مدیریت شبکه های آبیاری
ام البنی محمدرضاپور؛ میثم سالاری
چکیده
در این تحقیق مدل بهینه‌سازی الگوریتم ژنتیک و چندجهانی برای بهینه سازی پارامترهای اصلی طراحی سیستم زهکشی زیرزمینی اراضی کشاورزی منطقه ای در اطراف شهرستان گرگان مورد استفاده قرار گرفت. مساحت محدوده احداث سیستم زهکشی در حدود 200 هکتار بوده است. ایدر این تحقیق، با استفاده از الگوریتم ژنتیک و چندجهانی، پارامترهای طراحی به گونه‌ای انتخاب ...
بیشتر
در این تحقیق مدل بهینه‌سازی الگوریتم ژنتیک و چندجهانی برای بهینه سازی پارامترهای اصلی طراحی سیستم زهکشی زیرزمینی اراضی کشاورزی منطقه ای در اطراف شهرستان گرگان مورد استفاده قرار گرفت. مساحت محدوده احداث سیستم زهکشی در حدود 200 هکتار بوده است. ایدر این تحقیق، با استفاده از الگوریتم ژنتیک و چندجهانی، پارامترهای طراحی به گونه‌ای انتخاب شدند که منجر به کمترین هزینه اجرایی سیستم زهکشی زیرزمینی شوند. در این راستا با تلفیق معادله ماندگار هوخهات و الگوریتم‌های بهینه سازی، پارامترهای طراحی انتخاب گردیده‌اند. نتایج نشان دادند که با در نظر گرفتن مقادیر اولیه 5/1، 25/2 و 5/2 به ترتیب برای پارامترهای H، D و q بهترین پارامترهای طراحی با استفاده از الگوریتم ژنتیک با توجه به معیارهای اجرایی زهکشها شامل قطر، فاصله زهکش ها و عمق بهینه و همجنین هزینه ها برای یک قطعه 8 هکتاری شامل 100 میلی‌متر، 54 متر ، 11/2 متر و 604/70 میلیون تومان بدست آمده است. در الگوریتم جندجهانی نیز این مقادیر به ترتیب 100 میلی متر، 3/61 متر، 25/2 متر و 709/63 میلیون تومان بدست آمده است. همجنین مقادیر هزینه طرح با افزایش عمق مجاز نصب زهکش کاهش می‌یابد که کمترین و بیشترین هزینه های بدست آمده در الگوریتم ژنتیک برای حداکثر عمق مجاز نصب 75/1 و 5/3 متر به ترتیب برابر با 226/110 و 814/51 میلیون تومان و در الگوریتم چندجهانی به ترتیب برابر با 223/110 و 782/51 میلیون تومان بدست آمد.
مدیریت شبکه های آبیاری
مصطفی اصلانی؛ محمدجواد منعم؛ علی باقری
چکیده
در توسعه مدل مفهومی زنجیره نکسوس در داخل مرزهای یک شبکه آبیاری و زهکشی، نقش پارامترهای اجتماعی به اندازه پارامترهای فنی و بعضا پر رنگ‌تر می باشد؛ به گونه‌ای که تبیین، تعریف و شرح معادلات حاکم بر آنها، بسیاری از الگوهای سیستمی را تبیین و عامل تعادل و یا افزایندگی برخی از چرخه‌های سیستمی می-گردند. عوامل آموزش و ترویج در سازمان‌های ...
بیشتر
در توسعه مدل مفهومی زنجیره نکسوس در داخل مرزهای یک شبکه آبیاری و زهکشی، نقش پارامترهای اجتماعی به اندازه پارامترهای فنی و بعضا پر رنگ‌تر می باشد؛ به گونه‌ای که تبیین، تعریف و شرح معادلات حاکم بر آنها، بسیاری از الگوهای سیستمی را تبیین و عامل تعادل و یا افزایندگی برخی از چرخه‌های سیستمی می-گردند. عوامل آموزش و ترویج در سازمان‌های جهاد کشاورزی چه در امور بهره‌وری صحیح از منابع آب، چه در پرداختن به تصحیح الگوی کشت کشاورزان مطابق با الگوی کشت مصوب جهاد و چه در تنظیم میزان نیاز آب و الگوی کشت کشاورزان شاغل در ذیل یک شبکه آبیاری در راستای ارتقای طرح تحویل توافقی در یک شبکه آبیاری، از جمله پارامترهایی است که بسیاری از پارامترهای فنی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این آموزش‌ها در توسعه مدل مفهومی نکسوس در مرزهای شبکه آبیاری قزوین، مورد بررسی قرار گرفته شدند و تأثیر آنها در سه الگوی ترکیبی سیستمی تعریف شده در مدل (زیرسیستم محدودیت رشد کشاورزی، جابجایی مشکل منابع آب زیرزمینی و راه-حل‌های منجر به شکست توسعه طرح تحویل توافقی) مورد بررسی قرار گرفتند. روابط موجود در این اندرکنش‌ها و همچنین میزان تغییرات آنها در معادلات دیفرانسیل هر زیرسیستم بیانگر میزان تأثیرپذیری زیرسیستم و نهایتاً مدل کمّی ارائه شده میباشد.
مدیریت شبکه های آبیاری
سید حسن طباطبایی؛ سید مجید میرلطیفی؛ حسین دهقانی سانیج؛ اشکان شکری
چکیده
اثر استفاده از داده‌گواری بر افزایش دقت تخمین تبخیر-تعرق (ET) با استفاده از دو روش فیلتر کالمن جمعیتی(EnKF) و فیلتر ذره(PF) بررسی شد. مشاهدات و مدل مورد استفاده به ترتیب عبارت بودند از تبخیر-تعرق محاسبه شده با استفاده از روش سبال (روش مبتنی بر سنجش از دور) و مقادیر ET که به روش پیشنهادی نشریه فائو 56 برای شرایط غیر استاندارد محاسبه شدند. به منظور ...
بیشتر
اثر استفاده از داده‌گواری بر افزایش دقت تخمین تبخیر-تعرق (ET) با استفاده از دو روش فیلتر کالمن جمعیتی(EnKF) و فیلتر ذره(PF) بررسی شد. مشاهدات و مدل مورد استفاده به ترتیب عبارت بودند از تبخیر-تعرق محاسبه شده با استفاده از روش سبال (روش مبتنی بر سنجش از دور) و مقادیر ET که به روش پیشنهادی نشریه فائو 56 برای شرایط غیر استاندارد محاسبه شدند. به منظور ارزیابی کارایی روشهای مذکور، نتایج بدست آمده از سه رویکرد شامل الف) داده‌گواری به کمک PF، ب) داده‌گواری به کمک EnKF و ج) شبیه‌سازی بدون استفاده از داده‌گواری (OL)، با نتایج یک سامانهدادهگواری دیگر که در آن رطوبت خاک با استفاده از مقادیر اندازه‌گیری شده رطوبت خاک به وسیله دستگاه TDR و حل عددی معادله ریچاردز محاسبه شده بود (BL)، مقایسه گردید. نتایج بدست آمده دلالت بر آن دارد که داده‌گواری با استفاده از روشهای PF و EnKF توانستند متوسط خطای سوگیری در برآورد رطوبت خاک در لایه توسعه ریشه را به ترتیب 7 و 9 درصد حجمی نسبت به OL کاهش دهند. همچنین داده‌گواری با PF و EnKF توانست nRMSE رطوبت خاک را نسبت به OL، 8 درصد کاهش دهد. بنابراین به کمک داده‌گواری می‌توان به بهبود تخمین آب مصرفی و ارتقای مدیریت آبیاری دست یافت.
مدیریت شبکه های آبیاری
ایاز قوی بازو؛ تلمان حاجی اف
چکیده
هدف از احداث شبکه‌های آبیاری مدرن، فراهم آوردن امکان بهره‌وری بهینه از منابع آبی و خاکی میباشد. کانال اصلی انتقال آب در این شبکه‌ها، نقش بسیار حائز اهمیتی در جهت تامین آب شبکه و کارایی آن دارد. در دهه‌های گذشته اجرای پوشش کانالهای انتقال آب جهت جلوگیری از هدر رفت آب ناشی از نشت همواره یکی از مشکلات عمده بهرهبرداری و نگهداری ...
بیشتر
هدف از احداث شبکه‌های آبیاری مدرن، فراهم آوردن امکان بهره‌وری بهینه از منابع آبی و خاکی میباشد. کانال اصلی انتقال آب در این شبکه‌ها، نقش بسیار حائز اهمیتی در جهت تامین آب شبکه و کارایی آن دارد. در دهه‌های گذشته اجرای پوشش کانالهای انتقال آب جهت جلوگیری از هدر رفت آب ناشی از نشت همواره یکی از مشکلات عمده بهرهبرداری و نگهداری این شبکه‌ها در دنیا بوده است. به‌طوری که، انجام عملیات پاکسازی، اصلاح، بازسازی و اجرای پوشش بتنی مقاطع خاکی کانالهای اصلی انتقال آب با ظرفیت دبی بیش از 50 مترمکعب در‌ثانیه در شبکه‌های بزرگ، معمولا بیشترین سهم هزینه‌های سرمایه‌گذاری، بهره برداری و نگهداری را به‌خود اختصاص داده است. در این زمینه استفاده از تکنولوژی‌های نوین و مقرون به‌صرفه، با لحاظ نمودن اصول فنی بهینه هیدرولیکی- اقتصادی همواره مورد توجه بوده است. فناوری مورد استفاده در این پژوهش، روش انتقال جریان آب از طریق ایجاد کانالهای موقت است. در این روش از یک دیواره تیغه‌ای جداکننده متحرک سوار بر روی یک سازه خرپای سورتمه‌ای جهت جلوگیری از تلفات و هدر رفت آب ناشی از نشت بیش از حد‌مجاز در کانالهای خاکی، در شرایط بدون قطع جریان آب و در جهت افزایش راندمان انتقال شبکه استفاده شد. در روش پیشنهادی شرایط فنی لازم و بهینه هیدرولیکی و اقتصادی برای انجام عملیات پوشش بتنی در مقاطع خاکی کانال اصلی انتقال آب در زمان بهرهبرداری امکان پذیر شد.
مدیریت شبکه های آبیاری
محمد کریمی؛ سید ابو القاسم حقایقی مقدم؛ محمد جلینی
چکیده
با توجه به سطح زیرکشت و اهمیت اقتصادی تولید جو در استان خراسان رضوی، بررسی حجم آب آبیاری و بهره-وری آب برای تولید این محصول استراتژیک ضرورت دارد. بدین منظور 24 مزرعه در دو منطقه سبزوار و نیشابور به گونه-ای انتخاب شدند که عوامل مختلف از جمله روش آبیاری، سطح مالکیت، پراکنش مناسب و کیفیت آب آبیاری را پوشش دهند. با پایش دقیق برنامه آبیاری ...
بیشتر
با توجه به سطح زیرکشت و اهمیت اقتصادی تولید جو در استان خراسان رضوی، بررسی حجم آب آبیاری و بهره-وری آب برای تولید این محصول استراتژیک ضرورت دارد. بدین منظور 24 مزرعه در دو منطقه سبزوار و نیشابور به گونه-ای انتخاب شدند که عوامل مختلف از جمله روش آبیاری، سطح مالکیت، پراکنش مناسب و کیفیت آب آبیاری را پوشش دهند. با پایش دقیق برنامه آبیاری مزارع منتخب، میزان آب آبیاری در طول فصل رشد اندازه‌گیری گردید. در انتهای فصل رشد و پس از تعیین میزان عملکرد محصول، مقادیر بهره‌وری آب آبیاری و بهره‌وری آب کاربردی (آبیاری + بارندگی موثر) تعیین شد. در ادامه حجم آب داده‌شده، با نیاز ناخالص آبیاری برآورد شده از روش پنمن-مانتیث با استفاده از داده‌های هواشناسی ده سال اخیر و سند ملی آب مقایسه شدند. نتایج نشان داد که حجم آب آبیاری جو در مناطق مورد مطالعه از 2393 تا 7911 متغیر و میانگین وزنی آن (بر اساس مساحت کشت مناطق) 4593 مترمکعب در هکتار بود. در حالیکه میانگین نیاز ناخالص آب آبیاری جو در مناطق مورد مطالعه به روش پنمن-مانتیث با استفاده از داده‌های هواشناسی ده سال اخیر و سند ملی آب به‌ترتیب 9111 و 8489 مترمکعب درهکتار بود. میانگین عملکرد جو در مزارع منتخب از 1600 تا 5600 متغیر و میانگین وزنی آن 2310 کیلوگرم‌درهکتار بود. بهره‌وری آب آبیاری نیز در مزارع منتخب از 24/0تا 34/2 متغیر و میانگین وزنی آن 58/0 کیلوگرم‌برمترمکعب تعیین شد. بهره‌وری آب کاربردی در مزارع منتخب از 21/0تا 57/1 متغیر و میانگین وزنی آن 45/0 کیلوگرم‌برمترمکعب تعیین شد.
مدیریت شبکه های آبیاری
افشین یوسف گمرکچی؛ نادر عباسی؛ محمد حسین هادی تواتری
چکیده
تحلیل اطلاعات پایه و شناخت جامع و دقیق از عوامل موثر بر تولید در بخش کشاورزی، یکی از مهم ترین و اساسی ترین ابزار برنامه ریزی در بخش کشاورزی است. این پژوهش، با هدف اندازه‌گیری حجم آب کاربردی باغات زیتون تحت مدیریت بهرهبرداران در قطب تولید زیتون استان قزوین در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. بدین‌منظور حجم آب داده شده توسط باغداران و عملکرد ...
بیشتر
تحلیل اطلاعات پایه و شناخت جامع و دقیق از عوامل موثر بر تولید در بخش کشاورزی، یکی از مهم ترین و اساسی ترین ابزار برنامه ریزی در بخش کشاورزی است. این پژوهش، با هدف اندازه‌گیری حجم آب کاربردی باغات زیتون تحت مدیریت بهرهبرداران در قطب تولید زیتون استان قزوین در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. بدین‌منظور حجم آب داده شده توسط باغداران و عملکرد محصول در باغات زیتون اندازه‌گیری شد. مقادیر اندازه‌گیری شده با نیاز خالص آبیاری که به روش پنمن- مانتیث با استفاده از داده‌های هواشناسی 10 سال اخیر برآورد شدند و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان داد میانگین حجم آب کاربردی در باغات زیتون مورد مطالعه در منطقه طارم، 6006 مترمکعب در هکتار و میانگین بهره‌وری آب آبیاری در باغات مورد مطالعه 13/1 کیلوگرم بر مترمکعب و بهرهروری آب آبیاری و بارش موثر برابر با 78/0 کیلوگرم بر مترمکعب بوده است. در این راستا بالاترین شاخص شاخص بهره وری آب کشاورزی، در باغات متراکم زیتون ثبت شده است. نتایج تجزیه واریانس تاثیر روشهای مختلف آبیاری بر حجم آب کاربردی و عملکرد زیتون نشان داد روشهای آبیاری (قطره‌ای و سطحی)، اختلاف معنیداری در حجم آب کاربردی و عملکرد باغات زیتون مورد مطالعه نداشته است.
مدیریت شبکه های آبیاری
نادر حیدری
چکیده
مدرن سازی آبیاری فرآیند به روز رسانی و بهبود طرح آبیاری موجود به منظور دستیابی به اهداف فنی، اقتصادی، یا اجتماعی پیشرفته است. این پژوهش با هدف تدوین نقشه راه پایه مدرنسازی شبکه‌های آبیاری و با تاکید بر مسائل و چالشهای مرتبط در بخش آب کشاورزی در سه گام (مرحله) انجام شد. با تلفیق نتایج مؤلف‌های اصلی و کلیدی اثرگذار در نقشه‌راه پایه ...
بیشتر
مدرن سازی آبیاری فرآیند به روز رسانی و بهبود طرح آبیاری موجود به منظور دستیابی به اهداف فنی، اقتصادی، یا اجتماعی پیشرفته است. این پژوهش با هدف تدوین نقشه راه پایه مدرنسازی شبکه‌های آبیاری و با تاکید بر مسائل و چالشهای مرتبط در بخش آب کشاورزی در سه گام (مرحله) انجام شد. با تلفیق نتایج مؤلف‌های اصلی و کلیدی اثرگذار در نقشه‌راه پایه مدرن سازی شبکه‌های ابیاری مرتبط با اهداف مورد انتظار؛ مسائل، مشکلات، و موانع؛ راهبردها/راهکارها (اقدام‌ها)؛ نوع مدرنسازی و محل آن در شبکه؛ شاخصهای اولویتی در انتخاب شبکه‌ها؛ شاخص‌ها و روشهای پایش اثربخشی؛ و چگونگی ورود بحث مدرنسازی به قوانین، اسناد بالادستی، و برنامه های توسعه؛ شناسائی و تدوین شدند. بر اساس نتایج، گروه مسائل و مشکلات اقتصادی-اجتماعی و نهادی-سیاستی-حقوقی از اهمیت زیادی نسبت به مسائل سایر گروه‌ها یعنی فنی و زیست محیطی برخوردار است. از موارد شاخص این گروه می‌توان به مسائل توانمند‌سازی بهره برداران، نظام بهرهبرداری، میزان پذیرش و مشارکت بهرهبرداران، و ضعف‌ها در هماهنگی‌ها و ارتباط مناسب و سیستمی بین دستگاه‌های متولّی موضوع نام برد. نکات چالشی مهم دیگر از جنبه‌های اجرای نقشه راه و اتخاذ سیاست‌ها و راهکارهای مدرنسازی شبکه‌های آبیاری در کشور عبارتند از: نگرش جامع به مدرنسازی و اجرای توامان آن از منبع تامین آب، شبکه انتقال آب، مزرعه، و سیستم آبیاری ("عملا مدرن سازی آبیاری") و چالش تحویل حجمی و دقیق آب کاربردی به جای تحویل آن صرفا بر اساس حقابه‌ها؛ مسائل و چالشهای مرتبط با تربیت نیروی انسانی متخصص (کارشناس و مروّج)؛ و ظرفیت‌سازی در بهرهبرداران برای ایجاد بهره-برداران مدرن.
مدیریت شبکه های آبیاری
محمدرضا زایری
چکیده
فلوم‌های گلو بریده که نوعی پارشال فلوم بدون بخش طولی گلوگاه می باشند، به‌عنوان ابزارهایی ساده و کارامد نقش بسزایی حهت اندازه‌گیری دبی جریان در کانال های روباز محسوب می‌شوند. نصب ساده، هزینه راه اندازی پایین و دقت بسیار مناسب در اندازه‌گیری میزان دبی جریان از ویژگی‌های مهم این نوع از سازه‌هاست. در این پژوهش از نتایج آزمایشگاهی ...
بیشتر
فلوم‌های گلو بریده که نوعی پارشال فلوم بدون بخش طولی گلوگاه می باشند، به‌عنوان ابزارهایی ساده و کارامد نقش بسزایی حهت اندازه‌گیری دبی جریان در کانال های روباز محسوب می‌شوند. نصب ساده، هزینه راه اندازی پایین و دقت بسیار مناسب در اندازه‌گیری میزان دبی جریان از ویژگی‌های مهم این نوع از سازه‌هاست. در این پژوهش از نتایج آزمایشگاهی به دست آمده از سازه فلوم گلو بریده که با قرار دادن دو صفحه مثلثی در دو طرف دیواره‌های کناری یک کانال مستطیلی و تشکیل مقطع مستطیلی و ذوزنقه ای به کار گرفته شد، جهت توسعه مدل های یادگیری ماشین مورد بررسی قرار گرفت. به منظور برآورد دبی جریان در این نوع از کانال ها از مدلهای شامل دسته‌بندی گروهی داده‌ها (GMDH)، ماشین بردار پشتیبان (SVM) و جنگل تصادفی (RF) استفاده گردید. بدین منظور از پارامترهای هندسی و هیدرولیکی شامل عرض تنگ‌شدگی در محل سازه، شیب‌های افقی و عمودی دیواره‌های مثلثی شکل، عمق نسبی جریان به‌عنوان متغیر ورودی استفاده و دبی به‌عنوان متغیر خروجی (پاسخ) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که مقدار آماره ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برای مدلهای مبتنی بر GMDH، SVM و RF به‌ترتیب، 033/0، 016/0 و 020/0 و مقدار آماره ضریب تعیین (R2) به‌ترتیب، 805/0، 951/0 و 900/0 به‌دست آمد. مقایسه بین تحقیقات گذشته و نتایج حاضر حاکی از برتری عملکرد مدل مبتنی بر SVM نسبت به سایر مدلهای توسعه یافته بود. عمق آب به عرض مقطع تنگ شده به‌عنوان مهمترین داده ورودی مدل‌ها توسعه یافته شناسایی شد.
مدیریت شبکه های آبیاری
نادر عباسی؛ رضا بهراملو؛ معین الدین رضوانی؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ افشین یوسف گمرکچی؛ رامین نیکان فر؛ ابوالفضل ناصری؛ فریبرز عباسی؛ رحیم علیمحمدی نافچی؛ محمد عباسی؛ مصطفی گودرزی؛ محمدعلی شاهرخ نیا؛ حمید ریاحی؛ ثمر بهروزی نیا؛ سمیرا واحدی
چکیده
حجم آب کاربردی محصولات کشاورزی به عنوان یکی از شاخصهای کلیدی ارزیابی مصارف آب در بخش کشاورزی، نقش بسیار مهمی در برنامه‌ریزی‌های کلان در حوزه کشاورزی و مدیریت منابع آب دارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین حجم آب کاربردی محصول گردو تحت مدیریت باغداران در مناطق مختلف کشور و بدون دخالت در برنامه آبیاری باغداران انجام شده است. بدین منظور پایش ...
بیشتر
حجم آب کاربردی محصولات کشاورزی به عنوان یکی از شاخصهای کلیدی ارزیابی مصارف آب در بخش کشاورزی، نقش بسیار مهمی در برنامه‌ریزی‌های کلان در حوزه کشاورزی و مدیریت منابع آب دارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین حجم آب کاربردی محصول گردو تحت مدیریت باغداران در مناطق مختلف کشور و بدون دخالت در برنامه آبیاری باغداران انجام شده است. بدین منظور پایش و اندازه‌گیری میدانی شاخصهای مورد بررسی در باغات گردو طی دو سال زراعی (97-1396 و 98-1397) در 11 استان کشور انجام گردید و بر اساس آن مقادیر حجم آب کاربردی و بهره‌وری آب آبیاری در باغ‌های منتخب تعیین شد. نتایج پژوهش نشان داد، حجم آب کاربردی باغات گردو در مناطق مورد مطالعه از 3050 تا 14800 مترمکعب در هکتار متغیر و میانگین وزنی آن در سطح کشور حدود 7000 مترمکعب در هکتار بوده است. همچنین حجم آب کاربردی در باغ‌های منتخب در دو روش آبیاری سطحی و قطره‌ای به‌ترتیب برابر 7675 و 5709 مترمکعب در هکتار به دست آمد. میانگین دو ساله عملکرد گردو در مناطق تولید از 520 تا 3280 کیلوگرم بر هکتار متغیر و میانگین وزنی آن 1235 کیلوگرم بر هکتار بود. بر این اساس شاخص بهره‌وری آب آبیاری از 04/0 تا 71/0 کیلوگرم بر مترمکعب متغیر و میانگین وزنی آن در سطح کشور حدود 20/0 کیلوگرم بر مترمکعب بوده است. نتایج کلی پژوهش حاکی از آن است که در استان‌های مورد بررسی حجم آب کاربردی باغات گردو کمتر از نیاز ناخالص آبی این محصول بوده و به‌نوعی کم‌آبیاری اجباری در باغات گردو صورت گرفته است.
مدیریت شبکه های آبیاری
علیرضا توکلی؛ محمد خرمیان؛ جواد قاسمی
چکیده
به منظور انتقال دانش، افزایش تولید و بهره‌وری آب در سطح مزارع بهرهبرداران، پژوهش در قالب 52 سایت الگوئی برای 504 هکتار از اراضی احیا شده طرح 550هزار هکتاری دشت‌های خوزستان و ایلام در شهرستان‌های دزفول، شوش، شوشتر و اندیمشک طی سال‌های زراعی 98-1396 اجرا شد. این فعالیت‌ها در قالب بسته‌های تکنیکی (اصلاح آرایش کشت، تغذیه کودی متعادل، کشت ...
بیشتر
به منظور انتقال دانش، افزایش تولید و بهره‌وری آب در سطح مزارع بهرهبرداران، پژوهش در قالب 52 سایت الگوئی برای 504 هکتار از اراضی احیا شده طرح 550هزار هکتاری دشت‌های خوزستان و ایلام در شهرستان‌های دزفول، شوش، شوشتر و اندیمشک طی سال‌های زراعی 98-1396 اجرا شد. این فعالیت‌ها در قالب بسته‌های تکنیکی (اصلاح آرایش کشت، تغذیه کودی متعادل، کشت نشائی، طول بهینه جویچه و یا نوار، انتخاب ارقام مناسب، حفظ بقایا با خاک‌ورزی حفاظتی و مدیریت آبیاری) متناسب با محصولات مختلف انجام گردید. محصولات منتخب شامل گندم، ذرت، کلزا، چغندرقند، ماش، پیاز، کلم، کاهو، بادمجان، لوبیا و مرکبات بود. در کنار سایت‌های الگوئی، مزارع شاهد که تحت مدیریت مرسوم قرار داشتند، نیز مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. نتیجه مقایسه میانگین ها در تیمار مدیریت برتر (سایت اصلی) با مدیریت مرسوم (شاهد) توسط آزمون t، حاکی از وجود تفاوت معنی‌دار در افزایش عملکرد و بهبود بهره‌وری آب بود. نتایج این نشان داد که در صورت فراگیر شدن نتایج، می‌توان انتظار داشت که میزان کل تولید محصولات حتی با کاهش مصرف آب آبیاری، افزایش یابد. میزان افزایش قابل انتظار تولید در سایت‌های اصلی نسبت به پیرامونی بین 5 تا 64 درصد و میزان افزایش بهره‌وری در سایت‌های اصلی نسبت به پیرامونی بین 5/4 تا 6/93 درصد بسته به نوع محصول بوده است. بنابراین، با توجه به ماهیت سایت‌های الگویی که توام با مشارکت بهرهبرداران در فرآیندهای فراگیری و بهکارگیری تکنیک‌ها است، بکارگیری نتایج تحقیقات در مزارع بهرهبرداران میتواند به جبران خلا عملکرد، کاهش مصرف آب و ارتقای بهره‌وری آب کمک نماید.
مدیریت شبکه های آبیاری
اسلام ذوالفقاری؛ مهدی ملازاده؛ جعفر جعفری اصل
چکیده
سرریزها برای عبور دادن آب مازاد مخازن سدها در کنار آنها احداث می‌شوند. در بسیاری از مواقع خرابی سدها در اثر عبور آب از روی تاج، به سبب ناکافی بودن ظرفیت سرریز، اتفاق می‌افتد. سرریزهای کنگره‌ای با هندسه خاص خود توانایی افزایش دبی عبوری را نسبت به سایر سرریزها دارند. موضوع استهلاک انرژی جریان نیز امری مهم تلقی می‌گردد. استفاده از ...
بیشتر
سرریزها برای عبور دادن آب مازاد مخازن سدها در کنار آنها احداث می‌شوند. در بسیاری از مواقع خرابی سدها در اثر عبور آب از روی تاج، به سبب ناکافی بودن ظرفیت سرریز، اتفاق می‌افتد. سرریزهای کنگره‌ای با هندسه خاص خود توانایی افزایش دبی عبوری را نسبت به سایر سرریزها دارند. موضوع استهلاک انرژی جریان نیز امری مهم تلقی می‌گردد. استفاده از سرریز پلکانی سبب کاهش سرعت و انرژی آب در پنجه سرریز شده و لذا آبشستگی و خرابی در پایین‌دست کاهش می‌یابد. در مطالعه حاضر برای اولین بار به کمک الگوریتم سنجاقک بهبودیافته چارچوبی جدید برای طراحی چندهدفه سرریز ترکیبی پلکانی و کنگره‌ای ذوزنقه‌ای ارائه شده است. بدین منظور از عملگر قدم‌زدن‌های تصادفی، بجای پرواز لِوی در الگوریتم سنجاقک استفاده شده است. ابتدا عملکرد الگوریتم بهبود داده شده بر روی چهار مثال مَحَک از سری ZDT بررسی شد. از مقایسه با پاسخ‌های الگوریتم سنجاقک، الگوریتم ژنتیک و الگوریتم ازدحام ذرات مشخص شد که رویکرد استفاده شده موثر بوده و سرعت همگرایی و دقت در یافتن پاسخ بهینه بهبود یافته است. سپس یک کد شبیه‌سازی هیدرولیک جریان به صورت سرریز تکی و ترکیبی توسعه داده شد. نتایج صحت سنجی حاکی از خطای کمتر از 03/0 درصد بود. با اتصال مدل شبیه‌سازی توسعه داده شده و الگوریتم بهبود داده شده، یک مجموعه طرح بر روی جبهه پارتو سه‌بعدی ارائه شد. بهکارگیری رویکرد پیشنهادی برای سرریز سد ساروق توانسته است حدودا دبی عبوری و استهلاک انرژی را به ترتیب 25 درصد و 81 درصد افزایش و حجم بتن را 9 درصد کاهش دهد.
مدیریت شبکه های آبیاری
نادر حیدری؛ سالومه سپهری؛ جلال ابوالحسنی
چکیده
رشد جمعیت و تقاضای بیشتر برای آب به منظور تولید محصولات کشاورزی از یک سو و بروز خشکسالیها و تغییر اقلیم از سویی دیگر منجر به کاهش شدید منابع آب مورد نیاز در بخش کشاورزی کشور ایران شده است. بحران آب و ضرورت استفاده بهینه از آب در شبکه های آبیاری، ضرورت مدرنسازی این شبکه ها درکشور را بیشتر نمایان ساخته است. لذا هدف از این مقاله بررسی مسائل ...
بیشتر
رشد جمعیت و تقاضای بیشتر برای آب به منظور تولید محصولات کشاورزی از یک سو و بروز خشکسالیها و تغییر اقلیم از سویی دیگر منجر به کاهش شدید منابع آب مورد نیاز در بخش کشاورزی کشور ایران شده است. بحران آب و ضرورت استفاده بهینه از آب در شبکه های آبیاری، ضرورت مدرنسازی این شبکه ها درکشور را بیشتر نمایان ساخته است. لذا هدف از این مقاله بررسی مسائل و چالشهای مدرنسازی شبکه ها در ایران از دیدگاه کارشناسان و مدیران اجرایی مرتبط با موضوع میباشد. برای این منظور . پرسشنامه ای با هدف بررسی و ارزیابی دیدگاههای کارشناسی در خصوص مدرنسازی شبکه ها تدوین شد. رئوس کلی سئوالات مطرح شده در پرسشنامه عبارت بودند از: ضرورت و اولویت مدرنسازی، میزان توجه به موضوع و سرعت اقدامات، عوامل بازدارنده پتانسیل، عوامل مؤثر پیشران و تسهیل‌کننده، میزان اثرگذاری مدرنسازی بر مؤلفه های مختلف مدیریت آب در شبکه و تولیدات کشاورزی آن، پارمترهای مؤثر و معیارهای لازم در انتخاب و اولویت بندی شبکه ها برای مدرنسازی، موانع درون و برون‌سازمانی برای اجرای فرآیند مدرنسازی، میزان اثرگذاری مدرنسازی بر صرفه جویی واقعی آب، و سایر نظرات و پیشنهادات. بر اساس نتایج، اکثریت پرسش شوندگان بر ضرورت مدرنسازی شبکه ها در ایران تأکید داشتند. در این مقاله نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل و ارزیابی نظرات اخذ شده از ذینفعان و ذیمدخلان موضوع در خصوص مدرنسازی شبکه های در ایران، ارائه شده و بحثها و تحلیل های لازم به منظور گام اول در "تدوین نقشه راه مدرن سازی شبکه های در ایران" به عمل آمده است.
مدیریت شبکه های آبیاری
محمد کریمی؛ فریبرز عباسی؛ محمد جلینی
چکیده
انگور یکی از محصولات مهم باغی در استان خراسان رضوی (در دو منطقه کاشمر و خلیل‌آباد) میباشد. اطلاعات دقیقی از میزان آب آبیاری باغداران برای تولید انگور جهت برنامه‌ریزی آبیاری و کمک به افزایش بهره‌وری، وجود ندارد. لذا این تحقیق با هدف اندازه‌گیری حجم آب آبیاری و ارزیابی بهره‌وری آب در مناطق یاد شده انجام شد. بر اساس نتایج این پروژه، ...
بیشتر
انگور یکی از محصولات مهم باغی در استان خراسان رضوی (در دو منطقه کاشمر و خلیل‌آباد) میباشد. اطلاعات دقیقی از میزان آب آبیاری باغداران برای تولید انگور جهت برنامه‌ریزی آبیاری و کمک به افزایش بهره‌وری، وجود ندارد. لذا این تحقیق با هدف اندازه‌گیری حجم آب آبیاری و ارزیابی بهره‌وری آب در مناطق یاد شده انجام شد. بر اساس نتایج این پروژه، میزان آب آبیاری، عملکرد انگور و بهره‌وری مصرف آب در منطقه کاشمر و خلیل آباد به ترتیب 12049 متر مکعب در هکتار، 19 تن در هکتار و 76/1 کیلوگرم بر مترمکعب و 10827، 3/27 و 59/2 حاصل شد. متوسط میزان آب آبیاری و میزان عملکرد انگور در دو منطقه مذکورر به ترتیب 11146 مترمکعب در هکتار و 2/23 تن در هکتار تعیین شد. متوسط بهره‌وری آب نیز 17/2 کیلوگرم بر مترمکعب محاسبه گردید. با توجه به اینکه برای آبیاری باغات انگور غالبا از روش آبیاری سطحی استفاده می شود، بهبود عملکرد روش آبیاری سطحی با بکارگیری روشهای کاهش تبخیر همانند مالچ پاشی و استفاده از روش آبیاری کم فشار همانند آبیاری با هیدروفلوم در کوتاه مدت بایستی مد نظر قرار گیرد. با تغییر روش آبیاری از سطحی به قطره ای در باغات انگور، با لحاظ شرایط خاکی- آبی و سایر شرایط فنی، نیاز ناخالص آبیاری 3/26 درصد کاهش پیدا می‌کند. بنابراین در دراز مدت، تغییر روش آبیاری سطحی به آبیاری قطره‌ای توصیه می‌شود.
مدیریت شبکه های آبیاری
علیرضا افضلیان؛ سید محسن سجادی؛ محمود شفاعی بجستان؛ جواد احدیان
چکیده
سرریزهای جانبی کاربرد وسیعی در شبکه‌های ابیاری و زهکشی، سدها و شبکه‌های آب و فاضلاب دارند. اهداف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیرارتفاع سرریز کلیدپیانویی جانبی ذوزنقه‌ای بر ضریب دبی آن و بررسی پروفیل‌های سطح آب در انتهای بالادست، پایین‌دست و در محدوده‌ی جانمایی سرریز است. بدین منظور 4 سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه‌ای با ارتفاع 10، 15، 20 ...
بیشتر
سرریزهای جانبی کاربرد وسیعی در شبکه‌های ابیاری و زهکشی، سدها و شبکه‌های آب و فاضلاب دارند. اهداف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیرارتفاع سرریز کلیدپیانویی جانبی ذوزنقه‌ای بر ضریب دبی آن و بررسی پروفیل‌های سطح آب در انتهای بالادست، پایین‌دست و در محدوده‌ی جانمایی سرریز است. بدین منظور 4 سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه‌ای با ارتفاع 10، 15، 20 و 25 سانتیمتر، یک سرریز ذوزنقه‌ای با ارتفاع 20 سانتیمتر و یک سرریز لبه تیز مستطیلی(مدل شاهد)، تحت اعداد فرود زیر‌بحرانی در محدوده‌ی 0.10 تا 0.74 آزمایش شدند. نتایج نشان میدهد استفاده از فرضیه دیمارچی برای برآورد ضریب دبی سرریزهای کلیدپیانویی ذوزنقه‌ای باید با احتیاط انجام شود. همچنین ظرفیت تخلیهی سرریزهای کلیدپیانویی با افزایش ارتفاع به دلیل یکنواخت‌تر شدن سطح آب، کاهش تداخل تیغه‌های و کاهش ورتکس در دهانه‌های کلیدهای ورودی، افزایش می‌یابد. در مدل کلیدپیانویی با ارتفاع 25، 20، 15 و ذوزنقه‌ای ساده ظرفیت تخلیهی جریان به ترتیب 2.60، 1.92، 1.59 و 1.38 برابر بیشتر از مدل شاهد است. همچنین سطح آب در مقطع طولی Z*=1 (روی تاج سرریز) و در انتهای بالادست سرریز به دلیل افزایش شتاب طولی جریان و متاثّر شدن از مکش جریان توسط سرریز در این محدوده در تمام مدلهای آزمایشگاهی کاهش می‌یابد.
مدیریت شبکه های آبیاری
علی رضا حسن اقلی؛ زهره حیدری زاد؛ محمود مشعل؛ مریم وراوی پور
چکیده
کاربرد انواع کودهای شیمیایی و آلی برای افزودن بر میزان تولید، امری متداول در کشاورزی است که میتواند منجر به ورود آلاینده هایی نظیر نیترات به محیط زیست شود. در این تحقیق، به بررسی فرآیند انتقال نیترات به اعماق مختلف خاک با کاربرد انواعی از کودهای رایج و مقایسه آن با کود اوره کندرها پرداخته شد. تعداد 15 عدد ستون آب و خاک به ارتفاع 150 و ...
بیشتر
کاربرد انواع کودهای شیمیایی و آلی برای افزودن بر میزان تولید، امری متداول در کشاورزی است که میتواند منجر به ورود آلاینده هایی نظیر نیترات به محیط زیست شود. در این تحقیق، به بررسی فرآیند انتقال نیترات به اعماق مختلف خاک با کاربرد انواعی از کودهای رایج و مقایسه آن با کود اوره کندرها پرداخته شد. تعداد 15 عدد ستون آب و خاک به ارتفاع 150 و قطر 10 سانتیمتر مورد استفاده قرار گرفت. از خاک با بافت لوم ماسه ای استفاده شد. پژوهش با بکارگیری طرح آماری فاکتوریل در قالب کاملاً تصادفی، با عوامل مورد بررسی شامل: نوع کود (بدون کاربرد کود یا شاهد، اوره پوشش دار، اوره، نیترات آمونیوم و کود مرغی)؛ عمق نمونه برداری از زهاب (30، 60، 90 و 120 سانتیمتر)؛ نوبت آبیاری (5 مرتبه) و زمان نمونه برداری در هر آبیاری (5 نوبت، بر اساس حجم مشخصی از تخلیه آب خاک در یک پوروالیوم)، در سه تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس حکایت از آن داشت که اثرات نوع کود کاربردی، نوبت آبیاری و زمان نمونه برداری بر میزان نیترات نمونه های زهاب در سطح یک درصد معنی دار بود. میزان انتقال نیترات به عمق در کاربرد کود نیترات آمونیوم (با کمیت 51.67 میلیگرم بر لیتر) بیشترین، و در تیمار شاهد (با 38.39 میلیگرم بر لیتر) کمترین بود و کود اوره با 48.16، کود مرغی با 40.7 و اوره پوشش دار با 39.88 میلیگرم بر لیتر، در بین آن دو قرار گرفت و تفاوت آنها در سطح یک درصد معنی دار شد.
مدیریت شبکه های آبیاری
بهمن یارقلی؛ الهه کنعانی؛ سالومه سپهری صادقیان
چکیده
با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و افزایش نیاز آبی در مصارف مختلف، برنامه‌ریزی برای حفاظت و مدیریت کیفی منابع آب و استفاده بهینه از آب‌های نامتعارف به ویژه زهاب‌های کشاورزی به عنوان منابع آب جایگزین ضرورت بیشتری یافته است. بدین منظور در پژوهش حاضر به بررسی کارایی نیزار طبیعی در مقیاس واقعی در پالایش کیفی زهاب خروجی مزارع ...
بیشتر
با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و افزایش نیاز آبی در مصارف مختلف، برنامه‌ریزی برای حفاظت و مدیریت کیفی منابع آب و استفاده بهینه از آب‌های نامتعارف به ویژه زهاب‌های کشاورزی به عنوان منابع آب جایگزین ضرورت بیشتری یافته است. بدین منظور در پژوهش حاضر به بررسی کارایی نیزار طبیعی در مقیاس واقعی در پالایش کیفی زهاب خروجی مزارع نیشکر کشت و صنعت‌های بزرگ استان خوزستان در طول مدت یک سال (1399-1398) پرداخته شده است. در این تحقیق طول نیزار به سه قسمت مساوی با سه ایستگاه ST1، ST2 و ST3 با طول و عرض 2/1× 5/3 هکتار تقسیم‌بندی شد. کارایی نیزار طبیعی در بهبود کیفیت زهاب ورودی با سنجش پارامترهای BOD، COD، PO4 و TP موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد عملکرد نیزار در حذف پارامترهای مورد بررسی بسیار خوب و قابل‌قبول بود. میزان حذف BOD، COD، PO4 و TP تا آخرین ایستگاه، در هر چهار فصل محسوس و قابل‌قبول بود. تحت زمان‌ماندهای مختلف (1/26، 1/10، 1/30 و 1/60 روز) درصد حذف BOD، COD، PO4 و TP در ایستگاه‌های ST1، ST2 و ST3 چشمگیر بود و با افزایش فاصله از نقطه ورودی زهاب به نیزار، افزایش کارایی نیزار مشاهده شد. با توجه به عملکرد متفاوت ایستگاه‌های سه‌گانه در بهبود کیفی زهاب و با توجه به هدف راندمان حذف بالای 50 درصدمجموع مواد آلی و ترکیبات فسفره تا ایستگاه شماره 2، می‌توان این ایستگاه را به‌عنوان حد بهینه از نظر کارایی و هزینه فرض نمود.
مدیریت شبکه های آبیاری
علیرضا توکلی؛ سید محسن طباطباییان؛ احمد اخیانی
چکیده
اهمیت کشت پسته به‌علت میزان سطح زیرکشت قابل ملاحظه آن در شهرستان دامغان و سهم آن در اقتصاد منطقه و استان است. در این تحقیق به روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی و نیز از طریق دریافت داده‌های پرسشنامه‌ای جامعه آماری، تعداد 148 باغ در شهرستان دامغان از نظر میزان آب آبیاری و بهره‌وری آب انتخاب که برخی فاقد شرایط فنی و دسترسی به داده‌های متقن ...
بیشتر
اهمیت کشت پسته به‌علت میزان سطح زیرکشت قابل ملاحظه آن در شهرستان دامغان و سهم آن در اقتصاد منطقه و استان است. در این تحقیق به روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی و نیز از طریق دریافت داده‌های پرسشنامه‌ای جامعه آماری، تعداد 148 باغ در شهرستان دامغان از نظر میزان آب آبیاری و بهره‌وری آب انتخاب که برخی فاقد شرایط فنی و دسترسی به داده‌های متقن بوده و نهایتا 112 باغ در این پژوهش بررسی شد. متوسط عملکرد محصول در باغات دارای سامانه آبیاری سطحی و با عمر بیش از 20 سال (34 نمونه)، با عمر بین 10 تا 20 سال (76 نمونه) و با عمر بیش از 10 سال (112 نمونه) به ترتیب 4950، 2324 و 3088 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. متوسط آب آبیاری در سامانه آبیاری سطحی برای باغات منتخب حدود 8380 متر مکعب در هکتار برآورد شد که کمی کمتر از نیاز آبی برآورد شده در سند ملی آب است. شاخص بهره‌وری آب در باغات با آبیاری سطحی و با عمر بیش از 20 سال و کل باغات بارور (عمر بیش از 10 سال) به‌ترتیب 54/0 و 35/0 کیلوگرم بر متر مکعب بدست آمد. 53 درصد باغات دارای بهره‌وری آب کمتر از 20/0 کیلوگرم بر متر مکعب هستند. در تعدادی از باغات منتخب، میزان آب آبیاری در سامانه آبیاری قطره‌ای 8000-5000 متر مکعب در هکتار و در سامانه آبیاری قطره‌ای زیرسطحی 4927 متر مکعب در هکتار تعیین شد که کمتر از میزان نیاز آبی ذکر شده در سند ملی آب است.
مدیریت شبکه های آبیاری
ابوالفضل ناصری؛ فریبرز عباسی
چکیده
بنا به ضرورت بهبود بهره‌وری آب در بخش کشاورزی، هدف این پژوهش، برآورد پتانسیل و شکاف بهره‌وری آب در تولید گندم آبی در ایران است. برای تعیین پتانسیل تولید گندم از روش توصیه‌شده فائو در نشریه 33 و برای تعیین تبخیرـ تعرق پتانسیل از نشریه 56 فائو و برای برآورد تبخیرـ تعرق واقعی از رابطه عملکرد و تبخیر-تعرق استفاده گردید. عملکرد واقعی از ...
بیشتر
بنا به ضرورت بهبود بهره‌وری آب در بخش کشاورزی، هدف این پژوهش، برآورد پتانسیل و شکاف بهره‌وری آب در تولید گندم آبی در ایران است. برای تعیین پتانسیل تولید گندم از روش توصیه‌شده فائو در نشریه 33 و برای تعیین تبخیرـ تعرق پتانسیل از نشریه 56 فائو و برای برآورد تبخیرـ تعرق واقعی از رابطه عملکرد و تبخیر-تعرق استفاده گردید. عملکرد واقعی از آمارنامههای وزارت جهاد کشاورزی استخراج گردید. شکاف عملکرد (و بهره‌وری آب) از تفاوت مقدار واقعی و پتانسیل به دست آمد. تفاوت شاخص عملکرد و بهره‌وری پتانسیل و واقعی به‌عنوان شکاف شاخص به دست آمد. عملکرد قابل حصول به‌عنوان بخشی از عملکرد پتانسیل که قابلدستیابی توسط تولیدکنندگان است، در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد برای دوره زمانی 1385 تا 1394 میانگین عملکرد قابلحصول و واقعی گندم در کشور به‌ترتیب 6516 و 2905 کیلوگرم در هکتار و شکاف عملکردی 3434 کیلوگرم بر هکتار بود. میانگین حسابی بهره‌وری پتانسیل و شکاف بهره‌وری (با راندمان کاربرد آب 60 درصد) به ترتیب 04/1 و 52/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود. با شناسایی مؤلفههای اصلی ایجادکننده شکاف عملکرد و بهره‌وری آب و مدیریت مناسب زراعی در هر اقلیم یا استان می‌توان شکافهای موجود را کاهش و با برطرف نمود.
مدیریت شبکه های آبیاری
آتنا حاضری؛ رسول قبادیان؛ محمد مهدی حیدری
چکیده
طراحی بهینه شبکه‌های آبیاری و آبرسانی تحت فشار با هدف کاهش هزینه‌ها همواره مورد توجه می-باشد. در این تحقیق طراحی بهینه شبکه با روشهای بهینه‌سازی تک هدفه الگوریتم ژنتیک باینری و دوهدفه NSGA-II انجام شد. تابع هدف دوم درNSAGA-II بصورت کمینه نمودن مجموع کمبود فشار در کل سیستم تعریف گردید. چنانچه مقدار این تابع به صفر یا نزدیک آن سوق داده شود ...
بیشتر
طراحی بهینه شبکه‌های آبیاری و آبرسانی تحت فشار با هدف کاهش هزینه‌ها همواره مورد توجه می-باشد. در این تحقیق طراحی بهینه شبکه با روشهای بهینه‌سازی تک هدفه الگوریتم ژنتیک باینری و دوهدفه NSGA-II انجام شد. تابع هدف دوم درNSAGA-II بصورت کمینه نمودن مجموع کمبود فشار در کل سیستم تعریف گردید. چنانچه مقدار این تابع به صفر یا نزدیک آن سوق داده شود نتایج روش تک هدفهGA و دو هدفه NSGA-II قابل مقایسه میباشد. به منظور طراحی بهینه شبکه، کدهای کامپیوتری برای بهینه سازی تک هدفه، بهینه سازی دو هدفه و تحلیل هیدرولیکی شبکه به روش ماتریسی شیب در محیط برنامه نویسیVB تهیه و به همدیگر جفت شدند. پس از صحت‌سنجی مدل، یک شبکه مطرح دوحلقه‌ای متشکل از7 لوله و 8 گره که از یک مخزن تغذیه می‌کند با هر دو روش بهینه‌سازی طراحی شد. نتایج نشان‌داد در هر دو روش هزینه لوله‌گذاری تقریبا یکسان و با اختلاف کمتر از یک درصد برآورد شد در حالیکه هزینه محاسبات کامپیوتری در روش NSGA-II در حدود یک پنجاهم روش الگوریتم ژنتیک برآورد گردید. با توجه به اینکه هزینه محاسبات در روش NSGA-II بسیار کمتر از روش GA بدست آمد، استفاده از این روش برای حل مسئله تک هدفه طراحی شبکه تحت فشار نیز توصیه می شود به شرط اینکه در این روش تابع هدف دوم به گونه ای تعریف شود که در صورت رعایت همه قیود مقدار آن به صفر نزدیک شود. برای این منظور تابع هدف مجموع کمبود فشار مناسب تشخیص داده شد.
مدیریت شبکه های آبیاری
شیرین استواری؛ محمدجواد منعم؛ سید مهدی هاشمی
چکیده
تجربیات اخیر شبکه‌های آبیاری نشان داده که شیوه‌های مرسوم بهرهبرداری قادر به توزیع مناسب آب در دوره‌های کم‌آبی نبوده‌اند و ارتقا آن ضروری است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی چهار سناریوی مدیریتی برای بهبود توزیع آب در کانال آبیاری درجه دو عقیلی شرقی شبکه آبیاری و زهکشی گتوند استان خوزستان، تحت شرایط کمبود ۲۰ و ۴۰ درصد جریان انجام ...
بیشتر
تجربیات اخیر شبکه‌های آبیاری نشان داده که شیوه‌های مرسوم بهرهبرداری قادر به توزیع مناسب آب در دوره‌های کم‌آبی نبوده‌اند و ارتقا آن ضروری است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی چهار سناریوی مدیریتی برای بهبود توزیع آب در کانال آبیاری درجه دو عقیلی شرقی شبکه آبیاری و زهکشی گتوند استان خوزستان، تحت شرایط کمبود ۲۰ و ۴۰ درصد جریان انجام شد. سناریوی اول، کاهش متناسب دبی همه آبگیر ها است. سناریوی دوم، اولویت در تحویل کامل برخی آبگیر ها و توزیع کمبود آب بین سایر آبگیر ها است. سناریوی سوم، تحویل کامل آب به نیمی از آبگیر ها و کاهش متناسب نیم دیگر آبگیر ها طی 12 ساعت اول، و عکس آن در 12 ساعت دوم است. سناریوی چهارم، تحویل آب موجود به نیمی از آبگیر ها در 12 ساعت اول، و تحویل آب به نیمه دیگر آبگیر ها در 12 ساعت دوم است. شبیه‌سازی هیدرولیک جریان توسط مدل هیدرودینامیکی ICSS انجام شد. نتایج نشان میدهد که بکارگیری سناریو ها در بهبود توزیع آب موثر بوده و با استفاده از آنها می‌توان توزیع آب را با عملکرد بالاتری انجام داد. میزان تاثیر چهار سناریو بر روند بهبود توزیع آب در ۲۰ درصد کمبود آب به این صورت است که سناریو یک بیشترین تاثیر را داشته و بعد از آن به ترتیب سناریو های چهار، سه و دو قرار دارند. همچنین، میزان اثر بخشی سناریو ها در شرایط ۴۰ درصد کمبود آب نیز به این صورت است که به ترتیب سناریوهای چهار، سه، دو و یک بیشترین اثر مثبت را داشته-اند.
مدیریت شبکه های آبیاری
سید حسن طباطبایی؛ سید مجید میرلطیفی؛ حسین دهقانی سانیج؛ اشکان شکری
چکیده
در این پژوهش نیاز آبی گیاه چغندرقند بهاره در منطقه جوین با استفاده از پیش‌بینی‌های 5روزه مدلهای هواشناسی ECMWF، GFS و MeteoBlue برآورد و با نیاز آبی محاسبه شده براساس اطلاعات ایستگاه هواشناسی جوین مقایسه شدند. بررسیها در چهار سطح ارزیابی دقت مدل‌ها در پیش‌بینی 1.متغیرهای هواشناسی دخیل در رابطه پنمن-مانتیث، 2.دو جزء تابشی (ET_0^Rad)و همرفتی ...
بیشتر
در این پژوهش نیاز آبی گیاه چغندرقند بهاره در منطقه جوین با استفاده از پیش‌بینی‌های 5روزه مدلهای هواشناسی ECMWF، GFS و MeteoBlue برآورد و با نیاز آبی محاسبه شده براساس اطلاعات ایستگاه هواشناسی جوین مقایسه شدند. بررسیها در چهار سطح ارزیابی دقت مدل‌ها در پیش‌بینی 1.متغیرهای هواشناسی دخیل در رابطه پنمن-مانتیث، 2.دو جزء تابشی (ET_0^Rad)و همرفتی (ET_0^Adv) تبخیر-تعرق گیاه‌مرجع (ET_0)، 3. ET_0و 4. نیازآبی چغندرقند بهاره انجام شد. مدل‌ها ET_0^Adv را کمتر و ET_0^Rad را بیشتر از مقدار واقعی برآورد می‌نمایند. به‌طوری‌که خطای اریب مدلهای GFS، ECMWF و MeteoBlue در برآورد ET_0^Rad به ترتیب برابر 4/0- ،5/0-و2/0- میلی‌متر در روز و برای ET_0^Adv به ترتیب برابر 4/0، 5/0 و 7/0 میلی‌متر در روز به دست آمد. میانگین خطای مربعات (RMSE) این سه مدل برای ET_0^Rad به ترتیب 6/0، 7/0و7/0 میلی‌متر در روز و برای ET_0^Adv به ترتیب برابر 7/0، 7/0 و 9/0 میلی‌متر در روز محاسبه شد. رفتار متضاد خطاهای ET_0^Rad و ET_0^Adv سبب شد تا خطای اریب برآورد ET_0 توسط مدل‌ها به ترتیب برابر 03/0، 03/0- و 47/0 میلی‌متر در روز شود. نیازآبی چغندرقند بهاره در منطقه جوین 841 میلی‌متر در طول دوره رشد بر اساس روش فائو-پنمن-مانتیث محاسبه شد. مجموع خطای برآورد نیازآبی روزانه مدلهای GFS، ECMWF و Meteoblue در طول دوره رشد به ترتیب برابر 65، 64 و 100 میلی‌متر بدست آمد. در نتیجه توصیه می‌شود برای پیش‌بینی نیاز آبی گیاه چغندرقند در منطقه جوین از بروندادهای مدل ECMWF استفاده شود.
مدیریت شبکه های آبیاری
کرامت اخوان؛ نادر عباسی؛ میلاد خیری قوجه بیگلو؛ هدیه احمدپری
چکیده
شبکه آبیاری مغان مانند سایر شبکه‌های آبیاری با معضل تلفات آب مواجه است. در سال‌های اخیر در راستای ارتقاء راندمان انتقال آب، بخش عمده‌ای از کانالهای درجه سه این شبکه در سطحی معادل43000 هکتار با استفاده از کانالهای پیش‌ساخته بتنی به‌سازی شده است. در این پژوهش عملکرد فنی و وضعیت بهرهبرداری کانالهای پیش‌ساخته بتنی در دشت مغان ...
بیشتر
شبکه آبیاری مغان مانند سایر شبکه‌های آبیاری با معضل تلفات آب مواجه است. در سال‌های اخیر در راستای ارتقاء راندمان انتقال آب، بخش عمده‌ای از کانالهای درجه سه این شبکه در سطحی معادل43000 هکتار با استفاده از کانالهای پیش‌ساخته بتنی به‌سازی شده است. در این پژوهش عملکرد فنی و وضعیت بهرهبرداری کانالهای پیش‌ساخته بتنی در دشت مغان موردبررسی قرارگرفته است. بدین منظور پس از بازدیدهای فنی از پروژه‌های مختلف شبکه کانالهای پیش‌ساخته در منطقه، تعداد ۴۰ کانال به‌عنوان نمونه انتخاب و اندازه‌گیری مربوط به تعیین راندمان انتقال، زمان انتظار زارعین و تلفات زمین در آنها انجام گردید. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از اندازه‌گیری‌های انجام‌شده، متوسط راندمان انتقال آب در کانالهای مربوط به اراضی کشت و صنعت، زیر کانال برگشتی A و زیر کانال A به ترتیب 89 ، 89/47 و 86/77 درصد و متوسط انتظار زارعین، 37 دقیقه در کیلومتر و تلفات زمین 3 /51مترمربع در هکتار بود. همچنین مشخص گردید عدم کارایی مناسب واشرهای آب‌بندی، رشد گیاهان آبزی، تخریب ابنیه و دریچه‌ها، آبگیری غیراصولی، شکستگی و عدم ترمیم کانال‌ها و آبگیری بیش از ظرفیت و مهم‌تر از همه نبود تشکل بهرهبرداری و نگهداری، ازجمله مشکلات عمده در بهرهبرداری از کانالهای پیش ساخته بتنی مغان می‌باشند.
مدیریت شبکه های آبیاری
ابوالفضل ناصری؛ فریبرز عباسی؛ امیر نورجو؛ جمال احمدآلی؛ محمدعلی شاهرخ نیا؛ علیرضا مأمن پوش؛ مجید کرامتی طرقی؛ سالومه سپهری؛ کرامت اخوان؛ سیدحسن موسوی فضل؛ نادر عباسی؛ مهدی اکبری؛ جواد باغانی؛ محمدمهدی نخجوانی؛ رامین نیکان فر؛ اردلان ذوالفقاران
چکیده
تأمین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی‌ترین مؤلفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در ...
بیشتر
تأمین امنیت غذایی در شرایط کمبود منابع آب در کشور، نیازمند مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی است. اساسی‌ترین مؤلفه برای مدیریت بهینه آب، آگاهی از حجم آب آبیاری در تولید محصولات مختلف کشاورزی تحت مدیریت تولیدکنندگان است. از بین محصولات باغی، سیب (درختی) با تولید سالانه حدود سه میلیون تن از سطح 247 هزار هکتار از اراضی باغی کشور در جایگاه نخست قرار دارد. متناسب با این حجم تولید، برآورد می‌شود حجم قابل‌توجهی از منابع آب سطحی و زیرزمینی برای تولید این محصول مصرف می‌گردد. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین بهره‌وری آب در باغات سیب تحت مدیریت باغداران در استان‌های منتخب در کشور اجرا گردید. این استانها عبارت از آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، اصفهان، تهران، خراسان‌رضوی، فارس و سمنان بودند. علاوه بر اندازه‌گیری مستقیم آب آبیاری و عملکرد محصول، بهره‌وری آب در 145 باغ در کشور تعیین گردید. برای بررسی تفاوت احتمالی حجم آب آبیاری و عملکرد، و بهره‌وری آب در تولید سیب از تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت بهره‌وری آب در باغات استان‌های مختلف معنی‌دار بود. میانگین شاخص بهره‌وری آب در باغات سیب کشور برابر 73/2 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. حداقل و حداکثر شاخص بهره‌وری آب از باغات سیب استان‌های فارس (12/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و سمنان (46/3 کیلوگرم بر مترمکعب) به دست آمد. راهکارهایی برای بهینه‌سازی استفاده از منابع آب برای ارتقای بهره‌وری آب در باغات سیب کشور ارائه شده است.
مدیریت شبکه های آبیاری
محمد رضا شهرکی؛ مصطفی درخشیده
چکیده
سرمایه‌های عظیمی در توسعه منابع آب برای احداث سیستم‌های ذخیره و انتقال آب شبکه‌های آبیاری کشاورزی به کار گرفته می-شود. از آنجاییکه هر پروژه بر حسب منطقه و مکان جغرافیایی منحصر بفرد میباشد در هنگام اجرای پروژه ریسک‌های بالقوه شناسایی نشده‌ای بوجود می‌آیند، به طور قطع نمی‌توان یک برآورد مالی نسبتا دقیقی را محاسبه نمود. وجود ...
بیشتر
سرمایه‌های عظیمی در توسعه منابع آب برای احداث سیستم‌های ذخیره و انتقال آب شبکه‌های آبیاری کشاورزی به کار گرفته می-شود. از آنجاییکه هر پروژه بر حسب منطقه و مکان جغرافیایی منحصر بفرد میباشد در هنگام اجرای پروژه ریسک‌های بالقوه شناسایی نشده‌ای بوجود می‌آیند، به طور قطع نمی‌توان یک برآورد مالی نسبتا دقیقی را محاسبه نمود. وجود این ریسک‌ها باعث هدر رفت در سرمایه‌گذاری می‌شود. از اقدامات موثری که برای کم کردن این استهلاک می‌توان انجام داد، مدیریت ریسک است. مدیریت ریسک در استاندارد PMBOK دربرگیرنده‌ی شناسایی ریسک‌ها براساس نظرات کارشناسی و رتبه‌بندی ریسک برمبنای دو معیار احتمال وقوع و شدت تأثیر است. آبیاری کشاورزی دشت سیستان که از سازه‌های مختلفی جهت ذخیره آب و آبیاری مزارع استفاده می‌نماید جهت مطالعه موردی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته شده است. در این تحقیق از روش دلفی، برای شناسایی ریسک‌ها و از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به رتبه‌بندی آنها پرداخته شده است که ریسک‌های شرایط جوی و عدم تعهد در انجام کار دقیق اجرای سازه‌های آبیاری با کیفیت تعریف شده، بالاترین امتیاز را به خود تخصیص داده‌اند. در ادامه برای اولویت‌بندی چندین پروژه در منطقه سیستان با در نظر گرفتن ریسک‌های شناسایی شده، از روش ویکور استفاده شده که نتایج نشان میدهد احداث سازه های ابیاری تحت فشار رتبه اول، احداث ایستگاه پمپاژ و لوله کشی خط انتقال رتبه دوم، اجرای سازه های آبیاری گلخانه‌ای رتبه سوم و سازه های ابیاری کانال بتنی رتبه چهارم را جهت اجرا با کمترین هزینه ریسک در این منطقه را به خود اختصاص دادند.
مدیریت شبکه های آبیاری
سالومه سپهری صادقیان؛ نادر عباسی؛ محمدمهدی نخجوانی
چکیده
یکی از مهمترین چالشهای حال و آینده، به ویژه در مناطق خشک جهان، کم آبی است. یکی از روشهای بهبود بهره وری آب و مدیریت بهتر آب مصرفی در بخش کشاورزی، کاربرد مواد جاذب رطوبت است. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اثر کاربرد پلیمر جاذب رطوبت آکواسورس بر پارامترهای فیزیکی و منحنی مشخصۀ رطوبتی سه بافت مختلف خاک است. آکواسورس نسل جدیدی از ...
بیشتر
یکی از مهمترین چالشهای حال و آینده، به ویژه در مناطق خشک جهان، کم آبی است. یکی از روشهای بهبود بهره وری آب و مدیریت بهتر آب مصرفی در بخش کشاورزی، کاربرد مواد جاذب رطوبت است. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اثر کاربرد پلیمر جاذب رطوبت آکواسورس بر پارامترهای فیزیکی و منحنی مشخصۀ رطوبتی سه بافت مختلف خاک است. آکواسورس نسل جدیدی از پلیمرهای جاذب رطوبت بر پایۀ پتاسیم است که زیست تخریب پذیر بوده و فاقد ترکیب مخرب آکریل آمید است. به این منظور، آزمایشهایی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد که فاکتور اول چهار درصد وزنی از پلیمر جاذب رطوبت (صفر، 5/0، 1 و 2 درصد وزنی پلیمر/خاک) و فاکتور دوم سه بافت مختلف خاک (لوم شنی، لوم رسی و رسی سیلتی) بود. نتایج بررسیها نشان داد که در تمامی بافتهای خاک مورد مطالعه، کاربرد مادۀ جاذب رطوبت و افزایش سطح مورد استفاده، میزان رطوبت را در نقطۀ ظرفیت زراعی و نقطۀ پژمردگی دائم افزایش دادهاست. بیشترین مقدار رطوبت قابل استفاده گیاه در بافتهای لوم شنی، لوم رسی و رسی سیلتی به ترتیب به میزان 8/9، 8/13 و 7/12 درصد حجمی و مربوط به کاربرد 5/0 درصد وزنی مادۀ جاذب رطوبت در این تیمارهاست. کاربرد مقادیر بیشتر سبب کاهش رطوبت قابل استفاده برای گیاه شدهاست. بنابراین، با آنکه پلیمر جاذب رطوبت آکواسورس در جذب آب توانایی خوبی دارد، اما در سطوح بالای استفاده اثر بازدارندگی دارد و قادر به تخلیۀ مطلوب رطوبت نیست.
