سید معین‌الدین رضوانی؛ فریبا بیات؛ علی احسان نصرتی
چکیده
از آنجا که مدیریت آبیاری (زمان قطع آبیاری، حجم آب آبیاری و دور آبیاری) بر عملکرد و کیفیت پس از برداشت محصول سیر و قابلیت انباری آن اثر گذار است، آزمایشی به‌صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی به‌مدت سه سال (1386-1384) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد که در آن مقادیر ...
بیشتر
از آنجا که مدیریت آبیاری (زمان قطع آبیاری، حجم آب آبیاری و دور آبیاری) بر عملکرد و کیفیت پس از برداشت محصول سیر و قابلیت انباری آن اثر گذار است، آزمایشی به‌صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی به‌مدت سه سال (1386-1384) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد که در آن مقادیر مختلف آب آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در 3 سطح (75، 100، و 125 درصدنیاز آبی) و زمان قطع آبیاری به‌عنوان عامل فرعی در 3 سطح (یک هفته قبل از زمان رایج منطقه، زمان رایج قطع آبیاری در منطقه و یک هفته پس از زمان معمول منطقه)و در 3 تکرار به اجرا درآمد. پس از برداشت محصولوزن، قطر، تعداد پوستۀ سوخ سیر، تعداد سیرچهها، و عملکرد اندازهگیری شد. نتایج آزمایش نشان میدهد که بالاترین و پایینترین وزن سوخ را به‌ترتیب در تیمار 125 درصد نیاز آبی و قطع آبیاری مرحلههای سوم و اول با وزن 5/47 و 8/39 گرم به‌دست میآید. وزن و قطر سوخها در تاریخهای قطع دیرهنگامتر آبیاری افزایش و تعداد پوسته سیرکاهش مییابد. بالاترین عملکرد در تیمار 125 درصد نیاز آبی و قطع آبیاری مرحله اول به‌مقدار 10450 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمده است که از نظر آماری، جز در مقایسه با تیمار75 درصد نیاز آبی و قطع آبیاری مرحله سوم به‌مقدار 8622 کیلوگرم در هکتار، با دیگر تیمارها تفاوت معنیداری نداشت. بالاترین کارایی مصرف آب مربوط به سطح تأمین 75 درصد نیاز آبی و قطع آبیاری مرحلۀ اول به‌مقدار 7/9 کیلوگرم بر متر مکعب است. بر اساس نتایج حاصل، تأمین 75 درصد نیاز آبی و تاریخ قطع آبیاری اول مناسب تشخیص داده شده است.
مقاله پژوهشی
نادر عباسی
چکیده
واگرایی خاک پدیده‌ای است که طی آن ذرات خاک در اثر تماس با آب به‌صورت شناور در می‌آیند و بر اثر نیروی حاصل از جریان آب از محیط خارج می‌شوند. برای شناسایی پتانسیل واگرایی، روشهای آزمایشگاهی متعددی شامل هیدرومتری دوگانه، پین هول، و روش املاح آب منفذی به‌کار گرفته شدهاند. با اینکه ماهیت واگرایی خاک‌های رسی شیمیایی است نتایج ...
بیشتر
واگرایی خاک پدیده‌ای است که طی آن ذرات خاک در اثر تماس با آب به‌صورت شناور در می‌آیند و بر اثر نیروی حاصل از جریان آب از محیط خارج می‌شوند. برای شناسایی پتانسیل واگرایی، روشهای آزمایشگاهی متعددی شامل هیدرومتری دوگانه، پین هول، و روش املاح آب منفذی به‌کار گرفته شدهاند. با اینکه ماهیت واگرایی خاک‌های رسی شیمیایی است نتایج حاصل از روشهای شناسایی مبتنی بر خصوصیات شیمیایی خاک‌ها دقیق نیست و با نتایج حاصل از سایر روش‌ها مطابقت ندارد. این پژوهش به‌منظور ارزیابی و شناخت چگونگی تأثیر برخی از آنیون‌های غالب موجود در عصارة اشباع خاک‌ها در پتانسیل واگرایی به اجرا درآمده است. به این منظور، ابتدا نمونه‌های خاک با مقادیر مختلف کاتیون و آنیون تهیه و آزمایش‌های مختلف شناسایی روی آنها اجرا شد. سپس آزمایش‌های واگرایی به دو روش ؛ پین هول و روش املاح محلول در آب منفذی (شرارد) روی کلیۀ نمونه‌های طبیعی و مصنوعی اجرا شد. نتایج حاصل از آزمایش‌ها و بررسی‌ها نشان داد که واگرایی خاک پدیده‌ای فیزیکوشیمیایی است که در اثر ترکیب‌هایی خاص از نوع و میزان آنیون‌ها و کاتیون‌های موجود در خاک به وجود میآید و برای ارزیابی پتانسیل واگرایی، علاوه بر میزان و نوع کاتیون‌ها، لازم است به میزان و نوع آنیون‌های موجود در عصارة اشباع خاک نیز توجه شود.
مقاله پژوهشی
بهزاد جمالی؛ کیومرث ابراهیمی
چکیده
پیشبینی کیفیت آب رودخانهها به‌منظور مدیریت مناسب حوضه آنها ضروری است، تا بتوان برای کنترل مقدار آلایندهها و رساندن آنها به حد مجاز گامهایی برداشت. در مقاله حاضر، قابلیت پیشبینی سریهای زمانی پارامترهای هدایت الکتریکی و کلر ایستگاه آستانه از رودخانه سفیدرود با استفاده از مدلهای خطی تصادفی بررسی شده است. ...
بیشتر
پیشبینی کیفیت آب رودخانهها به‌منظور مدیریت مناسب حوضه آنها ضروری است، تا بتوان برای کنترل مقدار آلایندهها و رساندن آنها به حد مجاز گامهایی برداشت. در مقاله حاضر، قابلیت پیشبینی سریهای زمانی پارامترهای هدایت الکتریکی و کلر ایستگاه آستانه از رودخانه سفیدرود با استفاده از مدلهای خطی تصادفی بررسی شده است. به‌منظور پیشبینی فصلی سریهای زمانی پارامترهای مذکور، از مدل خودهمبسته میانگین متحرک فصلی انباشته (SARIMA) استفاده شد. برای برازش این مدل از سریهای زمانی بین سالهای 1370 تا 1381، و به‌منظور صحت سنجی مدل از دادههای سالهای 1382 تا 1384 استفاده شد. ابتدا روند و ایستایی سریهای زمانی هدایت الکتریکی و کلر به‌ترتیب با آزمونهای من-کندال بررسی و پس از آن الگوهای فصلی 12 ماهه پس از تفاضلگیری مرتبه اول حذف شد. مدل‌سازی یک سری زمانی به‌طور کلی شامل سه مرحله است: شناسایی مدل، برآورد پارامترهای مدل، و کنترل تشخیصی. در مرحلةِ شناسایی، با استفاده از توابع خودهمبسته و خودهمبستةِ جزئی مدلهای مختلف SARIMA شناسایی و مدلی که کمترین مقدار ضریب آکائیک را داشت به‌عنوان بهترین مدل برازش داده شده انتخاب شد. پارامترهای مدل با استفاده از روش تخمین حداقل مربعات باقیماندهها برآورد شد. در مرحلة کنترل تشخیصی، مشاهده شد که باقیماندهء مدلها مستقل، همسان واریانس و دارای توزیع نرمال است. سریهای زمانی هدایت الکتریکی و کلر برای سالهای 1382 تا 1384 توسط مدلهای انتخاب شده پیشبینی شد. به‌منظور صحتسنجی مدل، میانگین و واریانس دادههای مشاهدهای و پیشبینی شده مقایسه شدند و اختلاف معنیداری بین آنها مشاهده نشد. ریشه خطای مربعات متوسط برای پارامترهای هدایت الکتریکی و کلر به‌ترتیب برابر 9/278 و 22/2 برآورد شد. به این ترتیب با اطمینان بالا میتوان روشمدلسازی SARIMA را برای پیشبینی مقادیر هدایت الکتریکی و غلظت کلر در ایستگاه آستانه از رودخانه سفیدرود پیشنهاد کرد.
مقاله پژوهشی
فرزاد گودرزی؛ حمیدرضا ذوالفقاریه
چکیده
نگهداری سیب‌زمینی پس از برداشت با مشکلات عمده‌ای همراه است. تقریباً 30 درصد محصول تولیدی کشور طی چند ماه نگهداری از بین می‌رود. استفاده از نگهدارنده‌های شیمیایی نه تنها به نگهداری مناسب محصول در انبار کمک نمی‌کند، بلکه اثراتجانبی نامطلوبی را نیز به‌دنبال دارند. در این مطالعه اثر پرتو بتا بر نگهداری غده‌های سیب‌زمینی ...
بیشتر
نگهداری سیب‌زمینی پس از برداشت با مشکلات عمده‌ای همراه است. تقریباً 30 درصد محصول تولیدی کشور طی چند ماه نگهداری از بین می‌رود. استفاده از نگهدارنده‌های شیمیایی نه تنها به نگهداری مناسب محصول در انبار کمک نمی‌کند، بلکه اثراتجانبی نامطلوبی را نیز به‌دنبال دارند. در این مطالعه اثر پرتو بتا بر نگهداری غده‌های سیب‌زمینی بررسی شده است. غده‌های سیب زمینی رقم آگریا با دوزهای 30 تا150 گری تیمار و همراه با غده‌های شاهد به‌مدت 7 ماه در انبار سنتی نگهداری شدند. غدهها 1، 4، و 8 هفته پس از برداشت پرتودهی شدند. برخی عوامل کیفی سیب‌زمینی از جمله درصد رطوبت، مقدار قند احیا (کاهیده)، میزان تیرگی غده پوست‌گیری شده، و درصد جوانه‌زنی غدهها هر 5/1 ماه یک‌بار اندازهگیری شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده، پرتودهی غدهها با دوز 120 گری تجمع قند احیا (کاهیده)، درصد جوانه‌زنی، تیرگی بافت پوست‌گیری شده، و افت رطوبت را به شکل معنیداری (درسطح 5 درصد) بهتر از دیگر تیمارها کاهش میدهد. همچنین زمان پرتودهی اثر معنیداری بر پارامترهای فوق دارد بدین معنی که بهترین نتیجه هنگامی به‌دست میآید که فرایند پرتودهی غدهها حداکثر تا 1 ماه پس از برداشت باشد. با افزایش زمان انبارداری غدهها از میزان رطوبت آنها کاسته و بر میزان قند احیا (کاهیده) و درصد جوانه‌زنی غدهها افزوده میشود. هیچیک از دوزهای پرتو بتا برای پرتودهی غده‌های بذری سیب‌زمینی قابل توصیه نیست. اجرای این روش میتواند ضایعات سیب زمینی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
مقاله پژوهشی
اکبر جوکار؛ حمید زارع؛ هما بهمدی؛ لادن جوکار
چکیده
این پژوهش به‌منظور جلوگیری از رشد و فعالیت حشرات و میکروارگانیسم‌ها و حفظ کیفیت انجیر نیمه‌مرطوب اجرا شد. ویژگیهای میکروبیولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی، و آفات انباری میوه انجیر رقم سبز استهبان به‌صورت نیمه‌مرطوب شده پس از 3 و 6 ماه نگهداری در دو دمای 25 و 40 درجه سلسیوس ارزیابی شد. تیمارهای گازی اعمال شده شامل: 1- یک درصد اکسیژن، ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور جلوگیری از رشد و فعالیت حشرات و میکروارگانیسم‌ها و حفظ کیفیت انجیر نیمه‌مرطوب اجرا شد. ویژگیهای میکروبیولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی، و آفات انباری میوه انجیر رقم سبز استهبان به‌صورت نیمه‌مرطوب شده پس از 3 و 6 ماه نگهداری در دو دمای 25 و 40 درجه سلسیوس ارزیابی شد. تیمارهای گازی اعمال شده شامل: 1- یک درصد اکسیژن، 25 درصد دیاکسیدکربن و 74 درصد نیتروژن؛ 2- یک درصد اکسیژن، 50 درصد دیاکسیدکربن و 49 درصد نیتروژن؛ 3- یک درصد اکسیژن، 75 درصد دیاکسیدکربن و 24درصد نیتروژن؛ 4– 95 درصد خلأ؛ و 5- نمونه شاهد (هوای آزاد) (21 درصد اکسیژن، 3/0 درصد دیاکسیدکربن، و 78 درصد نیتروژن) بود. نتایج نشان میدهد که تیمارهای گازی مختلف بر بعضی ویژگیها مانند رنگ، اسیدیته، رطوبت، تعداد کل باکتریها، کپک، و مخمر تأثیر معنیداری ندارند (05/0p<). اما تأثیر این تیمارها بر کاهش آفات انباری مانند لارو حشرات پس از 3 ماه نگهداری در دمای 25 درجه سلسیوس معنیدار است. بیشترین تعداد لارو مرده در تیمار 95 درصد خلأ مشاهده شده است. دمای 40 درجه سلسیوس به دلیل تأثیر بسیار نامطلوب بر رنگ و بافت، نمیتواند برای نگهداری انجیر نیمه‌مرطوب دمایی مطلوب باشد.
مقاله پژوهشی
روح‌اله مجدی؛ منصور راسخ؛ امیرحسین افکاری سیاح
چکیده
در این تحقیق اثر سه سطح دورة انبارداری بر خواص فیزیکی و اثر دورة انبارداری و سرعت بارگذاری در سه سطح بر خواص برشی سیر بررسی شده است. همچنین، برخی خواص فیزیکی و مکانیکی سیر شامل ارتفاع، متوسط قطر عرضی، قطر متوسط حسابی، قطر متوسط هندسی، ضریب کرویت، چگالی تودة پیاز سیر و نیز پارامترهای طول، عرض، ضخامت، چگالی حقیقی، چگالی توده، تخلخل، ...
بیشتر
در این تحقیق اثر سه سطح دورة انبارداری بر خواص فیزیکی و اثر دورة انبارداری و سرعت بارگذاری در سه سطح بر خواص برشی سیر بررسی شده است. همچنین، برخی خواص فیزیکی و مکانیکی سیر شامل ارتفاع، متوسط قطر عرضی، قطر متوسط حسابی، قطر متوسط هندسی، ضریب کرویت، چگالی تودة پیاز سیر و نیز پارامترهای طول، عرض، ضخامت، چگالی حقیقی، چگالی توده، تخلخل، حجم سیرچه، قطر متوسط حسابی، قطر متوسط هندسی و ضریب کرویت سیرچهها نیز محاسبه شده است. ویژگیهای برشی سیرچهها شامل بیشینه نیروی برش و متوسط انرژی برش نیز اندازهگیری شدند. نتایج تجزیۀ واریانس نشان میدهد که دورة انبارداری بر ویژگیهای طول سیرچه، قطر متوسط حسابی، چگالی توده، چگالی حقیقی و حجم سیرچه و نیز دورة انبارداری بر ویژگیهای متوسط قطر عرضی، قطر متوسط حسابی و چگالی تودة سیر اثر معنیداری دارد. پارامترهایی که از آزمون برشی روی سیرچه استخراج بررسی شدهاند عبارت‌اند از بیشینة نیروی لازم برای برش کامل سیرچه، متوسط انرژی لازم برای برش واحد سطح، و متوسط نیروی لازم برای برش واحد سطح سیرچه در سه دورة انبارداری و سه سرعت بارگذاری که مقادیر به‌دست آمده برای این پارامترها به‌ترتیب معادل28/2 تا 79/4 نیوتن، 79/17 تا 70/29 میلی‌ژول بر میلیمتر مربع و 44/1 تا 98/2 نیوتن بر میلیمتر مربع بودند. نتایج نشان داد که عامل دورة انبارداری تنها بر بیشینه نیروی لازم برای برش کامل سیرچه و متوسط نیروی لازم برای برش واحد سطح سیرچه اثر معنیداری داشت. همچنین دورة انبارداری و سرعت بارگذاری و اثر متقابل دورة انبارداری و سرعت بارگذاری بر مقدار متوسط انرژی لازم برای برش در واحد سطح سیرچه دارای تأثیر معنیداری است.
مقاله پژوهشی
حسین موسی زاده؛ علیرضا کیهانی؛ ارژنگ جوادی؛ حسین مبلی؛ کارن ابری نیا؛ احمد شریفی
چکیده
مصرف بیرویة سوختهای فسیلی، منجر به انتشار آلاینده‌های هوا و گازهای گلخانه‌ای (GHG) فراوانی شده است. مشکلات ناشی از استفاده روزافزون از سوختهای فسیلی و پیشبینی پایانپذیر بودن این سوختها، یافتن فناوری‌های نوین به‌جای سیستمهای مبتنی بر سوختهای فسیلی را اجتنابناپذیر نموده است. همزمان با سایر زمینه‌های ...
بیشتر
مصرف بیرویة سوختهای فسیلی، منجر به انتشار آلاینده‌های هوا و گازهای گلخانه‌ای (GHG) فراوانی شده است. مشکلات ناشی از استفاده روزافزون از سوختهای فسیلی و پیشبینی پایانپذیر بودن این سوختها، یافتن فناوری‌های نوین به‌جای سیستمهای مبتنی بر سوختهای فسیلی را اجتنابناپذیر نموده است. همزمان با سایر زمینه‌های فناوری، ضروری است صنعت کشاورزی نیز خود را آمادة این جایگزینی کند. بر همین اساس، پروژة سافت (SAPHT) برای کارهای سبک کشاورزی از قبیل کاشت محصولات ردیفی، بذر پاشی، درو علوفه، سم‌پاشی، جابهجایی محصول در مزرعه، کارهای ثابت ایستگاهی، و برخی دیگر از عملیات طراحی و ساخته شد که به توان مصرفی پایین‌تری نیاز دارند. سافت، تراکتور هیبریدی دو چرخ محرکی با موتورهای الکتریکی مستقل روی هر چرخ عقب است. بخشی از انرژی سافت از خورشید و بخش دیگر از شبکة برق تأمین میشود. در این تحقیق ارزیابی مزرعهای سافت و همچنین مقایسة نتایج شبیهسازی و عملی بررسی میشود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که سافت قابلیت جایگزین شدن با تراکتورهای گروه "I" را دارد و با طراحیهای انجام گرفته میتواند روزانه بین دو تا چهار ساعت عملیات مختلف کشاورزی را به انجام برساند. با بهبود برخی از سیستمهای استفاده شده (مثل باتری) محدودة کاری سافت را میتوان به بیش از سه برابر در روز افزایش داد.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا گازر؛ امیرحسین شیرانی راد
چکیده
به‌منظور کاهش زمان خشک شدن و ارتقای شاخصهای کیفی بذور خشک شده از روشهای مختلف استفاده میشود که هوا دهی مناسب با سیالسازی محصول به‌هنگام خشک شدن از آن جمله است. در این تحقیق با استفاده از یک دستگاه خشک‌کن بستر سیال آزمایشگاهی، بذور کلزا با20 درصد رطوبت بر پایة وزن خشک، در محدوده دمایی30 تا 60 درجه سلسیوس با بازههای دمایی ...
بیشتر
به‌منظور کاهش زمان خشک شدن و ارتقای شاخصهای کیفی بذور خشک شده از روشهای مختلف استفاده میشود که هوا دهی مناسب با سیالسازی محصول به‌هنگام خشک شدن از آن جمله است. در این تحقیق با استفاده از یک دستگاه خشک‌کن بستر سیال آزمایشگاهی، بذور کلزا با20 درصد رطوبت بر پایة وزن خشک، در محدوده دمایی30 تا 60 درجه سلسیوس با بازههای دمایی 10 درجه سلسیوس، در سه حالت بستر ثابت، شروع سیالسازی و بستر سیال خشک شدند. با در نظر گرفتن تأثیر تغییرات دما و حالت بستر بر سینتیک خشک شدن دانهها، صفاتی از قبیل درصد جوانه زنی نهایی(قوة نامیه)، درصد سبز شدن، شاخص سطح برگ گیاهچه، و وزن خشک گیاهچه در بذور تحت تیمارهای آزمایشی به‌همراه تیمار شاهد (خشک و آماده نشده) ارزیابی شد. نتایج به‌دست آمده مؤید تأثیرگذاری معنیدار دما و سیالسازی بستر کلزا در حین فرآیند خشک کردن است. علاوه بر آن، تهویة مناسب در فرایند خشک کردن بذر کلزا با قرار دادن محصول در آستانة سیالسازی و بعد از آن، در تسریع فرآیند خشککردن محصول تأثیرگذار است. نتایج نشان داد که تغییرات بستر نیز در دماهای متفاوت روی کاهش زمان خشک شدن مؤثر است و سیالسازی زمان خشک شدن بذر را بیش از 23 درصد نسبت به‌حالت بستر ثابت کاهش میدهد. تغییر بستر از آستانة سیالسازی به سیال، تنها حدود 8 درصد زمان خشک شدن محصول را بالا میبرد. از این رو میتوان گفت که وقتی کاربرد دماهای بالا برای کیفیت محصول محدود است، با قرار دادن بذر در آستانة سیالسازی میتوان آن را با حداقل دما و صرف انرژی کمتر در زمانی کوتاه خشک کرد. بررسی اثر سیالسازی بذر در فرآیند خشک کردن برجوانه زنی و سبز شدن بذر کلزا نشان میدهد که در محدوده دمایی 30 تا 40 درجه سلسیوس میتوان بذور با رطوبت بالا را با روشهای آستانه سیالسازی خشک و قوه نامیه و توان رویش بذر کلزا را در حد استاندارد حفظ کرد.
