از عمق‌سنج با دقت 1± میلیمتر ...
بیشتر
در تحقیق حاضر به بررسی اثر مانع پیوسته و متخلخل و صفحه متخلخل با ارتفاع‌های مختلف در لبه سرریز پلکانی به‌منظور شناخت مشخصات جریان پرداخته شده است. آزمایش‌ها بر روی سرریز پلکانی با دو شیب 1:3 و 1:2، ارتفاع پله 9/10 سانتیمتر، طول پله‌های 3/31 و 9/20 و عرض فلوم 2/1 متر انجام گردید. برای اندازه‌گیری پارامترهای جریان از عمق‌سنج با دقت 1± میلیمتر و تکنیک BIV استفاده گردید. نتایج نشان میدهد که محل هواگیری طبیعی در حالتیکه مانع پیوسته در لبه پله قرار گیرد نسبت به حالت شاهد در هر دو شیب یک پله بهسمت پاییندست حرکت میکند. بر اساس نتایج پردازش تصویر و استهلاک انرژی، در مواردی که ناحیه اختلاط و ناحیه برگشتی جریان افزایش یابد، میزان استهلاک انرژی افزایش می‌یابد. از بین موانع استفاده شده در تحقیق حاضر صفحه متخلخل بهدلیل دارای بودن ناحیه اختلاط بیشتر و همچنین امکان عبور جت آب از داخل تخلخلها، بیشترین میزان استهلاک انرژی را نسبت به مانع متخلخل و مانع پر داشته است و این مقدار نسبت به حالت شاهد در هر دو شیب نیز بیشتر بوده است. همچنین میزان استهلاک انرژی در شیب 1:3 در تمامی آزمایش‌ها بیشتر از شیب 1:2 بوده است.
سامانه های نوین آبیاری
مهدی یونسی؛ افشین یوسف گمرکچی
چکیده
در این پژوهش عملکرد محصول کلزا با استفاده از قابلیتهای سنجش از دور ماهواره لندست8 (سنجنده OLI و TIRS) و سامانه گوگل ارث انجین در اراضی تحت کشت شبکه آبیاری دشت قزوین در طی فصل زراعی 1399-1398 مورد بررسی قرار گرفت. داده های میدانی از 12 مزرعه تحت کشت محصول کلزا ثبت و اندازه‌گیری شد. در این راستا پس از تصحیح تصاویر ماهواره لندست8 مربوط به دوره رشد، ...
بیشتر
در این پژوهش عملکرد محصول کلزا با استفاده از قابلیتهای سنجش از دور ماهواره لندست8 (سنجنده OLI و TIRS) و سامانه گوگل ارث انجین در اراضی تحت کشت شبکه آبیاری دشت قزوین در طی فصل زراعی 1399-1398 مورد بررسی قرار گرفت. داده های میدانی از 12 مزرعه تحت کشت محصول کلزا ثبت و اندازه‌گیری شد. در این راستا پس از تصحیح تصاویر ماهواره لندست8 مربوط به دوره رشد، اطلاعات باندهای طیفی آن استخراج شده و بر اساس مدل باستیانسن، عملکرد محصول برآورد گردید. نتایج تحلیل ضریب همبستگی پیرسون نشان داد عملکرد محصول همبستگی معنی‌داری با شاخص سطح برگ در دو مرحله توسعه‌ای و میانی رشد کلزا داشته که بالاترین میزان همبستگی مرتبط با مرحله میانی رشد محصول با ضریب همبستگی 847/0، بوده است. به عبارتی طولانی‌ترین زمان ممکن پیش از برداشت که امکان برآورد دقیق‌تر عملکرد محصول کلزا با استفاده از قابلیتهای سنجش از دور وجود داشته، مرتبط با دوره آغاز گلدهی محصول بوده است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد مدل باستیانسن قابلیت برآورد عملکرد محصول کلزا در محدوده مورد بررسی را با ضریب تبیین 91/0 و RMSE، 06/444 داشته است. در یک رویکرد کلی نتایج پژوهش نشان داد مدلهای مبتنی بر قابلیتهای سنجش از دور امکان برآورد عملکرد محصول را با دقت مناسب دارا هستند.
نرگس مهری؛ محمد بی جن خان
چکیده
استفاده از لوله برای انتقال آب، به جای شبکه های روباز، یکی از گزینه های انتقال آب است که امروزه در حال گسترش می باشد. این نوع انتقال آب با لوله عموماً با فشار کمتر از 1/5 اتمسفر همراه است و به‌نام انتقال آب در خطوط لولۀ کم فشار شناخته می شود. انتقال آب با لوله های کم فشار می تواند تا حد زیادی از تلفات بی رویۀ آب آبیاری ...
بیشتر
استفاده از لوله برای انتقال آب، به جای شبکه های روباز، یکی از گزینه های انتقال آب است که امروزه در حال گسترش می باشد. این نوع انتقال آب با لوله عموماً با فشار کمتر از 1/5 اتمسفر همراه است و به‌نام انتقال آب در خطوط لولۀ کم فشار شناخته می شود. انتقال آب با لوله های کم فشار می تواند تا حد زیادی از تلفات بی رویۀ آب آبیاری جلوگیری کند. در این تحقیق، عملکرد نوعی شیرفلکۀ خودکار تنظیم دبی برای تحویل حجمی آب به‌صورت آزمایشگاهی بررسی شده است. این ابزار بدون استفاده از تمهیدات الکترونیکی و تنها با انجام برخی اقدام های مکانیکی میتواند برای تحویل آب به‌صورت حجمی در خطوط انتقال آب در شبکه های کم فشار استفاده شود. برای این منظور، شیرهای کنترل 5 و 10 لیتر بر ثانیه به‌ترتیب در محدودۀ فشار کارکرد 1 تا 10 متر و 3 تا 15 متر طراحی و ساخته شدند. با جایگذاری شیرفلکه ها در خطوط انتقال آب انتهاباز و انتهابسته، ضمن ایجاد نوسان های فشار در بالادست و پایین دست خط انتقال، عملکرد شیرهای کنترل دبی در توزیع جریان به‌صورت آزمایشگاهی بررسی و نشان داده شد که با وقوع نوسان های فشار در نقاط مختلف شبکه های انتهاباز و انتهابسته، میانگین دبی عبور یافته از شیرهای کنترل 5 و 10 لیتر بر ثانیه به‌ترتیب برابر با 5/4 و 9/9 لیتر بر ثانیه است. این امر نشان میدهد که شیر خودکار کنترل دبی قادر است بدون حساسیت نسبت به تغییرات فشار در شبکههای انتقال آب کم فشار، دبی تقریباً ثابتی به بهره برداران تحویل دهد.
ژئوتکنیک
فرهود کلاته؛ میلاد خیری قوجه بیگلو
چکیده
مسائل مهندسی مرتبط با خاک دارای درجه‌ای از عدم قطعیت در ذات خود هستند و اخیراً همین امر موجب توجه مهندسین به روشهای احتمالاتی به‌جای رویکردهای تعینی و سنتی شده است. هدف تحقیق بررسی عوامل دخیل در تراوش از سد خاکی، با بهره‌گیری از مفاهیم احتمالاتی الگوریتم مونت‌کارلو و اجزای محدود است که به این منظور کد تراوش در زبان برنامه‌نویسی ...
بیشتر
مسائل مهندسی مرتبط با خاک دارای درجه‌ای از عدم قطعیت در ذات خود هستند و اخیراً همین امر موجب توجه مهندسین به روشهای احتمالاتی به‌جای رویکردهای تعینی و سنتی شده است. هدف تحقیق بررسی عوامل دخیل در تراوش از سد خاکی، با بهره‌گیری از مفاهیم احتمالاتی الگوریتم مونت‌کارلو و اجزای محدود است که به این منظور کد تراوش در زبان برنامه‌نویسی فرترن توسعه دادهشده است. نتایج حاصل از تحلیل تعینی برای تغییرات ارتفاع آب پاییندست به ارتفاع مخزن (Hd/Hup) در بازه بین 0.02 و 0.79 بر روی مقدار نشت نشانگر این است که با افزایش این نسبت، مقدار تراوش بهطور خطی سیر کاهشی دارد ولی لزوماً این تغییرات به‌صورت اکیداً نزولی نیست. همچنین مقایسه توابع توزیع فراوانی (PDF) و تجمعی (CDF) بهدستآمده برای تحلیل عدم قطعیت با روش مونت‌کارلو برای نسبتهای متغیر از Hd/Hup نیز مؤید نتیجه قبلی است. در بررسی هندسی سد خاکی نیز نتایج نشان میدهد که با جابجایی تاج در جهت بالادست میانگین دبی نشت احتمالاتی کاهش و با کاهش عرض تاج، این مقدار افزایش می‌یابد. در همه مدلها، دبی تراوش در حالت تعینی محافظهکارانه و حداکثر 270 درصد بیشتر از دبی تراوش در تحلیل مونت‌کارلو است.
سامانه های نوین آبیاری
افشین یوسف گمرکچی؛ سید ابو القاسم حقایقی مقدم
چکیده
امروزه با توجه توسعه روز افزون اجرای سامانه‌های آبیاری مکانیزه در سطح کشور، در برخی موارد این نوع سامانه‌ها به دلایل فنی و اجتماعی پاسخگوی نیاز بهره‌برداران نبوده و نیاز به توسعه سامانه‌های آبیاری دارای انعطاف‌پذیری بالا و تغییر نگرش در شیوه بهره‌برداری سامانه‌های آبیاری مکانیزه بیش از پیش مشهود است. در این راستا استفاده از ...
بیشتر
امروزه با توجه توسعه روز افزون اجرای سامانه‌های آبیاری مکانیزه در سطح کشور، در برخی موارد این نوع سامانه‌ها به دلایل فنی و اجتماعی پاسخگوی نیاز بهره‌برداران نبوده و نیاز به توسعه سامانه‌های آبیاری دارای انعطاف‌پذیری بالا و تغییر نگرش در شیوه بهره‌برداری سامانه‌های آبیاری مکانیزه بیش از پیش مشهود است. در این راستا استفاده از قابلیتهای سامانه‌های خودکار و اعمال فرآیندهای کنترلی، در کنار اجرای سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار امری ضرور می‌نماید. از میان سیستم‌های اتوماسیون مورد استفاده در سامانه‌های آبیاری تحت فشار، سیستم‌های SCADA از آنجایی که دارای ساختار نرم‌افزاری و سخت‌افزاری متنوعی است میتواند بعنوان ابزار مناسبی به‌منظور افزایش انعطاف‌پذیری، پایش بهنگام عملکرد و مدیریت بهره‌ور یک سامانه‌های آبیاری مطرح گردد به نحوی که در طیف وسیعی از شرایط مختلف بهره‌برداری سامانه آبیاری کارایی داشته و منجر به ارتقاء قابلیتهای بهره‌برداری یک سامانه‌های آبیاری شود. قابلیت و کارایی این سیستم‌ها با توسعه سامانه‌های آبیاری تجمیعی و الزامات بهره برداری مرتبط با این نوع سامانه‌ها، امروزه بیش از پیش مشهود می باشد. نوشتار ترویجی حاضر با هدف بررسی قابلیت‌ها، مزایا و محدودیت‌های سیستم تله‌متری و SCADA در سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار انجام گرفته تا کارشناسان، بهره‌برداران، کشاورزان و مروجین به بخشی از قابلیتهای اثر بخش این نوع سامانه‌ها آگاهی یافته و بر اساس یک شناخت جامع، تصمیم‌گیری نمایند.
سامانه های نوین آبیاری
سیدحسن موسوی فضل؛ امیر اسلامی؛ هادی افشار؛ اردلان ذوالفقاران؛ محمد کریمی؛ غلامعلی کیخا؛ منصور معیری؛ فریبرز عباسی؛ جواد باغانی؛ ابوالفضل ناصری
چکیده
به‌منظور تعیین حجم آب کاربردی، عملکرد و بهره‌وری آب در تولید خربزه با مدیریت زارعین در استان‌های خراسان رضوی، فارس، خوزستان، سمنان و سیستان و بلوچستان در سال زراعی (1399- 1398)، تعداد 138 مزرعه خربزه انتخاب و حجم آب داده شده توسط کشاورزان اندازه‌گیری شد. اثر سامانه‌های آبیاری قطره‌ای نواری بر مدیریت مصرف آب برای خربزه در کشور بررسی شد. ...
بیشتر
به‌منظور تعیین حجم آب کاربردی، عملکرد و بهره‌وری آب در تولید خربزه با مدیریت زارعین در استان‌های خراسان رضوی، فارس، خوزستان، سمنان و سیستان و بلوچستان در سال زراعی (1399- 1398)، تعداد 138 مزرعه خربزه انتخاب و حجم آب داده شده توسط کشاورزان اندازه‌گیری شد. اثر سامانه‌های آبیاری قطره‌ای نواری بر مدیریت مصرف آب برای خربزه در کشور بررسی شد. نتایج نشان داد تفاوت عملکرد، حجم آب کاربردی و شاخص بهره‌وری آب برای تولید خربزه در استان‌های منتخب معنی‌دار بود. میانگین وزنی عملکرد، حجم آب کاربردی و بهره‌وری آب کاربردی خربزه در کشور، به‌ترتیب برابر 24962 کیلوگرم در هکتار، 7117 مترمکعب در هکتار و 4/3 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. حجم کل آب آبیاری برای تولید خربزه در کشور برابر 8/570 میلیون مترمکعب برآورد شد. در این پژوهش میانگین عملکرد خربزه در سامانه آبیاری سطحی با روش جویچه‌ای و قطره‌ای نواری به‌ترتیب 20954 و 24500 کیلوگرم در هکتار برآورد شد. میانگین حجم آب کاربردی در روش آبیاری جویچه‌ای و قطره‌ای هم به‌ترتیب 7940 و 6073 متر مکعب در هکتار بدست آمد. میانگین حجم آب کاربردی در روش آبیاری قطره‌ای نسبت به حجم آب کاربردی در روش جویچه‌ای 5/23 درصد کاهش داشت. میانگین بهره‌وری آب در روشهای آبیاری جویچه‌ای و قطره‌ای به‌ترتیب 3 و 3/4 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار شد. استفاده از سامانه‌های آبیاری قطره‌ای نواری برای زراعت خربزه در کشور میتواند سبب افزایش بهره‌وری آب و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی شود. هرچند مدیریت بهره‌برداری از این سامانه‌ها در کشور تا سطح مطلوب، فاصله نسبتا زیادی دارد.
